103
анық сезеді.Егер жыл мезгілінің суық кезінде дене тез тоңатын
болса, онда жеңіл спорт кійімдерінің сыртынан массаждайды.
Адам қатты қалжырап шаршап тұрса, барлық денеге массаж
жасаудың керегі жоқ. Басты, мойын мен иық үстін массаждаса
жеткілікті.
Массаж жасаудың алдында денені тазалап жуады. Әсіресе,
қолды сабындап, тырнақты жөкемен ысқылап тазалайды. Тырнақ
денені сызып кетпес үшін өте қысқа етіп алып тастайды. Алақан
мүйізі, сызаты жоқ, жарылмаған, құрғақ, жұмсақ болғаны абзал.
Денеде алақан жақсы сырғанау үшін әртүрлі заттармен сылап
алады. Оған бордың ұнтағы, тальк, балалар опасы қолданады.
Егер адам серуенге, не шаңғы тебуге дайындалса, онда де-
не қыздыратын «Эфкамон» не «Тигровая мазь» майларымен
ысқылайды. Егде тартқан адамдарға сұйық майларын қолданған
дұрыс. Өйткені тальк, т.б. ұсақ ұнтақтар теріні құрғатып жібереді,
ал вазелин сияқты зат тері түтіктерін бітеп тастайды. Эвкалипт
және зәйтүн майы өте пайдалы. Оларды алдын ала қайнатып
алады. Шама келсе тіпті ешбір майды қолданбаған дұрыс.
Мұндай жағдайларда қан тамырлары кеңейіп, массаж жасаған
аймаққа қан екпінімен құйылады. Тек мұны қысқа уақытта жа-
сайды.
Адам өзіне-өзі массаж жасау үшін де анатомия мен физиоло-
гиядан мағлұматы болу керек. Бұлшық ет талшықтарын, қан та-
мырларын, лимфа тамырларын, лимфа түйіндерін, жүйке жүйесін
айыра білу өте қажет.
Достарыңызбен бөлісу: