Дәріс кешені философия пәні және оның тарихи динамикасы
жүктеу/скачать 339 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ДӘРІС КЕШЕНІ 1. Философия пәні және оның тарихи динамикасы Глоссарийлер
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ С.АМАНЖОЛОВ АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІКУНИВЕРСИТЕТІ ТАРИХ, ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ ФАКУЛЬТЕТІ ФИЛОСОФИЯ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК - САЯСИ ТЕОРИЯЛАР КАФЕДРАСЫ ФИЛОСОФИЯ ПӘНІ БОЙЫНША ДӘРІС ТЕЗИСТЕРІ (Барлық мамандарға арналған) Өскемен, 2015 ж ДӘРІС КЕШЕНІ 1. Философия пәні және оның тарихи динамикасы Глоссарийлер (анықтама, сөздік); Аксиология - құндылықтар ілімі, адам қызметінің бағытталғандығын, адамның іс-қылықтарыныңмотивациясын анықтайтын жалпы маңызды принциптердің философиялық теориясы. Ақиқат – танушы субьектінің обьектіні дәл күйінде бейнелеуі, оны өмірде бар күйінде, адамның өзінен және оның санасынан тыс және идеялардың, пікірлердің, теориялардың, ілімдердің және дидактикалық дамушы дүниенің тұтас бейнесінің обьективтік мазмұны. Абсолют ( лат. absolutus – шартсыз, шексіз) - идеалистік философияның ұғымы, барлық бардың (сущее) біртұтас, жалпы, бастаусыз және шексіз деп пайымдалатын, кез-келген салыстырмалы және шартты болмысқа қарсы қойылатын рухани алғашқы бастауын білдіреді. Абсолюттік идея-Гегель философиясының негізгі категориясы, универсумды толық күйінде, шартсыз, нақты және тұлғалық жалпылық күйінде білдіреді (яғни, субъектіні де, субстанцияны да). Абсолюттік рух – Гегельдің философиялық жүйесінде абсолюттік идеяның өзіндік санасын жүзеге асыратын рух дамуының қорытынды звеносы. Аксиология-құндылықтар туралы ілім, адам қызметінің бағытталғандығын, адамның іс-қылықтарының мотивациясын анықтайтын жалпы маңызды принциптердің философиялық теориясы. Антиномия (грекше - заңның өзіне өзі қайшы келуі) – 1) зат туралы екеуі де қайшылықты пікірлердің бірлігі, бұл пікірлердің логикалық негізделуі бірдей дәрежеде нанымды бола алады; 2) идеяны немесе заңды дәлелдеп тұжырымдауға тырысқанда пайымдалатын жойылмайтын қайшылық. Антропологизм-философиялық концепция, оның өкілдері “адам” ұғымын негізгі көзқарастық категория деп қарастырады және табиғат, қоғам, ойлау туралы түсініктер жүйесін тек осы категория арқылы ғана жасауға болады деп тұжырымдайды. Апейрон ( apeiron - шектелмеген) - шексіз. Анаксимандрдың пікірінше, формасы жоқ алғашқы зат, барлық заттар осы апейрондардан құралған. Натурфилософтар апейронды алғашқы бастау деп қабылдады. Платон мен пифагоршылар оны материяның синонимі ретінде түсінді. Архетип-алғашқы образ, идея. Архетиптер аналитикалық психологияда инстинктілер мен қатар “ұжымдық бейсаналылықтың” қатпарларында болатын және жалпыадамзаттық символиканың негізін құрайтын, туа біткен психикалық құрылымдар болып табылады. Бейсаналы (Бессознательное) - кең мағынасында - субъектінің санасында жоқ психикалық процестердің, операциялардың және жағдайлардың жиынтығы. Бұл психикалықтың сана құбылыстарынан сапалық жағынан өзгеше ерекше саласы. Бейсаналы шын мақсаттары мен салдарлары сана деңгейінде түсінілмейтін жеке және топтық мінез-құлықты сипаттайды. Фрейд бейсаналыны сананың қызметіне қарама-қарсы аса зор күш ретінде көрсетеді. Верификация – ғылыми тұжырымдардың ақиқаттылығын оларды эмпирикалық тексерудің нәтижесінде анықтауды білдіретін методологиялық ұғым. Волюнтаризм ( лат. voluntas – воля (жігер), Ф. Тённис 1883 жылы енгізген термин) – философиядағы идеалистік бағыт, жігерді болмыстың жоғарғы принципі ретінде қарастырады. Рухани болмыста жігерді бірінші орынға қоя отырып, волюнтаризм барлық заттың негізі ретінде интеллект, ақыл-ойды танитын интеллектуализмге (немесе рационализмге) қарсы тұрады. Генезис (грекше genesis - шығу, қалыптасу) - шығу, қалыптасу, пайда болу, туындау, белгілі бір жағдайға, түрге, затқа, құбылысқа әкелетін даму дегенді білдіреді. жүктеу/скачать 339 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|