«Құс шаруашылығы өнімдерін өңдеу технологиясы» пәнінен емтихан жауаптары 1-деңгей

Майда еритін дәрумендерге – ретинол, кальциферол, токоферол, филлохинон,убихинон, алмастырылмайтын май қышқылдары / А, Д, Е, К, Q/ және т.б. кіреді.

А дәрумені (ретинол, антиксерофталмалық), оны 1937 жылы Каррер синтездеп алды және оның құрылымын анықтады. А дәруменнің негізін құраушы (провитамині) болып табылады. Ретинолдың көздің көруіне байланысты химиялық процестеріне қасысуы жақсы зерттелген. Тері қабатында, тыныс жолдарында және ас қорыту жолында эпителий клеткаларының түзілуін реттейді, өсіп келе жатқан организмдегі клеткалардың өсуіне және олардың жіктеліп бөлінуне қатысады. А дәруменнің альдегид туындысы опсин белогімен бірігіп, көздің тор қабатында жүретін химиялық процестерді реттейді. Қорғаныш ақуыздар (антителалар) мен лизоцим ферментінің түзілуіне қатысады.

Д дәрумені (кальциферол, антирахит). Оны Гульдчинский, Виндаус ашты. Кальциферолдың негізгі қызметі организмде кальциймен фосфордың алмасуын реттеу болып табылады.

Е дәрумені (токоферолдар, антистерил немесе өсіп-өну дәрумені) 1937 жылы Каррердің лабороториясында синтездеп алынды. Токоферолдың негізгі қызметі – олар қанықпаған липидтерді асқын тотыққа айналудан қорғайтын ең жақсы антиоксиданттар болып табылады.

К дәрумені (филлохинондар, антигеморрагиялық)-ол қанның ұюына қатысады.