Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының хабаршысы ғылыми-педагогикалық журнал

16 
 
На занятиях рисунка 
 
 
 
Студент,    поступившие  на  специальность  5В012000  «Профессиональное  обучение»  имеет 
право выбора траектории обучения. Кафедра обучает по двум специализациям: «Моделирование  и 
конструирование  швейных  изделий»,  «Декоративно-прикладное  искусство  и  художественное 
производство».  Сегодня  наиболее  востребован  на  рынке  труда  специалист  профессионального 
обучения  с  хорошей  технологической  и  художественной  подготовкой.  В  этой  связи  интересно 
проследить  путь  формирования  специалистов  в  области  профессионального  обучения. 
Преподаватели  кафедры  «Профессионального  обучения  и  дизайн»  Таразского  Государственного 
педагогического  института,  не  зависимо  от  специализации  готовят  профессионалов,  умеющих 
качественно  проводить  занятия  и  создающих  потребительскую  продукцию.  Работодатели  ставят 
перед молодыми специалистами в современных условиях несколько задач: 
 
Развитие творческой фантазии у молодых специалистов; 
 
Совершенствование профессионального мастерства; 
 
Выработки  у  молодых  специалистов  практических  навыков  в  экстремальных 
условиях, каковым является современный рынок 
 
Появление  новых  приемов  моделирования  на  основе  знаний,  полученных  на 
занятиях цикла декоративного искусства. 
Инициативность  и  предприимчивость  сегодняшнего  специалиста  высшей  квалификации, 
призванного  решать  требования  современного  потребителя  во  многом  зависит  от  того,насколько 
молодой специалист приобщен к активной, творческой исследовательской деятельности.   
  
                                                  В процессе создания батика 
 
 
 
По  траектории  обучения  «Декоративно-прикладное  искусство  и  художественное 
производство»  предусмотрены  занятия  цикла  декоративно-прикладного  искусства,  где  включены 
профилирующие  предметы:  рисунок,  живопись,  композиция  декоративного-искусства,  технология 
ручных работ,  технологии гобелена, ткачества, макраме, батика. На занятиях цикла декоративного 
искусства, количество часов на которые увеличиваются от семестра к семестру, студенты получают 
знания  истории  и теории декоративно-прикладного  искусства, технологии выполнения творческих 
работ  в  разных  техниках.  Во  время  обучения    формируется молодой  специалист,  закрепляются  и 
углубляются  знания  по  специальности,  вырабатывается  умение  самостоятельной  работы  при 
решении творческих задач. В декоративном искусстве, тесно вплетенном в повседневную жизнь для 

17 
 
создания отдельных предметов или архитектурного декора,  используются разнообразнейшие виды 
техники.  Вместе с  тем  в  произведениях  декоративного  искусства  декор  никогда  не  существует в 
чистом  виде,  он  состоит  из  сочетания  полезного  и  красивого:  в  основе  лежит  функциональность, 
красота.  
Преподаватели  специальных  дисциплин  на  кафедре  «Профессионального  обучения»   
готовят студентов как учителей ведущих дисциплины в общеобразовательных и иных учреждениях, 
и как мастеров декоративного и прикладного искусства. Однако профессиональная направленность 
обучения должна стать центральным звеном и на занятиях по предметам художественного цикла. 
 
На выставке творческих - студенческих работ 
 
                                        
 
 
Сегодня  особенно  остро  обозначилась  проблема  повышения  качества  профессиональной 
подготовки студентов  с учетом выдвижения на первый план задач усиления адресности подготовки 
специалистов, ориентированных на конкретные запросы образовательных учреждений всех типов и 
субъектов  рынка  образовательных  услуг,  как  это  указано  в  «Программе  развития  системы 
непрерывного  педагогического  образования    Казахстана  на  2011-2020  годы».  Студент  должен  в 
полной мере реализовывать в вузе свой педагогический и методический потенциал. На наш взгляд, 
решение этого вопроса заключается в совершенствовании методики ведения занятий со студентами 
по  специальным  дисциплинам  таким  образом,  чтобы  уже  в  начале  изучения  декоративного 
искусства они могли анализировать, сравнивать технологические приемы и методы работы, вносить 
свои предложения в организацию учебного процесса, руководить студенческой творческой группой. 
Процесс  обучения  студентов  специальным  дисциплинам    проходит  на  фоне  самореализации 
личности в качестве художника и в качестве профессионала-педагога. Нами рассматриваются пути 
формирования профессиональной направленности студентов на занятиях декоративно-прикладным 
искусством,  предпринимается  поиск  новых  связей  между  художественными  и  педагогическими 
задачами,  возможностей  объединения  в  систему  вновь  полученных  фактов;  выводятся  общие 
принципы построения процесса художественно-педагогического образования, что в целом должно 
привести  к  возникновению  нового  подхода  к  формированию  профессиональной  направленности 
будущих учителей. 
 
Аннотация.Бұл  мақалада  сәндік-қолданбалы  ӛнер  циклы,  сабақ  ӛту  барысында  студенттің 
шығармашылық  жеке  тұлғасының  дамуындағы  сұрақтарды  қарастырады.  5В012000  «Кәсіптік 
оқыту»  мамандығына  түскен  студент  оқу  бағдарламасының  траекториясын  ӛз  қалауымен  таңдай 
алады.  Кафедраның  мамандандырылған  бағыттары:  «Тігін  бұйымдарын  модельдеу  және 
конструкциялау» және «Сәндік қолданбалы және кӛркемдеу ӛндірісі» 
 
Annotation.This  article  discusses  the  formation  of  professional  orientation  of  students  of  a  direction  5V 
012000 "Vocational training" in the classroom of decorative art. Areas of specialization of the Department: 
"Modeling and designing of garments", "Decorative indointernet production".
 
 
 
 

18 
 
ӘОЖ 221. 20:504 
 
БИССЕРДЕН ӘШЕКЕЙ БҦЙЫМДАР ЖАСАУ ЖОЛДАРЫ ЖӘНЕ ТЕХНИКАСЫ 
 
Жакипбекова Д.А., Райхан Ҧ.  
Тараз мемлекеттік педагогикалық институты, Тараз қ. 
 
Қазіргі  кезде  елімізде  ұлттық  құндылықтардың  қайта  ӛркендеуіне  жол  ашылды.Оған 
Н.Ә.Назарбаевтың  «Қазақстанның  болашағы  қоғамның  идеялық  бірлігінде»  атты  еңбегіндегі  : 
«Мәдени  дәстүрлер  қашанда  әлеуметтік  қайта  түлеудің  қайнар  кӛзі  болып  келеді.  ...Қазақстанда 
ұлттық ӛнерді, мәдениетті дамытуға барынша қолдау жасалып отыр»,-деген сӛзі осының айғағы. 
   
Бисер  тоқу  ӛнері  ертеден  кеңінен  таралып,  танылып  келе  жатқан,  халық 
шығармашылығының  әшекей  бұйымдар дайындаудың  бір  түрі.  Бисермен  жай  суреттерден  бастап 
ӛте  күрделі  түрлі  түсті  жұмыстар  жасауға  (тоқуға),  алқа,  тұмарша,  шаш  буғыш,  сырға,  білезік, 
белдік,  сӛмке  тоқуға  болады.  Қолдан  жасалатын  бисер  моншақтары  Ресейде,  шет  елдерде  ӛте 
жоғары бағаланады. Нақ осы кезде халық шығармаларының осы түрге жаңа ӛрлеу үстінде, дамудың 
сатысында.Бисер  тоқу  ӛнері  ӛте  нәзіктікті,  әдемілікті,  шыдамдылықты  және  фантазия  мен 
шеберлікті талап етеді. Әр адам бисер тоқумен айналысуына болады [1]. 
Су моншақтың аты араб сӛзінен― бусер ‖ жасанды моншақ дегенді білдіреді. Су моншақ б. з. 
б  IV  ғасырда  шыны  зерттеген  кезде  пайда  болған.  Осы  кезде  әр  түрлі  формадағы  моншақтар 
әшекейлеу  үшін  қолданыла  бастады.  Шыныдан  жасалатын  қазіргі  біз  пайдаланып  жүрген 
моншақтардың ӛзіндік тарихы бар.  
Аңыз  бойынша  ӛте  ерте  уақытта  бай  саудагер  Жерорта  теңізінен  Африкаға  табиғи  сода 
әкеле жатып құмды жағалауға түнеп түнде от жағады. Оттың қасына үлкен кесек содаларын түсіріп 
қояды.  Таңертең,  оттың  қолаң  тасынан  ғажайып  тас  сияқты,  қатты  су  сияқты  мӛлдір,  таза  күн 
сәулесіне  қызған  тасты –  кристалды  кӛреді.  Бұл  қазіргі  әйнек  еді.  Осыдан  бастап  әйнектен  түрлі 
формадағы  моншақтар  жасала  басталады.  Ортасынан  жіп  ӛткізілетін  дӛңгелек,  сопақша,  қырлы 
моншақтарды  әр  түрлі  халықтар  сәндік  бұйым  ғана  емес,  оны  қаржы  орнына  (ақша)  да 
пайдаланады. 
 
 
Сурет -1    Тәжірибелік сабақ барысы. 
 
Су  моншақпен  сәнді  жұмыстар  кӛне  заманнан  да  басталады.  Бұны  ӛнертанушы  ғалымдарымыз 
қолданбалы  сән  ӛнері  шеберлігінің  әйгілі  осы  уақытқа  дейін  сақталып  келген  ӛте  әдемі,  сапалы 
орындалған  жұмыстарын  зерттеу  арқылы  дәлелдеген.  Су  моншақ  ертеде тау  хрустальі  мен  анық 
тастардан даярланған. Бағалы тастарға – алмас, лағыл, изумруд, сапфир, табиғи  інжу, александрит, 
янтарь,  маржан,  жасқырауық  тастап  жатады.  Шыны,  моншақ  жасайтын,  шеберлерді,  қатаң  ұстап, 
оларды  ешкіммен  араластырмады.  Басқа  мемлекеттерде  бәсекелестері  болмауын  қалады.  Әйгілі 
саяхатшы  Марко  Полоның  әкесі  бисер  жасау  шебері  болыпты.  Марео  Поло  ӛзінің  сапарынан 
оралғанда 
су 
моншақ 
жасау 
кәсібінен 
байыған 
мемлекетті 
кӛріп 
таңданған.  
        Сумоншақпен кестелеу технологиясы: Айқас тігіс әдісімен суреттегі түстердің түріне лайық су 
моншақтарды санап жіпке тізіп бекіту. Бұрыннан белгілі бұл әдіспен бір шетінен бастап, ең соңына 
дейін  қатарымен  тізуге  болады.  Бұл  еркін  түрде  түстердің  бірінен  кейін  біріне  ұласуын  бере 
отырып,  моншақты  тізіп,  матаға  бекіту  әдісі.  Айқас  тігіс  әдісіне  қарағанда  күрделі  жұмыс 

19 
 
кескіндемеге  қатты  ұқсайды..  Оның  қолданбалы  сән  ӛнері  жемісі  екенін  су  моншақтардың 
жылтырап кӛрінуінен аңғаруға болады. Берілген тақырып бойынша қағазға эскиз  - жоба салынады. 
Дайын 
суретті 
матаға 
қарындашпен 
сызып 
кӛшіреміз.[2]. 
       Ресейде  -  бисер,  Қазақстан мен  Қырғыстанда  –  моншақ,  су  моншақ  деп  аталады.  Моншақпен 
сәнді  жұмыстар  жасау  тарих  ӛте  ардан  басталады. Бұны  ӛнертанушы  ғалымдарымыз  қолданбалы 
сән  ӛнері  шеберлігінің  әйгілі,  осы  уақытқа  дейін  сақталып  келген  ӛте  әдемі,  сапалы  орындалған 
жұмыстарын  зерттеу  арқылы  дәлелденген.  Моншақ  ертеде  тау  хрусталі  мен  анық  тастардан 
даярлаған.  Бағалы  тастарға  –  алмас,  лағыл,  изумруд,  сапфир,  табиғи  інжу,  александрит,  янтарь, 
маржан,  жасқырауық  тастары  жатады.  Мұсылман  дінінде  су  моншақтарды  тіл,  кӛз,  сұқ  тимейтін 
сәнді зат ретінде қолданады.  
 
Сурет -2      Әшекейленген аяқталған бұйым 
 
         Бисерден  жасалған  әшекейлер  -  түрлі  түсті  шыны  моншақтар,  ӛрнект і  композиция  құрайды. 
Бисердің 
декоративтік 
қасиеті 
баяғы, 
кезден 
- 
ақ 
шеберлерді 
қызықтырған. 
Қазір  бисер  ӛру  дәстүрі  қайта сәнге  кірді,  ӛнер  саласында  бисердің  қолдану  аясы  үлкеюде. Бисер 
және стеклярус әйел әшекейлерін, тұрмыстық және декоративтік ұсақ бұйымдар жасайтын материал 
ретінде 
қолданылады. 
Қазіргі  кезде  бисерлерді  негізінен,  әшекей  бұйымдар  ретінде  қолданады:  моншақ,  алқа,ободок, 
сырға,  белдік,  кулон,  білезік  т.  Бисермен  тоқу  ертеден  келе  жатқан  қолӛнердің  бір  түрі.  Бұл  ӛнер 
соңғы кезде қарқынды даму үстінде. Бисермен түрлі киім-кешектерді әшекейлеп, кестелеуге түрлі 
сыйға тартуға арналған бұйым түрлерін жасау сәнге айналды. Біздің жасаған әшекейлерімізді мына 
кӛрме жұмыстарынан кӛруге болады(қосымшадағы суреттер және слайдтан). 
Бисермен  жұмыс  істегенде,  сонымен  қатар,  жұмыс  істейтін  орын  жарықпен  жақсы 
қамтмасыз етлуі керек. Болмаса, кӛзді ауыртып, жиі шаршауға әкеліп соғады. Кӛзге демалыс беру 
үшін әр сағат сайын 10-15 минут үзіліс жасау қажет. 
   Бүгінде  бисермен  тоқу  ісі  сәндік  бұйымдардың  түрі  болуымен  қатар  сәндік  қолданбалы 
ӛнер түріне айналған. Кӛптеген суретшілер үлкен  ӛнер туындыларын  жасап, олар тек үлкен сурет 
галереяларынан ғана орын алатын ӛнер түріне айналған.  Бисер деп кішкентай ғана формалары мен 
орындалу технологиясы әр түрлі кішкене ғана моншақтарды айтамыз. Оларды формалары дӛңгелек, 
шар тәрізді, цилиндр тәрізді, қырлы т.б. болып келеді.  
Қолданбалы  ӛнер  арқылы  оқушыларға  эстетикалық  тәрбие  берудің  теориялық  және 
практикалық  даярлығы  негізінде  еңбек  пәні  мұғалімі  әдістемелік  білімдермен  қаруланып, 
оқушылардың  теориялық  және  практикалық  ой-ӛрісінің  кеңеюіне,  сол  арқылы  оқушының 
адамгершілік,  рухани,  тәжірибелік  қасиеттерінің  дамуына,  дағдылары  мен  қол  еңбегі  мен  ой 
еңбегінің қалыптасып, ой-санасының жетілуіне ықпал етеді.[4]. 
Тоқу әдісі қиын емес. Оқушылар оны оңай игере алады. Жұмыс істеу үшін бізге қарапайым 
тӛртбұрышты  станок  керек.  Оны  оңай  жасап  алуға  болады  Қазіргі  қоғамда  болып  жатқан 
ӛзгерістерді  ескере  отырып,  мектеп  оқушыларына  ұлттық  тәрбие беруді  барынша  дамытуға  деген 
қоғам қажеттілігі мен  педагогикалық теорияда қазіргі  жағдайдағы мектеп практикасында шешімін 
табуы арасында қарама – қайшылық айқын кӛрінеді. Халықтық қолданбалы ӛнердің педагогикалық 
ғылымда оқушы тұлғасын қалыптастыру мен ұлттық тәрбие берудегі мүмкіндіктерінің әлі де жан – 

20 
 
жақты толық  зерттелуі  қажеттілігі  мен  пайда  болған  қайшылық  негізінде  оқушыларға  технология 
сабағында халықтық қолданбалы ӛнер арқылы ұлттық тәрбие беру зерттеу жұмысымыздың негізгі 
мәселесін туғызады. 
Бисер тігу барысында мына қағиданы ұстануға болады: ―Қажетті затты дұрыс істегенде ғана 
қажетті  нәтижеге  жетуге  болады‖.  Яғни  баланың  бисерді  кестелеп  тігуге  деген  қызығушылығын 
арттыра  отырып,  ӛз  жұмысының  әдемі,  ұқыпты  болып  шығуына  әсерлету.  Кәсіптік  мамандыққа 
даярлаудың мазмұны  ғылым,  техника  мен  ӛндірістің  жетістігіне  сәйкес үнемі  жаңарып,  іске  асып 
отыратыны  және  бұл  мазмұнды  меңгерту  политехникалық  негізде  ғана  іске  асырылуын  ғылыми 
теориялық  және  ӛндірістік  –  практикалық  тұрғыдан  баланың  күнделікті  ісіне  айналдыруға 
болады.Маржан, жалтырауық, шынылы түтіктерді ӛңдеу жұмыстарының негізгі элементтері ретінде 
тығыз кестелеумен, аппликациялармен бір үйлесімде пайдалануға болады. [5]. 
Бисермен әсемдеу ӛнері – басқа қолӛнер түрлері сияқты ертеден қалыптасқан және қазір де 
қазақ халқы арасында кең тараған, кең қолданылатын ӛнер. 
Бисер  әсемдеу ӛнерінің  мәнін,  артықшылығын,  тәрбиелік  мәнін  түсіну  үшін  оны 
оқушыларға  оқытып,  жастайынан  баулу  керек. Бисер  әсемдеу ӛнеріне  арналған  сабақтар 
оқушыларды жеке тұрмыс салтына, отбасы ӛміріне әсемдікті енгізу, мінез –құлықтағы, тіршіліктегі, 
сұлулыққа  деген  кӛзқарасын  тәрбиелеу,  кӛрнекі  құрал  ретінде  пайдаланылатын  ӛздері  жасаған 
бұйымдарға, кӛрме экспонаттарына және оқу орнының мүлкіне аялы кӛзқарасқа тәрбиелейді 
Бисермен  тоқудың  ең  кең  тараған  техникасы-параллельді  тоқу.  Яғни,  сым  бисердің 
қуысынан  параллель  ӛтеді.  Берілген  тоқудың  негізгі  әдісін  қарап  кӛрейік.Ол  үшінҚарапайым 
жапырақ немесе гүлдің жапырағы келесі түрде орындалады.  
               Су  моншақпен  сәнді  жұмыстар  кӛне  заманнан  да  басталады.  Бұны  ӛнертанушы 
ғалымдарымыз  қолданбалы сән  ӛнері  шеберлігінің  әйгілі  осы  уақытқа  дейін  сақталып  келген  ӛте 
әдемі, сапалы орындалған жұмыстарын зерттеу арқылы дәлелдеген. Су моншақ ертеде тау хрустальі 
мен  анық  тастардан  даярланған.  Бағалы  тастарға  –  алмас,  лағыл,  изумруд,  сапфир,  табиғи  інжу, 
александрит,  янтарь,  маржан,  жасқырауық  тастап  жатады.  Шыны,  моншақ  жасайтын,  шеберлерді, 
қатаң  ұстап,  оларды  ешкіммен  араластырмады.  Басқа  мемлекеттерде  бәсекелестері 
болмауынқалады.  
           Ресейде - бисер, Қазақстан мен Қырғыстанда – моншақ, су моншақ деп аталады. Моншақпен 
сәнді  жұмыстар  жасау  тарих  ӛте  ардан  басталады. Бұны  ӛнертанушы  ғалымдарымыз  қолданбалы 
сән  ӛнері  шеберлігінің  әйгілі,  осы  уақытқа  дейін  сақталып  келген  ӛте  әдемі,  сапалы  орындалған 
жұмыстарын  зерттеу  арқылы  дәлелденген.  Моншақ  ертеде  тау  хрусталі  мен  анық  тастардан 
даярлаған.  Бағалы  тастарға  –  алмас,  лағыл,  изумруд,  сапфир,  табиғи  інжу,  александрит,  янтарь, 
маржан,  жасқырауық  тастары  жатады.  Мұсылман  дінінде  су  моншақтарды  тіл,  кӛз,  сұқ  тимейтін 
сәнді  зат  ретінде  қолданады.  Ресей  патшасы  Екатеринаға  Жәңгір  хан  бисерден  және  әсем  асыл 
тастардан  әшекейлеген  керемет  сәнді  сәукелені  сыйға  тартқан  екен.  Осы  кезге  дейін  сәукеле 
Ресейдегі  мұражайда  сақтаулы.  Күннің  кӛзінен  сақтап,  кӛрмеге  кӛп  шығарылмайды,  ӛйткені  күн 
сәулесінен тастар үгіліп қалуы мүмкін.  
 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 
1.
 
Беляева Л.Д. Русское бисерное шитье.-Петербург. 
2.
 
Ибрагимова Г.С. Моншақпен кестелеу ӛнері. //Мектептегі технология.-2005.-№9.-29б 
3.
 
Литвинец Э.Н. Изготовление украшений из бисер и стекляруса‖: методич. Пособие.-Москва, 
1984 
4.
 
Каланокова М.В. Панно из бисера //Технология в школе.-2005.-№9.-44-48б 
5.
 
Парьева Е.В. ―Бисер на стекле‖. Ростов на Дону. 2003 
 
 
Аннотация. В статье рассматривается   искусство бисероплетения, которое  распространено  
издавна и знакома всем. Бисероплетение  является  одним из народных творческих  промыслов 
для изготавления аксесуаров. 
 
Аnnotation. 
The article discusses the art of beading, which has long been common and familiar to all. 
Beading is one of people's creative crafts for izgotavleniya accessories. 
 
 
 

21 
 
 
ӘОЖ 340. 21:546 
 
КӘСІПТІК ОҚЫТУДЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖҦМЫСТАРЫ МЕН ОҚУ ҤРДІСІН 
ҦЙЫМДАСТЫРУ ФОРМАЛАРЫ 
 
Жусипов Ҥ.А., Жакипбекова Д.А   
Тараз мемлекеттік педагогикалық институты, Тараз қ. 
 
  
«Кәсіптік    оқыту»    білімгерлерінің    біліктілігі  мен    шығармашылығын    арттыруда    оқу 
барысында  теориялық  және  практикалық  жұмыстарды  жете    меңгерумен  қатар  техникалық 
шығармашылық  пен  ӛнертапқыштық-ізденіс,  білімгерлердің  ғылыми-ізденіс  жұмыстары, 
педагогикалық  ӛндірістік  практикалар,кәсібі  бойынша  атқарылатын  модульдік  тапсырмалар  т.б 
Олардың кәсіпті терең меңгеруіне,политехникалық ой-ӛрісін ӛсіруге, педагогикалық әдіс-тәсілдерді 
меңгеруіне  және  білім  мен  білікті  арттыруға  кӛп  ықпал  етеді.  Кәсіби  біліктілігі  мен  шеберлігін 
арттыруда  ӛтілетін  сабақтардың    жоғары  деңгейде  болуына  қандай  деректер  әсер  ететінін  айтар 
болсақ: оларға оқылатын пәннің теориялық негіздерін жетік білуі, тарихы мен технологиялық ӛңдеу 
тәсілдерін,  орындалатын  жұмыс  этаптары  мен  кезектілігін,оқу  құралдары  мен  станок-
жабдықтардың 
құрылысы 
мен 
басқаруын,сызба-графикалық 
жұмыстармен,анықтама 
материалдармен  жұмыс  атқара  алуы,  еңбек  мәдениеттілігі  мен  сүйіспеншілігі,  еңбек  қауіпсіздігі 
жатады. 
 «Кәсіптік  оқыту»    білімгерлері  болашақ  кәсіби  мұғалімдер,  олар  мектеп  оқушылары  мен 
жастарды еңбекке,кәсіпке даярлауға тікелей қатысады. [1]  
Сонымен  қатар  кәсіпке  оқыту,технологиялық  еңбекке  оқыту,сабақтан  тыс  үйірме 
ұйымдастыру,ұлттық  кӛркем  бұйымдар  жасатып,  тәрбиелеу,техникалық  шығармашылыққа  баулу, 
тех. мамандықтарға баулып,  қызықтыру  т.б  кӛптеген    оқу  іс-шараларын  қатысады.      Қазір  заман 
талабына  сай    халық  тұтынатын  тауарларды  ӛндірумен  қызмет  кӛрсету  саласын  дамытудың 
комплексті  бағдарламасында  ұлттық  бұйым  түрлерін,  мәдени  тұрмыстық  және  шаруашылық 
тауарларына  кӛпшілік  қолданатын  басқа  тауарларды  жан-жақты  сұранысын  мейлінше  толық 
қамтамасыз  ету  қарастырылған.  Соған  орай      халықтың  талғамы  да  артып,  белгіленген 
бұйымдардың  сапасын  едәуір  жақсартуды,  кӛркемдік  және  эстетикалық  талғамға  сай  орындау 
қажеттілігі туындауда.         
Келешекте 
кәсіби 
мұғалімдерді 
даярлауда 
технологиялық 
еңбекті 
жетік 
меңгерген,оқушылардың  технологиялық  шығармашылығын  жүргізе  алатын,  психологтық-
педагогикалық  әдістерді  білетін,жаңа  технология  мен  ғылыми-техникалық  жетістіктерден  хабары 
бар  жаңа тұрпатты мұғалім  қажеттілігі  жайлы  кӛп  айтылуда.      Жоғары   деңгейдегі  білікті  маман 
даярлауда  оқытудың  барлық  жетістіктерін  пайдалана  отырып  теориялық  және  практикалық 
сабақтарда  білімгерлердің  білімі  мен  біліктілігін  арттыратын  комплексті  оқу  жүйесін 
жетілдіру,арқылы техникалық,конструкциялық шығармашылық жұмыстар жасауда дамып отырады. 
[2] 
 
 
 

22 
 
                                                Сурет -2     Тәжірибелік сабақ барысы. 
      
 Педагогикалық-психологиялық 
әдіс-тәсілдері, 
сабақ 
ӛтуге 
қажет 
әдістеме, 
кӛрнекіліктер,политехникалық  білім,шеберлік  ӛтілетін  барлық  пәндер  арқылы  қалыптасады    да 
практикалық,  техникалық  шығармашылық  жұмыстарында  іске  машықтану  мен  кәсіптік  дағды 
калыптасады.           
        Кәсіпке  оқыту  шараларының  жетік  ұлттық  бағдарламаларын  мен  әдістемелік-оқулықтарын, 
оқытудың  жаңаша  технологияларын  пайдаланумен  қатар,  этно-педагогикалық  оқыту  тәсілдері 
арқылы  оқыту  тиімділігін  арттыру  жолдарын  қазіргі  кезден  бастауыш  сыныптардан  бастап  қолға 
алуды қарастыру керек. 
            Ұлттық салт-дәстүрде,  этнопедагогикалық  тәрбиені  кӛріп  ӛскен  ұл-қыздардың  бойынан  ақылы 
мен  зердесі,  ӛнері  мен  шеберлігі,  қайрат  қаруы,техникалық  жетістіктерге  жетуі  сияқты  қасиеттері 
қалыптасып,  ӛз  елін  құрметтеп  ӛсуіне  апаратын  негізгі  жолдардың  бірі.  Жоғарыда  айтылған 
жайттарды корыта айтсақ еңбек әрбір адамның маман болып қалыптасуына,мағыналы ӛмір сүруіне  
кӛп әсер ететінін байқаймыз.[3] 
 
 
Сурет- 3     Шығармашық жұмыс барысында. 
 
Қазіргі  күні  қоғамның  дамуымен  қатар,  технологиялық  прогресстің  дамуы  техника  мен 
техникалық  шығармашылық,  кӛркемдік  шығармашылыққа  кӛп  кӛңіл  бӛлініп  соған  сәйкес 
мамандар  даярлау  қолға  алынуда.  Жастарды  ӛнер  мамандықтарына  бағдарлау,  оқыту  мәселесі 
айтылуда,  сондықтан  алдымен  сол  мамандарды  дұрыс  оқытатын  педогог  мұғалімдер  даярлау 
қажеттілігі туындайды. Жеке тұлғаның мінездемесінен «Оның  нені жасайтынын емес, оны қалай 
жасайтынын» кӛруге болатын жайлы белгілі ғалымдар айтқан екен. 
Ғылыми -  техникалық прогресс қоғамдық сипат алған қазіргі кезеңде,оны оқытумен жетілдіру, 
техникалық шығармашылыққа оқушыларды бағдарлау нәтижелі  жүргізіліп,техникалық мектептер 
мен  коледждерің  ашылуы,  техни-калық  мамандықтарды  кӛбейтіп  қоймай  политехникалық  білім 
мен техника-лық шығармашылықты арттырады.[4] 
 Қаралған  біліктілікті  жетілдіру  мақсаттары  мен  сұрақтар  бағдарламада  қарастырылған  
мазмұнда  лекциялық    негізін  құрастырып,  лабороториялық  практикалық  жұмыстар  арқылы 
біліктілік, әдіс-тәсілдерін қалыптастырып  политехникалық,  шығармашылықтары мен техникалық 
шығармашылық айналысуын арттыра отырып, олардың  педогогикалық  іскерліктерін жетіл-діруді 
кӛздеп отыру керек. 
Оқушылардың негізгі еңбегі – оқу. 
Қазіргі  кезде мектептерде  оларды  қандай  жолмен  оқыту  керектігі  жайлы  айтылып  ,  жаңаша 
оқыту  технологиялары  енгізілуде.  Оқытудың  тиімді  әдістерін  қолданып    нәтижесінде  білімгер 
білім мен кәсіби білікке машық- танғанын тексеріп кӛруге болады. Қазіргі кезде кӛп мектептерде 
ӛкінішке  орай    репродуктивтік  оқыту  тәсілі  кӛп  қолданылады.  Бұл  оқытушының,  оқушыларға 
ауызша  хабарлау  арқылы    берілетін  оқу  үрдісі.  Сӛзбе-сӛз  түсіндіру  мен    іс-тәжірибе  арқылы 
оқытудың  айырмашылығы ӛте үлкен. Репродуктивті оқыту                                          
оқушыларды жалықтырады сондықтан оны сабақтың  басынан-аяғына дейін   қолдану тиімсіз.[5]                                                     
Оқытушы  дайын  хабарды  жеткізуші  аппарат  сияқты  болып  шығады  да,  оқушылар  пассивті 
еске  алу  қабылдағыштай  күйде  болады.  Бұлай  оқытылған  білім  практика  жүзінде 

23 
 
қолданылмай,ешқандай кәсіби білік қалыптаспай қалады. Білімгерлерді кӛзбен кӛріп, қолмен жасау 
арқылы  оқытылған  сабақтарға  қызығушылықтары  артып,  одан  жақсы  білім  мен  білік 
қалыптастырады,сондықтан кәсіпке оқытуда іс- тәжірибелік,практикалық, шығармашылық,үйірмелік 
сабақтардың тиімділігі кӛп болады 
                                   

жүктеу/скачать 3,2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: