Сборник материалов «миссия молодежи в науке республики казахстан»



Pdf көрінісі
бет40/58
Дата06.03.2017
өлшемі7,92 Mb.
#7618
түріСборник
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   58

А. Ӛнерхан, Ф.Р. Ахметжанова 

С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті

Ӛскемен қ., Қазақстан 

 

ТҦРМЫСТЫҚ ЗАТТАРҒА ҚАТЫСТЫ ҚОЛӚНЕР САЛАСЫНДАҒЫ 



ТЕРМИНДІ ЖАСАУ АМАЛДАРЫ 

 

Қазақ  халқының  материалдық  мәдениетіне  ҥңілсек,  кҥнделікті  тҧрмыс 



қажетін  ӛтейтін  қолӛнердің  жете  дамыған  тҥрлі  салалары  болғандығын 

байқаймыз [1, 128]. Еліміздің қолданбалы ӛнері сақ пен кӛк тҥркілерден қалған, 

болашақпен  жалғасып  бізге  жеткен  халық  мҧрасы  [2,  117].  Қолӛнер  аталымға 

берілген келесі анықтаманы жан – жақты да толық деп есептейміз.   Қолӛнер – 

қарапайым  еңбек  қҧралдарының  кӛмегімен  кҥнделікті  тҧрмыс  –  тіршілікте 

қажетті әртҥрлі бҧйымдар жасайтын қолтума ӛндірісі. Қолӛнершілер негізінен 

табиғи  шикізаттарды  пайдаланып,  еңбек  қҧралдары  арқылы  аса  кӛркемділік 

және  жоғары  шығармашылықпен  тҧрмысқа  қажетті  мҥліктер,  музыкалық 

аспаптар, қару – жарақ, қҧрал – саймандар жасайды. Әрбір қолӛнер туындысы 

ӛз  заманының  материалдық  мәдениетінің  ҥлгісі  және  халық  талғамының, 

әлеуметтік,  қоғамдық  жағдайының,  діни  сенімінің,  салт-дәстҥрінің  нақтылы 

кӛрінісі болып табылады. 

Қазақ  халқының  қолӛнері  сонау  ескі  заман  тарихымен  бірге  ӛсіп,  біте 

қайнап  келе  жатқан  ӛте  бай  қазына.  Қазақстанда  кӛшпелі  шаруашылықтың 

қажетіне  сай  қолӛнершілер  мал  шаруашылығына  керекті  әртҥрлі  қҧрал  – 

саймандар  ( желі, шылбыр, ноқта,  бҧршақ,  жҥген,  қҧрық,  бҧғалық,  тҧсау,  ӛре, 

шідер,  кісен,  қада,  ер  –  тҧрмандар  т.б.)  жасаумен  шҧғылданды.  Олар  қҧмнан, 

тастан,  саздан  қҧмыра,  кӛзе,  ыдыс  –  аяқ;  мҥйізден,  сҥйектен,  мал  мен  аң 

терісінен,  ағаштан  әшекейленген  нақышты  дҥние  –  мҥлік,  домбыра,  қобыз, 

сыбызғы,  шаңқобыз  сияқты  музыка  аспаптарын;  темірден,  мыстан  қылыш, 

найза,  қанжар,  айбалта,  кҥрзі  секілді  қҧрал,  қару  жасады.  Қазақ  халқының 

қолӛнерінде киіз ҥй жабдықтарын, ағаш тӛсек жасау, тҥйін тҥю, ши орау, кесте 

тігу,  ӛрмек  тоқу,  киіз  басу,  сондай-ақ  моншақ,  білезік,  сырға,  алқа,  шолпы 

сияқты зергерлік бҧйымдар жасау кең дамыды [3, 34-35]. 

Біздің  зерттеу  нысанымыз  –  тҧрмыстық  заттардың  аталымдары  және 

олардың жасалу жолдары. 



362 

 

Соңғы  жылдары  терминнің  тҥрлі  мәселелері  Ӛ.Айтбаев  [4]  пен 



Ш.Қҧрманбайҧлының [5] еңбектерінде арнайы мақсатпен зерттеліп жҥргені осы 

саладағы мамандарға белгілі.  

Қазақ  тіліндегі  терминжасамның  амалдары  мен  жолдарының  ішіндегі  ең 

ӛнімдісінің  бірі  –  қосымшалар  арқылы  термин  жасау  амалы  деп  есептеледі. 

Терминжасамның  бҧл  тҥрін  тілтанымда  синтетикалық  тәсіл  немесе 

морфологиялық тәсіл деп атайды. Жалпы жалғамалы тілдерде морфологиялық 

тәсіл  туынды  тҧлғаларды  жасаудың  ең  негізгі,  ӛнімді  амалдарының  қатарына 

жатады. Қараңыз: -ақ (тҧрақ), -ат (ақпарат), -ба (қазба), -бе (тізбе), -гер (зергер), 

-гек  (ілгек),  -гі  (негізгі),  -гіш  (білгіш),  -гір  (білгір),  -дай  (шақшадай),  -дама 

(тҧжырымдама),  -дақ  (баспалдақ),  -дас  (отандас),  -дек  (жҥрдек),  -деме 

(дәлелдеме),  -дес  (елдес),  -дық  (адалдық),  -ды  (жасанды),  -лі  (іргелі),  -дік 

(әкімдік) -и (мәдени), -к (тірек), -кер (іскер), -кі (іріткі), -кіш (ҥккіш), -қ (сынақ), 

-ғақ,  -қақ  (майысқақ),-қы  (ажыратқы),  -қын  (сатқын),  -қор  (ысырапқор),  -қыш 

(салқындатқыш),  -лас  (тағдырлас),  -лы  (тҧғырлы),  -лық  (бҧқаралық),  -лі 

(керілмелі),  -лік  (елшілік),  -ма  (тҧндырма),  -мал  (электротасымал),  -малы 

(салғастырмалы),  -ман  (оралман),  -ме  (сілтеме),  -нама  (ӛсиетнама),  -па 

(аңдатпа),  -палы  (аспалы),  -пе  (ескертпе),  -сыз  (ырықсыз), -теме  (деректеме), -

тық  (шаттық),  -ті  (әлеуетті),  -тік  (этноәлеуметтік),  -хана  (қасапхана),  -шақ 

(жарықшақ), -шы (барлаушы), -шыл (ойшыл), -ші (беттеуші), -ық (жаңғырық), -

ым  (опырылым),  -ыс  (қҧбылыс),  -ім  (сенім),  -ын  (тығын),  -іс  (кіріс),  -ыш 

(бҧрауыш),  -іш  (автотежеуіш,  бедерлеуіш),  -бей  (бейжай),  -би  (биресми),  -на 

(наразы), -нә (нересте) [6, 67]. 

Терминдер  синтаксистік  тәсілмен  де  туындайды.  Бҧндайда  екі  не  одан  да 

кӛп  сӛз  бір  –  бірімен  тіркесіп,  жаңа  лексикалық  мағына  қҧрайды.  Оларды 

кҥрделі, туынды деп те атайды. Қазақ тілінде синтаксистік (аналитикалық) тәсіл 

жиі қолданылатын ӛнімді тәсіл болумен бірге, оның іштей бірнеше тҥрі бар: 1) 

сӛзқосым (біріккен туындылар), 2) қосарлау (қосарлы қос сӛздер), 3) тіркестіру 

(тіркесті  кҥрделі  туындылар),  4)  қысқарту  (қысқартылған  кҥрделі  атаулар, 

қысқарымдар).  Қараңыз:  1)  ағаштілгіш,  ӛсиетхат,  ӛтпежел,  шынытас-кафель, 

жеделсаты-лифт,  біртуар,  жерқойма-погреб,  желкӛз-форточка,  қолӛнер, 

дҥниетаным,  жолсілтеме-путеводитель,  инфрақҧрылым,  мыңбасы,  емдәм, 

мҧзайдын,  сӛзтізбе,  қарақҧйын-смерч,  ҥстемақы-надбовка;  2)  белбеу,  жегжат, 

бҥгін, білезік, қайнаға, қайната, тҥрегел, неғҧрлым, ӛйткені, сӛйтіп, әнеугҥні; 3) 

әл-ахуал,  бақ-дәулет,  егжей-тегжей,  емін-еркін,  жай-кҥй,  қҧт-береке,  сән-

салтанат,  тҥр-тҥрі,  ҥбірлі-шҥбірлі,  ҥш-ҥштен,  рет-ретімен,  іс-қимыл,  шексіз-

шетсіз; 4) азу тіс, кіндік шеше, ас ҥй, мҥшел жас, жеті ата, жҧмыр жер, ауыз ҥй, 

қызыл  кҥрең,  кӛк  тамыр  (вена),  кҥре  тамыр  (аорта);  5)  Еуроодақ,  Ортазбат, 

мемкірісмін, экожоба, геосаясат, этнотіл, мемстандарт, еурожӛндеу, меммҥлік, 

медбике,  биоӛріс,  зоодҥкен,  мемжерком,  ШҚО,  ШҚМУ,  ТМД,  АХАТ,  ҦБТ, 

БҦҦ, ҚР, ҦҒА.  

Бҥгінгі  таңда  терминдер  калька  әдісімен  де  туындайды  дамыды  [6,  94]. 

Мысалы, летучка-лездеме, морозильник-мҧздатқыш, календарь-кҥнтізбе, диета-

емдәм,  многоборые-кӛпсайыс,  автомойка-автожуу,  автостанция-автобекет, 


363 

 

аэрофотосъѐмка-аэрофототҥсіру,  радиоузел-радиоторап,  личное  первенство-



жекелей біріншілік. 

Қазақтың ӛрнекті әшекеймен істелетін қолӛнерінің тҥрлері де , атаулары да 

ӛте кӛп. Солардың ішінде халық арасына кӛбірек тарағаны – ою – ӛрнек. Ою – 

ӛрнек  ісі  тым  ерте  заманнан  бастап  қолӛнерінің  барлық  тҥріне  бірдей  ортақ 

әсемдеп әшекейлеудің негізі болып келді.  

Жалпы  тігіншілік  ӛнерімен  айналысатын  еңбек  тҥріне,  дайындайтын 

ӛнімдеріне байланысты ӛз ішінде кестешілік өнері, тігіншілік өнері, етікшілік 

өнері  деп  бӛлуге  болады.  Бҧлардың  қай  –  қайсысы  болсын  ӛнер  дәрежесіне 

кӛтерілген  ата  кәсіп.  Этнографиялық  еңбектерде  бҧлар  кейде  жеке-жеке  сӛз 

болса,  кейде  тігіншілік  пен  кесте  ӛнері  бірге  қарастырылады,  ӛйткені  тігінші 

сырт  киім,  іш  киім,  бас  киімдерді,  тӛсек  -  орын  жабдықтарын,  басқа  да 

тҧрмыстық заттарын тігумен бірге оларды ӛзі кестелеп, безендіре білген. Тӛсек 

–  орын  жабдықтары  тҥрлі  мата  қиындыларынан  қҧрақ  қҧрау  арқылы  да 

дайындалған [7,427].   

Бҥгінгі  таңда  анықталған  деректерге  байланысты  қазақ  ою  –  ӛрнектерінің 

жиі қолданылатын екі жҥзден астам тҥрі бар. Олардың бірқатарын кӛрсетейік: 

ай,  айбалта,  айбас,  аймүйіз,  айшық,  алақан,  алақұрт,  аламыш,  алаша, 

алтыбасар,  арпабас,  атауыз,  атерін,  атізі,  ашатұяқ,  айыртұяқ,  арқармүйіз, 

баған  өрнек,  балға,  балдақ,  балта,  балық  көз,  баспа,  бастырма,  батырма, 

бедер,  безек,  бес  дөңгелек,  бес  жапырақ,  бес  күл,  бес  бұрыш,  бес  демше,  бой 

өрнегі, ботатірсек, бөрікөз, бөріқұлақ, бунақ, бұрма, бұтақ, бүлдірген, бүркөз, 

бүрме, гүл, гүлдірайхан, дақ, доға, егіз, ендірме, ергенек, жапырақ, жармагүл, 

жауқазын,  желі,  жеті  гүл,  жол,  жолақ,  жұлдыз,  жұлдызгүл,  жұлдызқұрт, 

жүрекше,  жылан,  жыланбас,  жыланбауыр,  жіліншік,  ирек,  ирексу, итемшек, 

иттабан,  иттіс,  кемпірқосақ,  кеңірдек,  көз,  күмбез,  күн,  көпбұрыш,  қабырға, 

қазмойын, қазтабан, қармақ, қиықша, қолтық, қолтықша, қос мүйіз, қос құлақ, 

қос  тіл,  қос  таңдай,  қос  бұрым,  құмырсқа,  құмырсқа  із,  құсжолы,  құсмұрын, 

құсқанат, құсқұйрық, құстабан, ебелек, қошқармүйіз, қырықмүйіз, құстұмсық, 

маралмүйіз, масақмүйіз, мөр, ожау, омыртқа, ойма, оймақ, өкше, өркеш, өріс, 

өткерме,  райхан,  керегекөз,  көбелек,  самұрық,  селеубас,  сыңарөкше,  сырға, 

таңба  өрнек,  тарақ,  тармақ  өрнек,  текемет  өрнек,  терме,  терісбұтақ, 

торкөз, төртқұлақ, түйетабан, тырна, үркер, шақпақ, шапыраш ою, шарбақ, 

шаршы, шатыраш, шот ою, шөміш өрнек, шөжебас, шиыршық, шыбынқанат, 

шыныгүл,  шытырман,  шырмауық,  шұжық  өрнек,  райхангүл,  салпыншақ, 

тұмартіс, түлкібас, түйемойнақ, ырғақ, ілмек, ірбіт өрнек.[8, 13-14]. 

Ӛрнек атауларын мән – мағынасына қарай келесі топтарға жіктеуге болады 

деп ойлаймыз.1 – топ. Аспан денелері – космогония: жұлдыз, шұғыла, ай, күн, 

жарты  ай,  айшық,  кемпірқосақ;  2  –  топ.  Зооморфтық  ою  –  ӛрнектер(жан  – 

жануарларға арналған ою - ӛрнектер): айыртұяқ, арқармүйіз, атбасы, алақұрт, 



бұланмүйіз,  бұғымүйіз,  ботакөз,  бөрікөз,  бөріқұлақ,  барыс,  елік,  жыланбасы, 

жіліншік,  жұлдызқұрт,  иттабан,  итқұйрық,  иттіс,  итемшек,  қошқармүйіз, 

қодасмүйіз, қазмойын, қазтабан, құсмұрын, құсқанаты, қарғаның ізі, қабырға 

(қаңқа), қолтықша, құмырсқа, көбелек;3 – топ. Магиялық ою – ӛрнектер: адам 

364 

 

басына  киілетін  бетперде,  ат  басына  кигізілетін  бетперде,  кісе,  қалқандағы 



қияли  бейнелер,  тұйық  ою;  4  –  топ.  Ӛсімдіктерді  бейнелейтін  ою  –  ӛрнектер: 

бесжапырақ,  бітпес,  бүршік,  жауқазын,  гүл,  қауыз,  райхангүл,  сабақ, 

сегізжапырақ,  төртгүл,  үзілмес,  үшжапырақ;5  –  топ.  Ҥй  тҧрмысынан 

алынғаною – ӛрнектер: балта, балдақ, баспалдақ, қармақ, өкше, тарақ, тұмар, 



ілмек;6 – топ. Геометриялық ою – ӛрнектер: бесбұрыш, дөңгелек, төртбұрыш, 

сегізбұрыш,  ромб,  үшбұрыш,  шаршы,  шеңбер;7  –  топ.  Жер  –  суға,  тауға 

байланысты  ою  –  ӛрнектер:  ағаш,  бұлақ,  бұтақ,  ирексу,  көл,  қайнар,  тау, 



толқын, өзен.  

Жоғарыда  кӛрсетілген  тіл  деректері  тҧрмыстық  заттарға  қатысты  қолӛнер 

саласындағы  терминдер  кӛбінде  аналитикалық  тәсілмен  жасалатындығын 

анықтайды.  Қараңыз:  айбалта,  арпабас,  айыртұяқ,  ботатірсек,  бөрікөз, 



гүлдірайхан,  жармагүл,  жыланбас,  иттіс,  кемпірқосақ,  қазмойын,  қазтабан, 

құсжолы, құсқанат, сыңарөкше, торкөз, түйетабан, шөжебас, шыбынқанат, 

шыжбақай, шыныгүл, тұмартіс, түйемойнақ, түлкібас, тайтұяқ. 

Біз  қазір  этностық  қоғамда  ӛмір  сҥріп  жатырмыз.  Этностық  қоғам  –  ортақ 

тіл,  діл  (наным-сенім),  ортақ  мінез-қҧлық,  ортақ  жан-дҥние  (психология)  мен 

дҥниетаным,  ортақ  салт-дәстҥр  мен  мәдениет,  ортақ  ӛмір-тіршілік  пен  оның 

тәсілдерін  бірге  жасап,  бірге  қолданатын  тҧрақты  табиғи  орта  қалыптасқан 

ҧжымда  ғана  дҥниеге  келетін  қоғам.  Бҥгінде  дамыған  қазақ  қауымы  ӛзі 

іргетасын қалаған, қабырғасын тҧрғызған, егеменді ел, тәуелсіз мемлекет болып 

отырған  қазақ  қоғамы,  сол  қоғамның  заңды  мҧрагері  қазақ  халқы  да  сол 

қоғамның  тҧла  бойымен  біткен,  онымен  ғасырлар  бойы  бірге  ӛсіп,  біте 

қайнасып келе жатқан тҧлғалық та қҧрамдық бӛлшегі болып есептеледі. 

Ал тҧрмыстық заттар атаумен бірге иесінің ортадағы әлеуметтік жағдайын, 

жеке  басындағы  қҧндылықтарды,  этнопсихологиялық  ҧстанымдарды  және 

ҧлттық болмыстан (менталитет) мағлҧмат беруде. Қорыта айтқанда, тҧрмыстық 

заттар  қазақ  халқының  тарихы  мен  рухани-материалдық  мәдениетіне 

байланысты сақталған және жҥйеленген мол ақпаратты жеткізеді.  

Әдебиеттер тізімі 

1.  Арғынов Х. Қазақ халқының қолӛнері. Алматы: Ӛнер, 1987. 

2.  Тілеукеҧлы Т. Қазақтың ою-ӛрнектері мен зергерлік бҧйымдары. Астана: 

Фолиант, 2008. 

3.  Қазақстан 

ҧлттық 

энциклопедия. 



1-10т. 

Алматы: 


Қазақ 

энциклопедиясының бас редакциясы, 1998. – 2007. 

4.  Айтбаев  Ӛ.  Қазақ  терминжасамының  дамуы  мен  қалыптасуы.  Алматы: 

Ғылым,  1988;  Сол  автор.  Терминдер  жіне  олардың  аудармалары.  Алматы: 

Ғылым,  1990;  Сол  автор  Қазақ  сӛзі  (Қазақ  терминологиясының  негіздері). 

Алматы:  Рауан,  1997;  Сол  автор  Основы  казахской  терминологии.  Алматы. 

Арыс, 2000; Сол автор Қазақ тіл білімінің терминологиясы мәселелері. Алматы: 

Абзал – Ай, 2013. 

5.  Қҧрманбайҧлы  Ш.  Қазақ  лексикасының  терминденуі.  Алматы:  Ғылым, 

1998; Сол автор Терминқор қалыптастыру кӛздері мен терминжасам тәсілдері. 



365 

 

Алматы:  Сӛздік  –  Словарь,  2005;  Сол  автор  Терминтанушы  қҧралы.  Астана: 



Педагогика – Пресс ИД, 2009. 

6.  Ахметжанова  Ф.Р.  Сәрсен  Аманжолов  және  терминшығармашылықтың 

кейбір  мәселелері.  Монография.  Ӛскемен.  С.Аманжолов  атындағы  ШҚМУ 

«Берел» баспасы, 2014. 

7.  Қайдар  Ә.  Қазақтар  ана  тілі  әлемінде:  этнолингвистикалық  сӛздік. 

Алматы: Сардар 2013. 

8.  Қасиманов С. Қазақ халқының қолӛнері. Алматы: Қазақстан, 1995. 

 

 



УДК 

 

811.111 



 

М.М. Оразгалиева, Н.Е. Забелина 

Восточно-Казахстанский государственный университет 

 имени С. Аманжолова, г. Усть-Каменогорск, Казахстан 

 

THE INFLUENCE OF THE TEACHER ON LEARNERS‘ MOTIVATION IN 



FOREIGN LANGUAGE LEARNING 

 

In foreign language learning as in every other field of human learning, motivation 



is the critical force which determines whether a learner embarks on a task at all, how 

much  energy  he  devotes  to  it,  and  how  long  he  perseveres.  It  is  a  complex 

phenomenon  and  includes  many  components:  the  individual‘s  drive,  need  for 

achievement and success, curiosity, desire for stimulation and new experience, and so 

on. These factors play a role in every kind of learning situation. Student motivation is 

influenced  by  both  internal  and  external  factors  that  can  start,  sustain,  intensify,  or 

discourage  behavior.  The  teacher  has  to  activate  these  motivational  components  in 

the students but that is the precise problem.  

Motivation  plays  a  significant  role  in  the  rate  and  success  of  foreign  language 

learning  in  general,  and  in  classroom  language  learning    in  particular.  It  consists  of 

such factors as the attached value of a task, the rate of success expected by learners, 

whether learners believe they are competent enough to succeed, and what they think 

to  be  the  reason  for  their  success  or  failure  at  the  task  [1].  Motivating  learners  to 

develop  in  the  target  language  is  acknowledged  to  be  a  complex  process.  In  many 

instances, students face many obstacles in learning English and are often demotivated 

to  learn.  However,  certain  motivational  strategies,  identified  by  research  on 

motivation,  can  help  learners  adopt  more  positive  attitudes  towards  language 

learning.  

Research  into  motivation  in  language  acquisition  in  recent  years  has  focused  on 

the  factors  which  affect  foreign  language  learners‘  motivation  [2].  These  studies 

proposed that foreign language teachers play one of the most influential roles to help 

students engage and persist in the long process of language acquisition. The roles are 

assumed to influence each learner‘s motivation to enhance learner motivation so that 

learners  positively  and  actively  engage  in  their  learning  until  they  reach  their 

common target in foreign language learning.  


366 

 

Many  empirical studies of teacher‘s  motivation  were  conducted to identify  how 



teachers  influence  learners‘  motivation;  the  researchers  assigned  motivational 

strategies and studied the significance attributed to each strategy by the teachers and 

how  often  teachers  employ  each  strategy  in  their  classes.  This  study  leads  to  the 

commandments for teachers to motivate  language learners:  teachers should promote 

the  learners‘  expectations  of  success  in  the  foreign  language.  Students  will  have  a 

greater  tendency  to  do  an  activity  if  they  feel  they  will  succeed  in  that  particular 

activity.  

The simplest way to ensure that students expect success is to make sure that they 

achieve it constantly.  Other ways to increase students‘ expectancy of success include 

assisting  them  and  giving  them  time  to  prepare  for  tasks,  explaining  to  them  what 

success  is  involved  in  the  task  and  how  to  achieve  it,  and  help  them  overcome  any 

obstacle they may face.    

Teachers should orient the students toward particular goals and work together to 

realize  these  goals.  In  fact,  in  many  teaching  situations,  teachers  work  with  a  pre-

determined  syllabus  and  already  planned  goal  of  the  course,  but  many  research 

studies have found that these goals most often do not match the students‘ goals. More 

importantly, many students have been reported that they do not understand why they 

are given a particular activity. As a result, it is the role of the teacher to steer the class 

towards a particular goal and explain to the students the purpose of each activity and 

help them achieve that goal.  

One  of  the problems  that  may  face  both  teachers and  learners is the  diversity  of 

learners‘ goals in the sense that every learner may bring a distinct goal, and some of 

them are in the classroom because not that they have a goal but rather they have to be 

there.  It  is  fundamental  to  the  successful  working  of  a  group  to  have  a  sense  of 

direction  and  a  common  purpose.  Defining  and  agreeing  aims  is  one  of  the  hardest 

tasks that the group has to undertake together.  

The  next  commandment  is  to  generate  motivation  is  to  make  the  teaching 

materials  relevant  to  the  learners.  Schools  build  their  curriculum  on  societal  norms 

and what the society thinks students should learn rather than giving students a choice 

to learn what they think is relevant to their needs. The motivation to learn decreases 

dramatically when the learners learn something they do not see any relevant to their 

lives.  Teachers  should  make  materials  as  relevant  as  possible  to  the  students‘  lives 

and, if necessary, teachers should supplement some activities in textbooks with more 

relevant  materials  that  can  motivate  students  to  learn  because  they  can  apply  it  to 

their own experiences. 

Teachers  should  help  students  create  realistic  beliefs  about  language  learning. 

Some  learners  bring  some  unrealistic  learning  beliefs  about  how  much  progress  or 

learning they can achieve in a particular class. If they do not see that their beliefs or 

expectations are not achieved, they will become disappointed and lose interest in the 

course. Teachers, therefore, should explain the complexity to learn a foreign language 

and develop students‘ understanding of the nature of the process.  

Moreover,  teachers  should  help  students  realize  that  there  are  various  ways  to 

achieve  success  in  the  learning  process  and  encourage  each  learner  to  find  his/her 

distinct  ways  of  learning.  Teachers  should  make  sure  that  the  class  atmosphere  is 

relaxed  and  pleasant.  The  way  the  students  are  seated  in  the  classroom  will  often 


367 

 

determine  the  dynamics  of  the  lesson.  A  simple  change  in  the  seating  pattern  can 



make  an  incredible  difference  to  group  coherence  and  student  satisfaction,  or  had 

become crucial element in the success or failure of the lesson.  

It would be better if teachers make sure that learners are familiar with the target 

language  culture.  The  target  culture  is  also  a  useful  tool  to  generate  the  integrative 

orientation  of  the  learners  through  introducing  authentic  materials  which  reflect  the 

target culture and community of the target language.  

Teachers should use the first language in the learning foreign language.  

The  main  argument  against  the  use  of  the  first  language  in  language  teaching  is 

that  students  will  become  dependent  on  it,  and  not  even  try  to  understand  meaning 

from  context  and  explanation, or express  what they  want to say  within  their limited 

command of the target language.  But there are other, historical reasons why the use 

of  the  students‘  mother  tongue  went  out  of  favor.  Initially  it  was  part  of  a  reaction 

against  the  Grammar-Translation  method,  which  had  dominated  late  19th  and  early 

20th  century  teaching,  and  which  saw  language  learning  as  a  means  towards 

intellectual development rather than as being for utilitarian, communicative purposes. 

But, we can say that there are a few cases when we can resort to the student‘s mother 

tongue.  

When  there  is  a  gap  of  communication  or  total  misunderstanding,  since  it  can 

prevent time being wasted on fruitless explanations and instructions, when it could be 

better  spent  on  language  practice.  It  can  be  used  with  beginners,  when  students  are 

trying to  say  something but  having  difficulty, they  can  say  it  in  their own  language 

and the teacher can reformulate it for them. When students need to combine the two 

languages,  for  example  in  those  lessons  whose  focus  evolve  around  translation  and 

interpreting  

It is imperative that before attempting to create any kind of motivation, teachers 

should  take  some  conditions  into  consideration.  We  have  seen  above  that  teachers 

play  a  significant  role  in  affecting  learners‘  motivation;  teachers‘  actions  and 

behaviors in  the  classroom  have motivational influence on students [3]. It is argued 

that teachers‘ behavior can influence the students‘ engagement in class. Therefore, it 

is crucial to establish a class atmosphere of mutual trust and respect with the learners 

[4]. Teachers can promote such respect and trust through interacting with students on 

a  personal  level  and  show  that  they  care  about  their  students‘  personal  issues  or 

challenges  that  they face in  the  classroom or even outside.  

Enthusiasm is another factor that can impact learners‘ motivation. Enthusiasm is 

contagious in classrooms; therefore, if students recognize their teacher‘s enthusiasm 

to the task, they, too, will be enthusiastic. 

In  general,  motivation  is  the  ‗neglected  heart'  of  our  understanding  of  how  to 

design  instruction.  [5]  Many  teachers  believe  that  by  sticking  to  the  language 

materials and trying to discipline their refractory students, they will manage to create 

a  classroom  environment  that  will  be  conducive  to  learning.  Nevertheless,  these 

teachers  seem  to  lose  sight  of  the  fact  that,  unless  they  accept  their  students' 

personalities  and  work  on  those  minute  details  that  constitute  their  social  and 

psychological make-up, they will fail to motivate them. What is more, they will not 

be able to form a cohesive and coherent group, unless they succeed in turning most 

―curriculum goals‖ into ―group goals‖.  


368 

 

Learning  a  foreign  language  is  different  to  learning  other  subjects.  Therefore, 



language  teaching  should  take  account  of  a  variety  of  factors  that  are  likely  to 

promote, or even militate against, success.  

The  role  of  the  teacher  is  enhancing  learners‘  motivation  and  helping  them 

achieve continuous progress in their language learning process. The body of literature 

in the field of motivation has shown that teachers play significant roles in increasing, 

or  decreasing,  students‘  motivation.  The  implications  of  motivational  models  and 

strategies  can  be  beneficial  for  foreign  language  teachers.  Teachers  would  find  it 

helpful  to  integrate  these  motivational  strategies  in  their  classrooms  and  help  their 

students make the most of their foreign language learning. While each of the theories 

and  strategies  has  some  value,  no  single  theory  or  strategy  can  sufficiently  explain 

learners‘  motivation. Therefore, it would be wise if teachers drew eclectically from 

these theories and strategies, or at least most of them, and try different combinations 

in  their  classrooms,  taking  into  consideration  that  learners  are  different  and  thus 

different motivational strategies may work differently with each group of students. In 

addition, it is significant that teachers should be aware of their actions and behaviors 

in classroom because it is very likely  that teachers‘  actions can demotivate learners. 

Список литературы 

1.  Dornyei,  Z.  and  Otto,  I.  1998.  Motivation  in  action:  A  process  model  of  L2 

motivation.  Working  Papers  in  Applied  Linguistics  (London:  Thames  Valley 

University),P: 43-69. 

2.  Dornyei,  Z.  2001.  Teaching  and  Researching  Motivation.  England:  Pearson 

Education Limited. 

3.  Young,  D.  J.  (ed.).  1999.  Affect  in  foreign  language  and  second  language 

learning. Boston, MA: McGraw-Hill. 

4. Good, T. L. and Brophy, J. E. 1994. Looking in classrooms. 6 th edition. New 

York: HarperCollins. 

5. Wenden, A. 1991. Learner strategies for learner autonomy. Hemel Hempstead: 

Prentice Hal. 

 

 

УДК 81'373.6 



 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   58




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет