Дәріс №9 Тақырыбы: Катиондар мен аниондардың топырақпен сіңірілуі. Жоспар
жүктеу/скачать 1,29 Mb.
|
file-10252 (5)
- Бұл бет үшін навигация:
- МЕХАНИКАЛЫҚ СІҢІРУ ҚАБІЛЕТІ.
- ФИЗИКАЛЫҚ (МОЛЕКУЛАЛЫҚ) СІҢІРУ ҚАБІЛЕТІ. Топырақтың заттардың тұтас молекулаларын сіңіру қабілеті физикалық немесе молекулалық сіңіру қабілеті деп аталады
|
Дәріс №9 Тақырыбы: Катиондар мен аниондардың топырақпен сіңірілуі. Жоспар: Топырақтың сініру қабілетінің жалпы сипаттамасы. Топырақ сіңіру қабілетінің түрлері. СІҢІРУ ҚАБІЛЕТІ деп топырақтың газдарды, буларды және суда еріген немесе ұнтақталған қосылыстарды сіңіру қабілеті аталады. Сіңіру құбылысы Ежелгі Греция мен Римде белгілі болған және оны теңізшілер суды тұщыландыру үшін кеңінен қолданған. Бұл қасиет шамамен 100 жыл бұрын ғана зерттелген. Топырақтың сіңіру қабілеті туралы ең нақты және дұрыс ілімді К. К. Гедройц ұсынған. К.К. Гедройц бір-бірінен сіңіру механизмімен, сіңірілетін заттармен және топырақ құнарлылығындағы рөлімен ерекшеленетін сіңірудің 5 түрін анықтады. МЕХАНИКАЛЫҚ СІҢІРУ ҚАБІЛЕТІ. Топырақтың кеуекті дене ретінде ол арқылы сүзілетін заттарды ұстау қабілеті механикалық сіңіру қабілеті деп аталады. Механикалық сіңіру кезінде диаметрі топырақ кеуектерінің диаметрінен үлкен болатын заттар ғана ұсталып қалады. Бұл сіңіру мөлшері механикалық құрамға байланысты: топырақ неғұрлым ауыр болса, оның кеуектерінің диаметрі соғұрлым жұқа болады, сондықтан сіңіру соғұрлым жоғары болады. Механикалық сіңіру ондағы ұсақ бөлшектердің топырақтан шайылуына жол бермейді. Кейде механикалық сіңіру арқылы жаңа топырақтар пайда болады. Бұл суармалы егіншілік аймақтарында орын алады, мұнда жыл сайын суда араласқан көп мөлшердегі лай суару суымен бірге өрістерге түседі. Топырақта ұстай отырып, лай біртіндеп жиналып, жаңа профильді құрайды. ФИЗИКАЛЫҚ (МОЛЕКУЛАЛЫҚ) СІҢІРУ ҚАБІЛЕТІ. Топырақтың заттардың тұтас молекулаларын сіңіру қабілеті физикалық немесе молекулалық сіңіру қабілеті деп аталады. Молекулалардың сіңірілуі топырақ коллоидтарының бетінде электростатикалық тартылыс болуына байланысты болады. Физикалық сіңіру арқылы топырақта су буы және әртүрлі газдар, соның ішінде аммиак жиналуы мүмкін. Су және аммиак ең күшті сіңіріледі, көмірқышқыл газы аз сіңіріледі, ал оттегі мен молекулалық азот өте әлсіз сіңіріледі. Су буының физикалық жұтылуы кезінде коллоидты бөлшектердің айналасында су қабықтары пайда болады, олар шағын қалыңдықта бөлшектермен берік ұсталады. Қалыңдағанда, бұл қабықтар біршама қозғалғыштыққа ие болады және су өсімдіктерге қол жетімді болады. Топырақтың физикалық сіңіретін заттардың мөлшері аз, сондықтан сіңіру қабілетінің бұл түрінің нақты практикалық мәні жоқ. жүктеу/скачать 1,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|