Тұрақсыздық жайлаған көршілес мем лекеттердің барлығы да бізге туыстас


Мұнай және газ министрлігі 34 қазба байлықты игеруші және алты



Pdf көрінісі
бет4/6
Дата19.01.2017
өлшемі2,85 Mb.
#2198
1   2   3   4   5   6

Мұнай және газ министрлігі 34 қазба байлықты игеруші және алты 

мұнай-газ компаниясымен арадағы келісімшартты бұзбақшы. Аталған 

министрліктің жауапты хатшысы Қанатбек Сафиновтің айтуынша, 

олар осы мағынадағы хатты таяу арада тағы да 120 компанияға 

жолдамақшы. Оған басты себеп – шетелдік инвесторлардың 

қолға алған жобасындағы қазақстандық қамту бойынша талапты 

орындамай, ел заңын белден басып, бассыздыққа жол беруі. 

жөнінде» атты Үкіметтің көшпелі оты ры-

сын да осы мәселеге қатысты Маңғыстау-

Мұнай Газ компаниясы өз ойын төмен де-



гіше өрбітіпті. 

Ұзақбай ҚАРАБАЛИН, 

«МаңғыстауМұнайГаз» АҚ-тың бас 

директоры:

– Бір жағынан, қазба байлықты иге-

ру ге мүмкіндік беріп отырған Үкімет жо-

ба ларды жүзеге асыруда жұмыс орны-

ның көптеп ашылуына, жергілікті 

отан 

дық тауарлар, материалдар мен 

қыз меттің кеңінен тұтынылуына мүдделі. 

Ал тағы бір жағынан, мұнай операциясын 

жү зеге асырушылар ұзақ жылдар бойы 

на рықта тұрақты жұмыс істеп келе жат-

қан танымал әрі сенімді тасымал да у шы-

лар дың тауарлары мен материалдарын 

тұты нып, солардың қызметіне жүгінгісі 

ке 

ле 

ді. Әрі келісілген шартқа сәйкес, 

қаз 

ба байлықты игерушілерге мұнай 

опе 

рациясын жүргізуде халықаралық 

стан дарттағы технология мен әдіс-тәсіл-

дерді пайдалану міндеттелген. Әрине, 

бұл олардың халықаралық деңгей мен 

та сымалға сай болуын талап етеді. Өкі-

ніш ке қарай, бүгіндері біз қазақстандық 

тауар лар мен қызмет түрлерінің бәрі осы 

стандартқа жауап бере алмайтындығын 

айтуға мәжбүрміз. Әсіресе, күкірт сутегі 

мен ауа тығыздығы жоғары кен орын да-

рын байытуда аса сапалы құрал-жабдық 

пен материалдар керек. Ал ондайлар 

біз де жоқ. Айналып келгенде, компания-

лар мұнай операциясын келісімшартта 

бел гіленген мерзім ішінде жүзеге асы-

рып шығуда халықаралық деңгейді қа-

лай қамтимыз және сонымен қатар 

мем лекеттің жергілікті өндірістің өнімін 

тұты ну туралы талабын қалай орын дай-

мыз деген екі оттың ортасында қалып 

қо йып отыр. Әрине, бұл – шешімі күр-

делі мәселе. Бірақ өзге елдердің және 

компаниялардың тәжірибесі көрсетіп 

отырғандай, оны оңтайлы шешуге бола-

ды. Егер тараптар аталған мәселені ше-

шу 

ге қызығушылық білдіріп, ымыраға 

келу де жүйелі шараларды бірлесе оты-

рып, келісіп жасаса.

Алайда мамандар мұндай уәжбен 

ке ліс пейтіндігін айтады. Мұнай-газ са-

ла  сындағы шаралар мен басқосуларға 

қа ты сып, осы негізде қабылданған ма-

ңыз 

ды құжаттарды түзуге атсалысқан 

ға 

лым ағамыз Тоқтамыс Меңдебаев, 

келі 

сімшартты бұзатын біз емес, шет-

елдік ин 

весторлардың өздері дегенді 

ай тады. 

Мемлекеттік бағдарламамен үй ала алмаймыз, ал ипотекаға жағдайымыз келмейді. 

Деген мен банкте қаржыңды жинақтасаң, саған сол көлемде арзан несие беретін «Тұрғын үй-

жинақбанкі» бар дегенді естідім. Сол туралы кең мағлұмат бере аласыздар ма?

Әсем АХМАДИЕВА, Аягөз қаласы

Бұл ретте Қазақстанның «Тұрғынүйжинақбанкі» 

АҚ-тың баспасөз хатшысы Сәуле Омарова Әсемге 

Се мей қаласындағы филиалға баруына немесе 

Қазпоштаның Аягөздегі жергілікті бөлімшесінің 

қызметіне жүгінуге болатындығын айтады. 

– Біздің банк тек аймақтағы филиалдары ар қы-

лы ғана емес, сонымен қатар «Қазпошта» АҚ-тың 

пошталық-жинақтаушы жүйесі бойынша да қыз-

мет көрсетеді. «Қазпошта» АҚ-тың жергілікті бө-

лімшесіндегі арнайы жүйе біздің банк қызметіне 

қы зығушылық білдірген тұтынушыларға кеңес бе-

руді, банк атынан тұрғын үй жинағы туралы келі-

сімшарт жасап, тұтынушының құжаттарын қабыл-

дау ды, тұрғын үй жинағы шотына аударған жарна 

со масын, тұрғын үй займын өтеу бойынша шотқа 

са лым аударуды жүзеге асыра алады. 

Сондай-ақ, 1 сәуірден бастап «Қазпошта» АҚ 

бө лімшелеріне Веб-сервер деп аталатын арнайы 

бағ дарламалық модуль орналастырылды. Бұл 

осы бағыттағы істі жеңілдетіп, алыс аймақтармен 

банктің байланысын жеңілдете түседі.

Бүгінде Әсем айтып отырғандай, Тұрғынүй жи-

на қ банкінің тұрғын үй бойынша займының па-

йыздық ставкасы ең төмен болып саналады. Ол 

бағдарлама тарифіне сәйкес, жылына 3,5-тен 5 

пайыз аралығын қамтиды. Осы мөлшерлеме са-

лымшы келісімшартқа отырғаннан бастап заем 

бойынша қызмет көрсету мерзімі аяқталғанша 

еш өзгеріске ұшырамайды. Аталған жинақ жүйе-

сіне қатысушы болудың тағы бір ерекшелігі, са-

лым шы бізде ақшасын жинақтағаны үшін банк 

оған екі пайыздық сыйақы тағайындайды жә-

не жинақтаған сомасының 20 пайыздай көле-

мін де мемлекеттік сыйақы беріледі. Әрине, ол 

сый ақының ең жоғарғы мөлшері 200 айлық 

есеп тік көрсеткіштің 20 пайызынан аспауы тиіс. 

Сонымен қатар салымшыларға салық бойын-

ша да жеңілдік көрсетіледі. Банк несиесін пай-

да ланған азаматтар үстемеақысына жеке табыс 

са лығын төлемейді. Ол үшін заем алушы жұмыс 

орны на банктен анықтама апаруы керек.

Тұрғын үй бағдарламасы 2014 жылға дейін ұзартылуы мүмкін

Естуімше, алдында қабылданған бағдарлама бойынша 

мем ле кеттік тұрғын үй құрылысы 2010 жылы аяқталуы тиіс 

екен. Жалпы, бұл іс өз жалғасын таба ма, қолжетімді тұрғын үй 

бойынша менің кезе гім әлі келмеп еді? 

Фатима КҮМІСБЕКҚЫЗЫ, Ақтау қаласы

Өзіңіз айтып отырғандай, бағ-

дар лама бойынша мемлекеттік 

қыз меткерлерге бөлінетін қол же-

тімді тұрғын үй құрылысы биыл 

аяқ талуы тиіс. Әйтсе де бұл іс өз 

жал ғасын табуы әбден мүмкін. 

Қаң тар айының соңында Үкімет 

саға тына қатысқан Құрылыс жә-

не тұрғын үй коммуналдық шар-

уа шылығы істері жөніндегі агент-

тік тің төрағасы Серік Нокин осы 

не гізде мәлімдеме жасаған еді. 

Өз сөзінде ол: «Мемлекеттік 

бағ  дарламаның  уақыты  2010 

жылы аяқталады, соған сәй кес, 

біз бұрынғы Экономика жә 

не 


бюджетті жоспарлау министр-

лі гі әзірлеген 2010-2014 жыл-

дар ға арналған үдемелі индус-

трия лық-инновациялық  да му 

бағдарламасына  өз  ұсы ны  сы-

мызды енгізген едік. Құры лыс-

тың шарттары мен көлемі ал дын-

ғысындай бола береді», – деді.



P.S. Осы жағдайлардың бәрін жүйелі түрде жүзеге асыратын болсақ, 

отандық тұтынушыларымыздың патриоттығын оятатын болсақ, онда сүт 

өнімдеріміз де бәсекеге қабілетті болары анық. Сондай-ақ сөрелерімізде 

импорттық өнімдер мен біздің де өнімдеріміз иін тіресіп тұрар еді. 

Әйтпесе, әжелеріміздің құрты мен сары майына жету қайда-а-а-а...

Тоқтамыс МЕҢДЕБАЕВ, 

экономика ғылымының докторы, 

профессор:

– Үкіметтің бұл іс-қимылы өте орын-

ды, оны толықтай құптаймын. Біздің 

қаз ба байлығымызды игеріп жатқандар 

өза ра келісілген келісімшарттардағы та-

лап тарды үздіксіз бұзып, оны орындамай 

келе ді. Мұндай келеңсіздікке Үкімет ин-

вес торлар болғаны үшін ғана бүгінге де-

йін шыдап келді. Бірақ «жаман үйді қо-

на 

ғы билейді» демекші, бұдан әрі 

олар 

 

дың бассыздығына жол бере 

алмай мыз. Қазақстан шығаратын техно-

ло гия мен материалдар, құрал-жаб дық-

тар халықаралық стандарттарға сәйкес 

емес, сондықтан оны тұтына алмаймыз 

дег 

енмен де келіспеймін. Олар өздері 

тұты натын барлық тауарды да, қызмет 

тү рін де сырттан тасымалдауда. Олардың 

ба 

сым бөлігі ескі, соған қарамастан, 

шет елдік компаниялар оны жаңасының 

баға сымен бағалайды. Айналып келген-

де, шығын көлемі де қолдан жасалады. 

Жыл соңында мұнайдан түскен табысты 

бө лерде біздің тарап қатты ұтылады. 

Бір Қашаған бойынша мысал кел-

тіре йін. Каспий қайраңында Қашаған – 

Ақ тоқты – Қайран деп жалғасып жататын 

мұнай-газ кен орындары бар. Ол арада 

шетелдіктердің бірігуімен, 1998 жылы 

өзара консорциум құрылған болатын. 

Аталған кен орындарын игеру бойынша 

дайын дық жұмысы да осы кезеңде бас-

талды. Сөйтіп, тараптар өзара шарттары 

мен талабын белгілеген-тұғын. Оған 

өзім де қатысқанмын. Шетелдіктер эко-

ло гия бойынша барлық жауапкершілікті 

мой нына алған әрі Қашаған кен орнын 

игеру 2005 жыл болып белгіленген. 

Алайда олар мұндағы бір де бір талапты 

орындамады, керісінше кен орнын игеру 

мерзімін алдында 2008-ге, одан кейін 

2011-ге, енді 2013 жылға шегерді. Яғни 

келісімшартты бұзып келе жатқан – біз 

емес, олар. Каспий теңізін ластанудан 

қор ғау бойынша Үкімет шығарған шы-

ғынның 20 пайызын да олар өтеген жоқ. 

Бұдан әрі олардың бассыздығына шыдау 

мүмкін емес. Сондықтан әу баста жасал-

ған келісімшарттарды бұзып, оны қайта-

дан қатаң талап негізінде жасау керек. 

Демек, шетелдік инвесторлар бұзған 

ке лісімшартты біз де бұзып, ел мүддесі 

тұр ғысында оны қайта жасауымыз керек. 

Бұл талапқа ұзақ жылдар біз шыдаған 

се 

кілді шетелдік инвесторлар да көнуі 

тиіс деп есептейміз. 

Үйдің 


түрі

Орташа 


аумағы

Ай сайынғы төлем 

Сатып алу 

құқығымен 

Тек жалға 

алу


1 бөлме

50,27


68 673

50 272


2 бөлме

82,21


112 299

82 208


3 бөлме

130,20


177 852

130 196


4 бөлме

130,30


177 994

130 300


5 бөлме

284,60


388 773

284 600


Жалға алушы төрт айдың ішінде «ФН 

ме 


неджмент» басқарушы компаниясына 

1 миллион теңге кепілдік ақша құюы тиіс, 

бұл қаржы коммуналдық ақы төленбей 

қал 


са немесе үйдің бүлінген жерлерін 

қал пына келтіру үшін пайдаланылады. Тү-

бінде сатып алуды көздейтіндер тек уа-

қыт 


ша жалға тұруды қалайтындардан 

айына көбірек ақы төлейді. Жал мерзімі – 

13 жыл деп белгіленген. Сонда айына 68 

673 теңгеден төлегенде, «Ақжайық» ке-

ше нін дегі 1 бөлмелі пәтер 71 мың дол-

лар ға  тү седі  екен. 

«СҚ жылжымайтын мүлік қоры» өкіл-

де рі «жалға беру үшін арнайы пәтер салы-

нып жатқан жоқ, бұл үлестік құрылыс ны-

сан дарындағы сатылмай қалған пәтерлер. 

Құры лысты аяқтауға Ұлттық қордан 240 

мил лиард теңге бөлінді. Бұл қаржы мін-

детті түрде мемлекет қазынасына қайта ры-

луы тиіс. Сондықтан төлем қабілетіне айы -

ры қша көңіл бөлінеді» деген ұстаным да.

 

Ғосман ӘМРИН,«Самұрық-Қазына» 



жылжымайтын мүлік орталығы» АҚ 

басқарма төрағасы:

– Жариялылықты көздеу мақсатында 

тұрғын үй комиссиясы мүшелерінің көп-

шілігі бізден бөлек тәуелсіз ұйымдар 

өкілдері, қор өкілдері азшылықта. Бұл 

пәтер бөлу ісінің ашықтығын арттырады 

деп ойлаймыз.

Екіншіден, сүт саласының дамуына 

ауыл дардың шалғайлығы кері әсерін ти гі-

зуде. Мәселен, Астанадан 120 шақырым-

дай қашықтықта орналасқан Қорғалжын-

нан сүт жинап келгенше, Белоруссияның 

бү 

кіл аймағын шарлап шығасың. Яғни 



геог  рафиялық жағдайымыз да – кері әсер 

ету ші фактор. Ал негізінен, Белоруссияда 

өн діріп алынатын сүттің көлемі біздегідей 

ғана. 


Үшіншіден, республикалық бюджеттен 

ауыл шаруашылығын қолдауға бөлінетін 

қар жы Белоруссиямен салыстырғанда тө-

мен. «Белоруссияда мемлекеттік бюджет-

тің 13 пайыздық шығыстары ауыл шаруа-

шы 


лығын қолдауға жұмсалады. Ал 

Қа зақ станда бұл көрсеткіш төмен», – дей-

ді Владимир Кожевников. 

Осындай жағдайлардан кейін де бе-

лорустар өнімдерін батыл түрде арзанға 

са та ды. Қазіргі күні сүт өнімдеріне бай-

ла 

ныс 


ты баға жағынан Белоруссияға 

бәсеке ле се алатын ел болмай тұр. Оны 

Владимир Ко 

жевников те мойындап 

отыр. «Мәселен, Бе 

ло 


руссияда сүттің 

сатып алу бағасы – 8 рубль. Ресейде – 

14 рубль, ал бізде 10-12 рубль. Яғни ба-

ға жағынан белорустармен, бір 

ден 

айтам, бәсекелесе алмаймыз», – дей ді 



ол. Сондықтан да «бізге бағаға бай ла-

ныс ты түрлі жеңілдіктер қажет» деп есеп-

 тейді  ол. 

А

б



ай ОМАРОВ (к

о

лла



ж)

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ

№58 (284) 13.04.2010 жыл, сейсенбі



www.alashainasy.kz

5

e-mail: info@alashainasy.kz

ӨРКЕНИЕТ

?

Б I Л Г I М   К Е Л Г Е Н   Б I Р   С Џ Р А Ћ

Б I Л Г I М   К Е Л Г Е Н   Б I Р   С Џ Р А Ћ

Алматы қаласындағы Ахмет Жұбанов атындағы музыка мектебінің 

оқушылары жақында бірнеше халықаралық байқаулардан жүлделі оралды деп 

естіп едім. Отанымыздың намысын шетелде қорғап жүрген жас музыканттар 

туралы кеңірек ақпарат берсеңіздер...

Арнұр РҮСТЕМҰЛЫ, Алматы қаласы

Тарихи орталықта не бар?

Ахмет Жұбанов атындағы дарынды 

бала ларға арналған республикалық ма-

мандандырылған музыка мектебінің тәр-

биеленушілері осы жылдың наурыз, сәуір 

айларында бірнеше елде өнер көрсе тіп, 

қанжығалары майланып қайтты. Жа қын да 

Ресейдің Новокузнец қаласында өткен 

Халықаралық импровизация мен ком-

позиция байқауына үш оқушы қатысты: 

Нү 


реддин Нұрасыл композиция және 

импро визация аталымы бойынша фор-

тепиано аспабында ойнап, гран-при жеңіп 

алды, Қайрат Тұсынбеков саксафон аспа-

бында ойнап, импровизация аталымы 

бойынша үшінші орынды иеленді және 

Дархан Төлеев фортепиано аспабында 

ойнап, дипломға ие болды. Үш оқушының 

да ұстазы – Ербол Қалиакпарұлы. Бұл бай-

қаудың ерекшелігі, мұнда байқауға қаты-

сушылар бір композитордың шығар ма сын 

жаттап, орындау шеберлігін ғана көрсетпей, 

өздерінің шығарма 

шылығын, өз ком-



Семейде тарихи құжаттар сақталған орталық бар деп естідім. Ол қашан 

ашылған және оның қорында қандай ерекше құжаттар бар?

Азамат АҚЫШЕВ, Тараз қаласы

ШАР


А

Айнұр СЕНБАЕВА 

Сәтбаев мүсіні сыйға тартылды

Ойыншығы жоқ бала 

телміреді басқаға…

ҚҰМШАРЫҚ


Роза РАҚЫМҚЫЗЫ

позицияларын орындады. Сондай-ақ 

жақында А.Жұбанов мектебінің дарын ды 

оқушылары Чехияның Прага қаласында 

өткен «Музыкалық фейерверк» байқауына 

қатысып, скрипка аспабы бойынша 

Қараше ва Кәмила (2-орын), Құсайынова 

Жансая (3-орын) жүлделі орындарды 

иеленді. Оқытушылары – Шәрбат Рахме-

тина. Тағы бір жаңалық, таяуда Ресейдің 

Владивосток қаласында өткен «Музыкаль-

ный Владивосток-2010» шекті аспаптар 

халықаралық байқауына 15 жасар виолон-

чельші Айдос Хамитов қатысып, 14 пен 31 

жас аралығындағы контрабасшылар то-

бында бақ сынасып, соңғы турға дейін өтіп, 

диплом алып қайтты. Жас дарындар алда 

талай халықаралық байқауларға қатысуды 

жоспарлап отыр.

Биыл Семей қаласындағы Шығыс Қа-

зақ  стан ның  тарихи  құжаттар  ор талығының 

құрылғанына 90 жыл тол ды. 

Ол 1920 жылы Семей губерниялық 

револю 


циялық комитетінің шешімімен 

өлке тарихы бойынша губерниялық 

мұрағат қоры ретінде құрылған болатын. 

Алғаш мұрағат бөлімінің жетекшісі өлке 

тарихын, тұрмысын жақсы меңгер ген, ол 

Халықаралық байқауда бақ сынаған кімдер?

ТҰСАУКЕСЕР

САХНА


ІЗ.ДЕН.ІС

БӘЛЕ ҚАЙДАН ДЕМЕҢІЗ…

Мамандардың пікірінше, шамамен 

төрт жасқа дейін бала маңайындағы заттар 

мен ойыншықтарына жанды нәрсе ретінде 

қарайды. Сондықтан да құлағы «жыртыл-

ған» қоянының немесе ескірген қуыршағы-

ның үлкендер тарапынан қоқысқа таста-

луының өзі бала үшін нағыз трагедия 

ре тінде қабылдануы ықтимал. Өйткені көп 

жағдайда ойыншық – кез келген бүлдір-

шіннің жан досы, сүйікті серігі. Бұл ретте 

ойыншық түрлерінің сан алуан болуы 

заңды. Бірақ қалай болғанда да, олардың 

барлығы белгілі бір эстетикалық, педаго-

гикалық талап-талғамдарға сай болуы 

шарт. Мысалы, соңғы уақыттарда балалар 

ойыншығы түр-түрімен шығарылып, дең-

гей 


лік тұрғыда айтарлықтай дамыды. 

Деген мен бүгінде дерматологтардан бас-

тап психологтарға дейін, балаларға 

арналған көптеген ойыншық өнімдерінің 

үлкен қауіп көзіне айналып отырғанын 

айтып, дабыл қағуда. Деректерге сүйенсек, 

ойыншық бизнесі бойынша дүниежүзінде 

бірінші орында Қытай елі тұр. Яғни әлемді 

жаулаған ойыншық өнімдерінің 70 пайызы 

күншығыс еліне тиесілі. Осы орайда жұрт-

шылықтың ойыншық сапасына байланысты 

наразы пікірі де, негізінен, қытайлық 

өнімдерге қатысты туындап келді. Қайсыбір 

жылдары бүкіл Еуропада Қытайдың әлем-

дік стандартқа сай келмейтін, құ рамында 

улы қорғасын мен кадмий бар бояуларды 

пайдаланып жасаған балалар ойыншығы-

ның миллиондаған топтамасын кері қайта-

руға байланысты сауда тартыстары бол-

ғаны да белгілі. Тіпті осы мәселе екі-үш 

жыл бұрын еліміздің Парламентінде де 

қаузалып, алайда «Қазақстанда ойыншық 

сапасына қатысты айтарлықтай пробле-

малар жоқ» деп мәлімделген. Мәселе онда 

да емес. Мұны қозғап отырған себебіміз, 

– қай кезде де, қандай жағдайда да, әлем 

жұртшылығы айрықша мән беріп келе 

жатқан мұндай өзекті мәселеге немқұрайды 

қарауға болмайды. 

КӨРШІНІҢ ОЙЫ КӨШ ІЛГЕРІ

Өкінішке қарай, бұл тұрғыдан алғанда 

біз әлі де бейғамбыз. Балаларымыздың 

не мен ойнап, қалай ойлап жүргеніне сон-

ша лықты бас қатыра бермейміз. Шын-

дығында, отандық рыноктың ойыншық 



Бала атаулыға ортақ бір 

қасиет – ойынқұмарлық. Кез 

келген бала үшін ойын – 

ешкім үйрете алмайтын 

нәрсеге өздігінен үйрену, 

өмірді тану және белгілі бір 

ортаға, белгілі бір 

жағдайларға бейімделу 

тәсілі. Тұлпар шығар 

жүйрікті қашаннан-ақ 

тұлғасынан таныған ата-

бабаларымыздың «Баланың 

ойнағанына, қазанның 

қайнағанына қара» деген 

даналығы да осы 

заңдылықпен астасып 

жатқаны анық. 

сөрелерінен ойып орын алған шетелдік 

Барбилер мен тасбақа Ниндзялар, Өрмек-

ші адамдар мен Наруто, Бетмандар бүкіл 

ұлт ұрпағын жат мәдениетке тәуелді етуге 

айналды. Балалар ойыншығы рыногының 

жыл сайын қарқынды түрде дамып келе 

жатқанына қарамастан, отандық өнімдері 

елдегі бүкіл ойыншық саудасының небәрі 

10-12 пайызын құрап отырғанын уайым 

еткен ресейліктер, бұл реттегі кедергіні заң 

жүйесінен іздейді. Яғни «заңдық актілердің 

жетілдірілмегендігі салдарынан, отандық 

ойыншық өндірушілер ресейлік мульт-

фильм дер мен балалар әдебиеті персонаж-

дарын пайдалану құқынан айырылып 

қалды. Біз сөйтіп, ел азаматтарының 

балалық шағымен байланысты тұтас бір 

мә дени қабатты жоғалтып отырмыз» дей-

ді. Ал заңдық тұрғыда мұрсат берілген 

жағ дайда олар, әйгілі «Балықшы мен ал-

тын балық туралы ертегіден» бастап, 

«Алтын кілт немесе Буратиноның басынан 

кешкендері», «Айболит пен Бармалей», 

аусар Иванушка, Винни-Пух, Мурзилка 

мен Мюнхгаузен сияқты, басқа да толып 

жатқан балалар фильмдерінің танымал 

персонаждарын ойыншық үлгісінде 

ұсынуға дайын. Және бұл кездейсоқ емес. 

Олардың пікірінше, ойыншық рыногын-

дағы оңды жағдай бүлдіршіндердің бақыт-

ты балалығы мен денінің саулығына, ин-

тел 

лектуалдық және рухани тұрғыда 



мей лін ше кемелденіп өсіп-жетілуіне тіке -

лей негіз болады. 



ҚОЗҒАЛЫС БАР, ҚОЛДАУ ЖОҚ

Іргелес елдер, тіпті бүкіл әлем жұрт-

шылығы шындап бас қатыра бастаған 

ойын шық мәселесіне Қазақстан қоғамы 

әлі де жеңіл-желпі қарап отыр. Әйтпесе 

біздің ойыншық өндірісін жолға қоюы-

мызға не кедергі? Мысалы, халық ауыз 

әдебиетінің інжу-маржанындай ертегілер 

мен батырлық жырларымыз, аңыз-әңгіме-

леріміз күні бүгінге дейін кертілмеген, 

қоры 

тылмаған күйі қалып келеді. Қы-



тайдың арзанқол ойыншық тарына алдан-

ғанды қойып, сол ұлттық фольклор дың 

қызықты кейіпкерлерін балалары мызға 

түрлі формада, түрлі стильде кейіптеп, 

ұсына білсек, қандай тағылымды дүние 

болар еді! Бір анығы, «ұлттық ойын шық» 

дегенде... біз әлі күнге тек киіз үй мен «қа-

зақша киінген» қуыршақтарды, жылқы, 

түйе мүсіндері үлгісіндегі кәдесыйларды 

місе тұтумен келеміз. Осыдан біраз уақыт 

бұрын Сәкен Болысов басшылық ететін 

«Атакәсіп – Астана» ЖШС-нің балаларға 

ар налған жеті түрлі ойыншық жасап шы-

ғар ғаны нан  хабардар  болдық.  Алайда 

бөбек домбыра, әсем үй, керемет үй, саз 

аспаптары, ойландырар оюлар, әуендік 

бесік,  Астана-Бәйтерек сипатындағы са-

нау лы ғана ойыншық түрлері – әрине, 

мұхитқа қосылған тамшыдай-ақ дүние. 

Бірақ тиісті орындар мен қалталы азамат-

тардан қолдау болған жағдайда, кәсіпкер 

ұлттық ойыншықтың аталымдары мен 

көлемін көбейте түсуге бар. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет