Реферат бөлімі: Мәдениет морфологиясы
Қазақстандық мәдениет рәміздері және діни коды
жүктеу/скачать 77,66 Kb.
|
| Қазақстандық мәдениет рәміздері және діни коды
Мәдениеттануда символдар мен рәміздер ұғымы белгілі бір жүйенің, мысалы, мәдениеттің немесе оның элементтерінің адамдардың белгілі бір қажеттіліктерін қанағаттандыру контекстіндегі қызметтік рөлі мағынасында қолданылады. Мәдениет табиғатта функционалды. Мәдениеттің негізгі функциясы-артефактілерден шығармашылық жасаудың құралы болу. Артефакттар – бұл адамның іс-әрекетінің өнімдері мен нәтижелері, адамдар жасанды түрде жасаған заттар мен құбылыстар. Заттар мен табиғи құбылыстардан айырмашылығы, артефактілер тек объективті қасиеттерге ғана емес, адамдар үшін субъективті мәнге немесе құндылыққа ие. Адам мәдениеттің көмегімен құндылықтар жасайды.Артефактілердің ішінде өздері туралы емес, олардың маңыздылығы мен құндылығы туралы емес, басқа объектілер туралы ақпарат беретіндері де бар. Олар туралы олардың мағыналары, мәні бар және олар белгілер немесе символдар,рәміздер деп аталады дейді. Мәдениет әлемі-бұл құндылықтар әлемі ғана емес, белгілер әлемі, рәміздер әлемі. Қазақтың дәстүрлі коммуникациясының семиотикалық үрдістері әлі күнге дейін көбіне классикалық талдаудың үлгісінде зерттеліп келеді. Семиотикалық тәсіл дәстүрі мәдениеттің біріңғай біртұтас комуникациялық жүйе ретінде, әрбір рәміз-таңбаның басқа таңбаларымен ара қатынасы түрінде қарастыруға мүмкіндік береді. Қазіргі комуникациялық суреттемелерде этномәдениеттің телтума белгілерін сақтайтын рәміз үлгілері жоғары бағаланады. Ұлттық рәміздерде ұлттық болмыс пен мәдени даму бағдарлары стратегиялық тұрғыдан түйінделген.. Шексіз көкте самғаған қыран, кедергіге тоқтамайтын пырақ, мәңгілікке мензейтін ою-ернек жене т.б – бұл кімді болса да толғындырмай коймайды. Діни санадаты реміздін кызмет етуі _барысында онын келесі негізгі қасиеттері көрініс табады. Рәміз өзінің қалыпының бейнелілігінің арқасында рәмізделінетін нысаннын бейне көрінісін жасақтайды.. Тылсым күшке сенімнің діни сана-сезімнен тұратындығы белгілі, өйткені, осы эмоционалдық механизмдер діни түсініктердің қалыптасуында басты рөл атқарады. Рәміз құбылыс немесе нысанды белгілеп қана қоймайды, оны белгілі-бір деңгейде сипаттайды, рәмізделетін зат туралы хабарлама береді. Діни рәміз елестетілетін нысанды көрсетеді.. Оның бейнесі түрлі түсініктердің, мотивтердің, идеалдардың, кұндылықтар мен идеялардың өзара әрекеттесуінің негізіндегі діни фантазиямен жасақталады. Осындай бейненің қандай да бір ерекшелігін көрсете отырып, рәміз санада болмашы нысаннын бейне көрінісін жасайды, оның нақтылығын керсеткендей болады. Пайдаланылған мәдениеттер: Ө.С. Төкенов “Мәдениеттану” оқулығы Т.Ғабитов “Мәдениеттану негіздері” оқулығы Интернет ресурстары: https://www.kaznu.kz/content/files/pages/ https://kk.m.wikipedia.org . А.Құсайынов атындағы Еуразия гуманитарлық институты БАЯНДАМА Бөлімі: Қазақстан көшпелілерінің мәдениеті Тақырып: Алғашқы қауымдық мәдениет және Ботай мәдениеті Тексерген оқытушы: Айсұлу Қажымуканова Орындаған: ШТ 23-02 топ, Салимова Аянат 2023жыл
Жоспар:
2. “Қазақстанның көшпелілік мәдениеті – қазақ халқының мәдени мұрасының маңызды бөлігі ретінде.” 3. Ботай мәдениеті Ежелгі Қазақстан аумағындағы архаикалық мәдениет: материалдық мәдениет ескерткіштері. Алғашқы қауым — адамзат тарихындағы алғашқы қоғамдық-экономикалықбірлестіктердің әлеуметтік ғылымдағы атауы. Алғашқы қауымды жер шарын мекендеген барлық халықтар өз дамуының бастау сатысында басынан кешкен. Алғашқы қауымда еңбек қатынастары құрал-жабдықтарға қоғамдық меншікке негізделді. Шаруашылық ұжымды түрде және қарапайым еңбек құралдарының көмегімен жүргізілді. Ол адамның жануарлар дүниесінен бөлініп шыққан кезеңінен мемлекеттің пайда болу кезеңіне дейінгі аралықты қамтиды. Алғашқы қауым даму кезеңінің басты мақсаты — қауымның және оның мүшесі болып табылатын әрбір адамның өмір сүруінің негізгі шарты болып табылатын қажетті өнімді өндіру және тұтыну болды. Алғашқы қауымдық құрылыс адам баласының өсіп дамуындағы, адамдық жолға түсе бастауының ең алғашқы кезеңі болды және оның жүздеген мыңжылдықтарға созылғаны ақиқат. Оған басты дәлел ретінде адамдардың ең алғашқы еңбек құралдарының пайда болғанына 2,5 миллион жылға жуық уақыт өткендігін айтсақ та жеткілікті. Егер б.з. д. VII ғ. мен б. з. IV ғ. арасында өмір сүрген адамдардың материалдық мәдениетінің заттарына қарайтын болсақ, олар өзінің қасиеттері бойынша қола дәуірінің заттарына қарағанда анағұрлым ыңғайлы, күрделі және мінсіз болғанын байқауға болады. Егер қола пышақтар, балталар, серпілер және басқа да құралдар мен еңбек құралдары сынғыш, үлкен болса, онда темір олардың 76-нен әлдеқайда берік және жеңілірек болды. Жаңа құралдар еңбек өнімділігін, өндірілген өнім санын арттыруға ықпал етті. Бірақ еңбек өнімдерін негізінен күшті және бай пайдаланғандықтан, бұл қоғамда әлеуметтік теңсіздіктің пайда болуына әкелді. Оңтүстік Сібірден, Алтайдан және Солтүстік Қара теңізге дейінгі үлкен аумақта өмір сүрген сақтар мен сарматтардың материалдық мәдениеті көп ортақ, тек осы тайпалардың өнерінде ғана кейбір айырмашылықтар бар. Бұл тайпалардың материалдық мәдениетінің ұқсастығы олардың туыстығын дәлелдейді. Бұл ұқсастық өте өзгерген жоқ, кейін үйсін мен канла тайпалары пайда болды. Тек қана қоғамның одан әрі дамуына байланысты тайпалардың материалдық мәдениеті керемет және әр түрлі болды. жүктеу/скачать 77,66 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|