Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілік арттырудың Ұлттық орталығЫ

70 
 
Первый  менти  –  это  учитель  начальных  классов.  Между  нами  давно  сложились 
доверительные  отношения,  мы  часто  обращаемся  друг  к  другу  за  помощью.Сам 
учитель  легко  идет  на  контакт,  говорит  о  своих  проблемах,  стремится  к 
профессиональному  росту.  Поэтому  никаких  препятствий  во  взаимоотношениях  и 
профессиональных  беседах  не  возникло.  Учитель  имеет  стаж  работы  более  20  лет, 
значительный опыт преподавания, при  этом 2 квалификационную категорию. Главной 
задачей для себя я определила: поднять самооценку учителя и помочь ей «в повышении 
квалификации»[1, с.171].Для того чтобы менторинг был эффективен, необходимо было 
вначале  определить  потребности  коллеги  в  профессиональном  развитии. 
Учительзаполнил  анкету  на  определение  затруднений  при  организации  учебного 
процесса.  Проанализировав  результаты  анкетирования,  мы  увидели,  что  сильную 
степень  затруднений  вызывают  такие  аспекты,  какпланирование  самообразования  и 
педагогического  мастерства,  умения  описывать  свой  опыт  работы,  разработка 
авторских  программ,  организация  научно-исследовательской  деятельности  с 
учащимися.Чтобы помочь в преодолении затруднений, ментибыло предложено описать 
свой  опыт  работы  по    проблеме    «Воспитание  казахстанского  патриотизма  и 
толерантности  через  знакомство  с  обычаями  и  традициями  народов  Казахстана»  и 
принять  участие  в  V  Международной  Ярмарке  педагогических  инноваций  в 
образовании и системе повышения квалификации. По данной проблемной теме учитель 
работает  более  5  лет  в  творческом  коллективе  единомышленников.  С  менти  мы 
обсудили  структуру  проекта,  имеющийся  материал,  правила  оформления  работы, 
презентацию проекта. Накопленный материал был обобщён и создан авторский проект, 
который был представлен на презентационной площадке Ярмарки и получил грамоту в 
номинации  «За  вклад  в  социализацию  личности».  Творческий  коллектив  выступил  на 
районных  Педагогических  чтениях,  где  проект  занял  3  место.  На  областных 
Педагогических  чтениях«Инновации  и  опыт  в  образовании:  вызовы  времени» 
коллективный авторский проект был отмечен Дипломом III степени.  Большую работу 
вёл  учитель  по  научно-исследовательской  деятельности  учащихся.  Два  ученических 
исследовательских  проекта  получили  грамоты  на  районном  конкурсе  «Зерде».  Но 
учитель  на  этом  не  остановился.  Мы  совместно  продумали  план  работы  над  новым 
проектом  по  актуальной  теме  «Как  защитить  хвойные  деревья».  Ученики  3  классас 
большим  успехом  выступили  на  этапе  районного  конкурса,  работа  был  направлен  на 
отборочный тур областного конкурса исследовательских работ и творческих проектов 
«Зерде».  Менти  стал  активным  участником  профессионального  сообщества  школы 
«Поиск»,  активно  участвует  в  коучингах,  круглых  столах,  диалоговых  площадках, 
инициирует и проводит серию уроков Lesson Study. В итоге опыт работы был обобщен 
на  уровне  школы.  На  сегодняшнем  этапе  мы  с  подопечным  скорректировали  план 
работы по подготовке к аттестации на присвоение 1 квалификационной категории. Из 
рефлексивного дневника подопечной я могу судить о профессиональном росте учителя. 
Она  написала,  что  сотрудничество  было  плодотворным,  проблемы,  которые  она 
обозначила в анкетировании, минимизированы. 
Процесс 
менторинга 
должен 
способствовать 
развитию 
профессиональной 
компетентности  учителя.  Профессиональная  компетентность  включает,  по  мнению 
Митиной  Л.М.,  знания,  умения,  навыки,  а  также  способы  и  приемы  их  реализации  в 
деятельности, общении, развитии (саморазвитии) личности учителя [2, c.4]. Акцент на 
карьере  и  профессиональном  развитии  подопечного  я  ставила  и  при  работе  с  другим 
учителем.  Это  выпускницанашей  школы,  ныне  молодой  талантливый  преподаватель 
истории.  Она  сразу  проявила  себя  как  инициативный,  подающий  надежды  молодой 
учитель.  Своим  педагогическим  кредо  коллега  определила  слова  К.Д.  Ушинского: 
«Если учитель перестаёт учиться, он сам престаёт быть учителем».  Имея стаж работы 
4  года,  она  стремиться  к  достижению  значительных  результатов.  С  интересом  и 
вниманием  относится  к  опыту  коллег,  к  различным  инновациям,  применяя  новое  в 

71 
 
своей практике. Наше сотрудничество началось по личной инициативе самого учителя, 
после  того  как    я  предложила  ей  познакомиться  с  разноуровневыми  заданиями  по 
таксономии  Б.Блума.Она  сразу  же  приняла  эту  идею  и  стала  применять  в  своей 
практике преподавания. Далее на этапе изучения потребностей менти было выяснено, 
что учитель испытывает затруднение в выборе проблемной темы. Посетив несколько её 
уроков,  я  отметила,  что  учитель  использует  занимательные  задания  развивающего 
характера,  групповую  работу,  работу  в  парах.  В  результате  профессиональных  бесед 
совместно  с    менти  была  определена  проблемная  тема«Развитие  познавательного 
интереса  учащихся  на  уроках  истории  через  активные  методы  и  приёмы  обучения». 
Главной  задачей  в  работе  с  подопечным  явидела  в  том,  чтобы  помочь  молодому 
педагогу  успешно  справиться  со  своими  обязанностями,  преодолеть  недостатки 
практического  опыта,  развить  его  личностные  качества,  коммуникативные  умения. 
Эффективное  решение  этих  задач  мы  видели  в  постоянном  самоанализе  уроков. 
Поэтому  я  вовлекла  учителя  в  процесс  Lesson  Study.  Она  не  только  провела  серию 
уроков, но сама выступила в качестве наблюдателя на уроках коллег. Такое совместное 
планирование,  проведение  и  анализ  уроков  помог  менти  отметить  положительные 
стороны уроков, закрепить успешные приёмы и методы, устранить недостатки в своей 
педагогической  деятельностипри  дальнейшем  планировании.На  этапе  внедрения 
изменений  в практику  преподавания  я постоянно  мотивировала  своего  подопечного  к 
саморазвитию  индивидуальной  творческой  деятельности.  В  результате  молодой 
коллега  также  стал  активным  участником  творческой  группы  по  проблемной  теме 
педагогического  сообщества  школы,  активно  выступал  на  методсоветах,  коучингах, 
круглых  столах,  диалоговых  площадках,  проводил  открытые  уроки  и  мероприятия  не 
только  на  уровне  школы,  но  и  на  районном  уровне.Учитель  стал  распространять 
накопившийся  опыт  и  публиковать  свои  уроки  на  педагогических  сайтах,  создавать 
собственные  брошюры,  сборники.  Опыт  работы  по  проблемной  теме  был  нами 
систематизирован  в  научно-методическую  разработку  и  «Сборник  занимательных 
заданий и дидактических игр на уроках истории». Данный сборник был представлен на 
VI  Международной  Ярмарке  педагогических  инноваций  в  образовании  и  системе 
повышения  квалификации,  где  получил  Бронзовый  диплом.  Учитель  результативно 
участвовал  в  конкурсах  и  олимпиадах.  В  Казахстанской  интернет  олимпиаде  для 
учителей  истории  неоднократно  получала  сертификат  «Лучший  результат  района».  В 
областном конкурсе «Лучший сельский учитель по использованию ИКТ» работа менти 
отмечена номинацией «Лучший урок с использованием интерактивного оборудования». 
Данный урок – это первый урок из серии Lesson Study, он был спланирован учителем, 
совместно  проанализирован,  в  результате  чего  учитель  внёс  в  него  корректировки. 
Молодому коллеге было предложено обобщить свой опыт работы учителя истории на 
уровне школы и принять участие в районном конкурсе молодых педагогов. Подготовка 
к  конкурсу  шла  на  основе  сотрудничества.  Совместно  был  продуман  и  отработан 
каждый  этап  конкурсного  выступления.  После  того,  как  мы  представили  конкурсный 
материал  учителям  профессионального  сообщества  школы,  в  него  были  внесены 
дополнения  и  корректировки.В  итоге,  менти  успешно  защитила  честь  школы  на 
районном  конкурсе  «Педагогическая  надежда»,  одержала  убедительную  победу  и 
завоевала  1  место.  Учитель  представлял  область  на  XІ  республиканской 
педагогической  олимпиаде  «Талантливый  учитель  –  одаренным  детям»  и  получил  
номинацию  «Мастер  своего  дела».  В  результате  процесса  менторинга  она  с  успехом 
защитил  категорию  и  продолжает    работать  над  развитием  профессиональной 
компетентности.  
По моим личным убеждениям, эффективность менторинга состоит в том, чтобы понять 
потребности  подопечного,  самому  постоянно  учиться  быть  ментором,  чтобы  помочь 
менти справляться с затруднениями, а не давать ответы в готовом виде. Главная задача 
ментора  –довести  менти  впрофессиональном  развитии  дотакого  этапа,  на  котором  он 

72 
 
сможет  самостоятельно  и  качественно  выполнять    профессиональные  задачи.Роль 
ментора  в  процессе  педагогического  развития  учителя  –  это  роль  друга,  учителя, 
фасилитатора, тьютора.Еще один вывод, который я сделала в процессе менторинга, это 
то,  что  он  дает  возможности  для  взаимообогащения  опыта,  для  создания  атмосферы 
сотрудничества и  коллаборативной среды в школе. 
Подводя  итоги  сказанному,  хочется  сказать,  что  профессиональное  развитие  учителя, 
безусловно, зависит от поддержки, которая будет ему оказана разными методами, но не 
менее  важны  творческий  потенциал  учителя,  его  активная  позиция  и  постоянное 
стремление к личностному росту. 
 
Список использованной литературы: 
1.АОО  «Назарбаев  Интеллектуальные  школы».  Программа  курсов  повышения 
квалификации  педагогических  работников  Республики  Казахстан.  Руководство  для 
учителя. Первый (продвинутый) уровень, 2014. 
2.  Психологическое  сопровождение  выбора  профессии.  Научно-методическое  пособие 
под  редакцией  доктора  психологических  наук  Митиной  Л.  М..  М.:  Издательство 
«Флинта»,1998. 
 
 
СЫН ТҰРҒЫСЫНАН ОЙЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫҢ 
ЕСТЕ САҚТАУ ҚАБІЛЕТТЕРІН ДАМЫТУ 
 
Оразбаева Гульнар Женисовна, 
бастауыш сынып мұғалімі 
№7 мектеп-лицейі  
Щучинск қаласы  
Ақмола облысы  
 
«Қазіргі  
әлемде 
жай  
ғана 
жаппай 
сауаттылық 
жеткіліксіз  
болып қалғалы қашан.  Біздің  азаматтарымыз   үнемі ең  озық  жабдықтармен  және  ең 
заманауи  өндірістерде  жұмыс жасау   машығын меңгеруге дайын болуға  тиіс»,  -  деп 
Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев айтып өткендей, әр адам үнемі дамып, жетіліп, 
үйреніп отыруы керек. [1.4] 
Еліміздің  бүгіні  мен  ертеңі  өскелең  ұрпақ  еншісінде.  Ал  осы  ұрпақты  бүгінгі 
таңда жан–жақты, терең білімді, интеллектуалдық деңгейі  жоғары, өз бетімен ізденуге 
қабілетті  етіп  қалыптастырудың  бірден-бір  жолы  –  оқушыны  шығармашылыққа 
жетелеу. Бұл мұғалімнен терең біліктілікті қажет етеді. Себебі шығармашыл ұстаз ғана 
шығармашыл тұлғаны қалыптастыра алады. 
Әрбір мұғалім өзінің алдына келген баланы зерттеп білу керек.Мен де өз алдыма 
келген  балаларды  зерттей  келе,  олардың  есте  сақтау  қабілеттерінің,  тіл  байлығының 
таяздығын  байқадым.Сондықтан  алдыма  «Сын  тұрғысынан  ойлау  технологиясы 
арқылы оқушылардың есте сақтау қабілеттерін дамыту» мақсатын қойдым. 
Білім  беру  саласында  оқушылардың  әр  пәнді  игеруге  деген  құлшынысын 
арттыру үшін жаңа педагогикалық технологияны тиімді пайдалану қажет, себебі жаңа 
технологияларды  қолдану  мұғалімдер  мен  оқушылардың  мүмкіндіктерін  кеңейтіп, 
пәнге деген қызығушылығын арттырады. Мен өз іс-тәжірибемде байқағаным: дәстүрлі 
сабақта  мұғалім  көп  сөйлейді,  баланы  жалықтырады,  сабақта  оқушы  аз  қамтылады. 
Сондықтан  бұл  кедергілерді  жою  үшін  не  істеуім  керек?  Іздену  барысында  жаңа 
технологияларды  қарастыра  отырып,  ең  тиімдісін,  оқушылардың  бойындағы  есте 
сақтау  қабілеттерін  дамытатын  әдіс-тәсілдерді  қарастырдым.  2011  жылы  «Сын 
тұрғысынан  ойлауды  оқу  мен  жазу  арқылы  дамыту»  бағдарламасы  бойынша  курстан 

73 
 
өтіп,  осы  бағдарламамен  таныстым.  Сол  жылдан  бастап  мен  өз  іс-тәжірибемде  сын 
тұрғысынан ойлау технологиясын басшылыққа алып, қолдана бастадым.  
Сыни  тұрғыдан  ойлау-бақылаудың,  тәжірибенің,  ойлау  мен  талқылаудың 
нәтижесінде  алынған  ақпаратты  ойлауға,  бағалауға,  талдауға  және  синтездеуге 
бағытталған  пәндік  шешім.  Ол  болашақта  әрекет  жасауға  негіз  бола  алады.  Сыни 
тұрғыдан ойлау көбінесе қарсы пікір айтуға, баламалы шешімдерді қабылдауға, ойлау 
және  іс-әрекетімізге  жаңа  немесе  түрлендірілген  тәсілдерді  енгізуге  дайын  болуға, 
ұйымдастырылған  қоғамдық  әрекеттерге  және  басқаларды  сыни  тұрғыдан  ойлауға 
баулуды  білдіреді.Сыни  тұрғыда  ойлау  бағдарламасы-әлемнің  түкпір-түкпірінен 
жиылған  білім  берушілердің  бірлескен  еңбегі.  Тәжірибені  жүйеге  келтіргендер-
Дж.Стилл,  С.Мередит,  Т.Чемпль,  жобаның  Ж.Пиаже,  Л.С.Выготский  теорияларын 
басшылыққа алады. Сын тұрғысынан ойлау-сынау емес, шыңдалған ойлау. [2.3-4 бет] 
Сын тұрғысынан ойлау бағдарламасы қызығушылықты ояту, мағынаны ашу, ой 
толғаныс кезеңдерінен түзіледі. 
Бірінші  кезең  «Қызығушылықты  ояту»  –  бұл  үйрену  процесі.  Оқушылардың 
бұрынғы  білетінін    жаңа  біліммен  ұштастыру.  Оқушы  жаңа  ұғымдарды,  түсініктерді, 
өзінің  бұрынғы  білімін  жаңа  ақпаратпен  толықтырады,  кеңейте түседі.  Сондықтан да, 
сабақта қарастырылғалы тұрған мәселе жайлы оқушы не біледі, не айта алатындығын 
анықтаудан  басталады.  Осы  арқылы  ойды  қозғату,  ояту,  ми  қыртысына  тітіркенгіш 
арқылы  әсер  ету  жүзеге  асады.  Осы  кезеңге  қызмет  ететін «Топтау»,  «Түртіп  алу», 
«Ойлану»,  «Жұпта  талқылау»,  «Болжау»,  «Әлемді  шарлау» т.б.  әдістер  (стратегиялар) 
жинақталған.  
Қызығушылықты  ояту  кезеңінің  екінші  мақсаты  –  үйренушінің  белсенділігін 
арттыру. Өйткені, үйрену – енжарлықтан гөрі белсенділікті талап ететін іс-әрекет екені 
даусыз. Оқушы өз білетінін еске түсіреді, қағазға жазады, көршісімен бөліседі, тобында 
талқылайды.  Яғни  айту,  бөлісу,  ортаға  салу  арқылы  оның  ойы  ашылады,  есте  сақтау 
қабілеті  дамиды.  Осылайша  шыңдалған  ойлауға  бірте-бірте  қадам  жасала  бастайды. 
Оқушы  бұл  кезеңде  жаңа  білім  жайлы  ақпарат  жинап,  оны  бұрынғы  біліммен 
ұштастырады. 
Ойлау  мен  үйренуге  бағытталған  бағдарламаның  екінші  кезеңі  «Мағынаны  
тану». Бұл  кезеңде  үйренуші  жаңа ақпаратпен  танысады, тақырып бойынша жұмыс 
жасайды,  тапсырмалар  орындайды.  Тақырып  бойынша  жұмыс  жасауға  көмектесетін 
көптеген  оқу  стратегиялары  бар.  Олар      «lNSERT»,  «Түртіп  алу»,  «Кубизм», 
«Семантикалық карта» т.б жүйесі. 
Үшінші кезең «Ой толғаныс». Дәл осы кезеңде  үйренуші не үйренгенін саралап, 
салмақтап  оны қандай   жағдайда,  қалай қолдану  керектігін  ой елегінен өткізеді. Осы 
кезеңді  тиімді  етуге  лайықталған  “Бес  жолды  өлең”,  “Венн  диаграммасы”,  “Еркін 
жазу”,  “Т кестесі”,  «Эссе жазу»  сияқты стратегиялар әр сабақтың ерекшелігіне, ауыр-
жеңілдігіне қарай лайықтала қолданылады. [2.3-4 бет] 
Дәстүрлі білім беру кезінде көп нәрсе қалыс қалып, мән берілмей жатады немесе 
үстіртін  қаралады.  Ал,  сыни  тұрғыдан  ойлау  кезінде  сабақ  жан-жақты  талданып, 
бағаланып, шығармашылыққа жол ашады. 
Мұғалім оқушыларға қызықты және негізгі түйінін ашатындай етіп сұрақтарды 
қоюға, оларды сыни тұрғыдан ойлау арқылы өз пікірін, өз ойын жеткізе білуге бағыттап 
отырады.  Сондықтан  мен  іс-тәжірибемде  «сыни  тұрғыдан  ойлауды»  басшылыққа 
алдым.Сабақтағы басты тұлға, басты кейіпкер-оқушы.Оқушыны өздігінен білім алуға, 
ол  үшін  ізденуге,  терең  ойлауға  үйрету,  зерттеу  дағдыларын  қалыптастыру  қажет. 
Мектепте оқытуды ұйымдастыру сабақтар өткізу арқылы жүргізілсе, ол сабақты әрине 
жақсы дәрежеде көрсететін жаңа әдіс-тәсілдер болмақ. Оны оқушылармен практикалық 
тұрғыда іске асыруға асықтым.  
Оқушыларды  топтық  жұмыстар  нәтижесінде  ынтымақтастық  арқылы  олардың 
өзара  қарым-қатынасы,  тиімді  араласу  және  проблемаларды  шешу  дағдыларын 

74 
 
дамытуына  бағыттау  болды.  Осыдан  кейін  «Топтық  жұмыс  жүргізуде  оқушылардың 
ынтымақтастығын  қалайша  қалыптастыра  аламын?»  деген  сұрақ  туындады. 
Ынтымақтастық  оқу-бұл  оқыту  тәсілі,  аталған  тәсіл  проблемаларды  шешу, 
тапсырмаларды  орындау  үшін  оқушылар  тобының  бірлесіп  жұмыс  істеуін  көрсетеді. 
Жаңа  білімді  меңгерті  үшін  ең  тиімді  әдіс-  сұрақ-жауап,  әңгімелесу,  диалог  болып 
табылады.  Менің  әр  сабағым  диалогқа  құрылды.  Топтық  жұмыс  арқылы  оқушы  мен 
оқушы  арасында,  оқушы  мен  мұғалім  арасындағы  диалогты  тиімді  ұйымдастыру 
арқылы мақсатқа қол жеткізе алдым. Нәтижесі таңғаларлық! Оқушылар мен күткеннен 
де  артық  әсер  алды.  Өз  ойларын  жарыса  айтып,  қызу  пікірталас  тудыра  алды.  Жаңа 
сабақты  өз  беттерімен  тез  меңгере  алды.  Сабақта  үнсіз  отыратын  оқушылар  да 
сөйлейтін болды. Топтағы бірлескен жұмыстың нәтижесінде оқушылардың әр әрекетте 
өзін-өзі біршама реттегені байқалды. Атап айтсақ, топ ішіндегі ынтымақтастық жағдай, 
өзіндік жеке пікірлер мен идеялар ұсына алулары, басқа біреудің тұжырымдамаларына 
сыни пікір білдіріп, ұсыныс жасай алуы, өздері құрған топ ережесі арқылы бір-бірінің 
пікірін құрметтей алатындықтары, кездескен кедергілердің себептерін анықтау арқылы 
одан  өздігінен  шыға  білудің  жолын  таба  алулары,  өзінің  мықты,  әлсіз  жақтарын 
анықтап,өзін-өзі  және  басқаларды  бағалай  алуы.  Менің  алдағы  уақыттағы  жұмыс 
барысымды жоспарлауымда, әлі де болса топтық жұмыс түрлерін одан әрі түрлендіріп, 
жетілдірсем,  оқушыларымды  үйрете  жүріп  өзім  де  үйренсем  деймін.Себебі  алдағы 
уақыттағы оқушыларымның тілегі де осы. 
Қазіргі кезде «Сын тұрғысынан ойлау» әдіс-тәсілдері бойынша бес жылдан бері 
сабақтарыма  қолданып,  өз  іс-тәжірибемді  жинақтап  келемін.  Сабақта  «ой  қозғау», 
«болжау»,  «бес жолды өлең»,   «топтастыру», «венн диаграммасы»,  «түртіп алу әдісі», 
«эссе», «пікірталас», «кубизм», «ББҮ»,«Кейіпкерге хат» тағы да басқа стратегияларын 
қолданып, оқушыларды әр сұраққа өз пікірлерін айтып, оны дәләлдей алуға, сұрақтарға 
өздігінен  жауап  іздеуге  жетелеп  келемін.  Алдында  балалар  нақты  сұрақтарға  жауап 
беріп,  жауабы  дұрыс  па,  бұрыс  па  деп  күтіп  отырса,  ал  қазір  менің  байқағаным  олар 
өзін емін-еркін ұстап, өз пікірлерін айтып, дәләлдей жөнеледі.  
Сто техгологиясын іс-тәжірибемде жүзеге асыру жолдарына тоқтала кетейін. 
Ес  -  адамның  бұрын  көрген,  естіген,  білген  нәрселері  мен  бейнелерін  ойында 
ұзақ  уақыт  сақтап,  қажет  кезінде  қайта жаңғырту  қабілеті, жүйке  жүйесінің  негізгі 
қызметтерінің бірі.  Адамның есте сақтау қабілеті үнемі  дамып, жетіліп отырады. Есте 
сақтау  қабілеті  әр  адамда  әр  қалай  болады.  Біреулерде  есте  сақтау  қабілеті 
механикалық түрде, кейбіреулерде жүйелі түрде болады екен. [3.27 бет] 
Әдебиеттік 
оқу 
сабағында 
оқушылардың 
есте 
сақтау, 
танымдық 
қызығушылығын арттыруға зор мүмкіндіктер бар. 
Сондықтан  оқушылардың  есте  сақтау,шығармашылық  қабілетін  дамыту 
мақсатында  мынадай  тапсырма  ұсынамын.  «Күз»    тақырыбы  бойынша  сабақта  «Күз 
туралы  не  білеміз?»  деп  ой  тастап,  топтастыру  әдісін  ұсынамын.  Оқушылар  өз 
білгендерін 
қағазға 
түсіреді. 
 
 Күн 
суытады 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Жаңбыр 
көбірек 
жауады 
                  Алтын  күз                                                                              Жапырақтар  сарғайып  түседі 
Күз 
 
 
Сабақ 
басталады 
Молшылық 
 
Қысқа 
дайындық  
  Егін піседі,жинайды                           Құстар жылы жаққа кетеді 
Әр  оқушы  өз  ойын  айтып,  бір-бірімен  бөліседі,  талқылайды,  қызығушылығын 
оятады. Осы сабақты қорытындылау кезінде күз туралы  бес жолды өлең құрастыруға 
тапсырма берілді. 
 1.Не? Күз 

75 
 
2.Қандай?Алтын берекелі 
3.Неістейді?келеді басталады суытады 
4.Жомарт күз өз сыйын әкеледі 
5.Жыл мезгілі 
Нәтижесінде оқушылардың өзіндік ойлау, есте сақтау қабілеттері жетіледі, бір-
бірімен пікір алмасады, шығармашылық қабілеттері дамиды. 
Өз  сабағымда  оқушыларды  шығармашылық  жұмысқа  баулып,  олардың 
белсенділіктерін,  қызығушылықтарын  арттыра  түсу  үшін  есте  сақтау  қабілеттерін 
дамытуда әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолданамын. Шығармашылық жұмыстар оқушыларды 
ойлауға  жетелеп,  қызығушылығын  оятып,  есте  сақтау,  ойлау  қабілеттерін  арттыруға, 
белсенділікке ынталандырады. 
Оқушылардың  есте  сақтау  кабілетін  дамытуда  әртүрлі  стратегияларды 
қолданумен  қатар  ойын  түрлерін  де  байланыстырып  отыруға  болады.  Өз  сабағымда 
қазақ тілі пәнінен қолданып жүрген бірнеше ойын түрлеріне тоқталып өтсем. Мысалы:  
«Суретті тап» 
Ойынның  шарты:  оқушыларға  бір  қаланың  суреті  көрсетіледі,  кейін  ол  сурет 
басқа  10-12  қаланың  суреттерімен  алмастырылады.  Оқушының  мақсаты  мұғалімнің 
көрсеткен суретін есте сақтап 1 минут ішінде тауып алу. 
 «Әр қадамға бір сөз» 
Ойынның  шарты:  екі  оқушы  кезекпен  қадам  басқан  сайын  жемістердің  атауын 
айтулары  қажет.  Бір  рет  айтылған  сөз,  екі  рет  қайталанбауы  тиіс.  Белгіленген  жерге 
дейін бірінші келген оқушы жеңіске жетеді. 
Бұл ойынды кез келген тақырыпты өткен кезде ойнауға болады. 
«Кім мұқият болды?» 
Ойынның  шарты:  Мұғалім  жеті  сөз  оқып  шығады.  Оқушылар  мұқият  тыңдап, 
төмендегі сұрақтарға жауап берулері тиіс. 
Д әрі 
Ә же 
Р ахмет 
І ні 
Г үл 
Е кі 
Р аушан 
Ең бірінші сөз қандай? 
Ең соңғы сөз қандай? 
Барлығы неше сөз? 
Кім есінде сақтады? 
Жеті сөздің ең алғашқы әріптерін алып қосқанда қандай сөз шығады?(дәрігер) 
Бұл ойындар оқушының есте сақтауын дамытумен бірге, ойлануға, белсенділікке 
үйретеді және бұл ойындарды тақырыпқа байланысты түрлендіріп отыруға болады. 
Сабақта  осы  технологияны  қолдана  отырып  байқағаным  оқушылардың  ынтасы 
сабаққа  және  шығармашылық  жұмысқа  артты  деп  ойлаймын.Бұл  технологияның 
тиімділігі – оқушының  құзіреттілігін  арттырып  ғанақоймайды, сонымен  қатар: 
1. Жеке тұлғаның жетілуіне, дамуына  бағытталады. 
2.Мұғалім мен оқушылар  арасында ізгілікті, қарым-қатынас  орнайды.  
3. Оқушының  өздігінен жан-жақты білім   алуынажағдай жасалады.  
4. Оқушы ойын ашық айта алуға, пікір айтуға, алмасуғаүйренеді.   
5. Алған білімге сын көзбен қарауға, білімді сапалы түрдеалуға  дағдыланады.  
6. Мәселенің ең  негізгі  түйінін  табуға  дағдыланады.  
7. Оқушылардың  шығармашылық белсенділігі артады. 

76 
 
Өз  ойымдыхалқымыздың    ұлы  ағартушысы  Ахмет  Байтұрсыновтың:  "Ұстаз 
үздіксіз  ізденгенде  ғана,  шәкірт  жанына  нұр  құя  алады",  -  деген  сөзімен  аяқтағым 
келеді. Сондықтан ұстаз әрдайым ізденісте болуы керек. [4.14 бет] 

жүктеу/скачать 5,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: