Орынды себептерге байланысты істелінбеген жұмыс уа- қыты деп есепті кезеңде жұмыс уақыты ішінде жұмыскерлердің түрлі орынды себептерге байланысты жұмысқа келмей қалуын айтады. Оның құрамына:
Ысырап болған жұмыс уақыты деп жұмыскерлердің жұмыс уақыты ішінде түрлі себептерге байланысты жұмысқа кіріспеген жəне жоғалтқан уақыттарын айтады. Оған:
күні бойы жұмыссыз бос тұруы;
əкімшіліктің рұқсатымен жұмысқа келмеуі;
себепсіз жұмысқа келмеуі;
еңбек дауына келіспеушілікке байланысты жəне т.б. жатады. Жалпы алғанда, жоғары мүмкіндікті уақыт қорын есептеу кезінде нақты жəне қатысты шама көрсеткіштері қолданылады
жəне солар арқылы талдау, қорытынды жасалады.
Осы аталған жұмыс уақытының қорларын қолдана отырып, кəсіпорындар мен бірлестіктер жұмыс уақытының балансын жа- сайды. Баланста көрсетілетін көрсеткіштер адам-күн есебімен жүргізіледі, ал жұмысшылар үшін қосымша адам-сағат өлшем бірлігі қолданылады.
Адам-сағатты анықтау үшін істелінген адам–күнді белгі- ленген орташа жұмыс күнінің ұзақтығына көбейтеміз.
Орташа жұмыс күнінің ұзақтығы еңбек заңына сəйкес жүр- гізіледі, яғни бес күндік жұмыс аптасы кезінде жұмыс уақытының
ұзақтығы – 8 сағат, ал алты күндік жұмыс аптасы кезінде – 6,67 сағат. Ал кейбір жұмыскерлер санаты үшін жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығы қолданылады.
Төменде жұмыс уақыты балансының сұлбасын (схемасын) 3.3-кестеде келтіреміз жəне ол екі бөліктен тұрады: баланстың сол жақ бөлігінде жұмыс уақытының ресурстары, ал оң жақ бөлігінде сол ресурстарды пайдалану көздері қарастырылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
