Практикалық жұмыстар


Айзенк сұрағы бойынша ЖНІӘ типтерін анықтау



бет4/18
Дата16.12.2023
өлшемі160,21 Kb.
#140243
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18
24. Айзенк сұрағы бойынша ЖНІӘ типтерін анықтау.
Айзенк әдісі- жеке адамның құрылымдық компонeнттepiн сипаттап, экстроверсия, интроверсия, нейротизм және жaлғaн көрсеткiштерді бағаулаyға мүмкiндiк беретін ЖНІӘ типтерін анықтауға бағытталған.
Бұл әдісте адамға бiрнеше қатар сұрақтар берiледi, оларға Иә немесе ЖОҚ деп жауап берy қажет. Көп уақытты жұмсамай, тез жұмыс icтеп, сұраққа деген бiрiншi жауап маңызды. Әр сұраққа жауап берген жөн. Әдіс ақыл-ой немесе қабiлеттiлiкті тексеруге бағытталмаған. Бұл жерде жаман немесе жақсы жауаптар болмайды және белгілеген жауаптарды ешкiм көрмейдi.
Сұрақтарға жауап берген соң, циркуль алып, оның аяғын С жалпы caнынa сай келетiн көлемге жазып, масштабты графиктiң кез келген oci бойынша аламыз. Циркульдiң инесiн координаталардың қиылысындағы нүктеге қоямыз да, толық cызық жүргізу қажет. Неғұрлым дөңгелектiң аймағы үлкен болса, соғұрлым шын жүректi емессiз және тест шешiмi де сенiмсiз екендігін білдіреді.
Сонымен қорыта келе, бұл аталған практикалық жұмыс арқылы, адамдардың Павлов анықтаған типтердің қай түріне жататындығын білуге болады.
25. Психикалық функцияларды зерттеудің физиологиялық әдістері.
(100%)
Психофизиология-бұл субъективті психикалық құбылыстардың, жағдайлардың және жеке айырмашылықтардың физиологиялық механизмдерін зерттейтін ғылым.
Бастапқыда бұл термин" физиологиялық психология " ұғымымен қатар нақты объективті физиологиялық әдістерге негізделген психикалық зерттеулердің кең спектрін білдіру үшін қолданылды.
Жоғары психикалық функцияларды Л.С. Выготский жеке даму мәселелерін зерттеуде анықтады. Олардың қалыптасуы әлеуметтенудің белгілі бір жағдайларында жүреді, бұл оларға ерекше белгілерге ие болуға және онтогенез процесінде әлеуметтік өзара әрекеттесу кезінде дамуға мүмкіндік береді. Жеке дамуда бірқатар өзгерістер орын алады. Пайда болған өзгерістер тұлғаның психологиялық дамуын түбегейлі өзгерте алады.
Выготский психикалық функциялардың екі деңгейін анықтады. Ең төменгі деңгей-бұл генотиппен анықталған және тұқым қуалайтын факторлардың әсерінен пайда болатын табиғи психикалық функциялар. Мәдени (жоғары) психикалық функциялар адам өмірінде әлеуметтік-мәдени ортаның әсерінен табиғи негізде қалыптасады. Жоғары психикалық функцияларға қиял, есте сақтау, ойлау және т. б. жатады.
Психофизиологиялық зерттеулердің салалары :
• назар, есте сақтау және оқыту, қозғалыс, функционалды күйлер, агрессивтілік, стресс, ұйқы, эмоциялар;
• сөйлеу және ойлау психофизиологиясы, ерік психофизиологиясы, сана психофизиологиясы, музыкалық қабылдау психофизиологиясы;
• жыныстық айырмашылықтардың психофизиологиясы, жас психофизиологиясы, дифференциалды психофизиология (жеке психологиялық айырмашылықтардың физиологиялық негіздерін зерттеу).
Психофизиология аясында ерекше маңызды проблемалардың дамуына байланысты жеке бағыттарға бөлінеді:

• сенсорлық психофизиология - сезім, Сезім және қабылдау органдарының психофизиологиясы;


• қозғалыстарды ұйымдастырудың психофизиологиясы;
белсенділік психофизиологиясы;
• ерікті әрекеттердің психофизиологиясы;
• зейіннің, есте сақтаудың және оқытудың психофизиологиясы;
• сөйлеу және ойлау психофизиологиясы;
• мотивация және эмоциялар психофизиологиясы;
• ұйқы психофизиологиясы, стресс психофизиологиясы;
• функционалдық жағдайлардың психофизиологиясы және т. б.

ПСИХОФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ зерттеу әдістері


• Терінің импульсті белсенділігін тіркеу
• Электроэнцефалография (Мидың потенциалы)
• Электромиография
• Электроокулография
• Терінің электрлік белсенділігі
• Мидың позитронды эмиссиялық томографиясы
• Магнитоэнцефалография
• ЭЭГ, МЭГ спектрлік талдау
полиграфия
• плетизмография

Одан бөлек, физиологияда психикалық процесстерді бағалау үшін жасалатын тәжірибелер көбінде тесттік жұмыс ретінде өткізіледі. Мұндай тестілеу арқылы естің түрлерін, ойлау қабілеті секілді ЖНЖнің психикалық басқа да таным әрекеттеріне баға беруге болады.


26. Әр түрлі есте сақтау типтерін зерттеу әдістері.


(100%)
Есте сақтау (жад) -барлық ақыл-ой әрекетінің негізі. Онсыз қабылдау, назар аудару, ойлау мүмкін емес. Кез-келген кәсіби қызметтің оқу қабілеті мен сапасы қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді есте сақтау мүмкіндіктеріне байланысты.
Қысқа мерзімді есте сақтауды зерттеу.
Жад дегеніміз-ақпаратты есте сақтау, сақтау және өңдеу. Жад қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді жад болып бөлінеді. Қысқа мерзімді жад ақпаратты дереу өңдеген кезде есте сақтауды білдіреді. Ұзақ мерзімді есте сақтау ақпаратты өмір бойына немесе ұзақ мерзімге есте сақтауға негізделген.
Зерттеудің мақсаты: Джекобсон әдісімен қысқа мерзімді есте сақтау көлемін анықтау.
Материал және жабдық: төрт сандар жиынтығы бар бос, жазу парағы, қалам және секундомер.
Зерттеу процедурасы : Зерттеуді бір ғана зерттелушімен және 8-16 адамнан тұратын топпен жүргізуге болады. Ол төрт ұқсас сериядан тұрады. Әр серияда экспериментатор зерттелушіге келесі сандық сериялардың жиынтығын оқиды.

Первый набор
5241
96023
254061
7842389
34682538
598374623
6723845207

Второй набор
7106
89934
856086
5201570
82744525
715843413
1524836897

Третий набор


1372
64805
725318
0759438
52186355
132697843
3844528716

Четвертый набор 
7106
89934
856086
5201570
82744525
715843413
1524836897

Әр қатардың сандары арасы 1с. интервалмен оқылады. Әр қатардағы сандар оқылғаннан кейін 2-3 с соң зерттелуші оқылған сандар жиынтығын естіген реті бойынша параққа жазады. Әрбір топтаманың сандарымен тест жасағанда олардың арасында 6-7 минуттан аз емес уақыт үзіліс жасау қажет.


Нәтижелерді талдау
Зерттеу нәтижелерін өңдеу процесінде мыналарды анықтау қажет:
• толығымен және экспериментатор ұсынған ретпен жазылған қатарлар. Ыңғайлы болу үшін олар " + " белгісімен белгіленеді";
• барлық топтың сандар қатарының ішіндегі дұрыс жазылған қатардың ең үлкен ұзындығы;
• сандар барлық топ қатарларынан гөрі дұрыс жазылған қатарлардың саны;
• формула бойынша есептелген жад көлемінің коэффициенті:
ПК-қысқа мерзімді жад көлемі,
А-сандар барлық тәжірибелерде дұрыс жазылған қатардың ең үлкен ұзындығы;
С- А мәніндегіден де көбірек дұрыс жазылған сандар қатарының саны;
n-жасалған тәжірибелер саны, бұл жағдайда-4.
Анализ нәтижесі
Қысқа мерзімді есте сақтау дәрежесін зерттеу нәтижесін бағалау үшін келесідегідей бағалау өлшемдері бар:

Шкала оценки уровня кратковременного запоминания

Коэффициент
объема памяти /Пк/

Уровень
кратковременного запоминания

10
8-9
7
6-5
3-4

очень высокий
высокий
средний
низкий
очень низкий

Қорытынды: Джекобсон әдісі өте қарапайым, арнайы лабораториялық жағдай мен аспаптарды өажет етпейтін қарапайым тәсіл болып табылады. Зерттеудің бұл түрі арқылы қысқамерзімді жадтың даму деңгейіне, функциясына сипаттама беруге болады.Бағалау кестесінде 10балдық шкала бойынша бағаланады.



Басқа зерттеу әдістерінің түрлері: https://works.doklad.ru/view/o0lPRZC2JOU/all.html
27. Қысқа уақыттық есті зерттеу.
Ес деп ақпаратты есте қалдыру, сақтау және өңдеуді атайды. Қысқа- және ұзақ уақыттық ес деп бөледі. Қысқа уақыттық ес деп, ақпараттың бірден өңделуі кезіндегі ақпараттың есте қалдырылуын түсінеді.
Жұмысқа қажеттілер: кезектескен 4, 5, 6, 7, 8, 9, және 10 элементі бар, алдын-ала дайындалған 7 қатарлы сандар.
Жұмыстың жүргізілуі.Зерттелушіге мынадай: мұқият тыңдаңыз,сізге бірнеше сандар көрсетіледі, соларды есте қалдыруыңыз керек-дегеннұсқаулар беріледі.Хаттамада есте қалдырған сандарыңызды көрсетілген тәртіп бойынша жазыңыз. Менің бұйрығым бойынша жазыңыз.
Қысқа қатардан бастап, зерттеуші әрбір қатардағы сандарды нақты дауыстап, бір рет оқып шығады. Әрбір қатарды оқығаннан 2-3 секунд өткеннен соң, зерттеуші бұйрық бойынша «Жазыңыз» деп көрсетеді. Зерттелуші алдын-ала дайындалған хаттамада есте қалдырғандарын өз кезегімен жазып шығады. Нақты мәліметтер алынуы үшін, тәжірибені 4 рет қайталайды.
Жұмыс нәтижелері және оларды бейнелеу. Көрсетілген материалдардаң әрбір сериясындағы нәтижелерді салыстырыңыз. Табылған нәтижелерді талқылаңыз және есте қалдыруды анықтаңыз.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет