Техника, технология и физико-математические науки



Pdf көрінісі
бет2/17
Дата31.03.2017
өлшемі2,89 Mb.
#11032
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17

А.Е. Қабдолова  
 
Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті, Атырау қаласы 
 
МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫНА БІР НЕМЕСЕ ЖАЗБАЛАР ҚОСУ 
 
В  данном  статье  отражены    основы  информационных  технологий,  в 
программе  Access  2007  имеется  ряд  наиболее  распространенных  шаблонов  баз 
данных.  В  новой  терминологии  такие  шаблоны  названы  предустановленными 
базами  данных.  Суть  создания  базы  данных  в  Microsoft  Access 2007  состоит  в том, 
что  сначала  надо  создать  структуру  базы  данных  (создать  структуру  таблиц  и 
установить  между  ними  связи),  а  затем  необходимо  заполнить  данными  таблицы 
новой  базы  данных.  Для  поиска  и  обработки  информации  служат  запросы,  а 
готовый результат выводится в виде отчетов.  
 
This  paper  describes  the  basics  of  information  technology,  Access  2007  has  a 
number of the most common database templates. In the new terminology, such patterns 
are called pre-installed database. The essence of creating a database in Microsoft Access 
2007 is that you first need to create a database structure (tables structure to create and 
establish communication between them) and then to populate the new database tables. 
For  searching  and  processing  information  requests  are,  and  the  finished  result  is 
displayed in the form of reports. 
 
 
Жазбалар  қосудың  негіздері  Access  мәліметқорында  деректерді  тиянақты 
және  жылдам  енгізу  деректердің  қалай  жұмыс  істейтіні  туралы  негіздерді  түсінуге 
көмектеседі  Мәліметтер  қорына  жасақтамасының  деректер  енгізуге  әсері  Access 
мәліметқоры  Microsoft  Office  Word  2007  құжаты  немесе  Microsoft  Office  PowerPoint 
2007  слайд  тақырыбы  сияқты  файл  емес.  Access  мәліметқоры  дұрыс  жұмыс  істеу 
үшін  кестелердің,  пішіндердің,  есептердің,  сұраулардың,  нысандардың     жиыны 
бірге болуы қажет. Осыған қосымша, нысандар жасақтама принциптерінің жиынына 
бекітілуі  керек  немесе  мәліметқоры  нашар  жұмыс  істейді  немесе  мүлде  жұмыс 
істемейді. Жасақтама принциптері бойынша деректерді енгізуіңізге байланысты әсер 
етеді  және  жұмыс  барысында    деректер  нысандары  және  жасақтамалары  туралы 
есте  сақтаңыз.  Access  деректерді  бір  немесе  оданда  көп  кестелерде  сақтайды. 
Қолданылатын кестелердің саны мәліметқорының жасақтамасына және күрделілігіне 
байланысты.  Соған  қарамастан  деректерді  пішіндерде,  есептерде  немесе  сұраумен 
қайтарылған  нәтижелерде  көруіңізге  болады.  Access  деректерді  тек  кестелерде 
және сол кестелердің жоғарысында құрастырылған нысандарда сақталады. Әр кесте 
деректердің бір түрін ғана қабылдау керек. Кестедегі әр жолақ деректердің бір түрін 
ғана  қабылдайды.  Мысалы  қабылдау  сандарына  орнатылған  жолаққа  жазбаларды 
сақтай  алмайсыз.  Егер  жолаққа  жазба  енгізгіңіз  келсе,  Access  қате  туралы  хабар 
көрсетеді.    Мысалы,  мәтін  деректері  түріне  орнатылған  жолаққа  (пошта  индексі 
сияқты)  сандарды  сақтауыңызға  болады,  бірақ  деректерге  есеп  жүргізілмейді. 
Кейбір  жағдайларда  жазбадағы  жолақтар  тек  қана  бір  мәнді  қабылдауы  керек. 
Мысалы,  мекенжай  жолағында  бірден  артық  мекенжайды  енгізе  алмайсыз.  Бұл 
Microsoft Office Excel 2007-де  бойынша деректердің шексіз түрін қабылдауға ұяшық 
орнатылғанға  дейін  атауларды,  мекенжайларды  және  суреттерді  енгізуге  мүмкіндік 
береді.  Дегенмен,  мәтін  және  жазбалар  деректер  түріне  орнатылған  жолақтарда 

Х.Досмұхамедов атындағы АтырМУ хабаршысы 
 № 2 (25), 2012 

14
 ~ 
 
элементтердің белгіленген тізімін енгізуіңізге болады. Осыған қосымша, Office Access 
2007  бағдарламасы  көпмәнді жолақ  деп  аталатын жаңа  мүмкіндік  береді.  Көпмәнді 
жолақты деректердің көптеген бөлшектерін бір жазбаға тіркеу үшін және көп мәнді 
қабылдайтын  тізімдерді  жасау  үшін  қолданылады.  Мысалы,  Microsoft  Office 
PowerPoint  2007  слайд  тақырыбын  және  мәліметқорындағы  жазбаларға  суреттерді 
тіркеуіңізге  болады.  Сонымен  қатар  атаулардың  тізімін  жасап  қажетті  атауларды 
таңдауыңызға болады. Көпмәнді жолақтарды қолдану мәліметқоры жасақтамасының 
ережелерін  бұзуы  мүмкін,  себебі  әр  кесте  жолағына  бірден  көп  жазба  сақтайсыз, 
бірақ  ол  орындалмайды  себебі,  Access  деректерді  арнайы,  жасырын  кестеледе 
сақтайды.  
Access  бағдарламасының  ескі  нұсқасында  деректер  енгізу  алдында  кем 
дегенде  бір  кесте  жасақтап  жасауыңыз  керек.  Кестеге  қосылатын  жолақтарды 
шешуіңіз  керек  және  әр  жолаққа  деректер  түрін  орнатуыңыз  керек.  Office  Access 
2007  бағдарламасында  бос  кестені  ашып  деректер  енгізуді  бастауыңызға  болады. 
Access  енгізелетін  деректер  негізінде  жолаққа  енгізілетін  деректер  түрін  шешеді. 
Деректер  түрінің  деректер  енгізуге  әсері  мәліметқордың  кестесін  жасақтағанда  сол 
кестедегі  жолақтарға  тиянақты  деректер  енгізу  қауіпсіздік  әрекетіне  көмектесетін 
деректер түрін таңдайсыз. Мысалы, бос кесте ашып сату көрсеткіштерін енгіздім деп 
есептеңіз.  Access  жолаққа  арналған  Сандық  деректер  түрін  шығарады.  Егер  біреу 
жолаққа  мәтін  енгізгісі  келсе,  Access  қате  хабар  көрсетеді  және  пайдаланушыға 
өзгертілген  жазбаны  сақтауға  рұқсат  бермейді —  және  деректерді  осылайша 
сақтайды.  Деректер  түрін  көруді көрсету.  Зерттегіңіз  келген  кестені  және  деректер 
түрі  және  пішімдеу  тобындағы  Деректер  кестесі  шартбелгісінде  екі  рет  басыңыз, 
Деректер  түрі  тізіміндегі  мәндерге  қараңыз.  Мән  кестедегі  әртүрлі  жолақтарға 
курсорды апаруға байланысты өзгереді. Мынау сурет тізімді көрсетеді: 
      Зерттегіңіз  келген  кестені тышқанның оң  пернесімен 
басып  Құрастырушы  көрінісі  түймесін  басыңыз.  Access  жасақтама  торында 
кестені  ашады  және  тордың  үстіңгі  бөлігінде  әр  кесте  жолағының  атауын  және 
деректер түрін көрсетеді. Бұл сурет жасақтама торындағы кәдімгі кестені көрсетеді. 
 
 
Office Access 2007 бағдарламасы Деректер жиыны деп аталатын жаңа мүмкіндік 
береді.  деректер  енгізу  пішінін  Microsoft  Office  Outlook  2007  бағдарламасында 
орнатуға,  сол  пішінді  ақпарат  жинау  үшін  электрондық  пошта  хабары  ретінде 
жіберуге  және  сол  деректерді  Access  дерекқорында  сақтауға  болады.  Деректер 
жиыны  мүмкіндігін  қолдану  бұл  бөлімнің  көлеміне  жатпайды.  Басқа  дерекқордан 
жазбаларды  қосу  үшін  қосылған  сұрауларды  қолдану  арқылы  қосылған  сұрау 
мәліметқор  көзінде  бір  немесе  бірнеше  кестеден  жазбалардың  тобын  және 
тағайындауда  бір  немесе  бірнеше  кесте  қосады.  Мысалы,  жаңа  тұтынушыларды 
және  сол  тұтынушылар  туралы  ақпарат  кестесі  бар  мәліметқорды  сұрайсыз  делік. 
Жаңа  деректерді  қолмен  енгізуді  болдырмау  үшін  оларды  мәліметқордағы 
кестелерге  сәйкес  қосуыңызға  болады.  Сонымен  қатар  қосуды  сұрауды  мыналарға 

Х.Досмұхамедов атындағы АтырМУ хабаршысы 
 № 2 (25), 2012 

15
 ~ 
 
қолдануыңызға болады. Жолақтарды  қосу шартқа негізделген.  Мысалы,  тек  белгілі 
тапсырыстары  бар  тұтынушылардың  аттары  мен  мекенжайын  қосқыңыз  келуіңіз 
мүмкін.  Кейбір  жолақтар  бір  кестеде  болғанда  жазбаларды  қосу  басқа  кестелерде 
болмайды.  Мысалы,  Тұтынушының  кестесінде  11  жолақ  бар  және  басқа 
мәліметқордағы  Тұтынушылар  кестесіндегі  жолақтар  11  жолақтың  9-на  сәйкес 
келеді.  Сұрауды  қосуды  тек  сәйкес  жолақтарда  деректерді  қосу  және  басқаларды 
елемеу үшін қолдануыңызға болады. Сұрауды қосу әрекеті мына негізгі қадамдардан 
тұрады.   
1.  Сұрауды қосу үшін сол таңдау сұрауын түрлендіру. 
2.  Қосуды  сұрауға  тағайындау  кестесін  және  жолақтарды  қосу.  Егер  басқа 
мәліметқорға  жазбаларды  қоссаңыз,  сол  мәліметқорды  бірінші  ашып 
кестелерді таңдауыңыз керек. 
3.  Жазбаларды  қосу  үшін  сұрауды  іске  қосу.  Іске  қосу  алдында  деректердің 
көшірмесін  жасаңыз.  Егер  қате  жіберсеңіз  тағайындау  кестесінен  қосылған 
деректерді  жоюыңызға  болады   —  бірақ  көптеген  жазбалады  қолмен  жою 
ұзақ уақыт алады. Көшірменің қолда болуы кез келген қателерді аз уақытта 
анықтауға көмектеседі. 
Таңдау  сұрауын  жасау  үшін:  1.Дерекқор  көзін —  қосқыңыз  келген  жазбалары  бар 
мәліметқорды  ашыңыз.  2.Жасау  шартбелгісінің  Басқа  тобында  Сұрау  жасақтамасы 
түймесін шертіңіз. 
 
 
Сұрау  жасақтама  торы  көрсетіледі  және  Кестені  көрсету    терезесі  көрсетіледі.  
3. Қосқыңыз келген жазбалары бар кестені таңдаңыз және Қосу түймесін және одан 
кейін Жабу түймесін басыңыз. 
Кесте сұрау жасақтама торының үстіңгі бөлігінде терезе ретінде көрсетіледі. Терезе 
кестедегі барлық жолақтарды тізімдейді. Бұл сурет сұрау құрастырушысындағы жай 
кестені көрсетеді: 
 
 
4.  Қосқыңыз  келген  жолақтарды  кестеден  алып  сұрау  жасақтамасы  торының 
астыңғы жағындағы Жолақ жолына апарыңыз. 
Астыңғы  бөлікте  әр  бағанға  бір  кесте  жолағын  қосуыңызға  болады.  Барлық 
жолақтарды  жылдам  қосуыңыз  үшін  кесе  жолағының  үстіндегі  жұлдызшаны  (*
басыңыз. Сурет бірнеше кесте жолақтары бар сұрау құрастырушысын көрсетеді: 

Х.Досмұхамедов атындағы АтырМУ хабаршысы 
 № 2 (25), 2012 

16
 ~ 
 
 
 
Мына сурет барлық қосылған жолақтары бар құрастырушыны көрсетеді: 
 
 
5.  Жасақтама'>Жасақтама шартбелгісінің Нәтижелер тобында Жегу түймесін шертіңіз. 
Қосқыңыз  келген  жазбаларды  сұраудың  қайтарылғанын  тексеріп,  қажетінше, 
қалаусыз  жолақтарды  жою  үшін  DELETE  пернесін  басыңыз.  Сонымен  қатар 
жасақтама 
торына 
қосымша 
жолақтарын 
сұрау 
нәтижелеріне 
қажетінше 
апаруыңызға  болады.  Сұрауды  қосуды  сұрауға  түрлендіру.  1.Жасақтама 
қойындысының  Сұрау  түрі  тобында  Қосу  түймесін  шертіңіз.  Қосу  деген    терезесі 
ашылады. 2. Сол мәліметқорда жазбаларды бір кестеден басқа кестеге қосуыңызға 
болады  немесе  жазбаларды  кестелерге  басқа  мәліметқорда  қосуыңызға  болады.   
Сол  дерекқорда  кестеге  жазбаларды  қосу:  1.Қосу  терезесінде    Кесте  атауы 
тізімінен тағайындау кестесін таңдаңыз. 2.OK түймесін басыңыз.  Алдыңғы бөлімнің 
4-қадамында  сұрау  жасақтама  торына  арналған  кестелер  көзінде  жолақтардың 
бөлігін немесе барлығын қостыңыз. Егер сол қадамды орындау кезінде тұтас кестені 
қоссаңыз,  Access  бағдарламасы  тұтас  тағайындау  кестесін  осында  көрсетілгендей 
Қосу жолына қосады. 
 
 
Алдыңғы бөлімнің 4-қадамында жеке жолақтар қоссаңыз және көздегі жолақтардың 
атауы  мен  тағайындау  кестелері  сәйкес  келсе,  Access  бағдарламасы  тағайындау 
жолақтарының атауын көрсетілгендей Қосу жолына автоматты түрде қосады. 
 
 
Егер  жеке  жолақтарды  қоссаңыз,  көздегі  және  тағайындау  кестесіндегі  кейбір 
атаулар  немесе  барлық  атаулар  сәйкес  келмейді,  Access  бағдарламасы  сәйкес 
келген  жолақтарды  Қосу  бос  жолында  қалдырады.  Көрсетілгендей  нәтижелер 
тізімінен қалаған бос жолақты басыңыз және көзді таңдаңыз. 
 

Х.Досмұхамедов атындағы АтырМУ хабаршысы 
 № 2 (25), 2012 

17
 ~ 
 
 
 
3.  Өзгертулерді қарап шығу үшін Көрініс түймесіін басыңыз. 
4.  Құрастырушы  көрінісіне  оралыңыз  және  жазбаларды  қосу  үшін  Жегу 
түймесін  басыңыз.  Басқа  дерекқордағы  кестеге  жазбаларды  қосу    керек 
болса: 
1.  Қосу терезесінде, Басқа мәліметқор түймесін басыңыз. 
2.  Файл  атауы  жолағында  тағайындау  мәліметқорының  орналасуын  және 
атауын теріңіз. 
3.  Кесте  атауы  жолағында  тағайындау  кестесінің  атауын  теріңіз,  одан  кейін 
OK түймесін басыңыз.  
Алдыңғы  бөлімнің  4-қадамында  сұрау  жасақтама  торындағы  Жолақ  жолына 
кестелер  көзінде  жолақтардың  бөлігін  немесе  барлығын  қостыңыз.  Егер  сол 
қадамды  орындау  кезінде  тұтас  кестені  қоссаңыз,  Access  бағдарламасы  тұтас 
тағайындау кестесін осында көрсетілгендей Қосу жолына қосады. 
 
 
Немесе,  4-қадамда  жеке  жолақтар  қоссаңыз  және  көздегі  жолақтардың  атауы  мен 
тағайындау кестелері сәйкес келсе, Access бағдарламасы тағайындау жолақтарының 
атауын көрсетілгендей Қосу жолына автоматты түрде қосады. 
 
 
Немесе  егер  жеке  жолақтарды  қоссаңыз,  көздегі  және  тағайындау  кестесіндегі 
кейбір атаулар немесе барлық атаулар сәйкес келмейді, Access бағдарламасы сәйкес 
келген  жолақтарды  Қосу  бос  жолында  қалдырады.  Көрсетілгендей  нәтижелер 
тізімінен қалаған бос жолақты басыңыз және тағайындауды таңдаңыз. 
 
 
4.  Өзгертулерді қарап шығу үшін Көрініс түймесін басыңыз. 
5.  Құрастырушы  көрінісіне  қосылыңыз  және  жазбаларды  қосу  үшін  Жегу 
түймесін басыңыз.  
Сұрыптау  кезінде  мәндерді  қайта  қолдану  үшін  Жазбаларды  жылжытуыңызға 
және  сол  мәнді пайдаланып  әр жазбаны  сұрыптауыңызға  болады.  Осылай  жасаған 
кезде  және  мәнді  сұраптау  кезінде  пернетақта  тіркесімін  қолданып  уақыт 
үнемдеуіңізге  болады.  Мысалы,  тапсырыстардың  тізімін  өнімнің  түрі  бойынша 
сұрыптау.  Бірінші  жазбада  тұтынушылар  кітаптар  сатып  алған  тапсырыстарды 
сұрыптау  үшін  кітаптар  деп  тересіз.  Келесі  жазбаға  жылжыған  кезде  сол  сұрыптау 
мәнін  көшіруіңізге  және  қайта  қолдануыңызға  болады.  Бұл  қадамдар  Пішін 
көрінісінде ашық пішін бар екенін білдіреді. 
 

Х.Досмұхамедов атындағы АтырМУ хабаршысы 
 № 2 (25), 2012 

18
 ~ 
 
 Әдебиеттер тізімі: 
  
1.  Microsoft  Office  Access  2007.    Автор:  Стив  Ламберт,  М.  Доу  Ламберт  III,  Джоан 
Преппернау. Переводчик Владислав Карпюк 
2.  Access 2007 на практике  Автор: О. В. Смирнова Издательство: Феникс  
3.  Н.Д.  Угринович,И.С.Лаушкина  Разработка  web-сайтов  и  их  публикация  в 
Интернете. Информатика и образование.№1,2001 
 
 
Б.Ж. Отаниёзов  
 
Высший военный таможенный институт при Государственном таможенном комитете 
Республики Узбекистан 
 
ОСНОВНЫЕ АСПЕКТЫ МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ МАТЕМАТИКИ В 
ЭКОНОМИЧЕСКИХ ВУЗах 
 
В  современный  период  развития  общества,  характеризующийся  коренными 
изменениями  социально-экономической,  политической  и  других  сфер,  целью 
высшего образования становится формирование творчески мыслящих специалистов 
высокого  уровня,  что  требует  развития  творческих  способностей,  сотрудничества 
преподавателей и студентов в учебном процессе.  
Необходимость  разработки  новых  подходов  к  обучению  диктуется 
неудовлетворенностью  общества  его  качеством.  Изменение  условий  жизни 
общества  неизбежно  вызывает  совершенствование  образовательных  концепций. 
Современный 
этап 
развития 
образования  характеризуется  качественными 
изменениями  его  содержания,  структуры,  внедрением  в  образовательный  процесс 
новых педагогических технологий.  
Сегодня никого не следует убеждать в необходимости активного изучения и 
применения  математики  в  экономическом  образовании.  Без  математики  не  может 
обойтись фактически ни одна наука. Однако есть различия между математикой как 
одним  из  методов  исследования  в  экономической  теории  и  математикой  как 
самостоятельной частью экономического образования вообще. 
В  экономической  теории  имеют  место  различного  рода  абстракции  – 
аналитические  и  математические.  Первые  позволяют  давать  качественные 
характеристики  объекта  анализа,  вторые  –  больше  связаны  с  количественными 
параметрами.  Преобладание  одних  или  других  не  дает  полной  картины,  и  только 
использование  в  необходимой  мере  обеих  раскрывает  экономическое  явление  в 
системном виде.  
Экономика  не  развивается  по  шаблонам,  хотя  в  хозяйственных  процессах 
обнаруживается  немало  закономерностей  и  тенденций,  в  которых  существуют 
объективные  экономические  законы.  Научные  предпосылки  анализа  всегда  в  той 
или  иной  мере  ограничивают  объект  исследования.  Без  подобных  предпосылок не 
обходится  ни  одна  модель,  ни  одна  формула  или  функция.  Важно  осознавать  эти 
ограничения  математического подхода  и не  абсолютизировать  его эффективность. 
В  этом  большую  роль  играет  математическое  моделирование  экономических 
явлений и процессов. 
Математические  методы  являются  важнейшим  инструментом  анализа 
экономических  явлений  и  процессов,  построения  теоретических  моделей, 

Х.Досмұхамедов атындағы АтырМУ хабаршысы 
 № 2 (25), 2012 

19
 ~ 
 
позволяющих 
отобразить 
существующие 
связи 
в 
экономической 
жизни, 
прогнозировать  поведение  экономических  субъектов  и  экономическую  динамику. 
Математическое  моделирование  становится  языком  современной  экономической 
теории, одинаково понятным для учёных всех стран мира [1]. 
Несмотря  на  многообразие  задач  в  экономике,  при  их  решении  можно 
выделить  некоторую  общую  последовательность  этапов,  через  которое  проходит 
любое операционное исследование. Как правило, это: 
- постановка задачи;  
-  построение  содержательной  (вербальной)  модели  рассматриваемого 
объекта  (процесса).  На  данном  этапе  происходит  формализация  цели  управления 
объектом,  выделение  возможных  управляющих  воздействий,  влияющих  на 
достижение  сформулированной  цели,  а  также  описание  системы  ограничений  на 
управляющие воздействия;  
-  построение  математической  модели,  т.  е.  перевод  сконструированной 
вербальной модели в ту форму, в которой для ее изучения может быть использован 
математический аппарат;  
-  решение задач, сформулированных на базе построенной математической 
модели;  
-  проверка  полученных  результатов  на  их  адекватность  в  природе 
изучаемой системы, включая исследование влияния так называемых вне модельных 
факторов, и возможная корректировка первоначальной модели;  
- реализация полученного решения на практике. 
Математическое моделирование экономических задач (явлений и процессов) 
является, с одной стороны, очень важным и сложным, а с другой — практически не 
поддающимся  научной  формализации  процессом.  Заметим,  что  неоднократно 
предпринимавшиеся  попытки  выделить  общие  принципы  создания  математических 
моделей  приводили  либо  к  декларированию  рекомендаций  самого  общего 
характера, трудноприложимых для решения конкретных проблем, либо, наоборот, к 
появлению рецептов, применимых в действительности только к узкому кругу задач. 
Применение  математической  моделирования  для  решения  экономических 
задач  в  преподавании  математических  дисциплин  предполагает  обеспечение 
студентов  и  слушателей  методическими  и  учебными  материалами  нового  типа  — 
экономико-математическими учебниками и задачниками. В связи с этим необходимо 
разработать  новые  методические  приёмы  и  обновить  методическую  систему 
преподавания математических дисциплин.  
Слово  «методика»  в  переводе  с  древнегреческого  означает  «способ 
познания», «путь исследования». Метод - это способ достижения какой-либо цели, 
решения конкретной учебной задачи.  
Существуют разные точки зрения на содержание понятия «методика». Одни, 
признавая  методику  наукой  педагогической,  рассматривали  ее  как  частную 
дидактику  с  общими  для  всех  предметов  принципами  обучения.  Другие  считали 
методику  специальной  педагогической  наукой,  решающей  все  задачи  обучения  и 
развития  личности  через  содержание  предмета.  Приведем  несколько  примеров 
определений.  
Методика  преподавания  математики  (математических  дисциплин)  -  наука  о 
математике  как  учебном  предмете  и  закономерностях  процесса  обучения 
математике учащихся различных возрастных групп и способностей.  
Методика  обучения  математике  –  это  педагогическая  наука  о  задачах, 
содержании  и  методах  обучения  математике.  Она  изучает  и  исследует  процесс 

Х.Досмұхамедов атындағы АтырМУ хабаршысы 
 № 2 (25), 2012 

20
 ~ 
 
обучения математике в целях повышения его эффективности и качества. Методика 
обучения  математике  рассматривает  вопрос  о  том,  как  надо  преподавать 
математику.  
Методика  преподавания  математики  -  раздел  педагогики,  исследующий 
закономерности  обучения  математике  на  определенном  уровне  ее  развития  в 
соответствии  с  целями  обучения  подрастающего  поколения,  поставленными 
обществом.  Методика  обучения  математике  призвана  исследовать  проблемы 
математического образования, обучения математике и математического воспитания. 
Методика  преподавания  математики  –  педагогическая  наука  и  соответственно, 
учебная  дисциплина,  исследующая  закономерности  обучения  математики  вообще, 
закономерности обучения математике в школе в частности, наука о математике как 
учебном  предмете  и  закономерностях  процесса  обучения  математике  учащихся 
различных возрастных групп на определенном уровне её развития в соответствии с 
целями обучения, поставленными обществом [7] . 
Методика  преподавания  математики  занимается,  прежде  всего,  изучением, 
разработкой  и  усовершенствованием  различных  методов,  а  также  форм 
преподавания математики не только  в школах, в лицеях и колледжах в частности в 
ВУЗах. Она решает,  также многообразные организационные вопросы, возникающие 
при применении  этих  методов и  форм  на  практике.  Эта  дисциплина  выясняет,  как 
обеспечить  прочные  систематизированные  знания  и  навыки  в  объеме, 
установленном программой, тратя на это минимум времени и сил, и как обеспечить 
достижение тех воспитательных целей, какие ставит себе изучение математики.  
Методика  преподавания  математики  изучает  и  систематизирует  опыт 
лучших  учителей  и  даёт  возможность  начинающему  учителю  избежать  многих 
ошибок, легко допускаемых на первых порах и приводящих к большим потерям для 
учащихся.  Исходя  из  конкретных  задач,  стоящих  перед  учителем  математики, 
имеющим  класс  с  определенным  составом  учащихся  или  студентов,  определенную 
программу,  определенные  учебники,  твердое  расписание,  методика  устанавливает 
способы наилучшего использования всех этих конкретных условий для достижения 
поставленной цели. Кроме того, она накопляет также опыт учителей, говорящий о 
желательности тех или иных изменений в учебных планах, программах, учебниках.  
Следует  что,  методика  преподавания  математики  (математических 
дисциплин)  –  наука,  предметом  которой  является  обучение  математике,  причём  в 
широком  смысле:  обучение  математике  на  всех  уровнях,  начиная  с  дошкольных 
учреждений и кончая высшей школой. 
Методика 
преподавания 
математики 
(математических 
дисциплин)  
развивается на базе определённой психологической теории обучения, т.е. методика 
преподавания 
математики 
представляет 
собой 
«технологию» 
применения 
психолого-педагогических теорий к начальному обучению математике. Кроме того, 
в  методике  преподавания  математики  должна  отражаться  специфика  предмета 
обучения – математики. 
Методика  математики  –  наука,  выводы  которой  немедленно  и  самым 
широким  образом  применяются  на  практике  и  являются  базой  искусства 
преподавания [6]. 
Методика 
преподавания 
математики 
в 
экономических 
ВУЗах 
(математических  дисциплин)  прежде  всего,  должна  отвечать  на  несколько 
основных, тесно связанных между собой вопросов. Из них: 
–  зачем  обучать  математике?  Очевидно,  ответ  на  этот  вопрос  можно 
получить,  исходя  из  общих  задач  воспитания,  которые,  в  свою  очередь, 

Х.Досмұхамедов атындағы АтырМУ хабаршысы 
 № 2 (25), 2012 

21
 ~ 
 
определяются задачами, стоящими перед обществом на соответствующем этапе его 
развития. 
– кого обучать математике? С одной стороны, это вопрос о возрасте: когда 
целесообразно  приступать  к  обучению  детей  математике  и  когда  следует 
заканчивать  изучение  обязательной  для  всех  программы?  С  другой  стороны  это 
приобретающий  все  большую  актуальность  вопрос  о  «после  школьном» 
продолжении  в  ВУЗах  математического  образования,  в  частности    преподавания 
высшей  математики,  математического  моделирования  экономических  процессов, 
теории вероятности и математической статистики и.т.д. 
–  каково  содержание  изучаемого  курса  математики?  Ответ  на  этот  вопрос 
теснейшим  образом  связан  с  ответом  на  вопрос  о  целях  обучения  математике. 
Следует подчеркнуть, что, пожалуй, именно в математике вопрос о том, что именно 
и в каком объеме следует отобрать из сегодняшней науки с начиная для школьной 
программы до высшей школой, является наиболее сложным, важным и спорным.  
–  как  обучать  математике?  Очевидно, что  ответ на  этот  вопрос  и  является 
важнейшей  частью  курса  методики  преподавания  математики.  Причем  этот 
материал является наиболее подвижным, наиболее конкретным, наиболее близким 
учителю-практику, требует к себе поистине творческого отношения. 
Дидактика математики относится к группе педагогических наук и находится 
в тесной связи с педагогикой. Влияние на нее оказывают и математические науки. 
Также  методика  математики  основывается  на  понятиях  и  законах  психологии. 
Физиология  высшей  нервной  деятельности,  в  частности  учение  И.П.  Павлова  об 
условных  рефлексах,  находит  применение  в  обучении  математике.  Плодотворное 
влияние на дидактику математики оказывает связь с логикой, историей математики 
и ее историей. 
Методика преподавания математики рассматривает такие вопросы, как цели 
обучения,  математические  понятия  и  предложения,  теоремы  и  их  доказательство, 
задачи и их решение, методы и формы обучения, урок по математике и др [3].  
Методика  преподавания  математики  претерпевает  в  своем  развитии 
большие  трудности,  прежде  всего,  из-за  сложностей  преодоления  разрыва  между 
школьной  математикой  и  математической  наукой,  а  также  из-за  того,  что  она 
является  пограничным  разделом  педагогики  на  стыке  философии,  математики, 
логики, психологии, биологии, кибернетики и, кроме того, искусства [6].  
Методика  преподавания  математики  в  ВУЗах  возникла  с  целью  поиска 
педагогически-целесообразных путей и способов изложения учебного материала.  
Цель методики обучения математике заключается в исследовании основных 
компонентов  системы  обучения  математике  в  ВУЗах  и  связей  между  ними.  Под 
основными  компонентами  понимаются:  цели,  содержания,  методы,  формы  и 
средства обучения математике.  
Предмет  методики  обучения  математике  отличается  исключительной 
сложностью.  Предметом  методики  обучения  математике  является  обучение 
математике,  состоящее  из  целей  и  содержания  математического  образования, 
методов,  средств,  форм  обучения  математике.  На  функционирование  системы 
обучения  математике  оказывает  влияние  ряд  факторов:  общие  цели  образования, 
гуманизация  и  гуманитаризация  образования,  развитие  математики  как  науки, 
прикладная  и  практическая  направленность  математики  (решения  экономических 
задачи  на  основе  математической  моделирование  и.т.д),  новые  образовательные 
идеи и технологии, результаты исследований в психологии, дидактике, логике и т.д. 
Совокупность  этих  факторов  образует  внешнюю  среду,  которая  оказывает 

Х.Досмұхамедов атындағы АтырМУ хабаршысы 
 № 2 (25), 2012 

22
 ~ 
 
непосредственное  влияние  на  систему  обучения  математике.  Многие  компоненты 
внешней среды воздействуют на нее через цели обучения математике.  
Изучение  математических  дисциплин  организует  мышление,  способствует 
развитию  четкости  и  лаконичности  в  изложении  доводов  и  аргументов, 
дисциплинирует научные исследования и создает необходимую базу для понимания 
и сопоставления исследовательских работ и учебных дисциплин разных стран. Язык 
математики  –  это,  образно  говоря,  язык  музыки,  которые  могут  в  большинстве 
случаев понимать все без переводчика. 
 
Список литературы 

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет