Талғат сайрамбаев

618
Қазіргі қазақ тілі
Барыс жалғаулы есімдер етістікті сөз тіркесінде о б ъ е к т і л і к 
жəне п ы с ы қ т а у ы ш т ы қ қатынастарда жұмсалады.
а) О б ъ е к т і л і к қатынастағы сөз тіркестері, негізінде, қимыл 
процесінің к і м г е , н е г е а р н а л ғ а н ы н , б а ғ ы т ы н , қ а н д а й 
з а т п е н ү с т е м е л е н г е н і н , қ а н д а й з а т п е н т ү й і с к е н і н , 
н е г е қ а м т ы л ғ а н ы н б і л д і р е д і .
Тоқсандағы Жамбылға толқындатып сөз келді (Жамбыл). 
Абайға үйдегі кемпір де бұрылып қарады (М.Əуезов). Төрт тү-
лікке толды аймақ, осынау аулым колхозда (Жамбыл). Дəулетке 
батып белшеден, ырысқа қандым, кенелдім (Жамбыл). Жа-
палақты тасқа ұрсаң да жапалақ өледі, тасты жапалақпен 
ұрсаң да жапалақ өледі (Мақал). Бұл жігітті қызметке алу ке-
рек.
ə) П ы с ы қ т а у ы ш т ы қ қатынастағы сөз тіркестері, негізінде, 
қимыл процесінің б а ғ ы т ы н білдіреді жəне м е к е н д і к , м е з -
г і л д і к , м а қ с а т т ы қ мағыналарда жұмсалады.
Мен ауданға барамын (Ғ.Мұстафин). Қарағандыға жүз елу 
кісі жіберілді. Ол... үйге кірді. Бұл үйдің барлық жаны жалаңаш-
жалпы далаға жүгіріп шығыпты (Ғ.Мүсірепов). Ушаковты 

жүктеу/скачать 2,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: