Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ы. Алтынсарин атындағЫ Ұлттық білім академиясы ресей федерациясының білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 23,53 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қолданылған әдебиет
- Аннотация.
- Abstract
- Список литературы
- БІЛІМ БЕРУДІҢ ҰЛТТЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ С.Н. Тұрсынова
НЫСАНАҒА ЖЕТУ ЖОЛЫ: I. Ұйымдастыру бөлімі: Speaking about the weather. 306 II. Үй тапсырмасын тексеру: Asking about national customs. III. Нысанаға жетелеу: Today we shall go for guests to “Big Otau” and “Small Otau”. In order to enter the Yurt we must say in English for each “yuk” and “kerege”. Every student says1proverb as “yuk” and 4 words as “kerege”. (шілдехана, бесік той, тұсау кесу, тоқым қағу, с6үндет той, қыз ұзату, құда түсу, үйлену тойы, енші беру, ерулік беру, байғазы беру, сүйінші сұрау, көрімдік беру, ат байлар, құда тартар, табақ тарту, сыбаға беру, т.с.с. сөздерді суырып айтты). Shildehana is a celebration that is associated with childbirth. Besik toi is a holiday, hosted when the newborn is put to a cradle-besik. Tusau kesu is a day when the baby took his first steps the oldest and most respected people is invited to perform a ceremony of Tusau keser. Sundetke oturgyzu is a rite of circumcision.The ceremony is held when a boy is 5 or 6 years old. An wed- ding ceremony in the Kazakh society is anticipated by kudalyk (matchmaking). Preparation of kuyruk bauyr is a delicious dish from the liver and broad tail fat also testifies to the successful completion of courtship. Guests are divided into 3 types: “arnayy konak” - is a specially invited guest, “Kudayy konak” - is a random stranger (uninvited), ”Kydurma konak” – is an unexpected guest. IV. Нысанаға жету (Жаңа сабақты бекіту): All these guests despite of their type are offered a rich table -konakasy. For konakasy we give our national first course ‘’beshbarmak’’. It may be horse and camel meat or mutton. But each guest must be given with their special lobe. Let’s speak about it. (Малдың әрбір жілігінің қандай табаққа, қандай адамдарға арналып салынатындығын интерактивті тақтадан арнайы суреттері арқылы көрсетіледі). V. Нысанаға жеткен-жетпегенін тексеру (Жаңа сабақты қорытындылау): a) making up a bowl for elders ‘’Bas tabak’’. (Бас табақ жасау). b) making up a bowl for men. (Ер адамдарға арналған табақ жасау). c) making up a bowl for women. (Әйел адамдарға арналған табақ жасау). VI. Нысананы талдау (Бағалау): Konakkade – a tradition under which a host has a right to ask a guest to sing a song or play on a musical instrument. a) Terme (about good behaivours), b) Betashar (an extract from betashar). Solemn ceremony of meeting the bride in the groom’s house is called kelin tusiru. The main element of kelin tusiru is a traditional performance of a song of instructions and wishes is called betashar. Hear, people, now I take off the bride’s veil I wish you happiness, dear bride, If you show bad temper, your sister-in-law would pursue you So be patient and not petulant Your dastarkhan-table cloth must be spread to any person who enters your yurt. If aksakal, the oldest man visits you, Pour warm water. Be polite and tolerant with your neighbor Don’t be idle, try to be clever in your needle work, Respect your father and mother-in-law. You are so beautiful and white as an egg Don’t be lazy, get up early and feed your husband, Do not gossip with the women. When elders come to your house, you should rise Be simple and kind. VII. Нысананы қолдану: Working with the books. (өткен сабақтағы must, can, may сияқты модальды етістіктерді қолданып сөйлемдер құрастырып жазу) We must keep our national customs and traditions. Home task (Үй тапсырмасы): 1. Learn new words and expressions. 2. Ask your grandparents about other national traditions and customs and speak about it. Заманымызға сай ұрпақ тәрбиелеуге салт- дәстүрді пайдаланудың пайдасы орасан зор. Ұлыларымыздан қалған өсиет-өнеге, имандылық тәрбиесі бүкіл адамгершілік қасиеттердің жиынтығы. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында «Білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіптік шыңдауға бағытталған сапалы білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, жеке адамның шығармашылық, рухани және күш-қуат мүмкіндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру, даралықты дамыту үшін жағдай жасау арқылы ой-өрісін дамыту» деп атап 307 көрсетілген. Н. Назарбаев «Қазақстан-2030» жолдауында: «біздің балаларымыз бен немерелеріміз, бабаларымыздың игі дәстүрін сақтай отырып, қазіргі заманғы нарықтық экономика өркендеу үстіндегі күллі әлемге әйгілі, әрі сыйлы өз елінің патриоттары болады», - деп нақты көрсеткен. Eндеше халқымыздың салт-дәстүрін қазіргі жас ұрпаққа үйрете отырып, оны келесі ұрпаққа жеткізу – әрбір ұстаздың үлкен міндеті. 1-сурет – «Ағаш үй» 2-сурет – Нысаналы оқыту технологиясы бойынша құрылған сабақ жоспарының үлгісі
1 Елбасының жолдауы «Қазақстан-2030». 2 Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. 3 Таниязова Б.Н. «Happy English Vocabulary». Аннотация. Мақалада ағылшын тілі сабағында қазақтың ұлттық салт-дәстүрін қалай қолданғаны туралы айтылған. Аннотация. В статье рассматривается использования национальных обычаев и традиций на уроках английского языка. Abstract. The article is about the usage of national customs and traditions at the English lessons. ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ УСЛОВИЯ ФОРМИРОВАНИЯ ЦЕННОСТНЫХ ОРИЕНТАЦИЙ БУДУЩИХ УЧИТЕЛЕЙ Ж.Е. Таукен Университет «Туран-Астана» г. Астана, Mohito_2009@mail.ru Рецензент – Д.С. Шахметова, к.пс.н., доцент, Университет «Туран-Астана», г. Астана Обретение независимости и смена политического режима в Казахстане повлияло на социально- психологические феномены, в том числе социальные нормы, ценности и убеждения. В начале ХХ столетия П.А. Сорокиным справедливо было отмечено: «Ценность служит основой и фундаментом всякой культуры». В своем Послании народу Казахстана (14 декабря 2012 г.) Президент страны Н.А. Назарбаев подчеркнул: «Мы сделали ценности единства и согласия фундаментом общества, основой нашей толерантности. Мы должны бережно передавать эти ценности каждому будущему поколению казахстанцев» [1]. На современ- ном этапе развития цивилизации актуальным становится необходимость гуманизации образовательного процесса, целью которой является приоритетное положение личности в учебном процессе, максимальный учет психологических особенностей, задатков, склонностей обучающихся. Известно, что ценности, предлагаемые обществом, личность «усваивает» избирательно. На формирование ценностных ориентаций оказывают влияние не только социальные факторы, но и некоторые характеристики самого индивида, его личностные особенности. Система ценностных ориентаций не является раз и навсегда данной: с изменениями условий жизни, самой личности появляются новые ценности, а иногда происходит их полная или частичная переоценка. Ценностные ориентации молодежи как самой динамичной части общества первыми претерпевают изменения, вызванные изменениями в обществе [2]. 308 Понятие «ценность» уже давно и широко использовалось не только в научной литературе, но и в разговорном языке как самое обычное слово. В него не вкладывался какой-либо строго однозначный смысл, и употреблялось оно как синоним множества других слов: например, достоинства, заслуги, пользы, блага, стоимости и т.п. В ряде европейских языков понятия «ценность» и «стоимость» являются идентичными, в силу чего они не разграничиваются (немецкое «wert», английское «value», французское «valeur», испанское «valor») [3]. Ценности и ценностные ориентации относятся также к одному из важнейших явлений психики и базовых категорий психологии. Несмотря на большой интерес психологов к проблеме ценностей до сих пор нет однозначных ответов на такие вопросы, как: что такое ценность как феномен, как формируется ценностная сфера психики, как происходит усвоение ценностей [4]. Ценностные ориентации – это элементы структуры личности, которые характеризуют содержательную сторону направленности личности. Система ценностных ориентаций выступает «свернутой» программой жизнедеятельности и служит основанием для реализации определенной модели личности. Той сферой, где социальное, переходит в личностное и личностное становится социальным. Ценность представляет собой один из основных механизмов взаимодействия личности и общества, личности и культуры [5]. Г. Риккерт выделил шесть областей ценностей: 1) ценность научного познания (логические ценности; 2) ценности искусства; 3) ценности мистического характер; 4) ценности нравственной жизни (социально- этические ценности; 5) ценности личной жизни («ценности жизни»); 6) ценности религиозной жизни [6]. Если современный студент, в нашем случае, будущий учитель, не сможет определиться в мире новых ценностей, то каким же он станет специалистом, наставником, творцом, родителем? Отсюда вытекает актуальность, выявления педагогических условий, способствующих формированию ценностных ориентаций будущих учителей. Какое место занимает образовательное учреждение в решении указанной проблемы? Очевидно, что образовательное учреждение должно осуществлять профессиональную подготовку и профессиональное становление и развитие личности будущего учителя как компетентного специалиста и человека культуры с опорой на систему ценностей. Для того, чтобы ввести студента в мир ценностных ориентаций. Проблема ценностей и ценностных ориентаций студенческой молодежи рассматривается в научной литературе. Ценностные ориентации современной молодежи проанализированы также в трудах О.Х. Аймаганбетовой, Л.C. Альжановой, А.Б. Аймаганбетова, Д.Т. Исхановой, А.К. Игибаевой, Ж.И. Намазбаевой, Ж.К. Айдосовой, Д.Б. Ахметовой, А.М. Ким, Ю.В. Египко, Е.Н. Тулебаевой, Р.Ш. Сабировой, О.Н. Безруковой, Ч.А. Шакеевой, К.Б. Сейдулаева и др. [7, 8]. Студенческие годы являются одним из самых важных возрастных этапов, поскольку кроме получения профессионального образования в этот период совершается переход к взрослости, когда человек начинает активно выстраивать свой жизненный путь, апробируя различные жизненные стратегии, и становится субъектом жизни, обретая свой неповторимый индивидуальный стиль. Период профессионального образования в условиях Гуманитарного колледжа практически хронологически (17-21 г.) совпадает с кризисом юности. Согласно, российскому ученому психолингвисту Евгении Шамис, которая в своем проекте «RuGenerations» адаптировала теорию поколений для стран СНГ, студенческая молодежь, обучающаяся в колледже таким образом, соответствует «Поколению Y». Что это за поколение? Поколение Y (поколение Миллениум). Годы рождения – 1983–2003. Их ценности продолжают формироваться до сих пор. События, повлиявшие на формирование ценностей: распад СССР, теракты, развитие цифровых и биотехнологий. Ценности: свобода, fun (веселье), результат как таковой. В систему ценностей этой группы уже включены такие понятия, как гражданский долг, мораль, ответственность, но при этом психологи отмечают их наивность и умение подчиняться. На первый план для поколения Y выходит немедленное вознаграждение. Ключевое понятие – успех [9]. Параллельно, характерным для этого периода студенческой молодежи является: становление нового уровня самосознания, выработка собственного мировоззрения, поиск смысла жизни, проектирования себя в профессии. В этот период жизни происходит изменение статуса, прежнего стереотипа поведения, мышления. Все это требует поиска смысла и ценности жизни, профессионального пути, самоопределения, в выборе жиз- ненных стратегий. Опираясь на свои ценностные представления и восприятие окружающей реальности, цен- ностные ориентации, студент строит свои жизненные планы, определяет уровень своих притязаний. Таким образом, ценностные ориентации можно рассматривать как фактор, обуславливающий кратковременную программу поведения конкретного студента в условиях Гуманитарного колледжа. Анализ наблюдений показывает, что студенты первого курса обучения в Гуманитарном колледже частично понимают содержание предстоящей педагогической деятельности и с трудом раскрывают ее нравственный, гуманный смысл. В связи с этим Гуманитарный колледж как образовательное учреждение (в рамках целенаправленной деятельности, специально созданных ситуаций) целенаправленно создает условия, направленные на обеспечение эффективного формирования и закрепления в сознании будущих учителей
309 любви к детям, представления о ребенке как о важнейшей профессиональной ценности, гражданской позиции. В исследованиях Л.М. Хабаева указывается эффект накопительного действия ценностей на формирующееся мировоззрение личности. Субъект в процессе своей жизнедеятельности не сразу присваивает ценности, а осмысливает их и личностно принимает или не принимает. Таким образом, можно предположить, что процесс персонализации ценностей может длиться достаточно долго, в то время как сроки профессионального обучения ограничены [10]. Существуют разные пути формирования ценностных ориентаций студентов в процессе профессиональной подготовки. Важными механизмами для выработки ценностных ориентаций в этой безусловно признаны авторитет учителя и его харизма. Согласимся с Л.Ф. Сербиной, которая считает, что необходимо выделять во всех дисциплинах профессионально значимые гуманистические ценности, которые станут предметом целенаправленного восприятия, осмысления, оценки и усвоения их студентами. Необходимо, специально моделировать в учебном процессе ценностные отношения – отношения сотрудничества, совместной творческой деятельности в системе «Преподаватель – студент». Формированию ценностных ориентаций будущих учителей в процессе профессиональной подготовки в условиях Гуманитарного колледжа способствуют следующие педагогические условия: 1. Формирование ценностных ориентаций должно осуществляться на всех этапах обучения профессии (кумулятивный (накопительный) эффект). 2.
Формирование ценностных ориентаций должно осуществляться во всех формах учебной и внеучебной деятельности будущих учителей, включая профессиональные праздники, педагогические олимпиады, творческие и профессиональные конкурсы, благотворительную деятельность, клубную работу и т.д. Именно такие формы позволяют почувствовать будущему учителю важность, престижность и социальный статус профессии учителя, которая сама по себе является общественной ценностью. 3.
Создание благоприятного психологического микроклимата в педагогическом коллективе на основе принципов свободы, взаимоуважения, сотрудничества, толерантности и т.д., то есть создание нравственной среды взаимодействия всех субъектов учебно-воспитательного процесса. 4.
Применение в профессиональной подготовке будущих учителей образовательных технологий, направленных не только на реализацию ГОСТа, но и на реализацию идей педагогики сотрудничества (технологии развивающего обучения, педагогической мастерской, технологии развития критического мышления через чтение и письмо, технологии учебного проектирования и т.д.). 5. Ценностное наполнение содержания образования. Список литературы 1 Послание Президента Республики Казахстан – Лидера нации Нурсултана Назарбаева народу Казахстана «Стратегия «Казахстан-2050»: новый политехнический курс состоявшегося государства». 14.12.2012.-http:// www. Akorda.kz 2 Агеева А.В. Ценностные ориентации российской молодежи: материалы Ломоносовских чтений. – М.: 2003. – Т.2. – С. 21. 3 Ихсанова Д.Т. Проблема развития ценностных ориентаций в философии и социологии // Научное пространство Европы - 2015. URL: http://www.rusnauka.com/14_NPE_2015/Psihologia/12_192335.doc.htm 4 Эфа С.Г. Проблема ценностей и ценностных ориентаций в философской и психологической литературе // Вестник Сибирского государственного аэрокосмического университета им. академика М.Ф. Решетнева. - 2006. - №2. - С. 166-169. 5 Ихсанова Д.Т., Аймаганбетов А.Б. Социально-психологические особенности развития ценностных ори- ентаций в юношеском возрасте // Вестник КазНУ. Серия психологии и социологии. - 2013. - №2. - С. 23-33. 6 Риккерт Г. О понятии философии. Философия жизни. – Киев, 1998. – 459 с. 7 Ихсанова Д.Т. Социально-психологические факторы развития ценностных ориентаций в зрелом возрас- те // Психолого-педагогические проблемы образования в условиях инновационного развития: материалы II междунар.науч. конф. / под ред. Исламгуловой С. К. – Алматы: Университет «Туран». - 2012. - часть 1. - С. 78-81. 8 Ихсанова Д.Т. Социально-психологические особенности ценностных ориентаций в зрелом возрасте // Вестник КазНУ. - Серия психологии и социологии. - 2014. - №3(50). - С. 59-68. 9 Шамис Е., Антипов А. Теория поколений. - 2011. URL: http://old.executive.ru/publications/specialization/ newfolder8086/article_5457 (дата обращения: 09.09. 2014). 10 Яковлев С.В. Эффект накопительного действия ценностей культуры на формирующееся мировоззрение личности // Вестник Московского государственного университета культуры и искусств. -2008. -№1. -С. 129- 132.
310 Аңдатпа. Бұл мақалада «бағдарлау құндылығы», «студенттер арасындағы бағдарлау құндылығының» мәні нақты ашылған. Оқыту мазмұны ең біріншіден, кәсіптік цикл тәртібінің ауқымды тәрбиелік әлеуетіне ие. Педагогикалық шарттар оқу-тәрбие әлеуетін жетілдіруге, сәйкес білімдер мен өмірлік тәжірибені жинауға мүмкіндік беретін білім беру ортасының механизмін құруға мүмкіндік береді. Болашақ мұғалімдердің бағдарлау құндылығын қалыптастырудың негізгі педагогикалық шарттары көзделген.
студенческой молодежи». Огромным воспитательным потенциалом обладает содержание обучения, в первую очередь дисциплины профессионального цикла. Педагогические условия позволяют усовершенствовать учебно-воспитательный потенциал образовательного учреждения, создать такой механизм образовательной среды, которая будет способствовать накоплению соответствующих знаний и жизненного опыта. Перечисляются основные педагогические условия формирования ценностных ориентаций будущих учителей. Abstract. The article deals with the essence of the concepts of “the value orientations”, “value orientation of students.” It has great educational potential of learning content primarily professional disciplines. Pedagogical conditions allow to improve the educational potential of educational institutions, to create a mechanism of ed- ucational environment that will contribute to the accumulation of relevant knowledge and experience. Lists the basic pedagogical conditions of formation of valuable orientations of the future teachers.
№26 мектеп- балабақшасының математика мұғалімі Пікір беруші – Қ.Ж. Айтмұханова жоғары санатты математика пәні мұғалімі, Ресей Федерациясының «Білім Үздігі» Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың қазақстандықтарға арналған Жолдауында жалпыұлттық қозғалыс «Мәңгілік Ел» патриоттық актісін жария етіп, әсіресе, жастарға: «Отанды сүю – бабалардан мирас болған ұлы мұраны қадірлеу, оны көздің қарашығындай сақтау, өз үлесіңді қосып, дамыту және кейінгі ұрпаққа аманат етіп, табыстау деген сөз»- деген еді [1]. «Білімді ұрпақ – болашақтың кепілі», – демекші, қазіргі таңда елдің болашақ азаматтарын қалыпта- стыру бағытындағы білім беру мәселесі – мектептегі ұстаздардың басты міндеттерінің бірі болып отыр. Білім мен ғылымның ел дамуына оңтайлы әсер етуі үшін, сонымен қатар ұлттық нышанымыз бен тарихи құндылығымызды сақтап, демократияландыру, оқыту жүйесін заман талабына сай үйлестіре алу міндеті туындап, білімге, бүкіл оқу-әдістемелік жүйеге жаңа талаптар қойылуда. Сондықтан ұстаз іс-әрекетін осы бағытта ұйымдастыру – бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Мұғалім өз білім-білігін, оқытудың әдіс-тәсілдерін үнемі жетілдіріп, педагогикалық технологияларды меңгеруімен қатар, оқушыларды функционалды сауаттылыққа да толық тәрбиелеуі керек. Бұл бағыттағы өте тиімді тәсіл- пәнаралық байланыс [2]. Пәнаралық байланыс – түрлі оқу пәндерінің арасындағы өзара байланысын айқындау шарты және білім беру мен оқыту талаптарының бірі. Пәнаралық байланыстың қазіргі оқыту-тәрбиелеу, білім беру жүйесінде оқушылардың дүниетанымын тереңдете отырып, оқытудың тиімділігін арттыруға көмектесуі ғылыми педагогикалық дәлелдеме ретінде танылады. Оқушылардың әртүрлі пәндер бойынша берілетін теорияларды түсініп-білуі, олардың жалпы ақыл-ойына серпін туғызып, танымдық іс-әрекеттеріне шығармашылық сипат беріп, барлық алынған білімін жүйелейді [3]. Бүгінгі мақаламда 5 сынып математика пәнінің тақырыптарын Қазақстан тарихы, Жағрапия сабақтарымен қалай байланыстырып, оқушылардың құзырлығын, сауаттылығы мен ой-өрісін көбейтуге болатын жолдарын көрсеткелі отырмын. «Сабақ өту – жай ғана шеберлік емес, ол – жаңадан жаңаны табатын өнер»,– дейді Ж. Аймауытов. Осыған сай мен өзімді тек қана математика пәні мұғалімі емес, менің сабағым арқылы бала қандай тағы қосымша мәлімет ала алады деген оймен сабақ барысын ойластырамын. Оқушы математика сабағында белгілі білім жинақтайды, оны өз тұжырымына салып қорытады, қабылдайды. Мысалы:
Бұл есеп арқылы 5 сынып оқушыларымен көптаңбалы сандарды қосу және азайту тақырыптарын қай- талаумен қатар тарихи мәлімет алып оқушының берген жауабы арқылы Елордасы Астанамыздың туған күні шілденің алтысы 2008 жыл екенін білгізіп қосымша білім алуына мүмкіндік береміз. Осы сауалдағы тағы да қарастырылған есептер қатарын көрсетейін.
311 туған жылын анықтайсың. Берілген амалдарды орындап, өрнектің мәнін анықта. Есеп 3. Қазақ халқының тарихы, ел үшін табылмас байлық. Қожа Ахмет Яссауи кесенесін еліміздің тарихи ғажайыбы деп атауға болады. Ол Темір атты ұлы әмірдің бұйрығымен салынған кесене. Кесененің ені - 45 м. Ал ұзындығы 15 м-ге енінен ұзын. Кесененің биіктігі ұзындығынан 2 есе кем. Кесененің периметрін анықта. Есеп 4. Қалалық және аудандық мәліметтер бойынша Ұлы Отан соғысына біздің облысымыздан 74 207 адам Отан қорғауға шақырылыпты. Оның 32 028 жауынгерінің аттары «Боздақтар» кітабының мәңгілік солдаттары болып кітап бетіне жазылды. Олар - Отан үшін, ұрпақ үшін деп аянбай жанын салып, өмірлерін берді. Сұрапыл соғыстан аман-есен еліне, отбасына қайтқан солтүстік қазақстандық жауынгерлер санын анықта. жүктеу/скачать 23,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|