Қушылардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы
жүктеу/скачать 0,85 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5. Ӛсу мен дамудың тұқым қуалау қасиеттері мен сыртқы ортаның жағдайларына тәуелділігі.
- 6. Ӛсу мен даму акселерациясы
| 4.
Әрекеттік жүйелер мен мүшелердің қызметтерінің биологиялық беріктігі немесе мықтылығы. Қандай да болмасын мүшелер жүйесінің қызметі ӛмірдегі қажеттіліктен анағұрлым артық мӛлшерде болады. Бұған қоса, кӛпшілік қызметтердің бірнеше мүшелерде қосарланып орындалуы байқалады. Мұндай ұйымдасу ағзаға қауырт жағдайларда тірлігін сақтап қалу үшін қажет. Дегенмен, балалар мен жастардың оқуын, дене еңбегін, спортпен шұғылдануын шектеп отырған жӛн. Ӛйтпесе бала ағзасы жан-жақты дамымайды. 5. Ӛсу мен дамудың тұқым қуалау қасиеттері мен сыртқы ортаның жағдайларына тәуелділігі. Баланың ӛсу мен даму қарқыны, жыныстық деморфизм, жеке мүшелердің жетілуі тұқым қуалау қасиеттеріне байланысты. Дегенмен олар сыртқы ортаның жағдайына байланысты ауытқуы да мүмкін. 6. Ӛсу мен даму акселерациясы . Балалардың ӛсу мен дамуының олардың ата-аналарымен салыстырғанда жылдамырақ болуын акселерация деп атайды, яғни қазіргі балалар мен жастардың белгілі бір жас мерзімінде олардың ата-аналарының сол жасындағы денесінің ірі болып, ерте жетілуін айтады. Ӛсу мен дамудың акселерациясының себептері туралы бірнеше болжамдар бар ( генетикалық , урбанизациялық , әлеуметтік-экономикалық), бірақ олардың 21 әрқайсысы жеке алғанда ӛсу мен дамудың акселерациясын толық дәлелдей алмайды. Оқу-тәрбие жұмыстарын ұйымдастырғанда балалардың жасын белгілі бір топқа бӛлуге тура келеді, яғни әртүрлі жастағы балаларды бір топқа қосады . Акселерация дегеніміз, балалар мен жасӛспірімдердің ӛсу мен даму қарқынының үдеуі. Бұл терминді алғаш ұсынған Е. Кох (1935). Қазіргі уақытта акселерацияның дәуірлік және топішілік түрлері бар. Қазіргі заманғы балалардың, бұрынғы кездің балаларынан денелік дамуы алдыда болуы, дәуірлік акселерация деп аталады. Ол жатыр ішіндегі даму кезіде-ақ байқалады. Топішілік акселерация – жеке бір баланың ӛз құрбыларынан денелік артықшылығын білдіреді. Ол акселераттардың бойы ұзын, күші кӛп және тыныс алу жүйесі кӛрсеткіштері жоғары болады. Олардың жыныстық жетілуі жылдамырақ ӛтіп, ӛсу үдерісі ерте аяқталады. Физикалық-химиялық гипотеза. Ғалымдардың бірі қазіргі заманғы балаларға күн сәулесінің әсері кӛп деп санаса, екіншісі кӛптеген радиостациялардың жұмысынан туындайтын электрлік-магниттік толқындардың ӛсуге- дамуға әсері бар деп дәлелдейді. Алайда, зерттеушілердің кӛпшілігі ӛндірістік қалдықтардың ынталандырушы әсері бар деген гипотезаға кӛбірек сүйенеді. Ӛндірістік қалдықтар ауа, су арқылы тамақ ӛнімдерімен аздаған мӛлшермен ағзаға түсіп, онда ӛтетін үдерістерге ықпал етеді. Енді бір ғалымдардың пікірінше, акселерация әлеуметтік жағдайлармен пайда болады: тамақтану мен дәрігерлік қызметтердің жақсаруы, қалада ӛмір сүрудің ағзаның ӛсуіне әсер етуі. Үшінші топтың гипотезасы – акселерация, гетерозис және басқа да кӛріністердің биологиялық циклдерінің ӛзгеруінің нәтижесі болып табылады. Гетерозистің әсері, қазіргі замандағы адамдардың кӛшіп-қонып жүруінің 22 ұлғаюы мен нәсілдік аралас отбасылардың кӛбеюімен байланысты. жүктеу/скачать 0,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|