Тасова асел баймурзаевна бoлaшaқ бастауыш сынып мұғалімдерінің коммуникативтік креативтілігін қалыптастыру
жүктеу/скачать 4,45 Mb. Pdf көрінісі
|
diss.jum.29.12.2018
| когнитивтілігімен
сипатталады. Ӛндірістік үдеріс осы қажеттілікті қанағаттандыруға бағытталған когнитивтік қызметті қамтамасыз ететін пәннің танымдық қажеттілігінен туындайды [59]. Шығармашылық кәсіби ойлауды ескере отырып, М.М.Кашапов проблемалық мәселенің пайда болуын шығармашылық ойлаудың үлгісі ретінде қарастырады, ол ақпараттың жетіспейтінін іздеуге, оны талдау мен жалпылауға кӛмектеседі. Мәселенің маңызды ерекшелігі ретінде, автор тақырыпты олардың шешу қажеттілігін және негізінен жаңа, бұрын қолданылмаған әдісті кӛрсетеді [155]. Тағы бір маңызды тетік - ішкі мотивацияның болуы. Е.Виннер атап ӛткендей, «белгілі бір кезеңнен кейін бұл қабілет жеке және мотивациялық факторға қарағанда анағұрлым маңызды рӛл атқарады». А.А. Бодалев, В.А. Кан-Калик, Н.Е. Кузьмина, Е.В.Цуканова және басқалар коммуникациядағы креативтілікті дамыту біріншіден, қарым-қатынас тәжірибесі мен мінез-құлықтың қазіргі жағдайына, ӛзі және басқалар туралы психологиялық білімдерге, екіншіден, мінез-құлықтық үлгілер, үшіншіден, жеке мотивацияның ерекшеліктері шешуші ықпал ететіндігін айтады [156, 157, 158, 145]. Т.Ю.Осипова коммуникациядағы креативтілікті дамыту үшін коммуникативтік құзыреттілік, коммуникативтік икемділік және жеке тұлғаның құндылықты мотивациялық саласының ерекшеліктерін дамыту қажеттілігін айтады. Автордың пікірінше, коммуникативтік құзыреттілік коммуникативтік креативтілікті дамыту үшін негіз болып табылады, ӛйткені коммуникативтік білім мен коммуникациялық техниканың жоқтығы, эмпатикалық және ӛзін-ӛзі реттейтін дағдылар болмаса, қолданыстағы коммуникация тәжірибесін ӛзгерту мүмкіндіктері ӛте шектеулі [77, б. 58]. Екінші жағынан, елеулі құзыреттілік кейде креативтік үдерістерге кедергі келтіруі мүмкін. Коммуникативтік креативтілікті дамыту үшін коммуникациядағы шығармашылық тұлғаның сипаты: қарым-қатынасқа батылдық, басқа адамдардың пікірін ескеру қабілеті, ӛз пікірін білдіру қабілеті және басқасын тыңдау, серіктестің жағдайды қабылдау, қарым-қатынастың ӛздігінен және байланыс үшін «ашықтық» ретінде қарастырылады. Е.Л.Яковлев когнитивтік мазмұнның эмоционалдық және шығармашылық қабілеттерін түрлендіруді шығармашылық әлеуетті дамытудың басты принципі ретінде ӛзінің жеке басын іске асыру ретінде қарастырады. Автордың пікірінше, жеке даралықты білу - бұл ӛзінің эмоционалдық жай-күйін білу ғана емес. Креативтілікті дамытудың ең маңызды шарты - бұл адамның эмоционалдық ерекшеліктері мен бостандығы [159]. А.Н.Банюхова коммуникативтік креативтілікті дамытудағы оқытудың мақсаты тұрғысынан әртүрлі әлеуметтік жағдайлардың себептері мен 45 динамикасын түсіну және талдау дағдыларын дамыту, сондай-ақ тиімді, креативті, стандартты емес шешімдер жасау жеке тұлғааралық қарым-қатынас жағдайларын қарастырған [160]. Н.Д. Хмель болашақ мұғалімдердің даярлығын «мақсаттық, мазмұндық, процессуалдық компоненттердің тұрақты бірлігі, себебі мамандықты меңгерген тұлға кәсіби мазмұндық, тұлғалық, процессуалдық аспектілермен байланысты болады» деп кӛрсетеді. Сонымен қатар ғалым педагогикалық үдерістің тұтастығы туралы білімнің негізінде мұғалімді кәсіби даярлауды қалыптастыру қажеттігін теориялық тұрғыдан айқындап берді. Сондай-ақ педагогикалық процесті басқару үшін мүғалімнің теориялық даярлығы маңызды екенін дәлелдеді. Оның пікірі бойынша, мұғалімге жалпыға бірдей қабылданған пәнде педагогикалық даярлық, сабақ беретін пәннің мазмұнын жақсы білу жеткіліксіз, оған қосымша мұғалімнің бойында педагогикалық үдерістің тұтастығын қамтамасыз ететін, алуан түрлі жағдайда іс-әрекет жасауға мүмкіндік беретін арнайы кәсіби қасиеттер болуы керек деді [161]. Н.А. Тюрьмина негізгі ӛлшемдер қатарында адам субъект ретінде қайталанбас, жеке-психологиялық сипаттамасымен коммуникативтік креативтілік сапасында кӛрініс табатын нысанның ерекшелігін атайды. Автордың кӛзқарасы бойынша бұл нысанның ӛзіндік ішкі бай әлемі: мотивтері, қызығушылықтары, ұстанымдары, басқа адамдарға қарым- қатынасы, ӛзіндік бағасы, тартымдылық деңгейі бар болғандықтан оны тануда айтарлықтай қиындықтар туындатады [162]. Екіншіден коммуникативті креативтілікті қалыптастыру кӛзі адамдармен жүктеу/скачать 4,45 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|