№10 дәріс тақырыбы: Нәрестелік және бөбектік кезеңнің дамуына сипаттама.
Дәрістің мазмұны: 1. «Жандану кешені» танымдық дүниенің дамуы
2. Нәрестенің ересектермен қарым-қатынасы және оның алғашқы сөздері, нәрестенің
ересектермен сөзің түсініп, тілдік қарым-қатынас жасауының мәні.
Дүниеге келген кеде көру және есту анализаторлары толыққанды. Түйсігі арқылы
есту, 3-4 –ші айда көру шоғырланады. "Жандану кешені" балада алғашқы қарым-
қатынасқа деген әлеуметтік қажеттіліктің пайда болғанын білдіреді. Берілген сапа – бұл
баланың қалапты психикалық дамуының алғашқы белгісі.
Нәрестенің сөйлеу қабілетінің дамуы. Нәрестелік кезеңде сойлеу қабілетінің дамуы
да басталады.
Алғашқы жартьы жылдықта сөзді есту қалыптасады, ал баланың өзі қуанышты
сәттерде дыбыстар шығарады, оны «уілдеу» деп атайды. Екінші жарты жылдықта көбінесе
баланың әрекетімен байланысты қайталанушы дыбыстар пайда болады. Әдетте мағыналы
ыммен былдырлай бастайды, бірінші жылының соңында бала үлкендер айтатын 10-20
сөзді түсінеді және өзінің алғашқы бірнеше сөздерін айта бастайды.
Үлкен адам баланың заттық дүниемен қарам-қатынас жасауында дәнекерші болып
көрінеді. Үлкен адам қатысып отырған кезде бала көбінесе затпен карқынды қимылдар
жасай бастайды, да ал жанында үлкен адам болмаса, затқа қызығуы жоғалады. Баланың
белсенділігі үлкен адамның әрекетімен көтермеленіп отырған кезде және бала үлкен
адамды бірлескен әрекеттерге шақырғанда баланың үлкенмен қарым-қатынасының негізгі
формасы бірлескен іс-әрекетке айналады. Сергек күйдегі бала үлкен адаммен қарым-
қатынас жасауға әрқашан дайын тұрады.
Қарым-қатынас шеңберінде сөздің алғашқы шарттары пайда болады. Екінші айда-ақ
былдырлаудың алғашқы белгілері байқалып, кейінірек еліктеу жолымен одан ана тілінің
фонемелары көріне бастайды. Бір жастың аяғына қарай нәресте кейбір создерді түсіне
бастайды. Бұл түсінгендік аталған зат тұрған бала басын бұруы немесе үлкендер атаған
қимылды жасауды бастайды.