Қазіргі қазақ тілі
97
3.
Әшірбек айтқан «жоспарлы дайындықты»
былай қой-
ғанда, осылардың өзі еңбекті шідерлеп, берекені кетіріп тұр
(
Қыстырынды конструкция
негізгі сөйлемнен бұрын айтылып,
ондағы ескертпелік мән негізгі сөйлемнің мазмұнын аша кету
ыңғайында келеді).
4. «Жүрген аяққа жөргем ілінеді» дегендей, бұл сапарын
жүл делі жолға санаған Шоқан тағы бір табысқа бөлене қалды ...
(С.М.) Қыстырынды конструкция негізгі сөйлемде айтылатын
ойға
салыстырма ретінде ескерту
жасау үшін қолданған.
5.
Кейінірек оған Мәліктің қызы Күлзағипа да Сәкеннің қо-
лында тұрып Алматыда оқу оқыды
(
Қазір ол Қарағандыда
тұрады)
(С.М.). Қыстырынды сөйлем қосымша мәлімет береді.
Қаратпа сөз
адамның назарын аудару үшін қолданылады,
сөздің кімге арналғанын білдіреді. Сонымен қатар, сөйлеушінің
көңіл-күйін, сезімін де білдіреді.
Қарағым-ай, сен бе едің? Қуанышын, Байжеке-ау, өзіңдей
өжет көремісің мені? Бейшара-ау, қандай күйге түскенсің?
(Ғ. Мүсірепов).
Оқшау сөздер
Тақырыптың мақсаты:
Тақырып бойынша студенттердің
білімі мен іскерліктерін жетілдіру, бекіту.
Тақырыптың дәйектемесі:
Сөйлем және сөйлем мүшелері
тақырыптарын жете меңгеруге жәрдемдеседі.
Достарыңызбен бөлісу: 
