Сайын Назарбекҧлы


   Ӛткенімізді зерделеп, бҥгініміз бен ертеңіміз туралы



Pdf көрінісі
бет23/30
Дата31.03.2017
өлшемі1,73 Mb.
#11035
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   30

5.2.  
Ӛткенімізді зерделеп, бҥгініміз бен ертеңіміз туралы 
 
 
 
 
ойланамыз ба?
 
 
 
―Біздер  бҥгініміз  бен  ертеңіміз  туралы  ойланамыз  ба?‖  деп 
ҿзімізге  ҿзіміз  сҧрақ  қоя  отырып  кешегімізді  де  бір  шолып  ҿтпесек 
болмас.
 
 
Маңғыстау –
 
талай
-
талай қямет кездерді де ҥмітке толы кҥндерді 
де басынан ҿткізген ҿлке. 
 
 
Қиямет  дейтініміз  –
 
ата  ҧрпақтың  талай  рет  аштықтың  аранына 
тҥсіп кеткенін бҥгінгі біздер кҥрсіне еске тҥсіреміз. Кҥштінің қылышынан 
тҥскен  бабалар  мойынындағы  жара  зардабы  ҽлі  кҥнге  біздің 
жанымызды сыздатады. 
 
 
Ҥмітті  кҥндер  дейтініміз  сондай  қилы  замандардың  барлығынан 
халық  керек  кезде  қайсарлығын  қару  етіп,  амалсызда  ерлік  қимылға 
ерік  беріп,  жағдайсызда  тҿзімінен  тҿсек  тҿсеп,  арманынан  жамылғы 
жамылып болашағына жол шеге білді. Халқымыздың сол ҥміттері мен 
ерліктері, тҿзімі мен  арманы осы заманға жеткізді. 
 
 
Ескіні еске тҥсіре ойланынып кҿрелікші... 
 
 
Біздің тап болғанымыз қандай заман? 
 
 
Ел ҿз тағдырына, осы заманына разы ма? 
 
 
Ҽуелі кҿптің бірі ретінде ҿзім жауап берейін. Кеңес ҿкіметі кезінде 
жас шағым ҽкесі тірі жетім атанып ҿмір сҥріп едім. Содан да болар мен 
қазіргі
 
заманыма  да  тағдырыма  да  ризамын!  Заманыма  риза 
болатыным  бҧ  заман  еліме  еркіндік  ҽкелді.  Еркіндік  менің  рухымды 
аспандатты! Қартайғанда ақын атандым! Тағдырыма риза болатыным 
ойым жеткенше ойлауға, аузым жеткенінше сҿйлеуге мҥмкіндік алдым. 
Жан
-
жағыма жалтақтамай қалағанымша ҿмір сҥре аламын, қолымнан 
келген  талаппен,  адал  еңбекпен  отбасымды  асырай  аламын. 
Жастарымыз  жетісіп  келеді.  Ҽлемдік  деңгейде  білім  ала  бастады. 
Жастарына  ҽлемдік  деңгейде  білім  берген  елдердің  барлығы  да 
(Қытай,  Жапон,  Индонезия,  Сингапур  секілділер)  тез  ҿркендеп, 
алдыңғы қатарлы елдер қатарына қосылды.
 
 
Ал  жалпы  ел  ҿз  тағдырына,  заманына  разы  ма  деген  сҧраққа 
жауап  іздеп  жатудың  да  қажеті  жоқ  болар,  ҿйткені  ел  тҥсінігі  туралы 
деректерді  ҿткен  сайлау  қортындысынан  таба  аламыз.  Еліміздің 
тағдырына  да,  заманына  да,  елді  басқарып  отырған  Елбасына 
қаншалықты разы екендігін сайлау қортындысы кҿрсетті.
 

 
228 
 
Ҽрине, кейбір ҿзге ойлы, басқа ниеттілер осы он бес жылда қара 
аспанды  басымызға  талай  тҿндіргісі  келген  болатын.  Олар  ―қазақ 
аштықтан  қырылып  жатыр‖,  ―қазақ  жҧмыссыздықтан  қаңғып  кетті‖, 
―қазақ  мемлекет  бола  алмайды‖,  ―қазақ  тілі  мемлекеттік  дҽрежеге 
кҿтеріле  алмайды‖  деп  байбалам  салып,  кҿшеге,  кҿтеріліске  де 
шақырған кездері болған. Олар сол  тҽрізді жарапазандарын ҽлі кҥнге 
жалғастыруда.  Жалғастыра  да  беретін  болар.  Бірақ  олар  халықты 
соңдарына еріте алмады. Халық олардың ҧрандарына еріп кҿшеге де 
шықпады, кҿтеріліске де шықпады.
 
 
Сол  байбаламдары  ҿтірікке  шыға  бастағасын  енді  олар  ҿз 
сҿздерінің    қаймағы  етіп:  ―ойбай  жеп  кетті‖,  ―ойбай  жҧмысқа  біздің 
қазақты  қоймай  басқа  қазақты  қойды‖  деген  секілді  жалаларға 
ауыстыра бастады. 
 
 
Ҽрине,  жоғары  биліктен  дҽмелілер  сол  секілді  жырын 
жалғастыра бермек. Ол олардың шаруасы.
 
 
Халықтың  шаруасы  ақым  мен  тҽжрибеге  сҥйеніп  ілгері  жылжу. 
Тек  қана  ҿкінішті  бір  нҽрсе  ҽлгі  айқайшыл  топтың  жетегінде  жҥрген 
кейбір    желбуаз  ермелеріміз  ҽлі  кҥнге  Қазақстан  Республикасының 
ҽлемдік  беделге  ие  болғанын  ҿздерінің  қҧрғақ  дҽлелдерімен  жоққа 
шығармақ  болады.  Мемлекетіміздің  озық  елу  мемлекет  қатарына 
қосылу 
барысындағы 
шынайы 
бағдарламасының 
мазмҧнын 
мойындағысы  келмейді.  Қазақстан  азаматтарының  уайым
-
қайғысыз 
ҿмір кешер заманға жеткенін кҿрмейді...
 
 
Бірақ  біз  солардың    жапқан  орынсыз  жалаларының    ел 
тыныштығын  толқыта  алмайтынына,  кҿпшілік  санасына  сына  қаға 
алмайтынына  сенімдіміз.  Олардың  жҥргізіп  жатқан  ашық  та,  жасырын 
да  ҥгіттерінің  елімізге  келіп
-
кетер  зардаптың  жоқтығына  сенімдіміз.  
Ҿйткені  халқымыз  жаппай  сауатты.  Сауатты  қалықты  алдау  оңай 
шаруа емес...
 
 
Ал  заманымыз  қандай  деген  сҧраққа  оралар  болсақ  оған  да 
біздің ҿкпеміз жоқ секілді. Біздің дегенде біз кҿпшілікті айтып отырмыз. 
Еліміз  (Аллатағала  тҿбеден  тастай  салғандай  болған)  бостандығына 
қол жеткізіп, егемен елінің керегесін ҿз қолымен жайып, ҿз мемлекетін 
бірте
-
бірте ілгерілетіп келеді. 
 
 
Бірақ  адам  жаратылысының  сан  тҥрлі  екені  тағы  да  бір  рет 
дҽлелденгендей.  Саншалықты  кҥткен  азаттық  орнаған  заманда  ел 
тыныштығын  бҧзғысы  келетіндер,  сол  арқылы  билікке  жеткісі 
келетіндер  табыла  кетті.  Қайтеміз,  оған  да  кҿнеміз.  Ҿйткені  адамды 
Қҧдай  ҽу  баста  солай  жаратқан.  Аллатағала ҿзінің  алғашқы  жаратқан 
Адамының  баласы  Абылды  еңбекқор  етіп  жаратса,  Қабылды  кҥншіл, 
қызғаншақ етіп жаратқан. Сол Қабыл секілділер еңбекқор елдің жеткен 
жеңісін  кҥндейді.  Табысын  қызғанады.  Ал  адамдар  болса  ҿз  ҿмірінде 
алған  тҽрбиесіне,  кҿрген  ҿнегесіне,  тҥскен  орптасына  байланысты  не 
Абылдан,  не  Қабалдан  ҥлгі  алып  ҿмір  сҥретін  болса  керек.  Ал  бҧ 

 
229 
тірлікте  адамдардың  кҿпшілігі  қандай  тҥсінікте  болса  бастарына 
сондай заман орнайды дейді.
 
 
Сондықтан да ҽр ҧрпақтың ҿз бақытына, ҿз ниеттеріне тап
 
болар, 
ҿздері орнатар замандары болмақ. 
 
