Резюме  Вопросы социализации личности

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
237 
Елбасымыз Н.d.Назарбаевтың «Қазақстан - 2030» халыққа жолдауында былай деп айтқан болатын 
«Толық  өркениетті  ел  болу  үшін  алдымен  өз  м`дениетімізді,  өз  тарихымызды  бойымызға  сіңіріп, 
содан кейін өзге дүниені игеруге ұмтылғанымыз жөн» [1, 7 б.] деген ұстанымы `діснамалық тұрғыда 
қазақ тарихының ең ежелгі кезеңінен бүгінгі Қазақстан Республикасына дейінгі аралықтағы тарихты 
зерттеулерге  жаңаша  көзқарас  қалыптастырды.  Бұл  ұстаным  қазақ  халқының  даму  болашағын 
айқындайды.  Н.d.Назарбаев  «Қазақстан-2050»  Стратегиясы  қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси 
бағыты»  атты  жолдауында  «Біз  ұлттың  тарихи  санасын  қалыптастыру  жұмысын  жалғастыруымыз 
керек.  ...  Біз  болашаққа  көз  тігіп,  т`уелсіз  елімізді  «М`ңгілік  Ел»  етуді  мұрат  қылдық  ...»  [2]  деп 
алғаш  рет  «М`ңгілік  Ел»  идеясын  тұжырымдап,  ұсынған  еді.  Қазіргі  кезде  уақыт  сынынан  өткен 
қазақстандық  жолдың  т`жірибесі  негізінде  «М`ңгілік  Ел»  ұлттық  идеясының  мынадай  жеті  құнды-
лығы  айқындалып  отыр:  Қазақстанның  т`уелсіздігі  ж`не  Астанасы;  қоғамымыздағы  ұлттық  бірлік, 
бейбітшілік  пен  келісім;  зайырлы  қоғам  ж`не  жоғары  руханият;  индустрияландыру  мен  инновация-
ларға негізделген экономикалық өсім; Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы; тарихтың, м`дениет пен тілдің 
ортақтығы;  еліміздің  ұлттық  қауіпсіздігі  ж`не  бүкіл`лемдік,  өңірлік  м`селелерді  шешуге  жаһандық 
тұрғыдан қатысуы [2]. Бұл құндылықтар қоғамның тірегі болатын болашақ ұрпақты тұлғаландыратын 
педагог  мамандардың  б`секеге  қабілетті  біліктілігін  арттыру  жұмыстарында  басшылыққа  алынуы 
тиіс. 
Елбасының  жыл  сайынғы  Қазақстан  халқына  жолдау  арнауы  д`стүрге  еніп,  т`уелсіз  еліміздің 
халқын  ауқымды  да  жасампаз  істерге  жұмылдыруға  арналған  ұлттық  идеялар  қалыптастырушы 
институтқа  айналды.  2014  жылғы  12  қарашадағы  мемлекет  басшысының  «Нұрлы  Жол  –  болашаққа 
бастар  жол»  атты  Жолдауында:  «Біз  Жалпыұлттық  идеямыз  –  М`ңгілік  Елді  басты  бағдар  етіп, 
т`уелсіздігіміздің даму даңғылын Нұрлы Жолға айналдырдық. М`ңгілік Ел – елдің біріктіруші күші, 
ешқашан  таусылмас  қуат  көзі.  Ол  «Қазақстан  2050»  стратегиясының  ғана  емес,  ХХІ  ғасырдағы 
Қазақстан мемлекетінің мызғымас идеялық тұғыры! Жаңа Қазақстандық Патриотизм дегеніміздің өзі 
– М`ңгілік Ел! Ол – барша Қазақстан қоғамының осындай ұлы құндылығы...»[3] деп, «М`ңгілік Ел» 
идеясының  бастауы  тым  тереңде  жатқандығын  атап  көрсетті.  Шындығында,  қазақ  тарихының  маз-
мұнында осы идеяға тұғыр болатын, ұлттық мақтанышқа айналған тарихи оқиғалар мен құбылыстар 
аз  емес.  Абай  атындағы  ҚазҰПИ  базасында  өткен  республикалық  ғылыми-практикалық  конферен-
цияда жоғары оқу орындарында «М`ңгілік Ел» ұлттық идеясын іске асырудың өзекті м`селелері жан 
жақты  талқыланды  [4,  594  б.].  Жоғары  оқу  орындарының  студенттеріне  арналған  «М`ңгілік  Ел» 
оқулығы да жарық көрді [5]. Біз мақаламызда тарих философиясының негіздерін меңгерген тарихшы 
маманның  к`сібилігін  ұлттық  идея  құндылықтары  арқылы  дамытудың  `дістемесін  тұжырымдауды 
басты мақсат етіп қойдық. 
Халықтың  ең  маңызды  рухани  құндылығы  –  тарихы  десек,  сол  тарихты  тереңнен  түсінудің 
танымдық ж`не т`лім т`рбиелік м`ні зор. Яғни, халықтың санасын оятып, оған түрткі болатын тарихи 
жадты жаңғыртып, тарихи сана қалыптастыру тарих мазмұнының негізінде жүзеге асады. Ал, «қазіргі 
кезеңде  қазақ  тарихи  санасы  үш  деңгейде  –  жаһандық  деңгейінде,  ұлттық  деңгейде  ж`не  тұлғалық 
д`режеде» [6, 3 б.] `ртүрлі өзгерістерді бастан кешіріп отыр. Осы орайда, аталған `леуметтік жадты 
жаңғырту мен толықтыруға ұлт тарихын баяндап қоя салу жеткіліксіз. Тарихи жад пен ойлау ерекше-
лігіне  ие  болу  арқылы  ата-бабалардың  өмір  жолындағы  т`жірибесін  игеріп,  оны  одан  `рі  жетілдіру 
д`стүрлі тарих философиясының негізгі міндеттерінің бірі. Мұны М.Дулатов «Тарих не айтады десе-
ңіз, оның айтатыны мынау: біздің бұрынғы бабаларымыздың кім екендігі, олардың дүниеде не істеп 
не бітіргендігі, қандай құты барлығы, ол құтты не орынға жұмсағандығы; істеп жүрген ісінің қайсы-
сынан пайда, қайсысынан зарар көргендігі; бұрынғы бабаларымыздың досы-дұшпаны кім екендігі, не 
себептен  бағы  тайғандығы  ж`не  соған  ұқсас  істердің  барлығын  тарих  түсіндіріп  тұрады.  Бұрынғы 
бабаларымыздың басынан кешкен жақсы-жаман қандай уақиға бар болса, оның б`рі де өткендегі бір 
істің н`тижесінен туған болады. Со секілді келешекте біздің басымызға түсешек бір оқиға осы күнде 
қылып жүрген ісіміздің н`тижесі болмақшы. Тарих оқысақ, оның сөзін оқысақ, қандай істен қандай 
н`тиже туатынын анық білеміз» [7, 59 б.]деп ой қорытады. ХХ ғасыр басындағы қазақ зиялысының 
тарихи  дүниетанымынан  туындаған  осы  бір  ой  оның  тарихты    философиялық  ұғынуы  ж`не  ұлттық 
негіздегі  көзқарасы,  азаматтық  ұстанымы  еді.  Тарихи-философиялық  бағыттылығымыздың  д`стүрлі 
негізден бастау алып, ғылыми-теориялық дамуға қадам басарын меңзейді.Ұлттың тарихи сана-сезімі 
ұлттық  ж`не  жалпыадамзаттық  құндылықтармен  байытылуы  үшін  тарих  философиясының  отандық 
ж`не `лемдік тұжырымдарымен қатар оқытылуын қажет етеді. 
 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
238 
Кеңестік  қоғамда  тарих  ғылымының  маркстік  философиясы  мен  методологиясынан  басқа  ақиқат 
тұжырым жоқ деп есептелді. Тарихшылар теория мен практикада маркстік ілімге адал екендігін д`-
лелдеуге  тиісті  болды.  Сол  себепті  тарих  ғылымының  теориясы  мен  методологиясын  қалыптас-
тыратын  тарих  философиясының  `лемдік  жетістіктері  мен  д`стүрлі  қазақ  тарихи  ой  тұжырымдары 
арнайы зерттелмеді ж`не мамандар дайындауға қатыстырылмады. 
Болашақ  тарихшы  маманның  бойына  танымдық  ж`не  елжандылық  қасиеттерді  сіңіру  үшін  `р 
кезеңде  халқымыздың  басынан  өткен  оқиғалары  мен  құбылыстарын,  тарихи  тұлғалардың  қызмет-
терін айтып, түсіндіру танымдық тұрғыда қажеті іс. Ал, тарихшы маман аталған тарихи оқиғаларға, 
құбылыстарға,  процестерге,  тұлғалардың  қызметі  мен  ең  қарапайым  д`йектерге  баға  беруде,  тұжы-
рым  жасауда  тарих  философиясының  `діс-т`сілдеріне  жүгінеді.Бұл  туралы  Б.Сатершинов  «Адамды 
`лемнің  ғылыми  кескінінентысқа  шығарып  жіберетін  рационалдылықтың  классикалық  типіненбас 
тартқан  қазіргі  ғылым  интеграциясы  п`наралық  синтезді  қажет  етеді.  Нақты  тарихи  айғақтар  мен 
ғылыми м`ліметтерге негізделе отырып, тарихи үдерістердің даму қисыны мен заңдылықтарын тарих 
философиясы  зерттейді  -  дей  келе,  кеңестік  кезеңде  тарихи  уақиғалар  формация,  таптық  құрылыс 
сияқты  мейлінше  жалпы  ж`не  абстрактылы  категориялар  арқылытүсіндірілді  де,  тарих  тұрлаусыз-
данып,  өзінің  индивидуалды  белгілерінен  айрылды.  Б`рінен  бұрын,  адамдардың  көңіл-күйі,  ойлау 
қыртысымен,  яғни  менталитет  деген  жалпы  терминмен  атауға  болатынн`рселермен  түсіндірілетін 
адамдардың шынайы болмысының қыртысы, яғни рухани қырының, рухани м`дениеттің зор зардап 
шеккенін  айта  кету  керек  [6,  291  б.]  деп  тұжырымдайды.  Бұл  ойдан  түйетініміз,қазіргі  тарихи 
білімнің д`стүрлі тарихи ой ж`не тарихи санамен сабақтасып жату керектігі. 
Қазақстанның т`уелсіздік алуымен бірге тарих ғылымының дамуына жаңа мүмкіндіктер ашылды. 
М`селен,  тарихтың  бір  ғана  философиялық  методологиясы  саналып  келген  маркстік  формациялық 
теориядан бас тартып, жаңа теориялық-методологиялық ізденістер қолға алынды. Дегенмен, ғылыми 
зерттеулерді  с`тті  қолданыс  тапқан  тарих  философиясы  жоғары  оқу  орындарындағы  білім  беру 
процесіне  енбей  келеді.  Бұл  өз  кезегінде  тарихшы  маманның  теориялық  білімінің  артуына,  оның 
философиялық ойлау дағдыларының ғылыми негізделуіне кедергі болуда. Қазақстан тарихына қатыс-
ты  деректер  қоры  мен  д`йектер  көптеп  жинақталғанымен,  оны  фактологиялық  деңгейден  терең 
талдаулар  мен  тұжырымдар  беретін  теориялық  деңгейге  көтеру  міндеті  туындады.Бұл  қажеттілік 
жоғары  оқу  орындарындағы  болашақ  тарихшы  маманныңтарихи  білімінің  ғылыми  дүниетаныммен 
ұштасуынан,  тарихи  пайымдауларындағы  методологиялық  бағытын  айқындауға  деген  з`руліктен 
келіп  шығады.  Бұл  туралы  Т.Т.Тұрлығұл  «Мектепте  тарихты  оқытуда  мұғалімдерге  нақты  көмек, 
басшылық болатын `діснамалық ұстанымдар жеткіліксіз. Бұл маңызды м`селені тек тарихшы ғалым 
емес,  оның  `діснамалық  бағыт  бағдарын  анықтауға  философия,  саясаттану  ғылым  салалары  маман-
дарының  қатысқаны  дұрыс»  [8,  40  б.]  деген  ой  түйеді.  Болашақ  тарихшы  маманның  `діснамалық 
бағытын  анықтауға  `лемдік  тарих  философиясының  жетістіктері  ұсынған  үлгілермен  қатар,  қазақ 
тарихи санасында айқындалып,көптеген тарихи шығармаларды дүниеге `келген д`стүрлі философия-
лық `діснамаларды қолдану ұлттық ерекшелігімізді, ойлау жалғастығымызды қамтамасыз етеді. 
Қазақстанда тарихи білім берудің қазіргі кезеңдегі үлгісінің қалыптасуына соңғы кезде қоғамның 
жаңаруындағы тенденциялар да `сер етпей қоймады. Ол тенденциялардың қатарына: 
-  тарихи өткен өмірді айқындаудағы `дістеменің алуан түрлілігінің енуі; 
-  ұлттық ж`не жалпыадамзаттық құндылықтарға бағытталу; 
-  ұлттың төл м`дениетіне деген қызығушылығын арттырып, тарихи сананы жаңғырту ж`не тағы 
да  басқаларын  жатқызуға  болады.  Осылардан  келіп  тарихи  үдерісті  түсіну  қажеттілігі  туындайды. 
Бұл  қажеттілікті  өтеуде  болашақ  тарихшы  маманның  к`сіби  тұлғасының  ұлттық  тарихи-филосо-
фиялық мұраның негізінде қалыптасуының м`ні зор. 
Тарихи ойдың алдында тұрған«біз кімбіз, қайдан шықтық, қайда барамыз?» деген дүниетанымдық 
сұрақтарға  жауап  іздеу  бүгінгі  қоғамдық  сананың  `леуметтік  құрылымы  мен  оны  қалыптастырушы 
ұстындардың  өзгерісі  жағдайында  да  күн  т`ртібінен  түскен  жоқ.  Ол  д`стүрлі  тарихи  ойдың 
жаңғырығы ретінде жалғасын тауып келе жатқан дүниетанымдық м`селе.   
Қазақ  тарихына  қатысты  п`ндерді  оқыту  -  өткен  шақтың  ғылыми  бейнесін  қалпына  келтіруші 
`дістеме негізінде жүзеге асуы қажет екендігіне күм`н жоқ. Қазіргі кезде тарих философиясы таным-
ның ерекше саласы ретінде жоғарғы оқу орындарының оқу бағдарламаларында философиялық білім 
контекстінде  оқытылуда.  Ал,  жоғары  оқу  орындарындарында  тарихты  оқыту  тарих  ғылымының 
қосалқы  салаларымен  қоса,  философия,  `леуметтану,  м`дениеттану,  саясаттану,  педагогика,  психо-
логия,  дидактика,  логика  сынды  ғылым  салаларымен  өзара  п`наралық  байланыста  болып  келеді. 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
239 
Интеллектуалды  тарихтың  қалыптасуы  д`стүрлі  тарихи  деректер  негізінде  гуманитарлық  ғылым-
дардың  теориялары  мен  `дістерін  пайдаланатын  тарих  пен  `леуметтану  арасындағы  п`наралық 
байланыстарға жаңа мүмкіндіктер береді. «Теориялық тарихтың п`ндік ерекшелігі» `леуметтік өмір-
дің  барлық  қырларын  зерттейтін  мейлінше  `р  алуан  п`ндерге  жүгіне  алатындай  тарихи  танымда 
тиімді  пайдаланылатын  п`наралық  сипатқа  ие  болады.  Мұндай  сипат  тарихшыны  тарих  филосо-
фиясымен жақындастырады. Бұл тұрғыдан алғанда теориялық тарих д`стүрлі эмпирикалық тарих пен 
тарих  философиясының  арасын  байланыстырушы  буын  болып  табылады  немесе  оны  эмпирикалық 
тарихтың миы деп бағалауға болады. Бүгінгідей тарихнамалық төңкеріс заманында теориялық білім 
қазіргі тарихнамалық практиканың қажетті компонентін құрайды» [6, 232 б.]. Бұл тұжырымдар тарих 
философиясының  п`ні  мен  нысанын,  зерттеу  т`сілдерін  ж`не  тарихи  танымдағы  оның  қызметін 
танытады. 
Болашақ  тарихшы  маманның  тарихи  ж`не  гуманитарлық  п`ндерден  алған  к`сіби  білімін  қоры-
тындылап,  оны  теориялық  тұрғыда  негіздеуінде  тарих  философиясының  маңыздылығы  жоғары. 
Тарих  философиясының  жетістіктерін  пайдалану  болашақ  тарихшы  маманның  шығармашылық, 
ғылыми  танымдық,  `дістемелік,  болжаушылық  дағдыларын  қалыптастырады.  Ал,  д`стүрлі  тарих 
философиясының  негіздерімен  таныс  болғанда  болашақ  тарихшы  маман  қазақ  жеріндегі  ежелгі 
дүниеден  бастап,  д`стүрлі  қазақ  тарихиойының  генезисі  мен  оның  бүгінгі  күнге  дейінгі  дамуына 
дербес  тарихи-философиялық  тұжырымдар  жасай  алады.  Сонымен  қатар,  `лемдік  деңгейдегі  тарих 
теориясы  мен  методологиясының  концепцияларымен,  категорияларымен,  зерттеу  `дістерімен  таны-
сып, отан тарихындағы олардың үлгілерін меңгереді. 
Болашақ  тарихшы  маманның  елжандылық  қасиеттері  мен  ұлттық  тарихи  санасының  ғылыми 
негіздерін қалыптастыруға отандық тарих философиясы ықпал етеді. Тарих пен оның қосалқы п`нде-
рінің  материалдарын  көзқарастық,  дүниетанымдық  тұрғыда  пайымдау  т`жірибесімен  толықтыра 
отырып,отан  тарихының«М`ңгілік  Ел»  ұлттық  идеясына  өзек  болған  басты  құндылықтарының  м`ні 
мен  мазмұнын  анықтауға  көмектеседі.  Сонымен,  жоғары  оқу  орнында  тарих  философиясын  оқыту 
мынадайміндеттерге қызмет етеді: 
-  болашақ  тарихшы  маманды  тарих  философиясының  үлгілерімен,  негізгі  түсініктері  ж`не 
қағидаларымен таныстыру; 
-  қазақ  тарихнамасындағы  тарихи  таным  мен  оның  принциптерін  ғылыми  зерттеулер  мен 
педагогикалық т`жірибеде қолдануға бағыт беру; 
-  тарих  философиясындағы  белгілі  теориялық  бағыттармен,  ғылыми  мектептермен,  концепция-
лармен  ж`не  оның  өкілдерімен  таныстырып,  отан  тарихындағы  үлгілердің  ерекшеліктері  мен  орны 
туралы білім беру; 
-  адамзат  тарихы  мен  отан  тарихының  дамуын  циклдік  ж`не  прогресс  пен  регресс  тұрғысында 
түсіндіретін теориялардыигеру; 
-  қазақ  тарихындағыұлттық  құндылықтарды  жалпыадамзаттық  құндылықтар  аясында  талдап, 
бағалай алу дағдысын меңгеру; 
-  төл тарих т`жірибесі негізінде болашақты болжамдау. 
Жоғары  оқу  орындарында  білім  алатын  қазіргі  жастар  көз  жетерлік  болашақта  қоғамның  саяси, 
экономикалық  ж`не  ғылыми  элитасын  қалыптастырады.  Сондықтан  қазақстандық  қоғам  дамуының 
табысы  жастардың  жеке  тұлға  ретінде  қалай  бейімделуіне,  қазақстандық  м`дениеттің,  тарихтың 
қандай  құндылықтары  оның  тұлғасының  дүниетанымдық  өзегін  құрайтынына,  оның  азаматтық 
жауапкершілігінің деңгейі қандай болатындығына байланысты [9, 4 б.]. Тағы бір айта кететін м`селе, 
«Тарих»  мамандықтарында  тарихи  зерттеулерде  қолданылатын  нақты  т`сілдерімен  бірге  жалпы 
ғылымдық  т`сілдер  де  оқытылады.  Бұл  жерде,  кез-келген  т`сілді  теориялық  тұрғыда  меңгеріп  қою 
жеткіліксіз,  оны  практикада  қолдана  алу  дағдыларын  игеру  де  маңызды.  Осы  тұста,  д`стүрлі  қазақ 
тарихнамасында  қолданылған  ұстанымдармен  `діс-т`сілдерді  анықтау  студенттің  ұлттық  дүние-
танымға  сай  түсінігін  қалыптастыруына  септігін  тигізеді.Д`стүрлі  тарих  философиясында  түркілік 
кезеңдегі  тарихи  білімдердің  пайда  болуы  мен  жинақталуы  ж`не  исламдық  мазмұнның  ықпалы 
д`стүрлі  қазақ  тарихи  ойының  дамуы,  қазақ  тарих  ғылымының  қалыптасуы  ж`не  тарихнамалық 
еңбектердегі  тарихи  философиялық  тұжырымдардың  дамуы,  қазақ  халқының  тарихи  санасы  мен 
тарихи  танымы  сынды  келелі  м`селелер  қамтылады.  «М`ңгілік  Ел»  ұлттық  идеясында  негізделген 
құндылықтардың арасында «Қазақстанның т`уелсіздігі ж`не Астана», қоғамымыздағы ұлттық бірлік, 
бейбітшілік  пен  келісім,  зайырлы  қоғам  ж`не  жоғары  руханият,  тарихтың,  м`дениет  пен  тілдің 
ортақтығы  сияқты  құндылықтарға  түсіндірме  беру,  олардың  ара-жігін  айқындап,  қоғамдық-саяси 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
240 
ж`не  м`дени-`леуметтік  қызметін  бағдарлау,  ең  соңында  осы  бағдардағы  жұмыстың  н`тижесін 
болжамдауда  гуманитарлық  ғылымдардың  ішінде  тарих  философиясының  ж`не  осы  ғылымның 
заңдылықтары,  категорияларымен,  қағидаттарымен  қаруланған  к`сіби  маманның  мүмкіндігі  өте 
жоғары. 
Осындай  ұлттық  идеяларды  іске  асыру  мақсатында  «Интеллектуалды  ұлт  2020»  ұлттық  бағдар-
ламасының қабылдануы білім беру жүйесінің мазмұнын кеңейтіп, оқу-`дістемелік технологияларды 
саралап,  жаңа  деңгейге  көтерудің  міндеттерін  алға  тартады.  «М`ңгілік  Ел»  ұлттық  идеясын  іске 
асырудың  бір  міндеті  –  интеллектуалды  ұлт  қалыптастыру,  ал  білім  беру  –  ұлттық  б`секеге  қабі-
леттілікке негізделген интеллектуалдық `леуетін қалыптастыратын сала екендігін ескерер болсақ, бұл 
міндетті іске асыруда тарихи сана қалыптастыру басты миссиясы болып саналатын тарихшы маман-
дардың  к`сібилігін  дамытуды  қажет  етеді.  Бірқатар  оқу  орындарының  оқу  жоспарларына  жасалған 
талдау  көрсетіп  отырғандай,  тарихшы  маман  дайындаудың  білім  беру  бағдарламасының  педагоги-
калық  стратагиясында  белгіленген  Құзіреттерге  негізделген  білім  беру  модульдеріндегі  негізгі 
міндетті  ж`не  к`сіби  модульдерде  «Тарих  философиясы»  п`ні  қамтылмағаны  белгілі  болып  отыр. 
dйтсе  де,  тарих  ғылымының  теориялық-методологиялық  негіздері  мен  білім  мазмұнының  Жалпы 
м`дени  ж`не  К`сіби  құзыреттері  мен  дағдыларын  жете  меңгеруімен  бірге  тарихшы  маманға  отан 
тарихының құндылықтарын `лемдік тарихпен ұштастыруға қабілеті барынша ауқымды көзқарастық, 
дүниетанымдық  біліктіліктерді  меңгеру  қажеттілігі  туындайды.  Бұл  қажеттілікті  тарихи  п`ндердің 
арасында  «Тарих  философиясы»п`нінің  мазмұны  өтей  алар  еді.  Содан  да,  п`ннің  мемлекеттік 
стандарты  мен  оқу-`дістемелік  кешенін  дайындау  жоғары  білім  саласындағы  жүйе  құраушы  п`ннің 
бірі ретінде шұғыл түрде атқарылуы тиіс деп білеміз. 
 
1 Назарбаев Н.n. «Қазақстан - 2030» - Алматы: Білім, 1997. – 7 б. 
2  «Қазақстан  Республикасының  Президенті  –  Елбасы  Н.n.Назарбаевтың  «Қазақстан  –  2050»  Страте-
гиясы  қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси  бағыты.»  атты  Қазақстан  халқына  Жолдауы»  //  Егемен 
Қазақстан. 14 желтоқсан 2012 ж. 
3 Назарбаев Н.n. «Нұрлы Жол – Болашаққа Бастар Жол». Астана. 12 қараша 2014 ж. 
4  «Мeңгілік  Ел»  ұлттық  идеясы  Қазақстан  Республикасының  жоғары  білім  саласындағы  жүйе  құрушы 
фактор: оның мeселелері мен іске асыру перспективалары»: Қазақ хандығының 550 жылдығы, Қазақстан Рес-
публикасы Конституциясының 20 жылдығы, Қазақстан халқы Ассамблеясы жылына арналған республикалық 
ғылыми-практикалық конференция материалдары. 18 маусым 2015 жыл. – Алматы: Абай атындағы ҚазҰПУ, 
«Ұлағат».- 2015. – 594 б. 
5 «Мeңгілік Ел». – Учебник. – Алматы: «Ұлағат». – 2015. – 336 с. 
6 Сатершинов Б.М. Тарихи сана тeуелсіздіктің рухани тұғыры. – Алматы: ҚРБҒМ ҒК ФжСИ КБО, 2011. – 
291 б. 
7 Дулатұлы М. Алты томдық шығармалар жинағы. 2-том: /Құраст: Г.Дулатова, С.Иманбаева. – Алматы: 
Мектеп, 2013. – 392 б. 
8  Тұрлығұл  Т.Т.  Мектепте  Қазақстан  тарихын  оқытудың  теориясы  мен  eдістемесі.  –  Алматы:  Ғылым, 
2003. – 256 б. 
9  Ғазалиев  А.М,  Есім  Ғ,  Ферхо  С.И,  Бұрханов  К.Н.  Қазақстандық  патриотизмді  қалыптастыру:  теория 
жeне практика: Монография. – Қарағанды: Қарағанды МТУ, 2009. -122 б. 
 
Резюме 
Ценности национальной идеи «Мангилик Ел» как компонент профессиональной знаний 
 будущего учителя истории 
М.С.Исаев – PhD докторант 3 курса по специальности 6D011400-История, МКТУ им. Х.А.Ясави  
Научный руководитель: Х.М.Турсун –д.и.н., профессор кафедры «История» 
МКТУ им. Х.А.Ясави  
В  данной  статье  рассматриваютсяпроблемы  ценности  национальной  идеи  «Мангилик  Ел»  как  компонент 
профессиональной  знаний  будущего  учителя  истории.  Главная  миссия  разработки  данного  вопроса  –  прове-
дение  специального  анализа  компетентности  специалиста-историка,  определенной  как  формирование 
исторического сознания личности. Кроме того, освещено содержание предмета философии истории, включаю-
щего  в  себя  функцию  по  формированию  мировоззрения  и  взглядов,  сбору  информации  и  прогнозированию. 
Представлены мотивы и методы усвоения личностью ценностей национальной идеи «Мангилик Ел». В иссле-
довательском  работе  используется  научные  методы  анализ,  синтез  и  прогнозирование.  Авторы  рекомендуют 
внедрить предмет «Философия истории» в профессиональный модуль студентов исторических специальностей 
вузов.  

жүктеу/скачать 13,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: