Содержание № Название статьи Стр
жүктеу/скачать 4,01 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ИНТОНАЦИЯ ПОБУДИТЕЛЬНЫХ ВЫСКАЗЫВАНИЙ КАЗАХСКОГО ЯЗЫКА (НА МАТЕРИАЛЕ КВАЗИ-СПОНТАННОЙ РЕЧИ) КазНУ им. аль-Фараби
- ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ОРАЛМАНДАРДЫ ƏЛЕУМЕТТІК БЕЙІМДЕУДЕ МЕН КІРІКТІРУДЕ ƏЛЕУМЕТТІК МƏСЕЛЕЛЕРДІ ШЕШУДЕГІ ШЕТЕЛДІК ТƏЖІРИБЕЛЕРДІ ҚОЛДАНУДЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ
Əдебиеттер 1. С. Əбдіманапов. Бəсекелестік білім деңгейінің санасымен өлшенеді. //Қазақстан жоғары мектебі. №3.2004 ж. 27, 33 бет 2. Р. Тұрысбек. Оқу-білімді ұйымдастыру жəне жетілдіру. //Өзін тану. №3. 2007 ж. 2 бет. 3. Г.Ə. Қылышбаева. Ұлттық құндылықтарды тасымалдаушы ретінде жеке тұлғаны қалыптастырудағы білім берудің ролі. // Білімдегі жаңалықтар. Астана. №1, 2007 ж. 41 бет. 4. М.Е. Дүйсембина. Озық педагогикалық тəжірибе – оқыту мен тəрбиелеу нəтижесі. //Білімдегі жаңалықтар. №4. 2007 ж. 39 бет 5. Ж. Асанов. Жеке тұлғаны қалыптастыру мəселесі. //Қазақстан жоғары мектебі. №2. 2002 ж. 72 бет. 6. А. Майемер. Көпұлтты жалпы білім беретін мектептердегі мұғалімнің кəсіби біліктілік ерекшеліктері. //Білім. №2. 2007. 17 бет. 7. Қ. Бітімбаева. Мұғалім-мектептің жүрегі. //Білім. №3. 2004. 48 бет. 8. Қ.М. Мұқажанов. Білім деңгейін бағалаудың кең диапазонды əдістемесі. //Білімдегі жаңалықтар. №2. 2007 ж. Астана. 42 бет. 9. М. Көбеева. Инновациялық технологияларды қолдану – уақыт талабы. //Қазақстан мектебі. №11-12, 2007 ж. 69 бет. 10. З. Мұсаева. Жаңа технологиялар. //Қазастан мектебі. 10. 2007 ж. 53 бет. 11. Ф. Жолдасбекова. Инновациялық оқыту технологиясына сүйене. //Қазақстан мектебі. №7- 8. 2007 ж. 40 - 41 беттер. 12. Ш.О. Омарбекова. Жалпы инновация туралы түсінік. //Бастауыш мектеп. №8-9, 2007 ж. 13 бет. 13. Ж.Д.Жұмабекова.Дамыта оқыту технологиясы-тілдік құзыретті жетілдірудің негізі.//Білім .№2.2004.51-52 беттер 14. К.Ж. Бұзаубақова. Мұғалімнің инновациялық даярлығын қалыптастыру. //Қазақстан мектебі. №4, 2007 ж. 11-12 бет. ИНТОНАЦИЯ ПОБУДИТЕЛЬНЫХ ВЫСКАЗЫВАНИЙ КАЗАХСКОГО ЯЗЫКА (НА МАТЕРИАЛЕ КВАЗИ-СПОНТАННОЙ РЕЧИ) КазНУ им. аль-Фараби Д.А.Карагойшиева Существуют различные мнения относительно наличия в языках особой побудительной интонации: одни исследователи признают наличие единой побудительной интонации, считая, что каждому виду побуждения соответствует своя интонация – побуждения к действию, категорического/некатегорического приказания, просьбы/пожелания совершить то или иное действие; другие, напротив, признавая интонационную противопоставленность друг другу трех основных видов побуждения (повеления, предложения и просьбы) считают наличие побудительной интонации непреложным фактом (Л.К. Цеплитис, Н.В. Черемисина и мн.др.). Одним из решающих аргументов последней точки зрения можно считать наличие в побудительной интонации различных языков универсальных черт. Эксперименты интонолога С.С. Хромова, направленные на выявление универсальных интонационных значений, передаваемых интонацией вне зависимости от лексико-синтаксического состава высказывания в языках различных морфолого-синтаксических типов, показали, что побуждение идентифицируется большинством аудиторов, не знающими языка. Это позволяет исследователю отнести интонацию побуждения к разряду универсальных интонационных явлений [1, 6]. В качестве универсальных особенностей побудительной интонации упоминаются: бóльшая крутизна сравнительно широких мелодических интервалов, увеличенная интенсивность, большая длительность [2]; «широкий диапазон вариантов от менее яркой волевой интонации получения до наиболее специфичной интонации угрозы» [3, 108] и др. Вместе с тем наличие универсальных особенностей побудительной интонации не отрицает и существования в каждом языке особых свойств интонации побуждения. 103 «Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане» Итак, общепризнано, что побудительные высказывания передают либо простое побуждение к действию, либо приказание (категорическое, некатегорическое), либо просьбу или пожелание совершить то или иное действие [4, 67]. З.М. Базарбаева различает в своей работе два вида побудительных высказываний: 1) строгое побудительное высказывание и 2) вежливое побудительное высказывание [5, 65]. Рассмотрим тональные акценты в побудительных высказываниях квази-спонтанной и спонтанной речи для того, чтобы уточнить некоторые особенности интонации побудительных высказываний в казахском языке. А. Для перцептивно-инструментального анализа побудительных высказываний квази- спонтанной речи нами были привлечены следующие 4 высказывания: 1. D17-17: Қонақты қарсы ал! 2. D16-28: Бағжан, қымыз құй! 3. D18-35: Ізбасарға берсін даусын! 4. D18-37: Тынышталыңыздар! Перейдем к рассмотрению примеров. 1. Қонақты қарсы ал! ķonaķty ķarsy al Гостья напротив иди Встречай гостя! Восходящий акцент реализован в последнем слоге слова қо-нақ-ты. Интонация данного высказывания говорит о том, что D17 обращается к младшему по возрасту, чем он сам: с такой интонацией можно обратиться, например, к своим младшим родственникам, или просто младшим по возрасту. Это подтверждается и лексико-грамматическими особенностями высказывания, в частности, использованием форм ал, а не алшы (более вежливое обращение) или алыңыз (вежливое обращение к старшему или незнакомому лицу). Данное высказывание воспринимается как нейтральное повеление. ko- nak- ty kar- sy al Time (s) 0 1.26188 Time (s) 0 1.26188 100 150 200 300 50 500 70 ko- nak- ty kar- sy al ko- nak- ty kar- sy al Time (s) 0 1.26188 Рисунок 1. Побудительное высказывание Қонақты қарсы ал в реализации (D17-17) женского голоса. Верхний рисунок отражает осциллограмму высказывания. Вертикальными линиями обозначены границы между слогами. На нижнем рисунке по горизонтали обозначено время в секундах, по вертикали – частота основного тона в герцах на логарифмической шкале. В этом высказывании реализован также еще один акцент, но нисходящий, в последнем слове ал. Размер повышения интервала в слоге -ты от 273 гц до 359 гц. Размер интервала между двумя уровнями в полутонах – 5ST. Размер понижения интервала в слоге ал от 310 гц до 167 гц. Размер интервала между двумя уровнями в полутонах – 11ST. Согласно З.М. Базарбаевой, это высказывание должно быть реализовано по своему лексико-грамматическому составу как строгое побудительное высказывание. Но данный пример доказывает обратное: в этой ситуации первостепенную роль при выражении смысла высказывания выполнила интонация, с помощью 104 «Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане» которой говорящий передал вежливый приказ. Большой размер интервала подчеркивает, что данное высказывание – это все-таки приказ, а не просьба. 2. Бағжан, қымыз құй! bağzhan ķymyz ķǖj Багжан кумыс налей! D16 делит данное высказывание на следующие синтагмы: Бағжан/ қымыз құй//. Выделяемый акцент в слоге слова -жан характеризуется восходяще-нисходящим движением высоты тона. Данный акцент воспринимается как вежливое обращение. Дополнительный восходящий акцент реализован в последнем слоге слова қы-мыз. bag- zhan ky- myz kuj Time (s) 0 1.48839 Time (s) 0 1.48839 100 150 200 300 50 500 70 bag- zhan ky- myz kuj bag- zhan ky- myz kuj Time (s) 0 1.48839 Рисунок 2. Побудительное высказывание Бағжан, қымыз құй в реализации (D16-28) женского голоса. Верхний рисунок отражает осциллограмму высказывания. Вертикальными линиями обозначены границы между слогами. На нижнем рисунке по горизонтали - время в секундах, по вертикали – частота основного тона в герцах. Размер повышения интервала в слоге -жан от 239 гц до 317 гц. Размер интервала между двумя уровнями в полутонах – 4ST. Размер повышения интервала в слоге -мыз от 241 гц до 313 гц. Размер интервала между двумя уровнями в полутонах – 4ST. В данном примере интонация свидетельствует о вежливой просьбе говорящего к собеседнику. В целом интонационный контур данного и предшествующего высказываний совпадает с типичным побудительным высказыванием казахского языка. 3. Ізбасарға берсін даусын! ïzbasarğa bersïn dausyn Избасару дайте голос! Пускай Избасару дадут голос! iz- ba- sar- ga ber- sin dau- syn Time (s) 0 1.64948 Time (s) 0 1.64948 100 150 200 300 50 500 70 iz- ba- sar- ga ber- sin dau- syn iz- ba- sar- ga ber- sin dau- syn Time (s) 0 1.64948 Рисунок 3. Побудительное высказывание Ізбасарға берсін даусын в реализации (D18-35) женского голоса. Верхний рисунок отражает осциллограмму высказывания. Вертикальными линиями обозначены границы между слогами. На нижнем рисунке по горизонтали - время в секундах, по вертикали – частота основного тона в герцах. 105 «Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане» Восходящий тональный акцент находится в первом слоге слова бер-сін. Выделяя данный слог, говорящий выражает вежливый приказ не только одному человеку, а нескольким. Реализация данного высказывания воспринимается как вежливое повеление. Размер повышения интервала в слоге бер- от 256 гц до 360 гц. Размер интервала между двумя уровнями в полутонах – 6ST. 4. Тынышталыңыздар! tynyshtalyŋyzdar Ведите себя тихо! / Тише! ty- nysh- taly- yz- dar Time (s) 0 0.883152 Time (s) 0 0.883152 100 150 200 300 50 500 70 ty- nysh- taly- yz- dar ty- nysh- taly- yz- dar Time (s) 0 0.883152 Рисунок 4. Побудительное высказывание Тынышталыңыздар в реализации (D18-37) женского голоса. Верхний рисунок отражает осциллограмму высказывания. Вертикальными линиями обозначены границы между слогами. На нижнем рисунке по горизонтали обозначено время в секундах, по вертикали – частота основного тона в герцах на логарифмической шкале. D18 реализовал тональный акцент восходяще-ровным движением высоты тона. Лексика и интонация данного высказывания говорит о том, что говорящий обращается к группе людей и вежливо просит установить тишину. Данное высказывание реализовано как вежливый приказ. Размер повышения интервала в слоге -та- от 332 гц до 365 гц. Размер интервала между двумя уровнями в полутонах – 2ST. Высказывание воспринимается как вежливый приказ. Рассмотрев реализации тональных акцентов 4 побудительных высказываниях квази- спонтанной (D16, D17, D18), мы сделали следующие наблюдения: восходящий тональный акцент был реализован во всех высказываниях квази-спонтанной (100%) речи; нисходящий тональный акцент был свойствен 1% высказываний квази-спонтанной речи. Результаты проведенного перцептивно-инструментального анализа побудительных высказываний квази-спонтанной речи интересны прежде всего в следующем: – подтверждено соответствие с интонационным рисунком типичных побудительных высказываний казахского языка (завершение высказывания нисходящим движением высоты тона); – размер интервала восходящего тонального акцента установлен в диапазоне от 1ST до 3ST (минимальный размер), от 4ST до 6ST (средний размер), от 7ST до 13ST (максимальный размер); – побудительные высказывания квази-спонтанной речи построены, как правило, с помощью восходящего тонального акцента; – интонация играет главную роль для различения вежливого/строгого/нейтрального обращения вне зависимости от лексико-грамматического состава побудительного высказывания. Литература 1. Хромов С.С. // http://www.nauka-shop.com . – С. 6. 2. http://www.nauka-shop.com/mod/shop/productID/16097/ 3. Черемисина Н.В. Русская интонация: поэзия, проза, разговорная речь. – М., 1982. – 207 с. 4. Əмір Р., Əмірова Ж. Жай сөйлем синтаксисі. – Алматы: Санат, 1998. – 192б. 5. Базарбаева З.М. Қазіргі қазақ тілі интонациясының негіздері. – Алматы, 2002. – 202 б. 106 «Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане» ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ОРАЛМАНДАРДЫ ƏЛЕУМЕТТІК БЕЙІМДЕУДЕ МЕН КІРІКТІРУДЕ ƏЛЕУМЕТТІК МƏСЕЛЕЛЕРДІ ШЕШУДЕГІ ШЕТЕЛДІК ТƏЖІРИБЕЛЕРДІ ҚОЛДАНУДЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ Е.А.Бөкетов атындағы ҚарМУ Ж.Т.Нығметова Қазақстан Республикасы «Халықтың көшi-қоны» туралы заңында көрсетілгендей отанына қайтып келген қандастарымызға аталған заңның бірінші бабында былай анықтама берген, оралмандар - Қазақстан Республикасы егемендік алған кезде оның шегінен тыс жерлерде тұрақты тұрған жəне Қазақстанға тұрақты тұру мақсатында келген ұлты қазақ шетелдіктер немесе азаматтығы жоқ адамдар, ал осы заңда оралмандарды бейімдеу жəне кіріктіру орталығы - оралмандардың жəне олардың отбасылары мүшелерінің уақытша тұруына жəне оларға бейімделу қызметтерін көрсетуге арналған орын деп анықтаған, осы орталыққа орналасуына байланысты оралмандарды бейімдеу жəне кіріктіру орталығына жолдама алған кезде үш күннің ішінде сонда қоныстануға жəне оралмандарды бейімдеу жəне кіріктіру орталығында болудың белгіленген кезеңі аяқталғаннан кейін өздеріне берілген үй-жайды босатуға деген баптары кездеседі. Ал оралмандарды уақытша орналастыру орталығы туралы заңның 15-1-бабында оралмандарды бейімдеу жəне кіріктіру орталығы мемлекеттік мекеме нысанында құрылады. Оралмандар мен олардың отбасылары мүшелерінің оралмандарды бейімдеу жəне кіріктіру орталығында болуы жəне оларға бейімдеу қызметтерін көрсету тəртібі мен уақытын уəкілетті орган айқындайды деп көрсеткен.[1] Осы орталықтарды құруда Қазақстан Республикасы еңбек жəне халықты əлеуметтік қорғау министрлігінің көші-қон комитеті оралмандарды бейімдеу жəне кіріктіру орталықтары - мемлекеттік мекемелерін құру туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы бойынша Қазақстан Республикасы Еңбек жəне халықты əлеуметтік қорғау министрлігі Көші-қон комитетінің оралмандарды бейімдеу жəне кіріктіру орталықтары мемлекеттік мекемелерінің тізбесін құрды, атап айтатын болсақ "Оралмандарды бейімдеу жəне кіріктіру орталығы" Қарағанды қаласы, Шымкент қаласы, Оңтүстік Қазақстан облысының Ақсукент ауылында құру туралы қаулы бекітілді.[2] Ел президенті Н.Ə.Назарбаевтың "Қазақстанның əлемдегі бəсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы" бойынша Қазақстан халқына Жолдауын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының еңбек жəне халықты əлеуметтік қорғау министрлігі Көші-қон комитеті Қарағанды қаласында 2007 жылдың 1 қаңтарынан бастап алғаш рет Бұхар жырау даңғылында «оралмандарды бейімдеу жəне кіріктіру орталығы» мемлекеттік мекемесі құрылыды. Осы мерзімнен бастап шет елден келген қандастарымызға атаулы көмек, əлеуметтік бейімдеу мен əлеуметтік қорғау сияқты кешенді жүмыстарды ұйымдастыруда. Отанына қайта қосылу үмітін үзбей сонау Россия, Қытай, Монғолия Өзбекстан, Қырғызстан елдерінен қандастарымыз келіп орналасуда. Орталықтың негізгі мақсаты отандастарымызды қоғамдық ортаға бейімдеу, олардың əлеуметтік бағдарламалар мен еңбекпен қамту бөлімімен жұмысқа тұруына, СТК, ƏЖК алу жəне тұрғылықты тіркеуге тұруына көмектесу мамандардың көмегімен жүзеге асырылуда. Орталықта оралмандар мен олардың отбасы мүшелеріне тұрмыстық-техникалық, төсектік керек жарақтармен, 35 бөлме, оқу залы, оқу бөлмесі жаңа жиһаздармен жабдықталған, барлығы 150 адамға арналған орын тұруға ұсынылған. 2008 жылда орталыққа 1005 оралман отбасын қабылдау жоспарланса, осы аралықта орталықта 931 адамға бейімделу қызмет түрлері көрсетіліп, ал қазір 20 отбасы бала шағасымен тұрып жатыр. Орталықта көрсетілетін қызмет түрлеріне тоқталсақ қыс мерзімінде 6 айлық, жазғы мерзімде 3 айлық бейімделу жəне кіріктіру уақытында отандастарымызға келесі қызмет түрлері көрсетілді: • орталық мамандарынан кəсіби көмек көрсету; • дəрігерлік тексерістен өту; • бейімделудің жеке тұлғалық бағдарламасын жүзеге асыру; • оқытушылардың көмегімен мемлекеттік жəне тілегі бойынша орыс тілін, Қазақстан тарихы курстарын оқу; • Қазақстан заңдары мен нормативті –құқықтарын үйрену; • психологиялық жəне заң жағынан консультациялар беру; • отбасы мүшелерін кəсіби даярлау, қайта даярлау жəне олардың біліктілігін арттыру; 107 «Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане» • жұмысқа орналастыру мəселелері бойынша жұмыспен қамту жəне əлеуметтік бағдарламалар бөлімі мен іс қимыл жасалады. Орталықтың жұмыс жасап жатқанына көп уақыт болмаса да, оралмандардың бейімделу қиыншылықтары азаяр емес. Атап айтатын болсақ: тұрғын үй алу, еңбекке орналасу, еңбек нарығына сай кадрларды дайындау мен қайта даярлау, жеке бизнестерін ашуда шағын несиелер алуда, жер учасклерін алуда, оралман балалардың мектептегі бейімделуі, қарым-қатынас қиыншылықтары сол сияқты бірнеше мəселелерді атауға болады. Аталған мəселелерді жеңуде қаншама жұмыстар жүргізіліп жатса да, біз басқа елдерде оралмандармен қандай жұмыс жасап жатқандығын талдап, өзімізге қажеттісін жүйелеп іс-тəжірибемізде қолдансақ. Мысалы Израильде оралман отаннына келген күннен бастап ақпаратпен қамтамасыз етіледі: • Израиль картасы; • телефон анықтамасы (негізгі қажетті мекемелердің мекен жайы мен телефон номерлері тізбесі); • аэропорттағы алғашқы қадамдар (ішкі істер Министрлігіне тұрақты тұруға жеке куəлікті ауыстыруға байланысты бланк толтырып тіркеу жасалады, - ерлі –зайыптылар суреттерімен жаңа оралман куəлігін алады; - алғашқы қажеттіліктірге ақша; - зейнеткерлік жастағы оралманға аэропортта қарттығына байланысты алғашқы жəрдемақы; Бұл процедураларды тез орындауға болады, егер бір уақытта бірнеше оралман келсе біраз уақытқа созылуы мүмкін. Күту залында сіздерге арналған жеңіл тағамдар мен балаларға арналған бөлме, жергілікті жерде туысқандары болса солармен хабарласатын телефон орнатылған; • тіркеуден өткеннен кейін кедендік қараудан өтесіз; • статусы жəне құжаттары. Елге жаңадан келген оралман статусын алған адам автоматты түрде израйль азаматтығын алады. Ал басқа елдің азаматтығы бар адам, осы елдің азаматтығын алмаса келген күннен бастап үш ай мерзім аралығында ішкі істер Министрлігіне хабарлауы тиіс; • оралман өз еркімен міндетті түрде тілді меңгеруде арнайы курстарға жазылуы тиіс; • еврейлер агенствосы мен басқа да мекемелер жаңадан келген оралмандарға елге орналасуына байланысты бір жылдай көмек көрсетеді. Осы көрсетілетін көмектің түрлері əр түрлі жəне көп түрлі: ақшалай көмек, салық жеңілдіктері, пəтер жалдауға немесе сатып алуға ссудалар, консультациялар, жəне т.б. Көрсетілетін көмектің көлемі мен формасы отбасы құрамы мен жас ерекшелік жəне оралманның экономикалық жағдайына байланысты. Көмектің көпшілік түрін оралман – 3 жыл мерзімде алады . Тікелей абсорбция (бағдарлама) - бұл бағдарламада елге келген оралманға өмірлерінің бірінші жылдары алатын белгілі суммадағы ақша бөлінеді: – күнделікті ақша – тамаққа, пəтер іздеуге жəне т.б.; – ір жыл бойы пəтер жалдауға жəне коммуналдық қызметтерді төлеуге; – алғашқы 6 ай көлеміне жəрдемақы; – балаларды мектепке орналастыруға қосыша төлемдер: оқулықтар алуға, концтоварлар, жəне т.б. сонымен қоса балаларды бала бақшаға орналастыруға төлемдер; – қажетті құжаттарды аударуға төленетін ақша. – Осы бағдарламадағы ақшаларды алуға келесі оралмандар құқылы: 1) елге оралман ретінде алғаш келгендер; 2) 12 ай ішінде ішкі істер Министрлігіне хабарласып турист статусын оралман статусына ауыстырғандар. Тікелей абсорбция бағдарламасы аумағындағы ақшалай көмек. Аэропортқа келген жаңа оралман аталған сумманың төрттен бірін ақшалай, қалғанын чекпен алады. Бұл чек кез келген банктен счет ашу үшін керек. Банктік счеттің номері мен үйдің мекен жайын жақындағы абсорбция Министрлігінің бөлім қызметкерлеріне хабарлау керек. Ары қарай оралманның қалған ақшасы банктік счетке түседі. Осы ұйымдастырылған шаралар Израильдің оралмандарна көрсетілетін қызмет түрлері. Ал Германиялық оралмандармен жүргізілетін жұмыстарды қысқаша атап өтсек оларды самолеттен түскеннен кейін автобустармен жатаханаларға орналастырады. Олар сол жерде екі немесе үш жылдай тұра алады. Егер келген оралман неміс тілінен емтиханды сəтті тапсырса, оған жұмыс тауып береді, реті келсе мамандығы бойынша жұмысқа орналастырылуы мүмкін. Ол жұмысқа тұрған күннен бастап жалдамалы тұрғын үйге көшеді. Осылай олар оралмандардың барлық мəселелерін шешуге тырысады жəне оларды далаға қалдырмайды. Егер оралман өзінің талабымен жұмысқа орналаса алмаса, əлеуметтік-мемлекеттік қамтамасыз етіледі. Мемлекет 108 «Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане» сонымен қатар пəтеріне төлем, дəрігерлік қауіпсіздікпен қамтамасыз етеді, яғни ақысыз əлеуметтік қызметтерді ұсынады. Ал əлеуметтік қызмет көрсету орталықтары оралмандарға кейбір жұмыстарды ұсынып отырады.[3] Осындай əр мемлекеттегі оралмандармен жүргізілетін əлеуметтік жұмыстарды біздің де елде тəжірибемізде жүйелі қолдансақ көптеген əлеуметтік мəселелер шешілер еді. Ал Қарағанды қаласындағы орналасқан орталықтағы бейімделу мен кіріктіру жұмыстарын қабылдаған отандастарымыз арнайы кəсіби колледждерде курстардан өтіп, еңбекпен қамту жəне əлеуметтік бағдарламалар бөліміндегі «Демеу» қоғамдық еңбек биржасының ұйымдастыруымен жұмысқа орналасты, ал балалар мектептерге орналастырылды. Өткен 2008 жылдың 9 ай ішінде Қазбек би аудандық əкімшілігімен бірлесе оралмандармен алты кездесу мен үш дөңгелек стол өткізілсе, жергілікті бұқаралық ақпарат құралдарында мақалалармен, теледидарлық көрсетілімдер шығарылды. Сонымен қоса дəстүрлі мерекелерде орталықтағы көп балалы оралман отбасыларына «Нұр Отан» халықтық демократиялық партиясы, Қарағанды облыс əкімшілігі, Қазбек би аудандық əкімшілігі, облыстық көші-қон комитеті департаменті тұсында оралманарды қолдау қорымен «Атажұрт», «Тамды-Арқа» оралмандар қорлары, мекемелер мен кəсіпорындар, шағын жəне орта бизнес өкілдері қаржылай көмектер мен сыйлықтар ұсынып, демеушілік көрсетіп тұрды.[4] Алдағы уақытта оралмандарды бейімдеу жəне кіріктіру орталығы оралман отбасыларын əлеуметтік қорғау мен бейімдеуде, орналастыруда өз жұмыстарын əрі қарай жалғастырады. жүктеу/скачать 4,01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|