 
Кедейлерді  желіктіріп  ―Байларды  қамшылап  қуып‖  орнатқан 
заманның  да  кедейге  бергені  шамалы  болған.  Жетпіс  жыл  еңбек  етіп 
баспанасыз  қалғандар,    еңбекке  жарамсыз  тҽрбиеленгендер 
қаншама...
 
 
Бізге тап болған заман, біздің ҿзіміздің орнатқан заманымыз адал 
ниетті  адамдар  мен  адал  еңбеттің  заманы.  Қазақтың  ―еңбек  етсең 
ерінбей, тояды қарның тіленбей‖ дейтіні. 
 
 
Қазақ  халқының  бҧрын  бҧндай  заманды  басынан  кешірген  кезі 
болмаған.  Бҧл  заман  халықтың  армандаған  заманы.  Халық  сан 
ғасырлық ҥмітіне жетті. Еңбек адамына адал еңбегімен барлыққа жету, 
одан артып байлыққа жетуден артық ештеңенің қажеті жоқ. 
 
 
Баяғы  замандарда  ел
-
жҧртты  асыраған  адамдарды  байлар 
атаған.  Олар  еңбекқор,  істің  ретін  білетін  кісілер  болған  секілді.  Сол
 
байлыққа  қазір  кез
-
келген  кісі  жетіп  жатыр.  Мал  бағам  деген  кісінің 
малы  бар.  Егін  егем  деген  кісінің  жері  бар.  Бақпаймын,  екпеймін 
дейтіндердің  қолына  берер  жҧмыс  бар.  Бҽрін  қойып  баспен  істеймін 
дегендерге оқу бар. 
 
 
Қазақстан  Республикасы  бҥкіл  Орта  Азияның  асыраушы 
мемлекетіне  айналды.  Маңғыстаудың  ҿзінде  жобамен  жҥз  мыңдай 
адам елімізге заңсыз ҿтіп, заңсыз қызмет етіп тамағын асырап жҥр. Тек 
қана  тамағын  асырап  жҥрген  жоқ,  табыс  тауып,  еліндегі  отбасын 
асырап жҥр.
 
 
Еңбек  етпей  кҥн  кҿргісі  келетіндер  ―басына  іркіт  тҿгілген  заман‖ 
орнаса  да  оңбақ  емес.  Олар  да,  ҿз  балаларына  дҧрыс  тҽрбие 
бермегендер де заманы мен мемлекетіне ҿкпелеуге қақысы жоқ.  
 
 
Біз  бақытты  ҧрпақ  екенбіз.    Ҿйткені  біздің  мемлекетіміз  басына 
ҿмірдің барлық сынынан мҥдірмей ҿткен кҿреген басшы тап болды. Ол 
бір  қате  жібермей  елін  осы  дҽрежеге  жеткізді.  Жеткізіп  қойған  жоқ, 
бақытты болашақтың мықты іргетасын қалап берді. Біздің болашақтан 
дҽмеміз  зор  жҽне  бҧл  жолғы  дҽме  ҿте  зор.  Олай  дейтініміз 
мемлекетіміздің  саясатының  мінсіздігі.  ―Жауластырмақ  жаушыдан, 
елдестірмек елшіден‖ дейтіндей, халқымыздың даналығын алға тарта, 
барлық елдермен достық қарым
-
қатынас орната алды.. 
 
 
Еліміздің  саясатында  бір  де  бір  басқа  елге  деген 
алакӛздіктің, ашу
-
ызаның жоқтығы. Біздің елдің саясаты –
 
Сабыр 
мен Парасат саясаты!
 
 
―Кҿрмес  тҥйені  де  кҿрмес‖  дегендей:  ―Ойбай  ҿзбек  атып  кетті, 
ойбай  қытай  алдап  кетті,  ойбай  қырғыз  қыдырып  кетті,  ойбай  орыс 
оңдырмады‖ деп басталатын арандатуға да бір де бір рет ермеді. 
 
 
Арандатушылар  енді  ҽлгі  ҧрандарын  тастай  сала:  ―Ойбай 
пҽленшені  орынсыз  тҥсіріп  тастады,  ойбай  птҥгеншені  басқа  жақтан 

 
230 
ҽкеліп  қойды‖  детін  жаңа  ҽнге  кҿшіпті.    Бҧл  сҿздердің  тҿркінінде  не 
жатыр? 
 
 
Бҧндай сҿзді тарататындар билік басындағылардың қай қадамын 
халыққа  қате  деп  кҿрсетуге  болады,  қай  сҿзіне  қалайша  басқаша 
тҥсінік  беруге  болады  деген  мақсат  ҧстанатындар.  Бҧлар  саясаттан 
пайда іздейтіндер... Бҧл аңқау халықты алдаудың жолы... Ендігі жерде 
оппозиция  ҿкілдері  елдің  даму  процесінен  мін  таба  алмай,  басқа, 
осындай ҧсақ мҽселелерге мҽселеге кҿңіл бҧра бастағандай.
 
 
Қазір Қазақстан қарқынды даму ҥстінде. Сондықтан да халқымыз 
бҥгінгі  кҥніне  разы,  ертеңінен  дҽмесі  зор!  Бҧндай  қортындыға 
келуімізге  Елбасымыздың  жыл  сайынғы  халыққа  жолдауларының 
―Қазақстан 2030‖ бағдарламасының орындалған бір тараулары екеніне 
кҿз  жеткізу  жҽне  тынған  істердің  бағдарламадан  сапасы  жағынан  да, 
саны жағынан да асып тҥсуі себеп болып отыр.
 
 
Қазақстан  Республикасының  болашағы  қандай  деген  сҧраққа 
жауап беру ҥшін екі дерекке жҥгініп кҿрелікші:
 
 
Жақын жылдарда Қазақстан озық елу ел
 
қатарына қосылады!..
 
 
1  шілдеден  бастап  біздің  еліміз  мҧнайдан  тҥсетін  табыстарсыз 
ҿмір сҥруде!..
 
 
Мемлекетіміздің  ҽлемдік  қҧбылыстарды  зерттей  тиімді  жҥргізген 
экономикалық саясатының арқасында біз ендігі жерде жер байлығына 
тҽуелсіз  ҿмір  сҥре  алатын  дҽрежеге  жетіппіз!..  Ендігі  жерде  бізді, 
мемлекетімізді,  еңбекқорларымыздың  табысынан  тҥсетін  салық  та 
асырай  алады!  Демек,  біз  осылай  даму  қарқынын  жалғастыра  алсақ 
бір кҥндері ерекше дамыған елдердің кҿрсеткіштеріне жетеміз! Біз енді 
дамудың ғылым мен озық технологгия жетістігіне сҥйену жолына бағыт 
алдық.  Мҧнайдан  тҥскен  қаржыны  елдің  наны  мен  тҧзына  жҧмсамай 
жаңа ҿндірісті, жаңа технологияны дамытуға бағыттасақ аз ғана жылда 
біз  50  деген  екі  орынды  емес,  тіпті  бір  орынды  санмен  жазылар 
мемлекеттер қатарынан табылармыз. Біздерге, біздің халқымызға,  тек 
қана  соны  сезінетін  сана  керек,  басшыларымызға  ҿз  басынан  ел 
жайын  кҿбірек  ойлайтын  отаншылық  тҥсінік  керек.  Ел  тоқтығы,  жҧрт  
тыныштығы қажет.
 
 
Айта  кетерлік,  ескерте  жҥрерлік  бір  нҽрсе  бар,  ол  –
 
біздің  қол 
жеткен  табысымыз  да,  елу  ел  қатарына  қосылу  барысындағы 
мақсатымыз да,  тек қана еткен еңбектің жемісі емес, ол кҿп ҧлтты, кҿп 
дінді халықтарымыздың ауыз бірлігінің жемісі де.
 
 
Еліміздің қолы жеткен жеңістіктеріне қызғана қарайтындардың ел 
тыныштығына сына
 
қағатын жері де, ҽлсіз тҧсы деп ойлайтыны да осы 
жер. 
 
 
Жақын  арада  теледидардан  сҿйлеген  Россияның  бір  саясаткері 
―Ливандағы  бір  жеті  соғыс  Ливанды  жирма  жыл  кейінге  лақтырып 
тастады‖  деп  еді...  (Дҥниежҥзінің  байлығына  сҥйенген  Израиль 
мемлекетіне  маңындағы  араб  елдерін  ҽлсіретіп  отыру  кҥнделікті 
шаруа).
 

 
231 
 
Осыған  сҽйкес  сҿздерді  қырғыздарда  болған  бассыздық  кезінде 
де естігенбіз... 
 
 
Қандай қорқынышты сҿз...
 
 
Біздің  он  бес  жылдық  еңбегімізді  бір  жетілік  бҧзақылық  жоққа 
шығара ма сонда?.. 
 
 
Біздің  сол  елдерден  қандай  артықшылығымыз  бар...  ―Бір  кҥн 
ҧрыстың  қырық  кҥн  кесірі  бар‖  деген  екен  бабаларымыз...  Ойлана 
жҥрелік бауырлар... 
 
 
Осылар  туралы  ойланғанда  ғана  біз  озық  елу  ел  қатарына 
қосылуға дҽмелі боламыз!.. 
 
 
Осы  мҽселелер  туралы  ойланғанда  ғана  біздер  еліміздің 
мҧнайдан  тҥсетін  табыстарсыз  ҿмір  сҥре  алатын  дҽрежесіне 
мақтаныш сезімін сезінетін боламыз. 
 
 
Қазақстан Республикасының мақсаты анық, болашағы зор!
 
 
Республикамыздың болашағы ҽлгідей болғанда біздің Маңғыстау 
облысының  даму  қарқына  қандай  деген  сҧрақ  та  ойға  орала  кетері 
сҿзсіз.
 
 
Жақын  арада  облыс  ҽкімі  Қырымбек  Кҿшербаев  облыстың 
экономикалық  жҽне  ҽлеуметтік  дамуының  2006  жылдың  бірінші 
жартысындағы  қортындылары  туралы  есеп  берді.  Сол  есептің  екі 
жолын бҿліп алып, мағынасына ой жҥгіртіп кҿрелікші
...  
 
...Біздің облысымыз облыстардың даму қарқыны бойынша бҧрын 
тҿртінші группада екен. Енді біріншісіне кҿтеріліпті... 
 
 
...Бірінші  жартыжылдықтың  нҽтижесі  бойынша  Маңғыстау 
облысы республика кҿлемінде екінші орынға шығыпты!..
 
 
Тек  қана  осы  екі  сҿйлем  Маңғыстаудың  дамуы  мен  ел 
тҧрмысының дҽрежесін кҿрсетіп тҧрған жоқ па! 
 
 
Еңбекшілеріміз  еңбең  етіпті.  Облыс  басшылары  жҧртты 
жҧмылдыра  біліпті.    Біз  бҧл  жетістікті  бір  кісінің  еңбегі  деуден 
аулақпыз. 
 
 
Бҧл  жеңіс  Қазақстанның  аяғынан  тік  тҧратынына  сенгендердің 
жеңісі!  Бҧл  қазақстандықтардың  ел  басшыларына  деген  сенімінің 
жеңісі.
 
 
Бҧл  облыс  басшыларының  халықты  жҧмылдыра  білген, 
жҧртшылықпен сенісе алған еңбегінің жемісі!..
 
 
Облысымызға  басшы  болып  тағайындала  сала  Қырымбек 
Елеуҧлы Маңғыстау ҿлкесін тҥгелдей аралап шықты. Жалғыз жҥрмеді, 
ҽр сапарында қасына адамдар ерітті. Босына ерітпеді, олардың ойын 
тыңдады, пайдалысын жҥзеге асырды. Бір сапарына бізді де сапарлас 
еткен  еді.  Сол  сапарында  Шопан  ата  басында  біз  маңғыстаулық 
азаматтардың  жоғарғы  билік  органдарында  жоқ  екенін,  ҽсіресе 
Президент  аппараты  мен  Министір  кабинтінде  облыс  басшылары 
арнайы  жіберіп  тҽрбиелеген  жастар  жоқ  екеніне  шағынғанбыз.  Бҧл 
мҽселеге кҿңіл аударылмай келе жатқанын ҽңгіме еткен едік. 
 

 
232 
 
Біздің сҿзіміз себеп болды ма, ҽлде басшының ҿмірге кҿзқарасы 
солай  ма,  ҽйтеуір,  билікті  мекемелерге  жергілікті  жерден  кадрлар 
жіберу  жҧмысы  басталыпты.  Бір  ҿкініштісі  Астанаға  жҧмсаған  екі 
маманның бірі сылтау айтып, басқа жҧмысқа ауысып кеткен секілді...
 
Қалай  дегеменен  де  қазіргі  билік  басы  қарапайым
 
халықпен  араласа 
жҥріп, ақылдасатынын байқатуда.
 
 
Келешегінен ҥміт кҥтерлік жастарды Астанаға жҧмсаса, олар ―ел 
билеу‖ атты ғылымның сабақтарынан дҽріс алып жатса, ертеңгі кҥні ел 
басына  келер  ҧрпақпен  араласа  тҿменнен  бастап  жоғары  дҽрежеге 
жету  ҥшін  еңбек  етсе...  Бҧл  басшылардың  жастар  болашағын 
ойлағаны  емес  пе?..  Ел  аралап,  ауыл  ақсақалдарынан  ҿзекті 
мҽселелер  жайын  аңдаса,  басшылықтың  ел  болашағын  ойлағаны 
емес пе?..
 
 
Біз  биылғы  жылы  Масат  ата,  Доллапа  қорықтарында 
ескерткіштерді  қалпына  келтіру  (реставрация)  жҧмыстарымен 
айналысып  жҥрміз.  Таушық  жҧртымен  кездесіп,  жерін  аралай  жҥріп 
облыс  ҽкімі  шілде  айында  біз  қалпына  келтіріп  жатырған  Доллапа 
басына да соқты. Кездесу кезінде сол жердің бір тҧрғыны Ембі тауын 
кҿрсетіп бір кездерде сол тау басында арқардың шҧбырып жҥргендігін, 
кейінгі  кезде  сол  тау  етегінде  Аралдан  ҽкелінген  қҧланның  саны 
жҥзден  асқанын,  бірақ  қазір  кҿзге  тҥспей  бара  жатқанын,  қҧрып  бара 
жатқанын  ҽңгіме  етті.  Оған  басты  себеп  жҥйрік  жиптерге  мінген, 
автоматпен қаруланған біреулердің, халықтың айтуынша билік пен кҥш 
органдары  басшыларының  ҽрекеті  екенін  арыз  етті.  Соған  облыс 
басшысынан қамқорлық қажет екенін айтты.
 
 
Қырымбек  мырза  сол  бойда  маңайындағы  жҧртқа  қасындағы 
облыстың  ішкі  істер  басшысымен  таныстырып,  жауап  беруін  ҿтінді. 
Орган басшысы енді қайтіп ешкімнің, тіпті орган адамдарының қолына 
да  автомат  тҥспейтініне,  бҧл  сҧрақтың  ішкі  істер  басшысының 
назарында болатынына уҽде етті.
 
 
Біз сол уҽдеге сенеміз. 
 
 
Облыс  ҽкімі  қоғамдық  ҧйымдар  арқылы  біраз  істер  тындырып 
жатыр.
 
 
Облыс  ҽкімі  Кҿшербаевтың  ынтасымен  қҧрылған  ақсақалдар 
алқасы атты қоғамдық кеңес елмен қарым
-
қатынас жасаудың ыңғайлы 
қҧралына  айналған  секілді.  Облыс  басшысы  қатысқан  ақсақалдар 
кеңесінде біз кҿптен бері шешімін таба алмай келе жатқан Сисем ата 
мҽселесін  облыс  басшысының  алдына  тартқанбыз.  Басшы  бҧндай 
кҥрделі  сҧрақты  Сисем  атаның  басында  тҧрып  шешу  қажеттігін  жҽне 
сол  жерге  барлық  жауапты  адамдардың  шақырылуы  қажет  екенін 
айтып, кҿмекшілеріне тапсырма берді. 
 
 
Кҿп  ҧзамай,  13.08.06
-
сы  кҥні  (жексембі  болатын)  қорық
 
басына 
жиналдық.
  
 
Біз  бҧрын  жазған  ―Сисем  ата  адайлар  пантионы‖  атты 
мақаламызда:  ―Іргелері  мҥжіліп,  кҥмбездері  жарылып,  қҧлпытастары 

 
233 
қисайып,  бір  сҿзбен  айтқанда  шаңырақтары  шайқала  бастаған  Сисем 
ата  бізді  зарыға  кҥтіп  жатырған  секілді  боп  кҿрініп  кетті.  Сіздер 
басқаша  ойлап  қалмаңыздар,  біздер  оларға  тірілей  қажетпіз‖  –
 
деп 
жазған  екенбіз.  Ҽулие  басы  ҽлі  со  кҥйінде  екен.  Тек  қана  бірнеше 
баяғы  шебер  аталар  қолтаңбасынан  аулақ  бірнеше  жаңа  қҧрлыстар 
пайда болыпты...
 
 
Бізді емес Кҿшербаевты зарыға кҥткендей екен...
 
 
Сол мақаладан ҥзінді...
 
 
...Қай елге барсаң да (тіпті шағын ауылға да) адамдар  мінезінде 
бір ортақ қасиет бар екенін байқайсың. Барлығы да қонақтарына ҽуелі 
ҿз елінің кҿне мҽдениетін, ескі ескерткіштерін кҿрсетуге тырысады, ал 
сонан  соң  ҿмірден  ҿткен  атақтыларымен  мақтанады.  Бҧл  тегін  нҽрсе 
ме? Ҽрине, тегін емес. Оларға солай еткізіп жатырған  жалғыз
-
ақ кҥш 
бар. Кез
-
келген ел мҽдениетін сырт кҿзге бағалатар жалғыз кҿрсеткіш 
қалыптасқан. 
 
 
Кҿрсеткіш аты –
 
ел азаматтарының кҿне мҽдениетке кҿзқарасы!.. 
Сондықтан  да  болар  ―ҿткенін  ойламаған  болашақтан  ҥміт  етпеуі  тиіс‖ 
деген  қанатты  сҿз  пайда  болыпты...  Міне  ескерткіштер  туралы  ой 
қалыптастырар ҧғымдар...
 
 
 
...Облыс  басшысы  сол  жерде  Сисем  ата  жағдайын  ҿз  кҿзімен 
кҿріп, аталар ҿнеріне жоғары баға берді. Ол бҧл пантионның тек қана 
маңғыстаулық  шеберлердің  емес,  тҧтас  қазақ  халқының    ҿнері  деп 
қабылдануы  тиіс  екенін  баса  айтты.  Кесенелерді  қалпына  келтіру, 
сақтау  туралы  мҽселелер  туралы  сҧрақтарына  жауап  алғаннан  кейін 
жауапты  кісілерге  тапсырма  берді.  Маңғыстау  ауданының  ҽкіміне 
―Адайлар  пантионы‖  аталып  келе  жатқан  бҧл  қорымға  енді  ешкімді 
жерлетпеу 
керек 
екені, 
бҧрынғы 
ескерткіштерді 
жаңартуға 
болмайтындығын  заңдастыру  қажет  екені  ескертілді.  Сол  маңайдан 
жаңа қорымға жер бҿліну қажеттігін, оның ескі қауым кҿрінісіне кҿлеңке 
тҥсірмеуін қадағалауды тапсырды. 
 
 
Сисем  атаны  ЮНЕСКО  мҽртебесіне  кҿтеру  қажеттігін,  бірақ 
мынадай азған
-
тозған кҥйінде емес, олардан кҿмек сҧрау мақсатында 
емес  ЮНЕСКО  алдында  аталар  мҧрасымен  мақтану  мақсатында 
ҧсыну  қажеттігін
 
тҥсіндірді.  Ескерткіштердің  сапалы  қалпына 
келтірілуін,  бабаларымыздың  қол  ҿнерінің  жоғары  дҽрежеде 
болғандығын кҿрсете алар кҥйінде кҿрсету қажет екенін баса кҿрсетті. 
Сисем ата толық жҿндеуден ҿтетін болды...
 
 
Қырымбек  мырзаның  бастауымен  қҧрылған  ―Сҽулет  кеңесі 
―(градсовет)  атты  кеңес  те  айтарлықтай  жемісті  еңбек  ете  бастады. 
Бҧрын  қала  ҽкімі  қол  қойса  болды,  қалада  жаңа  қҧрылыс  пайда  бола 
кететін, теңіз жағалауында жаңа мерамхана бой кетер салатын болса, 
ендігі  жерде  Ақтау  қаласында,  қала  маңында  салынатын  барлық 
қҧрылыс тағдырын сҽулет кеңесі шешеді. Бҧл кеңес қала сҽніне сҽйкес 

 
234 
келмейтін,  соған  қоса  теңіз  жағасына  тым  жақын  бірнеше  жобаларды 
кері қайтарды. 
 
 
Облыс  ҽкімінің  бастауымен  ―Сҽулет  кеңесі‖  қалада  қҧрылыс 
салатын фирмаларға қосымша тапсырмалар беруді ҽдетке айналдыра 
бастады.  Соның  арқасында  бір  қҧрылыс  мекемесі  850  метр  теңіз 
жағалауын  ҿз  қаржысына  жҿнге  келтіруді  міндетіне  алса,  екінші  бір 
мекеме сегіз орта мектептің шарбағын жҿндеп беретін болды.   
 
 
Келесі бір фирмаға теңіз ішінде судан шығып келе жатқан ―суын 
айғыр‖  жобасын  іске  асыру  тапсырылса,  енді  біреулері  теңіздің 
жартасты жағасынан тҿмен тҥсетін басқыштар орнатпақ.
 
 
Айта берсе істелініп жатқан да, ойдағы жоба да жетерлік... 
 
 
Ҽкім Маңғыстау қазақ музыкалық драма театры салынуы тиіс,
 
ол 
тек  қана  теңіз  жағасынан  салынсын  деген  шешім  қабылдады.  Теңіз 
жағасы  бос  емес.  Сол  ҥшін  салынып  қалған  кейбір  қҧрылыстарды 
бҧзуға дейін баратындығы сҿз болды...
 
  
Облыс  пен  қала  ҽкімшілігі  ҽбден  шегіне  жетіп,  бір
-
біріне  қол 
жҧмсауға дейін жеткен  саяжайдағы шатақты дҧрыс шеше алды...
 
 
Оралман мҽселесі оңай мҽселе емес. Қалаға шеттен ҧрқысатсыз 
келетін адамдар қиындық туғыза тҥсетін секілді. 
 
Кейбір  шетел  сарапшыларының  болжалы  бойынша  Маңғыстау 
байлығын игеру ҥшін, кем дегенде Маңғыстауға 1,5 млн. тҧрғын керек 
екен. 
 
 
Бҧл болжамдар бізді ойға батыруға тиісті.
 
 
Біз осындай ҿзгерістерге дайын болуымыз керек секілді.
 
 
Ертеңімізді  ойлайтын  болсақ  Маңғыстаудан  миллионнан  астам 
адам  жҧмыс  тауып  істеп  жатқанда,  біздерге  баламыз  жҧмыссыз  еді 
деу ҧят болатын болар.
 
 
Жастарымыздың  ертеңін  ойласақ  ауыл  балаларын  тек  қана 
жоғары оқу орыны емес,  мамандыққа оқыту қажеттігін тҥсінетін мезгіл 
жеткен  секілді.    Жҧмысшы  мамандығын    игеру  қазақ  халқы  ҥшін  ҿте 
қажет  мҽселе  екені  талай  айтылып  келе  жатыр.  Ауылдағы  жастарды 
жҧмысшылар  дайындайтын  оқуларға  жоспарлы  тҥрде  ҧйымдастыру 
мҽселесін қолға алатын, оларға тҥсіндіретін кез жетті... 
 
 
Облысымыздағы  жҧмыссыздардың  кҿпшілігі  сондай  жастар 
болғандықтан  сол  мҽселемен  айналысатындар  ауыл  жастарына 
арнайы мамандық алып беру бағдарламасын жасау керектігі ҿз
-
ҿзінен 
сҧранып  тҧр...  Бҧл  шаруа  ауыл  мен  аудан  ҽкімдерінің  кҥнделікті  ісіне 
айналса жарар еді...
 
 
Қазақ халқының керуен
-
кҿшінің сҽні де, сапасы да тҥзеліп келеді. 
Бҥгіні  кҿңіл  тойдырады.  Бҥгініміз  кеше  ойлағанымыздан,  дҽмемізден 
артық  тҥсіп  жатыр.  Ертеңіміздің  де  солай  болатынына  сенім  кҥннен 
кҥнге нығая тҥсуде. 
 
 
Елімізді сол кҥнге жеткізер азаматтар аман болғай!
 

 
235 
 
Сол  кҥнге  тек  қана  қалың  дҥрмекпен  араласа  жетпей, 
ҽрқайсымыз 
ҧлттық 
санамен, 
азаматтық 
тҥсінікпен 
жетелік, 
ағайындар!..
 
 
 
 
«Маңғыстау»
, 19.08 2006 
 
 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   30




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет