Сабақ жоспары Ошибка! Закладка не определена. 4 нұсқа Сәуір 2016 ж.


«Дүниетану» пәні. Бастауыш мектеп. 1-сынып



Pdf көрінісі
бет6/11
Дата22.02.2017
өлшемі1,2 Mb.
#4661
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

«Дүниетану» пәні. Бастауыш мектеп. 1-сынып 

3A бөлім: Саяхат 

Осыған дейін меңгерілген білім 

Оқушылар  алғашқы  төрт  тарауда  (1А,  1Б,  2А,  2Б)  үй  мен  мектеп  арасындағы  жолға  бағдар  жүргізу,  жергілікті  жермен  танысу  арқылы  жалпы 

саяхат туралы түсінігі болады. 

Мазмұны 

Бұл  бөлімде  үй  мен  мектеп  арасындағы  «Саяхаттау»  тәжірибесі  арқылы,  коммуникациялардың  маңыздылығын  түсіне  отырып,  «Саяхат» 

тақырыбымен  танысады.  Алғашқы  адамдардың  пайда  болуы,  Қазақстанның  ертедегі  тарихы,  көшпенділік    уақытындағы  маңызды    кезеңдер,  

Қазақстан мен көршілес елдер аумағындағы сауда қатынасының қарастырылуы «Саяхат» ұғымының мазмұнын кеңейтеді.   



Осы бөлімдегі «Дүниетану» пәнінің тілдік мақсаты 

Оқушыларға пәндік мақсаттарға жетуге көмек үшін сәйкес академиялық тілдегі тілдік мақсаттың үлгісі төменде берілген. 



Тілдік мақсат 

Пәнге қатысты лексика мен терминология 

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер  

Оқушылар:  

көші-қон/ 

қоныстану/сауда 

контекстіндегі 

«саяхат»  ұғымымен  байланысты  сөздер  мен 

лингвистикалық  құрылымдар  арқылы  сөздік 

қорларын ұлғайтады. 

Оған кіретіндер: 

 



«Туризм»  және  «турист»  ұғымдарының 

мәні және оның мақсаттары; 

 

Көне  заманның  ең  белгілі  тарихи 



ескерткіштері; 

 



 Көрнекі 

материалдарды 

зерделеу 

арқылы  ежелгі  адамдардың  өмірін 

әңгімелеу 

 



Сақтардың  өмір  салты,  сақ  дәуірінің 

жекелеген ескерткіштері 

 

Талқыланатын мәселелер 

 



«Саяхат» деген не? 

 



«Саяхатшы» деген кім? 

 



Көне  заманның  қандай  ескерткіштерін 

білесіңдер? 

 

Ежелгі адамдардың өмірі қандай болған? 



 

Қазақстан астанасы туралы не айта аласың? 



 

Тәуелсіз  мемлекеттің  қандай  белгілерін 



білесің? 

 

 



Басқа  тілдік  мақсаттарды  қою  үшін  және  ғылыми  тілді  дамытуға  қатысты  қосымша  нұсқаулықты  жоғарыдағы  «Тілдік  мақсаттар  туралы» 

бөлімді қараңыз.



 

 

 

4-



нұсқа

 

Сәуір 2016 ж.



 

 

Қысқаша шолу 

Басты тақырып –  бұл саяхаттардың ежелгі заманнан бүгінгі күнге дейін Қазақстанның қалыптасуы мен дамуына қалай ықпал еткендігі. Алғашқы 

тапсырмалар оқушыларды Африкада пайда болып, кейіннен әлемнің қалған бөліктеріне, соның ішінде Қазақстанға қоныстана бастаған «алғашқы 

адам»  ұғымымен  таныстырады.  Тапсырмалардың  келесі  түрлері  «қазіргі  заманғы  саяхат»  ұғымымен  байланысты  болады.Көшпелі 

шаруашылықтың  дамуына  алып  келген  ұлы  қоныс  аудару  кезеңіндегі  Қазақстанның  аграрлық  өркениеттердің  дамуындағы  саяхаттардың  рөлі 

қарастырылатын  болады.  Бөлімде  сақтар  туралы  аңыздарды  баяндап  беру  арқылы  олардың  Қазақстанға  тигізген  ықпалын  таныстырумен 

аяқталады. 

