«Валеология» пәніне репродуктивті және сексуалды денсаулықты қорғау жөніндегі
жүктеу/скачать 1,79 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тамақтану мәдениеті.
- Қозғалыс мәдениеті.
- Эмоция мәдениеті.
| 9. «Салауатты
өмір салтын құраушылар» мультимедиалық презентациясының сүйемелдеуімен өтетін оқытушының шағын-дәрісі. Салауатты өмір салты жүйе тәрізді өзара байланысты және өзара ауыспалы үш негізгі элеменеттерден, үш мәдениеттен құралады: 1. Тамақтану мәдениеті. 2. Қозғалыс мәдениеті. 3. Эмоция мәдениеті. Тамақтану мәдениеті. Салауатты өмір салтында тамақтану анықтаушы, жүйеқұрушы болып табылады, өйткені, ол қозғалыс белсенділігі мен эмоциялы тұрақтылыққа жағымды әсер етеді. Дұрыс тамақтанғанда тағам даму барысында өндіріліп шығарылатын тағамдық заттардың табиғи түрде сіңірілу технологияларына сәйкестенуге ең жақсы жағдайды жасайды. Қозғалыс мәдениеті. Табиғат аясындағы аэробты физикалық жаттығулардың (жүру, іш киіммен жүгіру, суда жүзу, шаңғымен сырғанау, егістік- бақшалардағы жұмыс және т.б.) сауықтырушы әсері бар. Оларға күн сәулесі мен ауа ванналары, тазартушы және шынықтырушы су процедуралары кіреді. Эмоция мәдениеті. Жағымсыз эмоциялардың (қызғаныш, ашу, қорқыныш және т.б.) қиратушы алып күші бар, жағымды эмоциялар (күлкі, қуаныш, ризашылық сезімдері және т.б.) денсаулықты сақтай отырып, жетістікке қол жеткізуге әсер етеді. Академик Н.М. Амосов денсаулықтың жаңа парадигмасын нақты әрі конструктивті түрде анықтады: "Денің сау болуы үшін өзіңнің тұрақты және айтарлықтай жеке күш- жігерің қажет. Оларды басқа еш нәрсемен алмастыруға болмайды». 10. Қоғамдық денсаулық. 8 Қоғамдық денсаулық – жалпы қоғам мен қауымдастықтың денсаулығы; «қауымдық және дербес, мемлекеттік пен жекеменшік ұйымдардың, қоғамның саналы таңдауы мен ұйымдасқан күш-жігері арқылы денсаулықты нығайту мен өмірді ұзарту, аурулардың алдын алу өнері мен ғылымы» ретінде анықталады. Қоғамдық денсаулық профилактикасының әдістері – оқыту бағдарламаларын енгізу, саясатты, қызмет көрсетуді жасап шығару, сондай-ақ, ғылыми зерттеулер жүргізу. Қоғамдық денсаулық түсінігі мен вакцина ұғымы тығыз байланысты. Денсаулық сақтау саласына үлкен мемлекеттік бағдарламалардың жағымды әсер етуі кеңінен мойындалды. Бір жағынан, XX ғасырда денсаулық сақтау саласындағы саясаттың нәтижесінде жас нәрестелер мен балалардың арасындағы өлім-жітімнің, сонымен қатар, әлемнің көптеген бөлігінде өмір сүру ұзақтығы тұрақты түрде өсе бастағандығы тіркелді. Мәселен, американдықтардың орташа өмір сүру ұзақтығы 1900ж. бастап 30 жасқа, ал күллі әлемде – алты жасқа артқандығы есептеліп отыр. жүктеу/скачать 1,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|