Семинар Семинар сабағының тақырыбы: Психология ғылымының тарихи даму кезеңі Сабақ жоспары



Pdf көрінісі
бет9/23
Дата15.12.2023
өлшемі0,77 Mb.
#139688
түріСеминар
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   23
Байланысты:
downloadPdfUmkd-9

Түйсіктердің түрлері: 
Түйсіктер әртүрлі болады. Түйсіктердің барлық түрі 
органдарына сәйкес бӛлінеді, олардың кӛмегімен түйсіктерді кӛру, есту, иіс, дәм, тері, 
бұлшық ет, қозғалыс және органикалық түрлеріне бӛлеміз. 
Түйсіктердің органдары қайда орналасқанына және қайдан тітіркендіргішті алуға 
байланысты үш топқа бӛлінеді: экстерорецепторлар, проприорецепторлар және 


интерорецепторлар. 
Экстерорецепторлар 
организмнің сыртқы бӛліктеріне орналасқан — оған жататындар 
кӛру, есту, иіс, дәм, сипай сезу (тері) органдары жатады. Бұл органдарды кӛп жағдайда 
сыртқы сезімдердің органдары деп атайды. Олардың кӛмегімен біздің организмнен тыс 
жатқан заттар мен құбылыстардың қасиеттерін бейнелейді. Түйсіктер бұл органдарға сәйкес 
(кӛру, есту және т.б.) экстерорецепторлар деп аталады. 
Проприорецепторлар 
бұлшық еттерде, сіңірлерде, буындарда орналасқан. Бұл 
органдардың кӛмегімен біз әртүрлі қозғалыстарды және біздің ағзамызды, оның жекелеген 
мүшелерін түсінеміз. Осы түйсіктер 
проприорецепторлар 
деп аталады. Бұл түйсіктер — 
бұлшық ет, қозғалыс (кютестетикалық) және тепе-теңдік (статикалық). 
Интерорецепторлар 
дененің ішкі органдарында ішек-қарында, ӛкпеде орналасқан. Ол 
рецепторлардың кӛмегімен ас қорыту, тыныс алу, қан айналысы және т.б. ішкі органдарда 
тітіркендіргіштердің әсерімен алынатын түйсіктер және т.б. айтады. Бұл түйсіктер 
интерорецепторлар 
деп аталады. Олар негізінен органикалық түйсіктер. 
Көру түйсіктері.
Кӛру түйсіктеріне түсті және жарықты білдіретін түйсіктер жатады. Біздің түйсінетін 
түстеріміз хроматикалық және ахроматикалық деп екіге бӛлінеді. 
Хроматикалық 
түстерге кемпірқосақтың түстері жатады: қызыл, сары, жасыл, кӛк, 
қара кӛк, күлгін. Бұл түстердің арасында хроматикалық түстердің кӛптеген белгілері 
кездеседі. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   23




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет