4-
нұсқа
«Қазақ тілі» пәні. Бастауыш мектеп. 1-сынып
3-бөлім: «Менің отбасым және достарым»
Осыған дейін меңгерілген білім
3-бөлім алдыңғы бөлімдерде меңгерілген білім мен тілдік дағдыларға негізделген. Оқушылар сондай-ақ орыс тілінде үлкен
көлемдегіәңгімелер, ұйқастар мен өлеңдерді және қазақ тілінде отбасы мен достар тақырыбына қатысты сөздерді білулері керек.
Мәнмәтін
Бұл бөлімде отбасы мен достары туралы айтуға қажетті тілдік дағдылар меңгеріледі. Бөлім барысында дыбыстық жаттығулар үнемі, жүйелі
түрде оқытылуы қажет.Бөлімнің өнермен пәнаралық байланысы бар, әлеуметтік білімінің қалыптасуына мүмкіндік береді. Оқыту мақсаты
рөлдік ойындар арқылы жүзеге асады. Бұл бөлім аясында өрт сөндіру станциясына, полиция бөлімшесіне, ауруханаға саяхат немесе осы
мекемелердің қызметкерлерімен кездесу ұйымдастыруға болады.
Қысқаша шолу
Оқушылар «Менің отбасым» тақырыбынан «Маған көмектесетін адамдар» тақырыбына көшу арқылы тілдік дағдыларын «Менің отбасым
және достарым» тақырыбы аясында дамытады. Олар осы бөлімде әңгіме, өлең және аудио\бейне мәтіндерімен танысады. Қажетіне қарай
жеке, топтық және ұжымдық жұмыстарды атқарады. Мұғалімнің интерактивті әдістері оқушылардың сөйлеу және тыңдау дағдыларын
дамытуға бағытталады. Ол үнемі қалыптастырушы бағалау жұмысына негізделеді.
Оқу
бағдарлама-
сына сілтеме
Оқу
мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер
Оқу
ресурстары
Артикуляциялық жаттығулар –
1-бөлімдегі нұсқаулықты қараңыз.
Қазақ тілінің төл дыбыстарын дұрыс
қоюға
арналған
жаттығуларды
жалғастырыңыз.
1.3.
Тыңдаған
мәтіннің
мазмұнын
түсіну
1.1.3.1 тыңдаған
мәтін мазмұны
бойынша
мұғалімнің
көмегіменсұрақт
арға жауап беру,
сәйкес
Менің отбасым
(МК)
Отбасы
мүшелерінің
суреттерін
көрсетіңіз және оларды атаңыз. Мысалы, ана,
аға, ата
(Ұ) Мұғалім ана, аға, ата, іні, апа сөздеріне
қатысты «Қызықты тор көз» ойынын
ойнатады. Бұл ойынға тор көзді карточкалар
Оқушының алдына нақты оқу мақсатын
қойыңыз.
Бұл жұмыс буындарды, жеке сөздерді
ғана жазып үйретумен басталады.
Отбасы мүшелерінің үлкен суреттері мен
олардың атауын білдіретін тірек сөздер
дайындаңыз. Мысалы, ана, әке, аға, әпке,
4-
нұсқа
Оқу
бағдарлама-
сына сілтеме
Оқу
мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер
Оқу
ресурстары
иллюстрация/сур
еттер/сызбалар
таңдау
жасалады. Карточкалардағы әріптерді (ілгері-
кейін, жоғарыдан төмен немесе төменнен
жоғары) қалай қарай оқыса да, бір сөз шығуы
қажет. Содан кейін олар карточкадағы сияқты
осындай сөздерді тез, дұрыс, әріп көп тапса,
сол оқушы жеңімпаз болады.
(МК) Мұғалім үлгі ретінде бір отбасының
мүшелері туралы айтады. Мысалы, Менің
апам/әпкем бар. Оның аты… .
(Ж) Оқушылар жұппен отбасы мүшесі туралы
мұғалімнің айтқанын қайталап айтады.
(Ө) Оқушылар таңдап алған отбасы мүшесінің
суретін салады және үлгіден бір жай сөйлем
айтады. Мысалы: Менің әжем бар. Оның
есімі... .
(Т, Қ) Мұғалім «отбасы» сөзіне байланысты
сөздік қорын дамыту үшін топпен жұмыс
жасайды, бағалайды.
Мұғалім оқушылардың төмендегі дағдыларын
бағалайды:
«Отбасы»
тақырыбына
байланысты
сөздерді қолдануын;
басқа оқушыларды түсініп тыңдауын;
жай сөйлемді қайталауын.
тәте, жезде, ата, әже, бөле, жиен іні,
т.б.
Тірек сөздерді үлкен анық әріптермен
жазыңыз және оларға жиі сілтеме
жасаңыз. Осыған байланысты ойындар
жүргізуге болады. Мәселен, «Қызықты
тор көз» ойының тәртібі: ойынға
арналған карточкалар бір-бірлеп тақтаға
ілінеді. Оқушылар ондағы әріптерден сөз
құрап, көлденеңінен, тігінен, төменнен
жоғары қарай немесе көлденеңінен кейін
қарай оқып шығады.
Содан кейін олар карточкадағы
сияқты осындай сөздерді тез, дұрыс, әріп
көп тапса, сол оқушы жеңіп шығады.
Мысалы: а) карточкасына сәйкес: ана,
ата, апа, аға, сөздер тапса
Қайталаудың
сөздік
қорын
жаңа
сөздермен
молайтуға
маңызы
бар.
Сондықтан
қайталап
айтуға
көп
мүмкіндік берілуі тиіс.
Оқушылар жетістігін анықтау үшін
жақсы дайын жұмыстарды көрсетіңіз
және алдағы жұмыстарына үлгі ретінде
қалдырыңыз.
Оқушылардың
тілін
дамыту
үшін
қосымша
жаттығулар:
«Отбасы»
тақырыбына
байланысты
әңгімелер,
өлеңдер
және
ұйқастар
1.2
Сөздердің
лексикалық
мағынасын
түсіну
1.1.2.1
күнделікті
өмірде
қолданылатын
таныс сөздердің
мағынасын
түсіну
3.3 Мәтіннің
жанрлары мен
түрлерін
анықтау
1.3.3.1 мәтіннің
жанрын (өлең,
ертегі, жұмбақ,
жаңылтпаш,
санамақ және
т.б.) ажырату
2.1 Сөздік
қорды
толықтыру
1.2.1.1 сөйлеу
барысында
танысу, өзі
туралы айту
және затты
сипаттау үшін
сөздер мен сөз
тіркестерін
қолдану
4-
нұсқа
Оқу
бағдарлама-
сына сілтеме
Оқу
мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер
Оқу
ресурстары
(Ұ,Қ) Мұғалім құраған сөйлемдерді сыныппен
бөлісу үшін бір немесе екі жұпты таңдайды.
Басқа оқушылар қимыл, ым-ишара немесе
қарапайым пікір арқылы бағалайды.
Дифференциация:
Қабылдау
деңгейі
жоғары
оқушылар
суретке сәйкес жай сөйлемдерді құрайды.
Қабылдау
деңгейі
орташа
оқушылар
оқушылар өз отбасы мүшелері туралы сөз
тіркестерін айтады.
айтқызыңыз. Оқушыларға әңгімелерді,
ұйқастарды,
өлеңдерді
қайталауға
мүмкіндік беріңіз.
Бұл бөлімді меңгеруге көмектесетін
ыңғайлы жағдай жасаңыз:
Рөлдік ойындарға арналған киімдері
мен қажетті құралдары бар орын
дайындау. Мысалы: өрт сөндіру
станциясы, полиция бөлімшесі, т.б.
Сонымен қатар түрлі
қалам/қарындаш/қағаз болуы керек.
Отбасы,
аурухана,
өрт
сөндіру
станциясы, полиция бөлімшесі, т.б.
тақырыптар бойынша кітаптар, тыңдау
және визуалды мәтіндері қойылған
бұрыш дайындау.
Әңгімелер айтып, қойылымдар қоюға
арналған
қуыршақтары
мен
қысқа
ойындары бар орын дайындау (Lego,
Playmobile, қуыршақтар).
2.6
Оқыған/тыңда
ған материал
бойынша ой-
пікір білдіру
1.2.6.1
тыңдаған/оқыған
материал туралы
өзінің
қарапайым
пікірін
(келісемін/келісп
еймін,
(МК) Мұғалім отбасы мүшесінің біреуін
сипаттап
айтады.
Отбасы
тақырыбына
байланысты сөздерді, сын есімдерді пайдалана
отырып, «Сөзден сөз тіркесіне» оқыта үйрету
ойынын ойнатады.
Мысалы, мұғалім ана деген
сөзді айтады, оқушылар анам мейірімді, менің
анам мейірімді. Мұғалім іні деген сөзді
айтады, оқушылар кішкентай, інім кішкентай,
Оқушының алдына нақты оқу мақсатын
қойыңыз.
Отбасы туралы сөздерді суреттермен
байланыстырыңыз.
Отбасы мүшелерін сипаттауға арналған
дара сын есімдерді пайдаланыңыз.
Мысалы: кішкентай, арық, үлкен, биік,
Ақ
мамам.wmv
Bakytgul
Salykhova2
г. назад 38
521
просмотр
"Ақ мамам"
4-
нұсқа
Оқу
бағдарлама-
сына сілтеме
Оқу
мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер
Оқу
ресурстары
ұнайды/ұнамайд
ы) айту
менің інім кішкентай; менің ағам ақылды т.с.с
сөз тіркестерін айтады.
(Ж) Оқушылар отбасы мүшесін сипаттау үшін
үлгіні ауызша қайталайды.
(Ө) Оқушылар отбасы мүшесінің моделін
жасайды немесе суретін салады және жай
сипаттауға дағдыланады.
(Т,Қ) Мұғалім отбасын сипаттау жұмыстарын
дамыту үшін топпен жұмыс жасайды,
оқушылардың
төмендегідей
дағдыларын
бағалайды:
отбасына
байланысты
сөздік
қорын
пайдалануын;
басқа оқушыларды тыңдауын;
жай сөйлемнің сызбасын сызуын.
(Ұ, Қ) Мұғалім өз жұмысы туралы әңгімелеп
беретін оқушыларды таңдайды. Өзгелері
қимыл\ым-ишара арқылы бір-бірін бағалайды.
Дифференциация:
Қабылдау деңгейі жоғары оқушылар салған
суретіне/моделіне қарап, сөйлем сызбасын
жасайды және сөйлемді айтады.
сүйкімді, мейірімді, ақылды, еріншек,
ақылды,
көңілді
.
«Сөзден
сөз
тіркесіне» оқыта
үйрету
ойыны
пайдалануға болады. Бұл ойын арқылы
оқушалрдың сөзден сөз тіркесін құрай
алу дағдылары қалыптастырылады.
Тірек сөздерді үлкен баспа әріптермен
жазыңыз және оларға жиі сілтеме
жасаңыз. Сөздік қорды жаңа сөздермен
молайтуда қайталаудың маңызы бар,
сондықтан
қайталап
айтуға
көп
мүмкіндік берілуі тиіс
Оқушылар жетістігін анықтау үшін
жақсы дайын жұмыстарды көрсетіңіз
және алдағы жұмыстарына үлгі ретінде
қалдырыңыз.
Оқушылармен тіл дамытуға арналған
қосымша
жаттығулар
орындаңыз.
Мысалы,
отбасына
байланысты
әңгімелер,
өлеңдер, ұйқастар айту. Оқушыларға
әңгімелерді,
ұйқастарды,
өлеңдерді
қайталай отырып, қатысуға мүмкіндік
беріңіз.
әні.
Сөзі
Ф.Оңғарсын
ованікі Әні
Айжігіт
Асановтікі.
4.1
Кейіпкердің
атынан мәтін
құрастырып
жазу
1.4.1.1
суретте
берілген
заттардың
сынын
білдіретін
сөздерді жазу
5.1
Грамматикал
ық
нормаларды
сақтау
(термин
сөздерді
қолданбау
1.5.1.2
мұғалімнің
көмегімен
көптік/тәуелдік/
жіктік
/септік
жалғауларын
ауызша
тілде
қолдану
4-
нұсқа
Оқу
бағдарлама-
сына сілтеме
Оқу
мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер
Оқу
ресурстары
Қабылдау деңгейі орташа оқушылар салған
суретіне/моделіне қарап, сөйлем сызбасын
жасайды.
1.5 Тыңдау-
көру
материалдары
ның
мазмұнын
түсіну
1.1.5.1
қимыл-
қозғалыс, сұрақ
қою,
қысқа
жауап
арқылы
тыңдаған/көрген
мәтінді
түсінгенін
білдіру
Менің туыстарым
(МК,Ұ) Мұғалім ата, әже,әке, ана, аға, іні,
әпке,
қарындас,
сіңлі
деген
отбасы
мүшелерінің
атауын
білдіретін
сөздерді
қайталатады. Ол үшін «Он сұрақ» әдісін
ойнатады. Мұғалім бір оқушыны таңдап алып,
оның сөз жазылған стикерді жапсырады.
Қатысушы сыныпқа 10 сұрақ қоя алады. Оған
жауап не ИӘ не ЖОҚ деп беріледі. Мәселен,
- Сенің ағаң немесе қарындасың бар ма?
- Иә !
- Сенің інің бар ма ?
- Жоқ.
(Ө) Әрбір оқушы отбасындағы адам санына
қарай алма алады (яғни алма пішініндегі қағаз
бөлігін), оған өз отбасы мүшесінің суретін
салады. Оларды отбасы бәйтерекке ретімен
орналастырады. Отбасы мүшелері жазылған
дайын сөздерді суреттің астына желімдейді.
(Ұ) Бірнеше оқушы өз отбасының бәйтерегі
туралы әңгімелейді.
(Ұ,Қ) Мұғалім оқушылар отбасы мүшелері
Оқушының алдына нақты оқу мақсатын
қойыңыз.
Отбасы туралы сөздерді суреттермен
байланыстырыңыз.
«Он сұрақ» әдісі арқылы оқушының
сұрақтарды түсіну қабілетін тексеріңіз.
Әр оқушыға бәйтеректің суреті салынған
жұмыс парағын дайындаңыз.
Отбасы бәйтерегін көрсету үшін үлкен
қағаз дайындаңыз. Отбасы мүшелерін
көрсету
үшін
алма
пішініндегі
карточкалар қажет. Әр оқушыға бірнеше
алма керек.
Сұрақтар мен жауаптардың жазбаша
үлгісін дайындаңыз.
Дайын отбасы бәйтерегін көрсетіңіз және
алдағы
оқу
кезеңінде
отбасына
байланысты сөздік қорын қайталауда
көмекші құрал ретінде пайдаланыңыз.
Оқушылардың
тілін
дамыту
үшін
қосымша отбасы ағашына қатысты
әңгімелер, өлеңдер және ұйқастар айту
арқылы дамытыңыз.
1.4. Мәтіндегі
негізгі,
қосалқы
ақпараттарды
түсіну
1.1.4.1
мұғалімнің
көмегімен
тыңдаған
материалдың
кім/не туралы
екенін түсіну
2.1 Сөздік
қорды
толықтыру
1.2.1.1 сөйлеу
барысында
танысу, өзі
туралы айту
және затты
сипаттау үшін
сөздер мен сөз
тіркестерін
қолдану
4-
нұсқа
Оқу
бағдарлама-
сына сілтеме
Оқу
мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер
Оқу
ресурстары
туралы сұрақтар мен жауаптарды талқылайды.
Оқушылардың
төмендегі
қабілеттерін
бағалайды:
қарапайым нұсқауларды орындауын;
қарапайым сұрақтар қою/жауап беруін;
отбасы туралы сөздерді қолдануын.
Дифференциация:
Қабылдау
деңгейі
жоғары
оқушылар
оқытушы үлгісіне сүйене отырып, бір-бірінің
отбасы мүшелері туралысұрақ қояды және
жауап береді.
Қабылдау
деңгейі
орташа
оқушылармұғалімнің
сұрақтарына
жауап
береді.
Оқушыларға әңгімелерді, ұйқастарды,
өлеңдерді қайталай отырып, қатысуға
мүмкіндік беріңіз.
2.2 Берілген
тақырып
бойынша
ойын жеткізу
1.2.2.1 сурет
бойынша 2-3
сөйлеммен өз
ойын білдіру
1.3 Тыңдаған
мәтіннің
мазмұнын
түсіну
1.1.3.1 тыңдаған
мәтін мазмұны
бойынша
мұғалімнің
көмегіменсұрақт
арға жауап беру,
сәйкес
иллюстрация/сур
еттер/сызбалар
таңдау
Менің достарым. Мульфильмді сипаттау.
(Ұ) Мұғалім оқушыларға «Менің достарым»
тақырыбында «Сөзден сөз тіркесіне, сөз
тіркесінен сөйлемге» әдісі бойынша жаңа
сөздер мен сөз тіркестерін меңгертеді.
Мысалы,
дос, менің досым, менің досымнығ аты...
Менің
досым
жақсы.
Менің
досым
ақылды.Менің досым 1-сыныпта оқиды. Менің
досым жақсы оқиды.
(МК) Мұғалім суреттер топтамасына сүйене
отырып, мазмұнын қайталап (немесе фильм
Оқушының алдына нақты оқу мақсатын
қойыңыз.
Мұғалім ұсынатын әңгіменің үлгісі:
«Үйректің аналығы ерекше жұмыртқа
табады. Жұмыртқадан ұсқынсыз балапан
шығады. Үйректің бақытсыз балапаны.
Құстар оны қаламайды. Ол аққу сияқты
көрінеді.
Ол
қазір
бақытты.
Ол өз отбасында». Әңгіме құрастыру
үшін қағаз алты бөлікке бөлінеді. Әңгіме
құрастыруға балама ретінде фильм
үзінділері беріледі. Бұл әдіс блалардың
талқылауға белсене араласуы үшін жақсы
Орыс және
ағылшыны
тілдерінде
ұсынылатын
мультфильм
дер үйректің
ұсқынсыз
балапаныны
ң өз отбасын
тауып
бақытқа
кенелуі
туралы.
1.2
Сөздердің
1.1.2.1
күнделікті
4-
нұсқа
Оқу
бағдарлама-
сына сілтеме
Оқу
мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер
Оқу
ресурстары
лексикалық
мағынасын
түсіну
өмірде
қолданылатын
таныс сөздердің
мағынасын
түсіну
кадрларын қолданыңыз) және сәйкес жай
сөйлемдерді қолданып айтады.
(Ө) Оқушылар «Досың қандай?» тақырыбында
ассоциограмма құрайды.
(Ж) Жұппен жұмыс жасау барысында
оқушы өз сөйлемдерін қасындағы досына
айтып береді.
(Ұ,Қ) Мұғалім сыныпта кезекпен жұптарды
сөйлетеді, ал басқа оқушылар оларды
тыңдайды (олар ым-ишара немесе пікір
арқылы баға бере алады). Оқушылардың
достарын сипаттау кезіндегі дағдыларына
төмендегідей баға береді:
сөздік қорды орынды пайдалануын;
басқа оқушылардың сипаттауын түсініп
тыңдауын;
достарын
сипаттауда
қолдынылатын
қарапайым сөздерді айтуын.
Дифференциация:
Қабылдау деңгейі жоғары оқушылар досы
туралы пікірлерін айтады.
Қабылдауы деңгейі орташа оқушылар сызба
бойынша ауызша сөйлемдер құрайды.
ынталандыру
болады.
Жаттығуды
орындау алдында мұғалім дайын үлгіні
ұсынуы тиіс.
Тапсырманы күрделендіру мақсатында
мұғалім «маған ұнайды» және «маған
ұнамайды»
деген
сөз
тіркестерін
оқушылардың есіне түсіруі керек. Әңгіме
барысында оқушылар пайдалану үшін
тірек сөздері жазылған кеспе қағаздарын
дайындаңыз.
Бірақ
осы
мазмұндас
басқа
ресурстарды
да қолдануға
болады.
http://mults.i
nfo/mults/?id
=466
© Союзмуль
тфильм,
1956
г.
Режиссёр: Д
егтярев
Владимир
.(8.38
minutes)
http://www.y
outube.com/
watch?v=NM
LNTIZR620
1.5 Тыңдау-
көру
материалдары
ның
мазмұнын
түсіну
1.1.5.1
қимыл-
қозғалыс, сұрақ
қою,
қысқа
жауап
арқылы
тыңдаған/көрген
мәтінді
түсінгенін
білдіру
3.2 Мәтіннің
мазмұнын
түсіну
1.3.2.1 мәтіндегі
таныс сөздердің
мағынасын
түсіну
2.5 Тыңдау-
көру
материалдары
негізінде
ойын айту
1.2.5.1 қысқа
фильмдер мен
тыңдалым
материалдарыны
ң сюжетін өз
сөзімен суреттеу
4-
нұсқа
Оқу
бағдарлама-
сына сілтеме
Оқу
мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге арналған ескертпелер
Оқу
ресурстары
2.6
Оқыған/тыңда
ған материал
бойынша ой-
пікір білдіру
1.2.6.1
тыңдаған/оқыған
материал туралы
өзінің
қарапайым
пікірін
(келісемін/келісп
еймін,
ұнайды/ұнамайд
ы) айту
(Ұ) Мұғалім оқушыларға фильм үзінділерінен
мысалдар көрсете отырып, ондағы басты
кейіпкерлердің
кім
екендігін
сұрайды.
Мысалы, полиция, өрт сөндіруші, медбике,
оқытушы т.б.
(МК) Мұғалім оқушыға рөлдік ойын арқылы
бұл адамның қалай көмектесетінін көрсетеді.
Негізгі затттар - стетаскоп, өрт сөндіруші
каскасын пайдаланады.
(Ж) Оқушылар бізге көмектесетін адамды
рөлдік ойынмен көрсетеді.
(Ө)
Оқушылар
таңдап
алған,
бізге
көмектесетін адамның суретін салады және
оларды қарапайым ауызша сөйлемдер арқылы
сипаттауды үйренеді.
(Т,Қ) Мұғалім тілдік дағдыларды дамыту үшін
топпен
жұмыс
ұйымдастырады
және
оқушылардың
төмендегідей
дағдыларын
бағалайды:
бізге көмектесетін адамдарға байланысты
қарапайым сөзді қолдануын;
басқа оқушыларды түсініп тыңдауын;
жай сөйлемді сызбамен көрсетуін.
«Бізге
көмектесетін
адамдар»
мамандықтарының атаулары жазылған
суреттерді, кітаптар және интернет
клиптерін
дайындаңыз.
Мысалы,
полиция,
өрт
сөндіруші,
медбике,
оқытушы.
Көмектесетін
адамдарға
қатысты нысандар, киімдер жинаңыз.
Мысалы, стетоскоп, қалпақ, дәрігер
сөмкесі, т.б.
Оқушының алдына нақты оқу мақсатын
қойыңыз.
Сабақты жеке және әлеуметтік тәрбиемен
байланыстырыңыз.
Үлгі ретіндегі сөздер жазылған кеспе
қағаздар дайындаңыз. Мысалы:
- Бұл кім?
- Ол бізге қалай көмектеседі?
Адамдар тізімі және таңдауға берілетін
жауаптар да керек болады. Мысалы:
Ол қылмыскерлерді ұстайды.
Ол өртті сөндіреді .
Ол бізді емдейді.
Ол бізді жазу мен оқуға үйретеді.
Тірек сөздерді үлкен баспа әріптермен
жазыңыз және оларға жиі сілтеме
жасаңыз. Қайталаудың сөздік қорды жаңа
сөздермен
молайтуға
маңызы
бар.
Сондықтан
қайталап
айтуға
көп
Ғажайыпста
нға Саяхат
www.youtub
e.com/watch?
v=gNVBcuC
44vE
youtub
4.1
Кейіпкердің
атынан мәтін
құрастырып
жазу
1.4.1.1
суретте
берілген
заттардың
сынын
білдіретін
сөздерді жазу
4.4
Каллиграфиял
ық
нормаларды
сақтау
1.4.4.1
бас
әріптер мен кіші
әріптерді
санитарлық-
гигиеналық
талаптарға
сәйкес
бір-
бірімен
дұрыс
байланыстырып,
анық,
айқын
|