Түпнұсқада келесі атауда жарияланған Reviews of National Policies for Education
жүктеу/скачать 4,17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 12 - МАЗМҰНЫ Аббревиатуралар
- Ұсынымдар Білім беру мүмкіндіктерінің теңдігі
- Білім беру мен оқытудың тиімділігі
- Жоспарланған ұйымдастырушылық өзгерістер
- 94 - МАЗМҰНЫ Қосымша 2.A1. Ойлау дағдыларының сатыластығы
88 - МАЗМҰНЫ Түптеп келгенде, жаңа немесе қайтадан бекітілген орта мектептер мен сыныптар әлде 11-ші және 12-сыныптар үшін сыныптық сабақтарды қайта құру, мектепте оқытуда соңғы бірнеше жыл бойы сезілген ағымдық кемшіліктерді жоюға жаңа және анағұрлым табысты жағдай жасауға мүмкіндік береді. Бүл мектептер немесе сабақтар университетке түсуді жоспарлаған 10-шы сыныпты бітіретін оқушылардың 60%-на есептелетін болады деп күтілуде, ал, бұл мерзімде қалған 40%-ы колледжге баратын болады, елестетіп көргендей, қазіргі таңда мектепте оқуын жалғастырушы және 9-шы сыныптан кейін колледжге өтетін оқушылардың қатынасы Базалық шолу негізінде сәйкес келеді. Сірә, бұл жаңа жағдайларды бейіндік мектептер желісі (Бейіндік мектеп) арқылы қамтамасыз ету талабы қаншалықты перспективті болып көрінеді. Бейіндік мектептерді құрудың мәлімделген мақсаттары: Мектептік оқыту жағдайын, сонымен қатар, ғимараттар мен жабдықтарды› (зертханалар, шеберханалар, мультимедиа кабинеттері, жай бөлмелерді) жетілдіру және жаңарту; Оқытушылардың дағдылары мен біліктіліктерін арттыру үшін тиісті жағдай жасау; Халықаралық тәжірибені бейімдеу болып табылады. Осы мақсаттардың алғашқы екеуі, сөзсіз, маңызды болып табылады, дегенмен, оларға жету үшін неге жаңа үлгідегі оқу орны қажет деген сұрақ туындайды. Үшінші мақсат халықаралық тәжірибені бейімдеу болып табылады. Бейіндік мектеп тұжырымдамасы АҚШ-та орта мектептерде, Францияда лицейлерде және Германияда гимназияларда ұсынылатын пәндік бағдарланған білім беруге негізделген. Дегенмен, барлық бұл модельдер жоспарланған қазақстандық модельден едәуір қатты өзгешеленеді. Егер, тіпті, Бейіндік мектеп тұжырымдамасы американдық, немістік немесе француздық білім жүйелерінің жоғары орта сыныптардағы нақты көшірмесі болып табылғанымен, бұл оны Қазақстан үшін қолайлы етпейді. Бейімделмеген әлемдік модельдерді енгізуге байланысты шынайы қауіп бар: бір мемлекетте тиімді қызмет ететін жүйелер, экономикалық, мәдени және білім беру мұраларының басқа құрылымын қамтитын басқа мемлекеттің мәнмәтініне әрдайым сәйкес келе бермейді. Американдық орта мектептер оқушылардың барлық қабілеттері мен қызығушылықтары үшін оқу орнының үлкен көлемін ұсынады, онда түсу тестілеуі жоқ және жекелеген оқушыларға міндетті және факультативті пәндердің өте кең қатарын, математикадан, жаратылыстану ғылымдары, тілдерден және гуманитарлық ғылымдардан бастап, арнайы техникалық пәндерден, орындаушылық және бейнелеу өнеріне дейін таңдауға мүмкіндік беріледі. Германияда түрлі бағыттардағы мектептердің үш түрі бар: (академиялық оқу үшін университетке түсуші оқушылар үшін gymnasium, жоғары деңгейлі технологиялық зерттеулерді мәртебелі бағдарламалармен оқыту үшін realschule және анағұрлым төмен деңгейлі еңбек нарығында жұмыс істейтіндер үшін hauptschule), Қазақстан қарастырғандай екі түрі емес (Бейіндік мектеп мектептері немесе колледж). Американдық орта мектепке анағұрлым жақын неміс мектебінің басқа түрі, бұл - Gesamtschule немесе федералды жерлердің бірқатарында барлық басқа үш түрін алмастыратын, жалпы білім беретін мектеп. Францияда, сондай-ақ, үш түрлі лицейлердің түрлері бар, lycée général, lycée technologique және lycée professionel, бірақ көптеген аймақтарда бұл барлық үш түрі оқушыларға мамандық таңдау еркіндігін беретін бір үлкен жай лицейге біріктірілген. Сарапшылар тобы өз оқушыларының және ұлттық экономиканың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін Қазақстанда қазіргі жүйенің басымдықтарын сақтайтын, мемлекеттің болашақтағы дамуына үлестерін максималды арттыруға мүмкіндік беру сияқты дағдыларды алуға оқушыларды ынталандыру арқылы өзінің әлсіз аспектілерін қайталауға жол бермейтін мақсатты бағдарланған 12 жылдық оқыту моделін әзірлеу қажет деп санайды. ТАРАУ 2: МЕКТЕПТЕ БІЛІМ АЛУДЫң ҚОЛЖЕТІМДІЛІГІ МЕН ТИІМДІЛІГІ ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫ - 89 12 жылдық оқыту реформасына байланысты сұрақтар Сарапшылар тобының ағымдағы реформа жоспарларының аспектілері бойынша сұрақтары мен қауіптері бар, төменде сипатталғандай, қазіргі таңда бар білім беру жүйесіндегі оның басым жақтарын қолдау емес, әлсіз жақтардың қайта пайда болуына алып келуі мүмкін. Бірінші, қарастыруға тиістісі - бұл әдістерді стратегиялық талдау, қандай оқушылар Бейіндік мектепке, ал қандай оқушылар 10-шы сыныптан кейін колледжге баратыны туралы шешім қабылданады. Осы шешімдерді қабылдауда оқушылар таңдауының қаншалықты мүмкін екендігін ескеру қажет. Әрине, Бейіндік мектепте оқуды аяқтай алмайтын және 12-ші сыныпты табысты аяқтай алмайтын минималды шекті деңгейден төмен оқушыларды қабылдауды болдырмау үшін тиісті шаралар қабылдау қажет. 3 Тарауда 10-шы сыныпты аяқтағаннан кейін минималды шекті стандарттарды қою үшін қолдануға болатын (ұлттық деңгейде бағаланбайтын кез-келген пән бойынша мұғалімнің критерийлі бағалауымен қатар), барлық оқушылардың жалпыұлттық бағалау жүйесін ендіру ұсынылады. Минималды қабылдау стандарттарын орнату ұсынысын 10-шы сыныптан кейін, қазіргі ҰБТ жүйесіне ұқсас оқушылар үшін стандартталған ұлттық тестілеудің кезекті бәсекелес жүйесін ендіру бойынша ұсынымы ретінде түсінбеу қажет. Шын мәнінде, оқушылардың білім алуын дамытуды осы деңгейде тестілеу негізінде қабілеттері бойынша таңдау аса табыссыз таңдау болады. Бұл одан да көбірек, жас адамның болашағына жалғыз беделді нұсқа университет болып табылатындығы туралы сенімнің оқушылар мен ата-аналар арасындағы басымдығын, ғылыми дәреже алу үшін колледжде оқу қабілетсіз және жеткіліксіз есті адамдарға үйлесуін бекітеді. Мұндай сенімділік кәсіптік, техникалық және технологиялық оқытуға және осы оқу түрінен өтетін жоғары үлгерімді оқушыларды марапаттауға қатысты мәртебенің теңдігін қамтамасыз ету бойынша Қазақстан жұмыс берушілері мен кәсіпкерлерінің күш салуын бұзуда. Сонымен қатар, бұл осы жүйедегі теңсіздіктен азап шегетін көптеген топтардағы оқушылар үшін әділетсіз - олардың түсу емтихандарын табысты тапсыруға мүмкіндіктері аз болады, өз кінәларынан емес, өйткені олар анағұрлым жақсы дайындалмаған. Қазақстандық жүйені тегіс қамтитын жоғары өнертапқышты жүйеге айналдыру, әлеуметтік теңсіздікті арттырып және жалпы алғанда, көрсеткіштерді нашарлатуы мүмкін. Осы есептің келесі тарауында өте маңызды, бірақ тар мамандандырылған ҰБТ тестілеу перспективасының жоғары сыныптарда 2 оқу жылы бойы мұғалімдер мен оқушылардың арасында күйзелу мен шамадан тыс жүктелуіне әкелетін, мұғалімдер мен оқушылардың басымдықтарына қалайша әсер ететіндігі сипатталған. Мектептік оқудың төменгі сыныптарының соңында тағы осы іспеттес тестілеу ендіру тек жоғары сыныптардың осы іспеттес ауытқулары мен шамадан тыс жүктелуін төменгі сыныптарға таратады. Ең соңғысы, бірақ маңыздылығы жағынан кем емес жағдай келесіге түйінделеді, бейіндік мектептерге стандартталған түсу емтихандарын ендіру бойынша жоспар бар болғанымен, бұл емтихандар, қалай болған жағдайда да, апробациялануы туралы айтпағанда, әлі әзірленбеген. 12 жылдық оқыту реформасын жүзеге асыру үшін үлгерімдегі маңызсыз айырмалы үміткерлердің арасындағы қажетті айырманы анықтауға қабілетті, сенімді және ықпалды тестілеу жүйесінің мерзімінде дайын болатындығы аса күдікті. Екінші, ескеруді қажет ететіні - Бейіндік мектептер мен оның сыныптарына қарастырылған оқу бағдарламалары, жалпы орта мектептің оқу бағдарламаларына қатысты сарапшылар тобының алаңдаушылығын төмендетпейді: оқу пәндерінің шамадан тыс жүктелуі, шығармашылық пәндерге аз уақыт бөлінеді және оқушылардың пәндерді таңдау үшін мүмкіндіктері өте аз. Егер барлық он міндетті пәнді оқу жоспарының 60% уақыты бойы өту қажеттілігі өте көп пәндердің жеткіліксіз тереңдетіп жүргізілмегендігінен, бұл бар проблемаларды тек күшейтуі мүмкін. Егер барлық міндетті пәндер бірдей мерзім бойы барлық оқушыларға оқытылса, бұл мамандануына ТАРАУ 2: МЕКТЕПТЕ БІЛІМ АЛУДЫң ҚОЛЖЕТІМДІЛІГІ МЕН ТИІМДІЛІГІ ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ 12 - МАЗМҰНЫ Аббревиатуралар АДБ Азия даму банкі CAD Канада доллары ББК Білім беруге көзқарас ОЖСБ Оқу Жетістіктерін Сырттай Бағалау КЖАЕЖ Кредиттерді жинақтау мен аударудың еуропалық жүйесі ҮҚ Үкімет қаулысы АТО Ақпараттық-Талдау орталығы МБАИ Мұғалімдердің біліктілігін арттыру институттары KZT Қазақстандық теңге (жергілікті валюта) LCU Жергілікті ақша бірліктері ҚР БҒМ Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ҰІШЖ Ұлттық іс-шаралар жоспары ҰББСБО Ұлттық білім беру статистикасы және бағалау орталығы ҰББСБО Ұлттық білім беру сапасын бағалау орталығы ҚРСА Қазақстан Республикасы Статистика Агенттігі НЗМ Назарбаев Зияткерлік Мектептері ЖБҚ Жан басына шаққандағы қаржыландыру PISA Оқушылардың білім жетістіктерін бағалау жөніндегі халықаралық бағдарлама ББЖҚБАРИ Білім беру жүйесінің басшы және ғылыми-педагогикалық қызметкерлерінің біліктілігін арттыратын республикалық институты ББДМБ Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы TIMSS Математикалық және жаратылыс-танулық білім беру сапасын халықаралық мониторингтік зерттеу ШЖМ Шағын жинақталған мектептер БҰҰДБ Біріккен Ұлттар Ұйымының даму бағдарламасы ҰБТ Ұлттық бірыңғай тестілеу КББО Кәсіптік білім беру мен оқыту ӘДК Дүниежүзілік Банктің әлемдік даму көрсеткіштері 12 - АББРЕВИАТУРАЛАР ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫ - 91 орнының үш түрі бар. АҚШ-та бір ғана түрі бар, бұл түрлі мамандану мәртебесіне қатасты қиындықтарды болдырмауға мүмкіндік береді; Францияда да, Германиядағы (бірқатар аймақтарда Gesamtschule) сияқты жай лицейлердің бірнеше бағыттары бойынша жұмыс істейтін оқу орнының бір түрі бар. Қазақстанның жоспарлы жүйесінің мәнмәтінінде егер бағдарламаға жоғары сапаны, сұранысты және қызығушылықты қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылданбаса, технологиялық бағыт колледждегі кәсіптік оқыту жүйесіне мазмұны мен мансаптық жағдайы бойынша жақын бола тұра, бастысы, Бейіндік мектепке қиындықпен түскендер таңдайтын ең төмен мәртебелі сұранысы төменірек мамандану болып қабылданатын қауіп тұр. Сарапшылар тобының ұсыныстарына сәйкес үкіметке, Францияда немесе Германияда орын алып отырған сияқты математика, жаратылыстану және әлеуметтік/гуманитарлық ғылымдар бойынша маманданған мектептерден бөлінген, технология саласындағы оқу орны ретінде Бейіндік мектепті құру мақсаттылығы туралы сұрақты қарастыру қажет. Орта мектептердің жоғары сыныптарында шектелген оқушылар санына байланысты мақсатсыздық жағдайында, Қазақстан АҚШ-тың орта мектептеріндегі және Ұлыбританияның ЖОО мен колледждеріндегі («sixth-form colleges») сияқты жоғары сыныптар мен колледждерді біріктіру мүмкіндігін қарастыруы қажет. Қабылданған шешімдерге байланыссыз, Бейіндік мектептің әр үш бағдарламасы үшін жекелеген оқу бағдарламаларын әзірлеу ұсынылады. Сондай-ақ, бизнес үшін жап- жаңа, жоғары сапалы, қызықты және маңызды оқу жоспарын, сонымен қатар, тиімді оқыту үшін мұғалімдерді даярлау бойынша жаңа бағдарламаны әзірлеу мақсатында ҚР Білім және ғылым министрлігі, «Кәсіпқор» және жұмыс берушілер арасында технологиялық әзірлемелер саласындағы бірлескен жұмысты жүргізу ұсынылады. Соңғысы, қабылданған шешімдерге байланыссыз, 10-шы сыныптан кейін бірқатар оқушылар түсетін оқу орындарын таңдау туралы шешімі, ең алдымен, оқушылардың өздерінің шешімдеріне, келесі тарауда ұсынылатын, ұлттық бағалау нәтижелері бойынша таңдалған маманданудың минималды шекті талаптарына сәйкес болған жағдайда байланысты болуы ұсынылады. Ұсынымдар Білім беру мүмкіндіктерінің теңдігі Қазақстан үкіметіне барлық оқушылар, олардың шығу тегіне қарамастан, қабілетті және үлгерімнің жоғары стандарттарын қанағаттандыруы керек деген өзінің айнымастық принципін мәлімдеу қажет. PISA баяндамасының нәтижелері көрсеткендей, үлгерімге байланысты көптеген проблемаларды шешуде мұны басты басымдық ету қажет. Бұл оқуда артта қалу қаупі бар оқушыларды ерте анықтау бойынша жоспарлар мен бағдарламаларды әзірлеуді, сонымен қатар, мектептер мен мұғалімдер тарапынан олардың үлгерімін қалпына келтіру бойынша тиімді шараларды қабылдауды қамтиды. Табысты емес мектептердің төмен үлгерімді оқушылары білікті мұғалімдер мен сапалы қорларға лайықты (және мұқтаж), сондықтан мемлекеттік органдар оларды қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдауы керек. Орта мектептің келесі топ оқушыларының үлгерімін жоғарылатуға және нәтижелерін теңестіруге бағытталған төмен үлгерімді оқушыларды анықтау мен көмек көрсету бойынша және оқу материалын баяу қабылдайтын оқушыларға нақты жоспарлар мен бағдарламалар болуы керек: шағын мектептердің және ауылдық жерлердің оқушылары; анағұрлым төмен бағалы ұлдар; қазақ мектептерінің оқушылары; сонымен қатар, әлеуметтік және табысты емес отбасынан шыққан оқушылар. ТАРАУ 2: МЕКТЕПТЕ БІЛІМ АЛУДЫң ҚОЛЖЕТІМДІЛІГІ МЕН ТИІМДІЛІГІ ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ 92 - МАЗМҰНЫ Шағын жинақталған мектептердегі және ауылдық жерлердегі оқушылардың мүддесі үшін мектептердің минималды көлемі мен мұғалімдердің біліктілік деңгейі бойынша, кем дегенде, орта мектептер үшін талаптарды орнату сұрағын үкіметтің қарастыруы ұсынылады. Бұл шағын елді мекендерде осы стандарттарға сәйкес болған жағдайда ғана мектептің бар болуына мүмкіндік береді, олай болмаған жағдайда, оқушыларға басқа жерлерде орналасқан мектептерге дейін тегін және ыңғайлы көлік беру керек. Өйткені арнайы қажеттілікті және мүмкіндігі шектеулі балалар бұрынғыдай теңсіз мүмкіндіктерден жапа шегуде, Үкіметке инклюзивті білім беруді ендіру бойынша жоспарларды анағұрлым тиімді етіп, оларды қайта қарау қажет. Білім беру мен оқытудың тиімділігі Қазақстан Үкіметіне өзінің тиімсіздігін дәлелдеген, орта білім берудің ағымдағы оқу бағдарламасына толық талдау және қайта қарау жүргізу керек. Ол жоғары оқу көрсеткіштерін қамтамасыз етпеді, барлық оқушыларға функционалдық және математикалық сауаттылықтың минималды деңгейіне қол жеткізуге мүмкіндік бермеді, жоғары деңгейлі ойлау дағдыларын дамытуға мүмкіндік туғызбады. Ағымдағы оқу бағдарламасы аясында ескеруге қажетті проблемалар келесілерді қамтиды: академиялық пәндердің артық жүктемелігі; елестетуді, шығармашылық қабілеттерді және бірлесіп жұмыс істеу дағдыларын дамыту үшін маңызды пәндердің 7-ші сыныптан кейін алынып тасталуы; тәжірибелік қолдануға емес, шамадан тыс теорияға тірелуі, басқа кемшіліктері арасында артта қалушы оқушылар үшін бағдарламаны қиын және қолжетімсіз етеді және (халықаралық стандарттар бойынша) нақты нәтижелерге әсер етпейтін жаратылыстану ғылымдарын оқытуға арналған оқу уақытының үлкен бөлігі және математикаға бөлінген оқу уақытының төмен бөлігі. Оқу бағдарламасын қайта қараудағы мақсаттар келесілерді қамтуы керек: орта мектептің, әсіресе, жоғары сыныптың оқушыларына пәндерді анағұрлым толық оқуы үшін пәндердің тар көлемін оқуға мүмкіндік беру; әр мектепте оқушыларға оқу үшін пәндердің үлкен таңдауын беру; сабақтың теориялық және тәжірибелік элементтерінің арасындағы теңгерімді табу үшін мектептерге кең іс-әрекет еркіндігін беру; Үкімет тарапының жарлығы негізінде мұғалімдер өздерінің оқушыларын оқытуға дайындалған анағұрлым жоғары деңгейлі ойлау дағдысының нақты құжаттамасына сілтеме жасау. Анағұрлым сапалы оқу құралдары мен қорларын әзірлеу және мұғалімдерге оны анағұрлым шығармашыл екі мақсатта: анағұрлым жоғары деңгейлі ойлау дағдысын дамытуға әсер ету және қазіргі кезде қолданылатын оқулықтар мен оқыту әдістері бойынша оқуда қиындықты сезінетін оқушылардың талаптарын қанағаттандыру үшін қолдануға оқыту керек. Қазақстандық бітірушілерге, ЭЫДҰ дамыған елдеріндегі 18 жастағы мектеп бітірушілерімен салыстырмалы пәндік білім мен дағдылар алуға мүмкіндік беретін 12 жылдық оқыту үшін жалпы ұлттық оқу жоспарын әзірлеу керек. Оқушылар мен оқытушылардың шамадан тыс өнімсіздігін төмендету мақсатында Қазақстанға 5 күндік жұмыс аптасына көшуді қарастыру ұсынылады. Үш айлық жазғы демалыс бойы білімді босқа жоғалту шарасыздығынан құтылу үшін, анағұрлым біркелкі ұзақтықтағы семестрлер мен демалыс мерзімдерін енгізу үшін мектептік күнтізбені өзгерту ұсынылады. Оқушылардың болашақ мансабына ең тікелей қатысы бар болатын оқуға мүмкіндік беруді қамтамасыз ету үшін (әсіресе, егер оқушы олар оқитын анағұрлым кең ТАРАУ 2: МЕКТЕПТЕ БІЛІМ АЛУДЫң ҚОЛЖЕТІМДІЛІГІ МЕН ТИІМДІЛІГІ ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫ - 93 таңдаулы пәндерді қамтитын жағдай болғанда) қазақстандық орта мектептердің еңбек қызметі мен кәсіптік бағдар туралы ақпараттарды, оның ішінде, үкіметтің минималды ұлттық стандарттарды қабылдауы жолымен ұсыну деңгейін жақсарту ұсынылады. Өйткені ата-аналар болашақтағы мансапты таңдауға қатысты шешім қабылдауда маңызды роль ойнайды, кәсіптік бағдарды ата-аналарға да, оқушыларға да беру дұрыс болар еді. Жоспарланған ұйымдастырушылық өзгерістер Қазақстанда қазіргі жүйенің басымдықтарын сақтайтын, мемлекеттің болашақтағы дамуына тиімді үлестерін қосу сияқты дағдыларды алуға оқушыларды ынталандыратын, өзінің кемшіліктерін қайталауға жол бермейтін мақсатты бағдарланған 12 жылдық оқыту моделін әзірлеу қажет. Сарапшылар тобы Бейіндік мектеп немесе «пәнге бағдарланған оқыту» мектептері ретінде танылған, ЖОО-на түсетін 60% 10-шы сынып бітірушілері үшін орта мектептердің 11-ші және12-ші сыныптарды жаңадан құру немесе қайта бейімдеу бойынша үкімет жоспарын қолдайды. Түрлі оқу орындарының жоспарланған мәртебесінен оқушының мамандық таңдаудың аса тәуелді қауіптілігін минимумға жеткізу үшін, сонымен қатар, технология саласындағы жаңа мамандануға лайықты маңыздылықты беру үшін үкіметке оқушылар үшін математика, жаратылыстану және әлеуметтік/гуманитарлық ғылымдар бойынша Бейіндік мектептен бөлек технологиялық мектептерді құру туралы сұрақты және/немесе барлық бағыттардың бір мекемеде қолжетімді болуы үшін орта мектептердің жоғары сыныптары мен колледждердің қосылуы сұрағын қарастыру ұсынылады. Бейіндік мектептің әр үш бағдарламасы үшін жекелеген оқу бағдарламаларын әзірлеу ұсынылады. Технология саласындағы мамандану үшін ҚР Білім және ғылым министрлігі, «Кәсіпқор» және жұмыс берушілер арасында жоғары сапалы, заманауи және бизнестің қызығушылығына сәйкес оқу жоспарын және тиімді оқыту үшін мұғалімдерді даярлау бойынша жаңа бағдарламаны әзірлеу мақсатында бірлескен жұмысты жүргізу ұсынылады. Орта мектептің жоғары сыныптарында оқыту жүйесінің қорытынды нысанына тәуелді емес, жекелеген оқушылардың 10-шы сыныпты бітіргеннен кейін қандай оқу орнына түсетіндігі туралы шешімі, ең алдымен, оқушының өзінің шешіміне, келесі тарауда берілген, 10-шы сыныпта ұлттық бағалауды өткізу нәтижелері бойынша таңдалған маманданудың минималды шекті талаптарына сәйкес болған жағдайда байланысты болуы ұсынылады. ТАРАУ 2: МЕКТЕПТЕ БІЛІМ АЛУДЫң ҚОЛЖЕТІМДІЛІГІ МЕН ТИІМДІЛІГІ ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ 94 - МАЗМҰНЫ Қосымша 2.A1. Ойлау дағдыларының сатыластығы Дағды Бағалау пәні Пайдалы етістіктер Үлгілік сұрақтар Білім Оқушы ақпаратты есіне түсіре алуы және сақтай алады ма? Айтып беру, тізіп беру, сипаттау, қатыстыру, орналастыру, жазу, табу, көрсету, атау. … кейін не болды? Қанша ...? … ол адам кім болды ? Сіз атап бере аласыз ба ... ? … жанында не болды, сипаттап беріңіз? … неге екенін Сіз айтып бере аласыз ба? Мәнін табу ... Бұл не ...? Жауаптардың қайсысы шындық немесе жалған болып табылады ... ? Түсіну Оқушы идеяны немесе ұғымды түсіндіре алады ма? Ұғындыру, түсіндіру, жоспар жасау, талқылау (пікірталас жүргізу), айыра білу, алдын-ала білу, қайта тұжырымдау, салыстыру, сипаттау. Сіз өз сөзіңізбен жаза аласыз ба...? Сіз қысқаша жоспар жаза аласыз ба...? Сіздің пікіріңізше, ары қарай не болу керек? Сіздің пікіріңізше кім ... ? Негізгі идея неге тұжырымдалды ... ? Сіз … арасындағы айырмашылықты жүргізе аласыз ба? ... арасында қандай айырмашылықтар бар? Сіз ….нені меңзеп тұрғаныңыз туралы мысал келтіре аласыз ба ? ... анықтама бере аласыз ба? Қолдану Оқушы ақпаратты жаңаша қолдана алды ма? Шешу, көрсету, қолдану, суреттеу, соғу, аяқтау, зерттеу, жіктеу, Берілген ақпараттар негізінде, … бойынша нұсқамалар жиынтығын әзірлей аласыз ба? Сізде… болған жағдайда бұл ақпарат пайдалы болар ма еді? Сіз... көрсетілген басқа мысал келтіре аласыз ба? ... осылай болар ма еді? Сіз... сияқты сипаттамалар бойынша топтастыра аласыз ба? Егер ... болса, Сіз қандай факторларды ауыстырар едіңіз? Сіз қолданыстағы әдісті Өзіңіздің жеке тәжірибеңізде қолданар ма едіңіз? ...Сіз қандай сұрақтар қояр едіңіз? ТАРАУ 2: МЕКТЕПТЕ БІЛІМ АЛУДЫң ҚОЛЖЕТІМДІЛІГІ МЕН ТИІМДІЛІГІ ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫ - 13 жүктеу/скачать 4,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|