Зертханалық сабақтардың ОҚу материалдары сутегі №1 зертханалық жұмыс Тәжірибелер: Аспаптар мен реактивтер
жүктеу/скачать 1,11 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6. Ортофосфор қышқылының тұздары.
| 5. Фосфор қышқылдарын алу. (в-тәжірибесін тартпа шкафта жасау керек). а) Фосфор (V) оксидінен фосфор қышқылдарын алу. 3-тәжірибеде алынған фосфор оксидін воронкадан сынауыққа дистилденген сумен жуып ерітіңдер. Ерітінді мөлдір болғаннан кейін, екінші сынауыққа құйып әлсіз қышқылдық орта болғанша (ол үшін көк лакмус қағазымен анықтау керек) сода ерітіндісімен бейтараптаңдар. Тәжірибе нәтижесінде қандай қышқыл түзілгенін дәлелдеңдер. Реакция теңдеуін жазыңдар.
Ерітіндінің қалған бөлігін стақанға құйып 10-15 мл су және 1-2 мл концентрлі азот қышқылын (қосылу реакциясын тездету үшін) және су қоса отырып 5-10 минут қайнатыңдар. Кейін оның 1-2 тамшысын сынауыққа алып әлсіз қышқыл ерітіндісіне дейін сода қосып бейтараптаңдар және күміс нитратын қосыңдар. Тұнбаның түсінен қосылу реакциясының біткенін анықтаңдар. Реакция нәтижесінде қандай қышқыл түзілді? Егер қосылу реакциясы аяқталмаса қалған ерітіндіні әлі де 5-10 минут қайнатып, анализді қайталаңдар. Реакция теңдеуін жазыңдар. ә) Қызыл фосфорды тотықтыру арқылы ортофосфор қышқылын алу. Фарфор табақшада фосфордың аз мөлшерін 5-6 мл концентрлі азот қышқылын қосып қыздырыңдар. Егер фосфор толық әрекеттеспей қалса, тағы да азот қышқылын қосып, ерітіндіні қайнатыңдар, суалтыңдар (не үшін?). Қалдығын сумен сұйылтып, әлсіз қышқылдық ортаға дейін содамен бейтараптаңдар, күміс нитратын қосып сынаңдар. Тәжірибе нәтижесінде қай қышқыл түзіледі? Реакция теңдеуін жазыңдар. 6) Фосфориттен немесе сүйек ұнтағынан ортофосфор қышқылын алу. Фарфор табақшаға аздап сүйек ұнтағын немесе фосфоритті салып, оған күкірт қышқылын (1:1) құйыңдар. Қоспаны қайнатып сүзіңдер, ерітіндіде ортофосфор қышқылы бар екенін дәлелдеңдер, ол үшін аммоний молибдатының ерітіндісін пайдалану керек. Реакция теңдеуін жазыңдар. 6. Ортофосфор қышқылының тұздары. а) Натрий фосфаты және оның гидролизі. Кестедегі ортофосфор қышқылының диссоциациялану тұрақтысының шамасына қарағанда сілтілік металдар фосфаттары гидролиздене ме, жоқ па? Болжаңдар. Натрий фосфатының гидролизі қай сатыда тоқтайды? Осы болжамдарды тексеру үшін натрий гидро-, дигидро- және фосфат ерітінділерін қызыл және көк лакмус қағаздарымен сынаңдар. Натрий фосфаты гидролизінің сатылап диссоциациялану теңдеуін жазыңдар. Оның әрі қарай гидролизденуіне қандай иондардың пайда болып көбеюі кедергі болады? Әмбебап индикатор қағазының көмегімен ерітіндінің рН-ын анықта. ә) Кальций фосфатын алу: Зертханада бар реактивтерден кальций фосфатын, гидро- және дигидрофосфатын алыңдар. Реакция теңдеуін жазыңдар. Алынған тұздардың ерігіштігі туралы қорытынды жасаңдар. Кальций гидрофосфатының тұнбасына сірке қышқылын қосыңдар. Не байқалады? Түсіндіріңдер. Реакция теңдеуін жазыңдар. б) Алюминий және темір фосфаттарын алу. Бір сынауыққа темір (III) хлоридінің ерітіндісін, екіншісіне алюминий сульфатының ерітіндісін құйыңдар. Әрқайсысына натрий ацетаты мен натрий фосфаты ерітінділерін қосыңдар. Тұнбалардың түсін байқаңдар. Бұл ненің тұнбалары? Ацетат иондарының қатысы қандай? Алюминий және темір фосфаттарының түзілу реакциясының теңдеулерін жазыңдар. жүктеу/скачать 1,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|