126жм назарқұл Еркебұлан
Сүйек тінінің жасушааралық заты(матриксі)-
жүктеу/скачать 495,92 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Органикалық ЖАЗ органикалық құрамы бойынша
- ЖАЗдың бейорганикалық химиялық құрамы бойынша
- 70.Ретикулофиброзды сүйек тіндері. Ағзада орналасуы және морфофункциональдық ерекшеліктері. Гистогенез және регенерация.
| Сүйек тінінің жасушааралық заты(матриксі)-сүйектің құрғақ салмағының 75% пайызын құрайды.Ол құрамы бойынша: 65% минералды, 25% органикалық ж/е 10% судан тұрады.Егер сүйек тініде органикалық зат азайатын болса, онда ол морт сынғыш, ал минералды зат азайатын болса,майысқақ болады.Яғни ЖАЗ сүйек тінінің беріктігі мен серпінділігіне жауап береді.
Органикалық ЖАЗ органикалық құрамы бойынша- I типті коллаген ( 90%) және шамалы 5% III-, IV-,V-,XII-типті коллагендерден тұрады.I-типті коллаген сүйек тінінің коллагенді талшықтарын құрастырады,бұл оның созу күштерге үстеме берік қасиетін қалыптастырады.Қалған 5% коллагенді емес ақуыздар ЖАЗ-дың минералдануын қамтамасыз етеді. ЖАЗдың бейорганикалық химиялық құрамы бойынша-кальцийдің аморфты фосфатынан ж/е гидроксиапатиттің кристалдарынан тұрады.Кристалдар-коллаген молекулаларымен остеонектин арқылы байланысады да,сүйек тінінінң мынадай қызметтерін анықтайды:беріктігін,зат алмасуын ж/е өміршеңдігі 70.Ретикулофиброзды сүйек тіндері. Ағзада орналасуы және морфофункциональдық ерекшеліктері. Гистогенез және регенерация. Сүйек тіндері (textus ossei) — бұл шамамен 70% Бейорганикалық қосылыстардан, негізінен кальций фосфаттарынан тұратын жасушааралық Органикалық заттардың жоғары минералдануы бар дәнекер тінінің мамандандырылған түрі. Сүйек тінінде организмдегі метаболикалық процестерде маңызды рөл атқаратын 30-дан астам микроэлементтер (мыс, стронций, мырыш, барий, магний және т.б.) табылды. Органикалық заттар-сүйек матрицасы-негізінен коллаген ақуыздары мен липидтерден тұрады. Шеміршек тінімен салыстырғанда оның құрамында аз мөлшерде су, хондроитинсер қышқылы бар, бірақ көптеген лимон және басқа қышқылдар органикалық сүйек матрицасын сіңдіретін кальций кешендерін құрайды. Осылайша, сүйек тінінің қатты жасушааралық заты (шеміршек тінімен салыстырғанда) сүйектерге жоғары күш береді, сонымен бірге сынғыш болады. Органикалық және бейорганикалық компоненттер бір — бірімен үйлескенде сүйек тінінің механикалық қасиеттерін-созылу мен сығылуға қарсы тұру қабілетін анықтайды. Минералданудың жоғары деңгейіне қарамастан, сүйек тіндерінде олардың құрамына кіретін заттардың үнемі жаңаруы, үнемі қирауы және құрылуы, өзгермелі жұмыс жағдайларына бейімделу қайта құрылуы жүреді. Сүйек тінінің морфофункционалды қасиеттері жасына, физикалық белсенділігіне, тамақтану жағдайларына, сондай-ақ эндокриндік бездердің, иннервацияның және басқа факторлардың әсерінен өзгереді. Ретикулофиброзды, талшықты сүйек тіндері - құрсақтағы нәресте сүйегін құрағыш эмбриондық (біріншілік) сүйек тіні, содан соң ол маманданған, екіншілік пластинкалы сүйек тіндеріне ауысып отырады. Ересек адамда ретикулофиброзды сүйек тіндері бұлшықет сіңірінің сүйегімізге бекитін жерінде, бассүйек тігісінде, тіс альвеолында, ішкі құлактың сүйек лабиринтында жәнеде сынып қалған сүйектің регенерация кезінде, жазлып келе берген жерлерінде сақталып отырады. Пластинкалы сүйекпен салыстырып қарағанда, қалың талшықты сүйек тіндері мына өзгеше белгілерімен сипатталады: 1) ЖАЗ құрамында кездесетін коллаген будалар тығызырақ, қалыпты болады (тіпті микроскоптың кішкентай үлкейтуі арқылы да көрінеді),жәнеде әртүрлі бағыттарда өтеді; 2) матриксіңде негізгі аморф заты, негізінен протеогликандар көп; 3) минерал тұздар аз кездеседі; 4) коллаген талшықты будалардың арасында сүйек лакуналарында ретсіз, шашыраңқы орналасқан остеоциттері көп. Остеоциттер бір-бір-бімен сүйек әзекшелерінде өтетін, ұзын тармақталған өсінділері арқылы байланысқан. Қарастырылған ерекшеліктеріне сәйкес жуан талшықты сүйек тінінің физикалық беріктілігі шамалы, қалыптасу жылдамдылығы және зат алмасу деңгейі өте жоғары және матриксі өою базофилді боялған, кальциймен байланыста болатын лимон қышқылының деңгейі көбірек. Ретикулофиброзды сүйек тінінің негізгі затында ұзын анастомозды түтікшелері бар ұзартылған сопақша сүйек лакундары бар, олардың процестерімен остеоциттер жатыр. Бетінен өрескел сүйек периостеуммен жабылған. жүктеу/скачать 495,92 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|