Реферат тақырыбы: Ғылыми іс-әрекет(ғылыми үдеріс ретінде) Тобы: ка-33 Орындаған:Құдайберген Бақжан

тақырыбымен анықталады.Ғылымның мақсаттары мен міндеттері 
кезеңдерде жүзеге асырылады. Зерттеу фактілер жинағы, оларды талдау 
және жүйелендіруден басталады. Ақпарат жалпыланған, жекелеген үлгілер 
анықталған. Алынған зерттеу нәтижелері логикалы түрде реттелген білім 
жүйесін құруға мүмкіндік береді. Осыған сүйене отырып, кейбір немесе 
басқа фактілер түсіндіріледі, жаңалары болжамдалады.Ғылымның басты 
мақсаты - қазіргі бар шындықты сипаттау, оның келешектегі дамуы үшін 
модель құру үшін ақпарат алу. Ғылымның мақсатын іске асыра отырып, кез-
келген ғалым аксиомаларды, принциптерді, пайдаланады. Олар білімнің 
белгілі бір бағытының бастапқы ұстанымын түсінеді. Олар жүйелеудің 
негізгі нысаны болып саналады. Жүйедегі ең маңызды сілтеме заңдар болып 
табылады. Олар түрлі құбылыстарда (табиғи, әлеуметтік және т.б.) ең 
тұрақты, маңызды, объективті қайталанатын байланыстарды көрсетеді.
Ғылыми білімнің айрықша белгісі оның фактілермен, бақылаулармен 
немесе эксперименттік мәліметтермен сәйкестігі болып табылады.
Ғалымдар фактілерді жинап, оларды сипаттайды, содан кейін олардың 
негізінде ғылыми тұжырымдар мен теорияларды қалыптастырады, олар өз 
кезегінде фактілер бойынша тексеріледі. Ғылым жоғары дәрежеде 
субъектіні объектіден ажыратады және бұл объектіні зерттеуші үшін кез 
келген құндылықтан айырады.
Қазіргі ғылымның маңызды ерекшелігі – бұл кәсіп. Соңғы уақытқа дейін 
бұл ғалымдардың еркін қызметі болды. Ғылым мамандық ретінде 
қарастырылмады, ол қандай да бір жолмен арнайы қаржыландырылмады.
Ғылыми қызмет – зерттеушінің немесе зерттеушілер тобының шындық 
туралы объективті білімді дамыту, алу және теориялық жүйелеу бойынша 
мақсатқа сай, пәнге бағытталған әрекеттерінің жиынтығы. Ғылыми 
ісәрекеттің мақсаты – шындықты теориялық бейнелеу түрінде ашқан 
заңдылықтары негізінде оның зерттеу пәнін құрайтын процестер мен 
құбылыстарды сипаттау, түсіндіру және болжау.
Ғылыми жұмыстың мақсаты - іргелі және қолданбалы міндеттерді шешу. 
Іргелі ғылым табиғат пен қоршаған әлемнің ғалами мәселелерін 
қарастырады, оның зерттеу пәні ретінде әлем мен букіл жаратылыс 
құрылымының жалпы заңы мен ортақ заңдылықтары табылады. Бұл 
ғылымның маңызы ешқандай критерийлермен өлшенбейді, одан алынған 
нәтижелерді жақын уақытта қолдану мәселелері қойылмайды. Қолданбалы 
ғылым іргелі ғылымның жетістіктеріне сүйене отырып, өмірге жақын 
түсінікті міндеттерді қарастырады. Мұнда ғылыми нәтижелерді іс жүзінде 
пайдалану негізгі міндет болып саналады, сондықтан бұл салаға жататын 

зерттеулерді бастар алдында бұл кімге қажет ? деген сұрақтар қойылады. 
Іргелі және қолданбалы ғылымның арасында айқын шекара жүргізу мүмкін 
емес.
Іс-әрекеттің адам өмір сүруінің жалпыға бірдей тәсілі ретінде 
қарастырылуы баршамызға белгілі.
Іс-әрекет – қоршаған ортаға адамның қарым-қатынас тәсілі, адам 
шығармашылықпен табиғатты қайта өзгертеді, сол арқылы өзін-өзі іскер 
субьект ретінде көрсетіп, ал олардың меңгерілетін табиғат құбылыстарын 
өз қызметінің обьектісіне айналдыратын үдеріс. Әрбір әрекетке сәйкес 
келетін өзіндік жеке мақсаты немесе міндеттері бар ең кіші бірліктерінен 
тұрады. Оған мақсат, себеп, тәсілдер, шарттар және нәтиже кіреді: Іс-
әрекет –адамның айналадағы өмірмен белсенді қарым-қатынасқа түсуі. 
Оның барысында мұғалім нысанаға мақсатты түрде әсер етеді және өзінің 
қажеттіліктерін қанағаттандыратын субьект ретінде танылады.
Ғылыми-педагогикалық зерттеу – педагогикалық жаңа білімдердің 
қалыптасу 
үдерісі, 
оқыту, 
тәрбиелеу, 
дамытудың 
обьективтік 
заңдылықтарын 
ашуға 
бағытталған 
танымдық 
іс-әрекет 
түрі. 
Мұғалімдердің ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістемесін меңгеруі 
педагогикалық үдеріс нәтижесі сапасының жоғары болуына ықпал 
ететіндігі айтыс тудырмайтыны анық.
Ғылыми-педагогикалық зерттеулер нәтижесіне қойылатын талаптар: 
қоғамдық мәнділігі; ғылыми жаңалығы; теориялық және тәжірибелік мәні; 
ғылыми анықтылығы; қорытынды және нұсқауларының өмірге қолдануға 
мүмкіндігі, түсініктілігі; мектеп өміріне тез енгізу мүмкіншілігі. Ғылыми-
педагогикалық зерттеулердің тиімділігінің негізгі өлшемдері:
жаңа ғылыми нәтиже алу; теориялық 
білімді жетілдіру; оқу-тәрбие удерісін 
жетілдіруге ықпалы; ғылым мен дамуға 
болжам жасау. Зерттеу міндеттерінің 
орындалуы.
Тәжірибеде педагогикалық үрдістегі ақиқат пен дүниені тану мен ғылыми 
зерттеулердегі ақиқат арасындағы дүниені тануда шатастыру жиі кездеседі. 
Сондықтан ғылымдағы таным үрдісі мен оқушылардың (студенттердің) 
танымдық үрдісіндегі айырмашылықтары мен ұқсастықтарына жете көңіл 
бөлген жөн. Ол ғылыми-педагогикалық зерттеулердің пәнаралық 
тұтастығын қамтамасыз етуге ғылымизерттеушілік қызметтің сапасын 
жақсартуға, түпкілікті нәтижесіне бағдарлануына ықпал етеді. Таным 
үрдісінің ұқсастықтары: олар үнемі ақиқатқа жақындау үрдістері;

олар диалектикакалық, үздіксіз дамуда болады;
таным қозғалыстарының негізіне қарама-қайшылықтар болуы; таным 
әдісінің құрылысы бірдей, нақты пайымдауға, абстрактілік ойлаудағы және 
тәжірибедегі өзара алмасуы көрсететін жалпы жолдары; әдіснамалық 
негіздері бірдей; таным-қоғамдық-тарихи категория.
Ғылымның танымдық әрекетінің өзіне тән ерекшеліктері бар: 
таным үрдісінің ғылымдағы нысанасы белгісіз құбылыстар; қандай 
да бір ғылыми жаңалықтың ашылуы;
ғалымның танымын эксперимент, ғылыми ойлау, сараптау, қателіктер, 
теориялық пікірлер құрайды;
тұлға аралық өзара әрекеттің көбіне көмегінсіз таниды;
ғалымдар жаңалықты алғаш таниды; ұзақ ғылыми 
ізденісті қажет етеді.
Оқушылардың танымдық әрекетінің ерекшеліктері: оқушылар 
(студенттер) бұрыннан белгіліні жаңалық деп қабылдайды;
оқушылардың таным үрдісі қалыпты жағынан үнемдірек;
таным үрдістері олардың жас мүмкіндіктері мен ерекшеліктеріне сай 
ұйымдастырылады;
таным үрдісі тек білім берушілік емес, тәрбиелеушілік, дамытушылық 
сипатта болады;
мұғалімнің бағыттауымен жүргізіледі;
оқушылардың (студенттердің) оқуды әрі қарай жалғастыруға және өз 
бетінше еңбек әрекетіне дайындалуына қажетті іскерлік пен дағдыларды 
игеруіне жол ашады; білмеуден білуге қарай қадам басуы.
Демек, ғылым обьективті жаңаны, ал оқушы субьективті жаңаны таниды.
Басқа ғылым салаларына қарағанда, педагогикалық зерттеулердің 
қорытындысы, негізінен, мектептер мен жоғары оқу орындарына 
ғылымипрактикалық мәні бар ұсыныстар енгізгеніне байланысты 
бағаланады. Жан-жақты ғылыми зерттелген материалдарды оқып білу 
арқылы мұғалім өзінің ұстаздық жұмысын шығармашылықпен 
ұштастыруға, шәкірттеріне сапалы да тиімді білім беру еді. Мектеп өмірінің 
күнделікті істәжірибесіне ғылыми-педагогикалық тәуір зерттелімдерін 
неғұрлым молырақ пайдалана білу мұғалімнің кәсібилігінің көрінісі, оның 
бүгінгі күн талап деңгейінен көрінуі, өскелең өмір заңымен үлесе алуы 
деген сөз. Ғылым инновациялық үрдістің бастапқы буыны болып 
келеді.Қазіргі уақытта әлемдік стандарттар деңгейінде ғылыми 
зерттеулерді жүргізуге дайындалған, қазіргі әдістерді, ғылыми 
зерттеулердің менеджментін қолдана білетін, ғылымның өзекті сұрақтарын 

шешуге және жаңа технологияларды құруға қабілетті мамандарды талап 
етеді. Қазіргі заманғы ғылымның ерекшеліктері зерттеу 
бағдарламаларының кешенді қолданылуы;
әр түрлі ғылымдар принциптері мен әлемнің жеке ғылыми бейнелерінің 
өзара әрекеттесуі .
Педагог тұлғасының қалыптасуы мен дамуындағы зерттеу іс-әрекетінің 
орны ерекше.
Болашақ педагогтардың ізденіс, зерттеу іс-әрекетіне қызығуын 
дамытустуденттердің ғылыми зерттеу жұмыстарының негізгі міндеті.
Педагог-зерттеушінің
жетістікке жетуі
өзінің
жеке 
тұлғасына байланысты.
Ғылым үлкен еңбекті, жұмысқа қабілеттілікті қажет етеді. Ғылым – бұл 
үздіксіз ізденіс, ой-пікірлердің тоғысуы.
Педагогикалық зерттеу – бұл адамдармен жұмыс, жауапкершілік, 
адамдардың жан дүниесін түсіне білу, көмек көрсетуге ұмтыла алуы, 
шыдамдылық, ұстамдылық зерттеушіге қажетті компоненттер.
Зерттеуші өз кезегінде адамдардың назарында болады.
Қазір оқу үрдісін ұйымдастыру үстінде студенттердің өздігінен жұмыс 
істеуіне, өз мүмкіншілігіне сендіре білуіне, күнделік ғылымипедагогикалық 
және саяси ақпараттың зор тасқынымен дұрыс бағдарлас болуына ерекше 
назар аударылуда.
Басқа ғылым салаларына қарағанда, педагогикалық зерттеулердің 
қорытынды, 
негізінен, 
мектептермен 
жоғары 
оқу 
орындарына 
ғылымипрактикалық мәні бар ұсыныстар енгізгеніне байланысты 
бағынады.
Бұған оқу-тәрбие тәжірибесінен алынған монографиялар, кітапшалар, 
оқу-әдістемелік және көрнекі құралдар, оқулықтар мен оларға қосымша 
құралдар, ғылыми баяндамалар, мақалалар, оқу-тәрбие жұмысын 
ұйымдастырудың әдістемелік талдамалары жатады. Мұндай жан-жақты 
ғылыми зерттелген материалдарды оқып білу арқылы мұғалім өзінің 
ұстаздық жұмысын шығармашылықпен ұштастыруға, шәкірттеріне сапалы 
да тиімді білім беруіне әсерін тигізері хақ.

жүктеу/скачать 309,99 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: