Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты

45 
 
алдағы  уақытта  жаратылыстану-математикалық  циклының  басқа  пәндері: 
физика,  химия,  математика  және  т.б.  бойынша  ЭО  қрастыруда  қолдануға 
болады.  Сәйкесінше,  бұл  қағидалар  ең  алдымен  Қазақстанның,  сонан  кейін 
ТМД  ғылыми-әдістемелік  қауымдастығына  таратуды  және  түсіндіруді  талап 
етеді. 
 
 9. 
М.Әуезов  атындағы 
Оңтүстік  Қазақстан 
мемлекеттік 
университеті
20
 
М.Әуезов атындағы ОҚМУ базасында төрт жоба орындалды: 
9.1 
«Қазақтың  топонимикалық  жүйесі  мен  әлем  бейнесі  өзге  тілді  орта 
жағдайындағы  орталықазиялық  өңірі  материалында  (тарихи-лингвистикалық, 
мәдениеттанушылық,  өлкетанушылық  көріністері)»  –  жетекшісі:  Мыңбаев 
Нұрлан Жақыпұлы; 
9.2 
«Ұлттық тілде оқытатын мектепте көптілділікті оқытудың бейімделген 
моделін  дайындау  және  іске  асыру»  –  жетекшісі:  Алметов  Негматжан 
Шадиметұлы; 
9.3 
«Көптілді  білім  беру  жағдайында  агроөнеркәсіп  мамандықтары 
студенттерінің  коммуникативтік  құзыреттіліктерін  дамыту»  –  жетекшісі: 
Қалдаяқов К.К.; 
9.4 
«Көптілділік 
жағдайында 
студенттердің 
коммуникативтік 
құзыреттіліктерін дамыту үшін NBIC-конвергенцияның жаңа бағыты негізінде 
электрондық оқулық дайындау» – жетекшісі: Қалдаяқов К.К. 
9.1 
зерттеу  нәтижелері  бойынша  жарық  көрді:  бір  оқу  құралы,  9 
терминологиялық  сөздік,  бір  ғылыми-әдістемелік  құрал,  13  әдістемелік 
ұсыныстар және нұсқаулық, 4кейстер жинағы, 2 сөздік-анықтамалық, 3 типтік 
оқу бағдарламалары:  
−
 
Электрондық  оқу  құралы  «English»  для  студ.1-го  курса 
агропромышленных специальностей (Жорабекова А.Н.); 
−
 
«Словарь  нефтехимических  терминов.  Трехъязычный  учебно-
терминологический словарь» (Калдыкозов Е.К., Калдыкозова С.Е.); 
−
 
«Терминологический  словарь  для  студентов  специальностей  5В070400 
(ВТиПО), 5В070300 (ИС)» (Калдыкозова С.Е., Дробязко Н.В.);  
−
 
Электрондық  оқулық  «Русско-казахская  лексикография  для  студентов 
всех специальностей» (Лесбекова С.Е.)  
−
 
«Терминологический  русско-казахский  словарь  для  студентов 
специальностей  5В042000  (Архитектура),  5В052100  (Дизайн)»  (Ахметова 
А.К.,Темирханова Б.С.)  
−
 
«Русский  профессиональный  язык.  Профессия-ветеринар.  Учебно-
терминологический словарь для студентов» (Турсунов А.Н., Калдыкозова С.Е., 
Умурзакова М.А.); 
                                                 
20
 
Алынған ақпаратқа жауаптының ТАӘ – Мынбаев Нурлан Жакипович, Калдаяков К., 
Тілеубердиев Б.М., Калдыкозова С.Е., Макулбек А.Б., Жорабекова А.Н.  
Растайтын  уәкілетті  тұлғаның  ТАӘ  –  Сатаев  Марат  Исакович  Калдаяков  К., 
Тілеубердиев Б.М., , Калдыкозова С.Е., Жорабекова А.Н.  

46 
 
−
 
«Русский  профессиональный  язык.  Учебно-терминологический  словарь 
для студентов по специальности агрономия» (Турсунов А.Н., Калдыкозова С.Е., 
Умурзакова М.А.); 
−
 
«Русско-казахский  терминологический  словарь  по  биотехнологии» 
(Джаксылыкова Ф.З.); 
−
 
«Трехъязычный  англо-казахско-русский,  немецко-казахско-русский 
терминологический  словарь  для  студентов  гуманитарных  специальностей» 
(Шохахов и коллектив авторов); 
−
 
«Многоязычный  англо-русско-казахский  терминологический  словарь 
терминов. Автомобильные и машиностроительные специальности»; 
−
 
 
«Особенности 
формирования, 
специфика 
функционирования 
казахской топонимической системы и картины мира в иноязычном окружении» 
ғылыми-әдістемелік құралы;  
–
 
Гуманитарлық  мамандықтар  магистранттарына  арналған  ағылшын 
тілінен  лексика  және  грамматика  бойынша  оқу-әдістемелік  құралы  (Елчиева 
С.Н., Нұрымбетова А.А.);  
–
 
Орта мектепте топонимикалық материалды оқыту бойынша әдістемелік 
ұсынымдар;  
–
 
Гуманитарлық  мамандықтар  магистранттары  үшін  ағылшын  тілінен 
практикалық сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар; 
–
 
Methodical Instruction for the agricultural specialty 5
В080500 . Water 
resources (
Еспенбетова П.А.); 
−
 
 Methodical Instruction for veterinarian students (
Бейсенова Г.А.); 
−
 
Methodical Instruction for Agro-chemistry and Soil industry for the 3rd 
course students (
Сүйіндіков А.А.); 
−
 
Methodical Instruction for SIW and SIWT for the 3rd course students 
5
В090700-Cadastre (Жолдасова М.А.); 
−
 
Methodical Instruction for English SIW for the 2nd course students 
5
В080800 (Тастанова Г.Ж.); 
−
 
Methodical Instruction for agricultural faculty for 4th couse students 
5
В080100 (Қалдаяқов К, Сүйіндіков А.А.); 
−
 
Methodical  Instruction for 2nd course students of Agronomy-  5
В080100 
(
Шакиева А.М.); 
−
 
Methodical Instruction for 1st course students 5
В080200,5В080100, 
5
В080800, 5В080600,5В080500 (Жолдасова М.А.); 
−
 
Methodical Instruction for 2nd course students 5
В080200 (Шакиева А.М.); 
−
 
ХТНВ  мамандықтарына  арналған  кәсіби  орыс  тілінен  әдістемелік 
нұсқаулар (Жақсылықова Ф.З); 
−
 
5
В071300, 5В090100 мамандықтарының 2- курс студенттеріне арналған 
ПЗ «Transport and railway» әдістемелік нұсқаулар (Жолдасова М.А., Ізтілеуова 
А.Ж.); 
−
 
5
В073100 мамандықтарының 2- курс студенттері үшін «Role games with 
using new information technologies» 
іскерлік ойындар жинағы (Қожанов С.Н.);  

47 
 
−
 
1- 
курс  студенттеріне  арналған  қосымша  грамматикалық  нұсқаулық 
(
Томарбаева С.Т., Мамбетова Г.Т.); 
−
 
5
В071300  мамандықтары  бойынша  «Case study for the students of 
architecture» - 
кейстер жинағы (Тұртаева Р.Н.); 
−
 
«Collection of business games and activities» 
іскерлік  ойындар  жинағы 
(
Жанәлиева А.М.); 
−
 
5
В071300 Көлік, көлік техникасы және технологиялары мамандығының 
1- 
курс  студенттеріне  арналған  «Case situations for transport» кейстер  жинағы 
(
Серікбаева Ш.Е., Қошқарова Г.А.); 
−
 
Қазақ топонимикасының сөздік-анықтамалығы 1- бөлім; 
−
 
Қазақ топонимикасының сөздік-анықтамалығы 2- бөлім; 
−
 
Кәсіби  орыс  тілі  бойынша  оқу  бағдарламасы  (Қалдыкөзова  С.Е., 
Бәйтенова Р.М.); 
−
 
ХТНВ  мамандықтарына  арналған  кәсіби  орыс  тілінен  типтік  оқу 
бағдарламасы (Қалдыкөзова С.Е , Жақсылықова Ф.З., Бәйтенова Р.М.); 
−
 
СМиНМ  мамандықтарына  арналған  кәсіби  орыс  тілінен  типтік  оқу 
бағдарламасы (Жақсылықова Ф.З., Бәйтенова Р.М.); 
−
 
Meirbekov A.K., Tleuberdiyev B.M., Beketov B.M., Elibayeva Zh.E., 
Yergubekova Zh.S., Isaeva Zh.I., Karsybekova Sh.P. Lingual culture of heroism 
concept  in Kazakh and English anthroponyms. Life Sci J2014;11(1s):175-178] 
(ISSN:1097-8135).http://www.lifesciencesite.com.30.  
 
Зерттеу  нәтижелері  университеттер,  колледждер  мен  мектептер  желісі 
масштабында  енгізілді.  Жобамен  жұмыс  істеу  барысында  біршама 
топонимикалық  материалдар  жиналды  және  талданды  (3  000  бірлік).  Бұл 
деректер  жалпықазақтық  топонимикалық  жүйені  толықтырады.  Нәтижесінде 
бір  монография,  екі  сөздік-анықтамалық,  әдістемелік  нұсқаулар  жарияланды. 
Бұл  басылымдар  Шымкент  қаласындағы  М.Әуезов  атындағы  ОҚМУ, 
«Сырдария»  университеті,  "Арыстан  Баб"  колледжі,  №  14  орта  мектеп 
кітапханасы қорын толықтырды.  
−
 
Нәтижелер жаңалығы келесілермен анықталады:  
−
 
терминнің айқындау белгілері анықталды; 
−
 
тиісті бағыттарға арналған сөздік (Units) бөлімдері анықталды;  
−
 
барлық  белгілі  модельдер  жеңіл  автомобильдер,  автобустар, 
троллейбустар,  жеңіл,  орташа,  ауыр  жүк  көліктері,  тартқыш,  тракторлар, 
мопедтердің,  сондай-ақ,  жол-құрылыс  техникасы,  ұста  жабдықтары  және 
металл өңдеу станоктары суреттеріне іріктеу жүргізілді; 
−
 
терминнің  айқындау  белгілері  деп:  нақты  анықтамасының  болуы,  бір 
референттілік,  осы  терминологиялық  өрісі  көлемінде  бірізділіктің  болуы,  осы 
терминді  жүйенің  аясындағы  жүйелілігі,  бейнеліліктің  болмауы,  кең  түрде 
конституентігінің валенттілігі танылды; 
−
 
"Автомобиль  және  машина  жасау"  мамандығына  бөлінген  көптілді 
терминологиялық терминдер сөздігі мынадай бөлімдерге бөлінді: Historic motor 
cars, Modern motor car components, Engines, Gearbox, Suspension units and 

48 
 
systems,universal joint drive,axles and axle  shafts,springs,shock absorbers, Brakes, 
road wheels and tyres, Fascia (dashboard and instrument panel), Voice technology, 
Automobile electronics and sensors, Collision avoidance and safety systems, 
Automotive frames,modules,bodies,and chassis, New metal alloys in automobile, 
Application of plastics in a motor cars, Alternative vehicles; Motor car models, 
Lorries,vans,trolley buses,and buses, Heavy trucks and tractors, Road building 
machinery, Heavy vehicles;Motorcycles, Service station and automotive testing, 
Forging equipment, Metall-cutting machine tools, Cutting tools, Adapters and 
measuring instruments for metal-cutting machine tools, 
тиісті  бағыттар  бойынша 
автомобиль  және  машина  жасау  және  онымен  байланысты  өнеркәсіп  және 
зерттеу бағыттарына арналған нақты суреттер құрамынан тұрады;  
−
 
тақырып  бойынша  суреттер  іріктелді,  әрбір  сурет  белгілі 
элементтермен қазақ және орыс тіліне аударылған тізімімен сүйемелденеді, бұл 
сипатталған заттардың техникалық термині мен қызметін есте сқтауды, түсінуді 
біршама  жеңілдетеді  және  жеделдетеді.  Көрнекі  сурет  қолданушыға 
сипатталған  сөзбен  затты  көруге  және  сөзбен  сипатталған  заттың  қандай 
жағдайда  әсер  ететінін  сөзбен  жеткізуде  қолданылады,  тиісті  техникалық 
қызмет  саласымен  анықталған  олардың  қызметі  мен  мақсатын  түсінуі  туралы 
түсінік қалыптастыруға көмектеседі.  
Зерттеу нәтижелерін интернетте орналастыру, оның ішінде қазақ контенті 
Уикипедиясында, жоғары оқу орындары үшін оқу процесінде:  
–
 
көптеген 
лексикографикалық 
дереккөздермен, 
мәтіндермен, 
агроөнеркәсіптік бағыттағы ғылыми мақалалармен жұмыс және студенттердің 
коммуникативтік  құзыреттіліктерін  дамытуға  және  оларды  шетел  тілдерін 
оқытуда ынталандыру;  
–
 
орыс тілінде коммуникативтік құзыреттілік дағдыларын қалыптастыру 
және  дамыту  мен  құзыретті  тұлғаны  кәсіби  бағытталған  тілдік  дайындығын, 
полилингвалды  қоғамдағы  кәсіптік  маңызы  бар  жағдайларда  қарым-қатынас 
құру қабілеттілігін қамтамасыз ету;  
–
 
билингвалды  оқыту  процесінде  студент-болашақ  мамандардың 
ғылыми-кәсіби  құзыретін  дамыту,  себебі  тілді  тәжірибелік  меңгерудің 
коммуникативтік мақсаттары мен міндеттері тұжырымдамалық, базистік болып 
табылады;  
–
 
мамандығы бойынша әдебиетті түсіну білігін дамыту, баспа мәтіндерді 
шет тілінен орыс, қазақ, және орыс, қазақ тілдерінен шетел тіліне кәсіби қарым-
қатынас саласы шеңберінде жазбаша аударма жасау, құжаттар, мақалалар мен 
басқа да кәсіби тақырып бойынша материалдарды шет тілінен орыс, қазақ, және 
орыс,  қазақ  тілдерінен  шетел  тіліне  жазбаша  аудару,  шет  тілінен  орыс,  қазақ, 
және  орыс,  қазақ  тілдерінен  шетел  тіліне  аударманы  «парақта»  жүзеге  асыру 
үшін пайдалану ұсынылады. 
Авторлар  осыны  өзекті  деп  санайды,  өйткені  Жоғары  мектепке  қазіргі 
жағдайда шет тілдерін білу, әсіресе пәнаралық сипаты бар ғылым сипатындағы 
терминдерді білуі өте қажет.  

49 
 
Сонымен қатар, авторлардың пікірінше, осы ғылыми жобаның нәтижелері, 
жиналған  материалдар  қазақ  тілінің  жалпы  топонимикалық  қорына  енуімен 
анықталады.  Алынған  ғылыми-зерттеу  нәтижелері:  монография,  мақалалар, 
сөздіктер,  ұсыныстар  жоғары  және  орта  мектептерде  оқу  және  тәрбие 
процесінде, өлкетану және мұражайтануда пайдаланылатын болады. 
Алынған нәтижелер орта және жоғары мектепте Қазақстан тарихын, қазақ 
тілі мен әдебиетін оқытуда пайдаланылуы мүмкін.  
Ғылым  белгілі  бір  әлеуметтік  процестерді  және  жағдайларды  басқару 
механизмдерін  оңтайландырудың  ғылыми  негізделген  моделін  жасауға  толық 
қабілетті.  Ұсынылып  отырған  жобада  жобалық  бағдарланған  ғылыми  зерттеу 
жергілікті деңгейде басқару шешімдерінің тиімділігін арттыруға қолданыстағы 
моделді құру мен енгізуге мүмкіндік береді.  
Зерттеу бір мезгілде қосымша серпін алады, адамның әлеуметтік тәртібінің 
іргелі  заңдылықтарын  зерттей  келе, нақты аумақтық өлшемде алынған  шағын 
топтардың  мінез-құлық  ерекшеліктерін  түсінуге  ықпал  етеді.  Кәсіби  орта 
белгілі  бір  сөйлеу  ізін  қалдыратыны  белгілі,  ал  оны  меңгеру  білімділік 
көрсеткіші яғни тиімді қарым-қатынас қабілетіне қатысты болып табылады: 
−
 
ғылыми-әдістемелік  басылым  материалдарын,  тренингтер  жүргізуге 
арналған  оқу  бағдарламаларын,  электронды  оқулықтарды  шығару,  шет  тілін 
оқытудың  интерактивті  әдістерінің  өзіндік  ерекшеліктерін  анықтау  және 
қолдану  тұлғааралық  қарым-қатынасты  нығайтады,  оқуға  уәжінің  артуына, 
коммуникативтік  қасиеттерін  дамытуға  (ұйымдастырушылық  қабілеті,  қарым-
қатынас  мәдениеті,  эмпатия)  мүмкіндік  береді,  коммуникативтік  қарым-
қатынас және тілдесу мәні туралы білімді меңгеруге әсер етеді; 
−
 
студенттердің  оқу  уәжін  арттыру  және  жайлылығын  қамтамасыз  етуі 
тиіс  достық  интерфейс  технологиясын  пайдалана  отырып,  интерактивті 
технологияны  жүзеге  асыру,  шетел  тілін  оқыту  процесінде  танымдық 
қиындықтарды  жеңу;  студенттердің  коммуникативтік  білімін  қолдануға 
көмектесетін,  үлгі  бойынша  әрекет  ететін,  коммуникативтік  міндеттерді 
шешуге  шығармашылықпен  қарайтын,  білім  берудегі  құзыреттілік  тәсілді 
құрайтын  қарым-қатынас  субъектісіне  тұлғалық  бағытын  қалыптастыратын 
техникалық  мамандық  студенттерінің  коммуникативтік  құзыреттілігін  дамыту 
технологиясын іске асыру және қолдану.  
Тілдік  емес  ЖОО  студенттеріне  шетел  тілін  оқыту  үшін  терминдерді 
іріктеу  туралы  мәселе  ең  талас  тудыратын  қазіргі  заманғы  терминтану- 
терминді  шектеу  мен  термин  емес  мәселелер  туралы,  терминнің  қолданылу 
аймағы  мен  олардың  ғылыми-техникалық  мәтіндерден  бөліну  әдістемесі 
мәселесімен тығыз байланысты.  
9.2 
Зерттеу  нәтижелері  бойынша  3  оқу  құралы,  бір  нұсқаулық,  2  оқу-
әдістемелік кешені жарияланды: 
–
 
Мектептің  оқу-тәрбие  процесіне  бейімделген  көптілді  білім  беру 
моделін енгізу (ОҚО, Сайрам ауданы, Ю. Сареми атын. №1 мектеп-гимназия іс- 
тәжірибесінен).-112 с. Б. Ө. Нұралиев, Т. Х. Урманов, Н.Ш. Алметов;  

50 
 
–
 
Оңтүстік  Қазақстан  мектептерінде  көптілді  және  мультимәдениеттілік 
білім беруді алға тарту, Шымкент: "Асқаралы" баспасы, 2011.- 248 б.; 
–
 
Көптілді  оқыту  бағдарламасын  тұрақты  түрде  қалай  әзірлеп  және 
енгізуге  болады  /  құрастырушы-  аторлары:  А.  Стоянова,  М.  Глушкова. 
Редакторы Л. Григуле, Н.Ш.Алметов.- Бішкек, 2016.- 220 б.; 
–
 
«Көптілді  оқыту  бағдарламасын  тұрақты  түрде  қалай  әзірлеп  және 
енгізуге болады» Көптілді бағдарламаны жобалау және жүзеге асыру бойынша 
нұсқаулық, 2016 ж; 
–
 
«Кәсіби қазақ тілі» оқу-әдістемелік кешені; 
–
 
«Кәсіби орыс тілі » оқу-әдістемелік кешені. 
Зерттеу  нәтижелері  ОҚМУ-нің  және  Шымкент  қаласындағы  Ю.Сареми 
атындағы  №  107  жалпы  білім  беретін  мектеп-гимназиясы  көлемінде  енгізілді 
(енгізу Актісі №№ 813, 814,815, 816 жарлығымен 29.06.2015 ж. ғылыми-зерттеу 
және  тәжірибелік-конструкторлық  жұмыстар.  М.  Әуезов  атындағы  ОҚМУ-да 
тіркелген).  
Нәтижелер жаңалығы келесілермен анықталады: 
–
 
тәжірибеде  алғаш  рет  ұлттық  (өзбек)  тілдегі  мектепте  көптілді 
билингвалдық оқытудың бейімделген моделі әзірленді және енгізілді; 
–
 
көптілділік  және  билингвалдық  оқытуды  мектепке  енгізу  есебінен 
ОЖЖ жаңғыртылды; 
–
 
отандық  мектептердің  ұлттық  тілді  оқыту  ерекшелігін  ескере  отырып 
мектеп  бөлімшелері  деңгейінде  көптілді  және  билингвалдық  оқытудың 
инновациялық түрлері мен әдістері, КО ілгері бастыру жоспары әзірленді және 
енгізілді;  
–
 
оқу-әдістемелік материалдар дайындалды;  
–
 
КО  және  БО  арттыру  мақсатында  мұғалімдерді  және  оқушыларды 
ынталандырудың түрлері мен әдістері әзірленді және қолданылды; 
–
 
мемлекеттік  және  орыс  тіліндегі  мектептермен,  «НЗМ»  және  қазақ-
түрік лицейлерімен ынтымақтастық жүйесі жолға қойылды;  
–
 
КО және БО ақпараттық-білім беру және тәрбие ортасы құрылды; 
–
 
мұғалімдердің  көптілді  оқыту  кәсіби  құзыретін  қалыптастыру  және 
дамытудың  басқа  да  түрлері  және  тұрақты  жұмыс  істейтін  мектепішілік 
семинар бағдарламасы әзірленді және енгізілді; 
–
 
КО  және  БО  мектепішілік  мониторинг  жүйесі  әзірленді  және  іске 
асырылды. 
Зерттеу  нәтижелері  ұлттық  тілде  оқытылатын  жалпы  білім  беретін 
мектептердің  тәжірибесінде,  республикадағы үштілді оқыту  жүйесіне  көшетін 
мектептерде,  педагог  кадрлардың  біліктілігін  арттыру  және  кадрларды  қайта 
даярлау институттарында, КО аспектісінде мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігін 
уәждеу  және  дамыту  үшін  болашақ  мұғалімдерді  дайындайтын  ЖОО 
тәжірибесінде  қолдану,  №107  мектеп-лицейінің  (2006  жылы  басталған) 
тәжірибесі  кең  педагогикалық  қоғамдастықтың,  енді  ғана  үштілді  оқытуға 
көшетін  шығармашылық  жұмыс  істейтін  ұжымның  игілігіне  айналу  үшін 

51 
 
шынайы  тәжірибеде  апробацияланған  бағдарламалар,  көптілді  білім  беруді 
ілгерілетудің түрі мен әдістерін енгізу ұсынылады.  
  9.3 
және  9.4  зерттеу  нәтижелері  бойынша  бір  оқу  құралы  және  9 
әдістемелік нұсқаулар жарияланды: 
−
 
курс  агроөнеркәсіптік  мамандықтар  студенттеріне  арналған  "English" 
электронды оқу құралы (Жорабекова А. Н.); 
−
 
Methodical Instruction for the agricultural specialty 5
В080500. Water 
resources (
Еспенбетова П.А.); 
−
 
Methodical Instruction for veterinarian students (
Бейсенова Г.А.); 
−
 
Methodical Instruction for Agro-chemistry and Soil industry for the 3rd 
course students 5
В080800 (Сүйіндіков А.А.); 
−
 
Methodical Instruction for SIW and SIWT for the 3rd course students 
5
В090700-Cadastre (Жолдасова М.А.); 
−
 
Methodical Instruction for English SIW for the 2nd course students 
5
В080800 (Тастанова Г.Ж.); 
−
 
Methodical Instruction for agricultural faculty for 4th couse students 
5
В080100 (Қалдаяқов К, Сүйіндіков А.А.); 
−
 
Methodical  Instruction for 2nd course students of Agronomy-  5
В080100 
(
Шәкиева А.М.); 
−
 
Methodical Instruction for 1st course students 5
В080200,5В080100, 
5
В080800, 5В080600,5В080500. (Жолдасова М.А.); 
−
 
Methodical Instruction for 2nd course students 5
В080200 (Шәкиева А.М.). 
Зерттеу нәтижелері М. Әуезов атындағы ОҚМУ көлемінде енгізілді.  
 
Зерттеу нәтижесінің жаңалығы техникалық мамандықтар студенттерінің 
коммуникативтік  құзыреттілігін  дамытудың  теориялық-әдіснамалық  негізі 
жобасының  жетекшісі  және  қатысушыларының  ғылыми  бағытымен 
анықталады. 
Ғылым  белгілі  бір  әлеуметтік  процестерді  және  жағдайларды  басқару 
механизмдерін  оңтайландырудың  ғылыми  негізделген  моделін  жасауға  толық 
қабілетті.  Ұсынылып  отырған  жобада  жобалық  бағдарланған  ғылыми  зерттеу 
жергілікті деңгейде басқару шешімдерінің тиімділігін арттыруға қолданыстағы 
моделді құру мен енгізуге мүмкіндік береді.  
Зерттеу бір мезгілде қосымша серпін алады, адамның әлеуметтік тәртібінің 
іргелі  заңдылықтарды  зерттей  келе, нақты  аумақтық  өлшемде  алынған  шағын 
топтардың тәртіп ерекшеліктерін түсінуге ықпал етеді. Кәсіби орта белгілі бір 
сөйлеу  ізін  қалдыратыны  белгілі,  ал  оны  меңгеру  білімділік  көрсеткіші  яғни 
тиімді қарым-қатынас қабілеті болып табылады: 
−
 
ғылыми-әдістемелік  басылым  материалдарын,  тренингтер  жүргізуге 
арналған  оқу  бағдарламаларын,  электронды  оқулықтарды  шығару,  шет  тілін 
оқытуын интерактивті әдістерінің өзіндік ерекшеліктерін анықтау және қолдану 
тұлғааралық  қарым-қатынасты  нығайтады,  оқуға  уәжінің  артуына, 
коммуникативтік  қасиеттерін  дамытуға  (ұйымдастырушылық  қабілеті,  қарым-
қатынас  мәдениеті,  эмпатия)  мүмкіндік  береді,  коммуникативтік  қарым-
қатныас және тілдесу мәні туралы білімді меңгеруге әсер етеді; 

52 
 
−
 
студенттердің  оқу  уәжін  арттыру  және  жайлылығын  қамтамасыз  етуі 
тиіс  достық  интерфейс  технологиясын  пайдалана  отырып  интерактивті 
технологияны  жүзеге  асыру,  шетел  тілін  оқыту  процесінде  танымдық 
қиындықтарды  жеңу;  студенттердің  коммуникативтік  білімін  қолдануға 
көмектесетін,  үлгі  бойынша  әрекет  ететін,  коммуникативтік  міндеттерді 
шешуге  шығармашылықпен  қарайтын,  білім  берудегі  құзыреттілік  тәсілді 
құрайтын  қарым-қатынассубъектісіне  тұлғалық  бағытын  қалыптастыратын 
техникалық  мамандық  студенттерінің  коммуникативтік  құзыреттілігін  дамыту 
технологиясын іске асыру және қолдану.  
  
Зерттеу  нәтижелері  жоғары  оқу  орындарының  және  колледждердің  оқу 
үрдісінде көптеген лексикографикалық дереккөздер, мәтіндер, агроөнеркәсіптік 
бағыт  бойынша  ғылыми  мақалалармен  жұмыс  істеу  үшін  және  студенттердің 
коммуникативтік  құзыреттіліктерін  дамыту  үшін  және  шетел  тілін  оқытуға 
ынталандыруды  қолдану  ұсынылады,  өйткені  қазіргі  жағдайда  шетел  тілдерін 
білу қажет, әсіресе пәнаралық ғылыми сипаттағы терминдерді білу маңызды.  

жүктеу/скачать 1,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: