Пікір жазғандар: филология ғылымдарының докторы, профессор Т. Ермекова
жүктеу/скачать 4,69 Mb. Pdf көрінісі
|
| Әдебиеттер:
1. Балақаев М., Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі. Синтаксис. – Алматы, 1971. – 83-168-б. 2. Қазақ тілінің грамматикасы. – Алматы: «Ғылым», 1967. – 54-102-б. 3. Әміров Р. Жай сөйлем синтаксисі. – Алматы, 1983. – 110-162-б. 4. Аманжолов С., Әбілқаев А. Қазақ тілі. – Алматы, 1989 (мектеп оқу- лы ғы) 50-101-б. 5. Күлкенова О. Қазіргі қазақ тіліндегі сөз арты айқындауыштар. – Алматы, 1979. Өздік жұмыс 1. Сөйлем мүшелерін талдап, оларды моделге түсіріңіздер. Күрделі және үйірлі мүшелердің түрлерін, жасалу жолдарын түсіндіріңіздер. Үйде Ералин басқарған комиссия курске оқу шы лар іріктеп отыр. Сол екі арада-ақ Нұрғалидың көзіне дейін терлеп үлге ріп ті. Бал қия- ның үлкен көздерінен ірі-ірі ыстық жастар домалап кет ті. Ауыл- дан кеткен аз уақыттың ішінде Аман көп өзгеріпті (Ғ. Мұстафин). 2. Тиісті тыныс белгілерін қойып, бірыңғай мүшелерді анық - та ңыздар, олардың күрделі мүшелерден айырмашылығын түсін- діріңіздер. Жалпылауыш сөздердің қызметі мен мағынасын, жа- салу жолын талдаңыздар. Бердібай Шалабай 74 Мастер мен директор өзара әңгіме лесіп кетті (Ғ. Сыланов). Болысекең кейде паң кейде мүләйім кейде жұмсақ кейде қатты кейде береген кейде сараң (Ғ. Мұстафин). Шаш-кірпік сақал-мұрт әртүрлі мұрындар бәрі де тастан жасалған сияқты (Ғ. Мүсірепов). Одан кейінгі жеті-сегізге келген қызы Күлбадан және бес- алты жасар сүйкімді ұлы Әбдірахман үш-төрт жасар кенжесі Мағаш бәрі де Ділданың өз бауырында өскен (М. Әуезов). 3. Айқындауыштарды тауып, олардың түрлерін, ерекшелік- терін сипаттаңыздар. Ұлтуғанды Мұстафаның үйі әсіресе, Сілеусін жақсы көреді (С. Мұқанов). Шайдан кейін Сикорскийдің аттарымен Тұрсынбай сұмды тауып әкелерсің (Ғ. Мүсірепов). Жыл құсының адаспайтыны да сол өз жолы құс жолы болғандықтан (С. Шаймерденов). Жақып пен Жомарт комбайн-самоходқа келді (Ғ. Мұстафин). Өздік жұмыс Әр зертханалық жұмыс: сөйлем мүшелерін қызметіне, құрамына және жасалу жолдарына қарай талдау; сөйлемнің бірыңғай мүшелері мен соған байланысты жалпылауыш сөздерді анықтау; сөйлемнің айқындауыш мүшелерін талдау, олардың тыныс белгілерін қою сияқты үш тапсырмадан тұрады. Төменде әр тапсырманың орындалу үлгісі көрсетіледі. 1-тапсырманың үлгісі. Қатты жел сары ала жапырақтарды шашудай шашып жатыр (Е. Әзімбаев). Сөйлем мүшелері шартты белгілерімен анықталса, оның құрамы, жасалуы және байланысу түрі компоненттік модель арқылы көрсетіледі. Сы З 1 Сы(күр) жүктеу/скачать 4,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|