31
2.3 Онтогенез және баланың психикалық дамуындағы әртҥрлі
факторлардың рӛлі
Клиникалық
зерттеулерге сәйкес, психикалық қызметтердің
бҧзылуы
немесе
жетілмеуі
эмбриогенезде,
яғни,
ми
қҧрылымының ерте жасушалық дамуында, тҥрлі зақымдаушы
зиянды әсерлерден пайда болады (1-сурет).
Адамның психикалық және
дене бітімі жағынан кемтар
дамуына әсер ететін, әсер ету уақытына қарай, патогендік
факторлар ҥшке бӛлінеді: пренатальды (тууға дейін); натальды
(туу кезінде);
постнатальды
(туғаннан кейін, ерте сәбилік
кезеңнен 3 жасқа дейін).
Бала дамуының
биологиялық факторларына мыналар
жатады:
- тҧқым қуалайтын және гендік мутациялар, хромосомдық
абберациялар
нәтижесінде
пайда
болған,
хромосомдық-
генетикалық ауытқулар;
- ананың жҥкті кезіндегі жҧқпалы және вирустық аурулары
(қызамық,
токсоплазмоз, тҧмау);
1-сурет. Адамның психикалық және дене бітімі жағынан кемтар даму
қаупін туғызатын факторлар
Соматикалық
факторлар
Мидың
зақымдануы
Қоршаған орта
әсерлері
Генетикалық
факторлар
Биологиялық
факторлар
Әлеуметтік
факторлар
Достарыңызбен бөлісу: 
