1. Мәдениет туралы антропологиялық түснік. Теориялардың мысалдары
жүктеу/скачать 57,77 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- А. Дж.Тойнбидің өркениеттер теориясы
- Н.Я. Данилевскийдің «мәдени-тарихи типтер» (өркениеттер) теориясы
|
1. Мәдениет туралы антропологиялық түснік. Теориялардың мысалдары. Мәдени антропология адамның, қоғамның және мәдениеттің қалыптасу және даму процестерін зерттейді. Мәдениет туралы антропологиялық түсіндірме: : мәдениет - адам мен қоғамның өмір сүру бейнесі, антропология өзі грек тілінен шыққан («антропос» – адам, логос- ілім, ғылым) «адамның пайда болуы мен эволюциясы туралы ғылым» деп аударылады. Мәдени антропология (мәдениет антропологиясы) – адам мәдениетті жасаушы және оны жасаушы ретінде талданатын антропологиялық ғылыми зерттеулердің ерекше саласы. Бұл білім саласы 19 ғасырдың соңғы ширегінде Еуропа мәдениетінде қалыптаса бастады. Мәдени антропологияның негізін салушылардың бірі ағылшын ғалымы Эдвард Барнет Тайлор (1832-1917) болды. Ол «Алғашқы мәдениет» (1871) кітабында мәдениеттердің дамуының эволюциялық концепциясын атап көрсетті. Кітап автордың зерттеу тақырыбын қалай түсінетінінен басталады. «Мәдениет, - дейді ол, - ... адамның қоғам мүшесі ретінде сіңірген білімнің, наным-сенімдердің, өнердің, моральдың, заңдардың, әдет-ғұрыптардың және басқа да кейбір белгілер мен әдеттердің жиынтығы. МӘДЕНИЕТТІҢ АНТРОПОЛОГИЯЛЫҚ ТЕОРИЯСЫ ПСИХОАНАЛИЗ ФУНКЦИОНАЛИЗМ ЭТОЛОГИЯ СТРУКТУРАЛИЗМ А. Дж.Тойнбидің өркениеттер теориясы Өркениет, А. Дж. Тойнби ілімінде, —оқшауланған қоғам, ол екі негізгі өлшемдермен сипатталады: 1) дін және оның ұйымдастырылған түрі; 2) аймағы және оның туған жерінен алшақтығының деңгейі Тойнби 21 өркениеттерді атап көрсетіп, кейін олардың санын 37-ге жеткізді. XX-шы ғасырда олардан 10 өркениет қалды. Н.Я. Данилевскийдің «мәдени-тарихи типтер» (өркениеттер) теориясы Н.Я. Данилевский «Ресей және Еуропа» атты еңбегінде қоғам дамуының 10 ерекше мәдени-тарихи типтерін (өркениеттерін) атап көрсетті. Олар туылу, даму, гүлдену, құлдырау кезеңдерінен өтеді : 1) мысыр, 2) қытай 3) ассирия-вавилон-финикия (ежелгі семиттік) 4) үнді, 5) иран, 6) еврей, 7) грек, 8) римдік, 9) жаңа семиттік немесе аравиялық, 10) герман-романдық немесе еуропалық. Екі американдық тип (мексикандық және перуандық) қаза тапты, дамуға шамасы келмей қалып. Жаңа тип– славяндық қалыптасуда. Мәдени-тарихи типтердің өркениеттердің негіздері – дін, мәдениет (ғылым, өне, техника), саясат, экономика. Н.Я. Данилевский европоцентризмге және тарихи прогресстің бірсызықтық принципіне қарсы шықты. Әрбір мәдениеттің өз тарихы бар және дамудың өз жолы бар. жүктеу/скачать 57,77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|