Бұл бөлім қазақ халқы ауыз  әдебиетімен және дәстүрлерімен, тарихымен, мифтерімен және аңыздарымен байланысты. Тарихты айтып берумен, 

оларды  құрастырумен  байланысты  тапсырма  түрлері  сауаттылыққа  үйрету  бойынша  бағдарламамен  қатар  жоспарлануы  тиіс.  Бөлім,  сонымен 

қатар,  «Көркем  еңбек»  пәні  бойынша  бағдарламамен  де  байланысты,  өйткені  ол  оқушыларды  көзбен  көретін  образдармен  және  суреттермен 

таныстырады. 



 

Оқу 

бағдарламасын

а сілтеме 

Оқу мақсаттары 

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері  

 

Мұғалімге 

арналған 

ескертпелер 

Оқыту ресурстары 

3.1 


Көне 

мәдениеттер  мен 

өркениеттер 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

1.3.1.1 


көрнекі 

материалдарды 

зерделеу  арқылы 

ежелгі 


адамдардың өмірі 

туралы әңгімелеу 

 

 

 



 

 

  



 

Алғашқы адам 

(Ұ)  Оқушылардан  сағатқа  қарауларын 

сұраңыз,  ойша  2  сағат  бұрын  уақытқа 

оралып, 

сол 


уақытта 

олар 


немен 

айналысқанын  сұраңыз.  Ары  қарай  10  жыл 

бұрын  не  болғанын  кімнің  білетінін  сұрап 

көріңіз. Оқушыларға бұрынғы өткен заманда 

не  болғанын  зерттейтін,  оқытатын  ілім  бар 

ол  тарих  деп  аталатынын,  оны  оқып 

бастайтындықтарын  айтып  кетіңіз.  Ол  бізге 

адамзаттың  басынан  кешкендерін  үйретеді. 

Тарихта  алғашқы  адамдар  пайда  болған 

кезден басталғанын айтып кетіңіз. 

 

Оқушыларға  кішкентай  ботаның  қоржынға 



салып    әкелген  ежелгі  еңбек  құралдарын 

көрсетіңіз:  қашау,  тас  балта.  Оқушылардан 

оларды  кім  және  қай  кезде  қолданғанын 

1-сурет: «Алғашқы адамдардың 

дене бітімі» 

2-сурет: «Алғашқы адамдардың 

баспанасы» 

3-сурет: «Құрал-саймандары» 

4-сурет: «Алғашқы адамдардың 

кәсібі» 


5-сурет: «Алғашқы адамдардың 

азығы» 


Бұл  сабақта  оқушылар  алғашқы 

адамдардың 

тіршілігімен 

танысады.  Өткен  күн  мен  қазіргі 

уақыттың 

айырмашылығын 

түсініп өз көзқарастарын білдіреді.  

Сабақта  оқулықтағы  ақпараттар 

арқылы  сұрақтарға  жауап  беріп, 

бірлесіп  істеген  жұмыстарына 

қорытынды жасап үйренеді.  

 

Баспа: 



Книжник. 

Автор: 


Волкова 

Александра  

Әлемдік  тарих.  Бұл 

кітап 


жас 

оқырмандарды 

жиырма 

бірінші 


ғасырға  дейінгі  өмір 

сүрген  халықтардың 

тарихи 

кезеңімен 



таныстырады.  Біздің 

заманымызға  дейінгі 

адамзат 

ғұмырындағы  ежелгі 

әлем  мен  ортағасыр 

тіршілігінің 

маңызды  деректерін 


 

 

4-



нұсқа

 

Сәуір 2016 ж.



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



сұраңыз.  Олар  жауап  бере  алмауы  да 

мүмкін.  Сол  уақытта  картадан  Африканың 

шығысын  көрсетіп,  алғашқы  адамдардың 

сол  жерде  пайда  болғанын  айтыңыз. 

Ғалымдар  адамның  арғы  тегі  аса  ірі  адам 

тәріздес  маймылдан  шыққан  деген  пікірді 

ұсынады.  

Қазақстан  аумағын  адамдар  бұдан  миллион 

жыл бұрын мекендеген. 

(МК, Ұ) Итерактивті тақта арқылы  алғашқы 

адамдардың өмір сүруі туралы материалмен 

таныстыру.  Алғашқы  адамдардың  қазіргі 

адамдардан 

айырмашылығы 

қандай 


екендігін табуларын сұраңыз. 

(Т)  Оқушыларды  екі  топқа  біріктіріңіз.  Бір 

топ терімшілер, екінші топ аңшылар болады. 

Оқушыларға  терімшілер  мен  аңшылардың 

кім екендігін ойлануына біраз уақыт беріңіз. 

Олардың 

болжамдарын 

тыңдаңыз. 

Оқушыларға  мынадай  толықтыру  жасаңыз: 

терімшілік  тамақ  тауып  жеудің  негізгі  көзі 

болған.  Балалар  мен  әйелдер  жеміс,  тамыр 

тіпті  құртқа  дейін  теріп  күнелткен.  Ер 

адамдар аңшылықпен айналысқан. Жасалған 

жұмыстарын  бекіту  үшін  әртүрлі  тәсілдерді 

немесе сұрақ жауапты қолдана аласыз. 

Оқылған 

тақырып 


негізінде 

алғашқы  адамдарды  суреттейді, 

рулық  қауымдастықтың  тіршілігін 

сипаттайды.  

Сабақ 

оқушыларға 



адамзат 

баласының 

пайда 

болуына, 



бабаларына, тарихқа деген  құрмет 

қалыптастырады. 

 

 Алғашқы  адамдардың  тұрмыс-



тіршілігін  сипаттау  барысында 

қалыптастырушы  бағалау  жүргізе 

аласыз. 

 

Бұл  тапсырманың  сөздік  қорына 



төмендегі сөздер кіреді: 

 



ру; 

 



терімшілік; 

 



аңшылық. 

 

 



 

 

қызықты баяндайды. 



Африкадағы  ежелгі 

адамның 


даму 

картасы 


– 

гоминидтердің 

ертедегі 

қоныстану/даму 

аумағын,  олардың 

орын 


ауыстыру 

маршруттарын 

Африка, 

Еуропа 


мен 

Азияның 


картасы 

және 


көрсететін карта. 

Суретшінің 

картинасы 

Аңшылық/қоғам 

терімшілігі,  олардың 

өмірлері   

(Британиялық 

мысал: 


http://g 

uerillaarchaeology.file

s.wordpress.com/ 

2012/06/meso-

recon1.jpg) 

Қазақ 


халқының 

ертеде қоныстануы. 

 

 

 

 



 

 

4-



нұсқа

 

Сәуір 2016 ж.



 

 

3.2 



Қазақстанның 

тарихи 


тамырлары  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



1.3.2.1көрнекі 

материалдарң 

негізінде 

сақтардың  өмір 

салтын сипат  

 

 



1.3.4.1 

дереккөздерді 

зерделеу 

арқылы 


Томирис туралы 

әңгімеле


 

 

 



 

 

 



 

 

 



1.3.1.1 

көрнекі 


материалдарды 

зерделеу  арқылы 

ежелгі 

адамдардың өмірі 



туралы әңгімелеу  

 

 



 

Ежелгі ата-бабаларымыз  

(Ұ)  Қазақтардың  арғы  ата-бабаларының 

ішінде сақтар деп аталған күшті де қайратты 

атты 

әскерлер 



тайпасы 

болғандығын 

айтыңыз.  

Оқушыларға  А  картасын  көрсетіп  жұмыс 

ұйымдастырыңыз. Сақтар – біздің танымал 

арғы бабаларымыз.  

Сақтар 

туралы 


археологиялық 

зерттеулерден  көптеген  ақпараттар  алынды. 

Сақтар туралы аңыз әңгімелер де бар. 

(Ұ) Сақ ханшайымы Томирис туралы әңгіме 

бастау  үшін  төмендегі  сұрақтарды  қоюға 

болады. 

Сыныпта Томирис есімді неше қыз бар?  

Томирис есімді неше қызды танисың?  

Аттарын  неліктен  Томирис  қойды  деп 

ойлайсың?  -  деген  бірнеше  сұрақ  қою 

арқылы  өрбітуге  болады.  Одан  кейін  батыр 

қыз  туралы  мынадай  мәлімет  беріп  кетіңіз. 

Ежелде  ұлы  даламыздың  Сақ  тайпаларында 

Томирис есімді патшайым болған. Ол халық 

арасында  Тұмар  ханшайым  атымен  де 

белгілі.  Өзінің  ер  мінезділігімен,  ақылды, 

парасаттылығымен 

ерекшеленген. 

Ол 


Азияда  билік  құрған  Кир  патшасына  төтеп 

берген. Содан бастап аты аңызға айналған. 

 

(Ж/Ө)  Оқушылардан  кезектесе  отырып 

бүкіл  сынып  үшін  сақтар  туралы  аңызды 

оқуын  сұраңыз.  Тарихи  аңыз  негізінде  

оқушылар 

тақырыптық 

сурет 


салу 

тапсырмасын беруіңізге болады. 

 

 

Тарих  –  оқушыларда  саяхат 



тақырыбы  туралы  түсініктерін 

дамытатын орта. 

Сабақтағы тапсырмалар саяхатты 

жергілікті 

қаламен 

байланыстырады.  

Оқушылар  жаңа  ақпарат  ала 

отырып, 


ерте 

кездегі 


ата-

бабаларымыздың  кім  болғанын 

біледі. 

Томирис 


ханшайым 

туралы қарапайым түсінік алады. 

Олардың  тұрмысымен  танысады, 

қазіргі 


заман 

тіршілігімен 

салыстырады.  Қоршаған  орта, 

ерте  мен  бүгін  туралы  түсінік 

алады.  Сақтардың  қоныстанған 

жерінің  қарапайым  сызбасын 

жасайды. 

Топтық,  жұптық,  жеке  жұмыс 

кездерінде  өз  белсенділіктерін 

барынша  танытады.  Сұрақтарға 

еркін  жауап  беріп,  өз  ойын 

немесе 


көзқарасын 

жеткізе 


алады. 

 

Баспа:Книжник.  



Автор:

Волкова 


Александра 

 

Әлем  кереметтері. 



Баспа: Аруна 

Әлем 


халықтары. 

Әдет  ғұрып,  көшу 

қону. 

 

Сақтажаулап  алған 



аумақтардың 

ұлғаюын көрсететін 

карта.  

суреті: 



Сақ  

патшалығының  

картасы. 

 

В 



суреті: 

Сақ 


әскерлерінің  кімге 

ұқсастығын 

анықтауға  болатын 

сурет 


Саяхат  туралы  қазақ 

халық аңызы. 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

4-



нұсқа

 

Сәуір 2016 ж.



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



(Т)  Үш-төрттен  топтаса  отырып,  оқушылар 

Томирис 


туралы 

аңыз-әңгімелердегі 

деректерді талдайды.  

 

(Қ) 

Оқушылардың 

мәтіннен 

қажетті 

ақпаратты  таба  білуін,    Томирис  бейнесін 

сипаттап  айта  білуін,  мінездеме  бере  білу 

дағдыларын бағалаңыз.   

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

3.1 



Көне 

мәдениеттер 

мен 

өркениеттер 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



1.3.1.1 

көрнекі 


материалдарды 

зерделеу  арқылы 

ежелгі 

адамдардың өмірі 



туралы әңгімелеу 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Ұлы дала тарихы 



(Ұ)  Оқушылар  Қазақстанның  бірқатар 

қазіргі монеталарды қарастырады. Монетада 

салынған  бір  немесе  бірнеше  заттарды 

анықтаңыз. 



(Ұ)  Монета  алтыннан  жасалған  және  өте 

құнды.  Оның  фотосуретін  –  әр    оқушы 

жұбына 

бір-бірден 



үлестіріңіз. 

Оқушылардың 

қайсысы 

монетада 

не 

салынғанын  –  ондағы  мүсін,  нышандар, 



жазу  туралы  білетіндіктерін  сұраңыз.  Олар 

нені  білдіретінін  түсіндіріңіз  және  оларды 

талқылаңыз. 

(Ж)  Оқушылардан  жұптарымен    салынған 

суреттері,  монета  туралы  әңгімелесулерін 

сұраңыз. 

Төмендегі  сұрақтарды  тақтаға  жазыңыз, 

жауаптарын талқылаңыз. 

 

Алтын адам кім болған?  



 

Ол туралы не білесің?  



 

Ол туралы қайдан білдің? 



(Ұ)Сыныпқа  Алтын  адам  туралы  тарихи 

аңызды айтып беріңіз. Оқушылардан Алтын 

адамның  кім  болғаны  туралы  ойларын 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

4-



нұсқа

 

Сәуір 2016 ж.



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

сұраңыз.  



(Т)  Алтын  адам  туралы  топтастыру  құра 

отырып,  оқушылар  санасында  ол  туралы 

түсінік сөздерді қалыптастыра аласыз. 

 

(Ұ)  Оқушылардан  Қазақстанның  ежелгі 

тарихы 

туралы 


не 

білгенін 

және 

монеталарды  зерттей  отырып  олардың 



қайталанбас  тарихы  туралы  ойын  біліп, 

сабаққа шолу жасаңыз. 



 

 

 

4-



нұсқа

 

Сәуір 2016 ж.



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

1.2.4.1  туризмнің 

мәнін түсіндіру 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Ертедегі саяхат 



(МК,  Ұ)  Мұғалім  оқушыларды  ежелгі 

дәуірге  саяхат  жасауға  шақырады.  Ежелгі 

дәуірде  адамдар  көшіп-қонып  жүргендігін, 

біздің  ата  бабаларымыз  болған  сақтар 

отбасымен күймелі арбамен көшкендігін, ал 

қонғанда  киіз  үйлерде  отырғандығын 

түсіндіреді. 

«Көшу» 


сөзін 

қалай 


түсінетіндіктерін  сұрайды.  Оқушылардың 

жауаптары тыңдалады. Қандай елдің атауын 

білетіндіктерін  сұрап  көріңіз.  Оқушылар 

ата-анасымен  саяхаттаған  немесе  естерінде 

қалған  аймақтардың  (елдердің)  атауын 

айтады. 


(Т)  Сіз  сол  аталған  елдердің  атымен 

сыныпты 


топтарға 

бөліп 


алыңыз. 

«Көшпенділер» ойынын ойнатыңыз. Көшкен 

кезде  барлық  заттарын  өздерімен  алып 

жүруін  сұраңыз.  «Көш  қозғалды»  деген 

сәтіңізде топтарымен келесі топтың орнына, 

одан  ары  қарай  орындарын  ауыстырып 

отырулары қажет. «Көш қоныстанды» деген 

сәтте,  қай  орынға  келіп  тоқталды,  сол 

орындарында  қалулары  тиіс.  Ойын  арқылы 

оқушылар  жаңа  сабақ  туралы  біршама 

түсінік алуы керек.  

 

 



 

Өткендегі  және  осы 

шақтағы 

көлікті 


көрсететін  бірқатар 

картиналар,  қазіргі 

заманғы 

суретте 


Астана 

туралы 


картиналарды/суретт

ерді 


көрсетуге 

басымдық 

берген 

жөн. 


Суреттерде 

төмендегілер 

үшін 

бос орын болуы тиіс: 



 

атауын 



жазуға, 

 



суретке 

салынған 

көліктің  түрін 

көрсетуге. 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

4-



нұсқа

 

Сәуір 2016 ж.



 

 

 



 

(Т)  Сюжетті  суреттер  бойынша  топтың 

ішінде  кіші  зерттеу  жұмысын  жасатыңыз. 

Зерттеу жұмысында оқушылар көшпенді  ел 

сақтардың  немен  айналысқанын,  қандай 

қару-жарақ  ұстанғанын,  көшкенде  қандай 

көлік  түрлерін  пайдаланғанын  анықтап, 

талдайды.  Оны  постерге  түсіреді.  Әр  топ 

істеген 


жұмыстарын 

іліп 


қояды. 

Оқушыларға  достарының  жұмысын  бағалау 

үшін біраз уақыт беріңіз. Әрбір жұмысқа өз 

ойларын 


жазба, 

смайликтер, 

сыйлық 

суреттері  түрінде  білдірулерін  сұрауыңызға 



болады. 

(Ж)  Жұптық  жұмыс  ретінде  «Сымсыз 

телефон» ойынын ойната аласыз. Бір оқушы 

қазіргі  заман,  екіншісі  сақ  дәуіріндегі  бала 

болып  телефонмен  әңгімелеседі.  Жақсы 

әңгіме жүргізіп жатқан жұпты үлгі ретінде 

тақтаға шығарып көрсетуіңізге болады.  



(Ұ)  Мұғалім:  Сендер  біріңе  бірің  қонаққа 

бара  алар  ма  едіңдер?  Барсаңдар  қандай 

көлік 

түрлерін 



пайдаланасыңдар? 

Оқушыларға  көлік  түрлерін  қалай  топтауға 

болатынын  сұрап  көріңіз.  Ежелгі,  құрлық, 

су,  әуе  көліктеріне  бөлінетіндігін  айтуы 

мүмкін.  Айта  алмаса  бірнеше  сұрақтар 

қоюға болады. Мысалы: 

Ерте  кезде  халық  немен  көшті  деп 

ойлайсың? 

Отбасың саяхатқа немен барады? 

 

 



 

 

 

4-



нұсқа

 

Сәуір 2016 ж.



 

 

 



1.2.4.2 

туристтердің 

негізгі 

мақсаттарын 

анықтау 

Саяхат, саяхатшы  

(Ұ) «Саяхат» және «саяхатшы» сөздеріне ой 

қозғау.  Саяхат  деген  не?  Саяхатшы  деген 

кім? Әр адам саяхатшы бола ала ма? қандай 

мақсатта саяхатқа шығуға болады? 

 

(Ж;Т)  Жұпта  оқушылар  қазіргі  кезде 



адамдар  қалай  саяхат  жасайтыны  туралы 

пікір бөліседі.  

- Қайда саяхатқа бардың? 

-  Саяхатта  қандай  қызықты  оқиғалар  есіңде 

қалды? 

-  Саяхат    жасағанда  қандай  әдемі  жерлерді 



көрдің? 

Оқушылардан  ертедегі  және  қазіргі  кездегі 

саяхат  жасаудың  қандай  ұқсастық  пен 

айырмашылықтары 

барын 

табады. 


Қазақстанға 

саяхат 


жасау 

жөніндегі 

нұсқаулық/жолкөрсеткіш  жасауға  көмек 

сұраңыз. Саяхатшыларда сол жерлер туралы 

суреттері  көп,  алайда  қарындасы/сіңлісі 

шатастырып тастаған. 

 

көлік түрлерін салыстырады; 



 

қандай мақсат?    



 

қолданған заттарын салыстырады. 




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет