37
ең алдымен, жаттығулар жүйесі орын алуы тиіс те, ал теориялық
түсіндіру соңында жүруі тиіс.
Ұсыныс:
1. Арнайы грамматикалық тақырыпқа арналған және грам-
матиканың қарым-қатынасқа
жұмыс істеуіне көмек беретін қо-
сымша әдістемелік оқулық шығару. Оқулықта бір граммати-
калық құрылым бойынша көптеген тапсырмалар берілуі тиіс
және тапсырмалар сол грамматиканың
жан-жақты қолданысын
кеңінен беруі тиіс. Аталған оқулық негізгі оқыту оқулықтарына
байланыс ты болмауы тиіс. Ол дегеніміз – әр түрлі авторлық оқу-
лықпен оқыған тіл үйренуші
қосымша әдістемелік оқулықтағы
тапсырмаларды өз бетінше орындай алады. Себебі негізгі грам-
матикалық минимум негізгі оқулықта меңгерілген.
Қазіргі таңда тілді оқытуда және сабақ үрдісінде жұмыс істеу
үстінде тап болатын қиыншылықтардың бірі – мәтін мәселесі.
Себебі қазақ тіліндегі кез-келген мәтінді тіл үйренушіге түпнұсқа
күйінде бере алмаймыз. Оның себептері:
1. мәтінде күрделі тілдік орамдар;
2. қиын грамматикалық құрылым;
3. мағынасы терең және жан-жақты лексикалық сөздер
кездеседі. Сол себепті қазақ тіліндегі мәтіндерді оқыту мәті-
ніне айналдыру керек. Ол үшін:
•
Мәтінді өңдеу
• Мағыналас сөздермен алмастыру
• Сөйлемдерді қысқарту
• Грамматиканы ықшамдау
•
Сурет пайдалану
• Қызық мәтіндер табу жұмыстарын қолға алу керек.
Ұсыныс:
Өңделген тақырыптық мәтіндер жинағын шығару. Ол үшін:
1. Белгілі бір шығарманы алу
2. Деңгей бойынша өңдеу
3. Бір деңгейде бірнеше автордың шығармасы болуы мүмкін.
4. Деңгейге бөлу А1- С1 ге дейін
38
5. С1 деңгейінде мәтіннің түпнұсқасы беріледі.
Аталған
жинақ тек ересектер емес, сонымен қатар мектеп
оқушыларына да арналып шығарылуы тиіс. Осы жұмыстың арқа-
сында қазақ тілін үйренушілерге қазақ әдебиетін насихаттау және
оқыту мүмкіндігі туады.
Тыңдалым – тілдің мазмұнын түсіну, сол арқылы өз ойын біл-
діруге арналған әдістердің бірі. Соған байланысты, қазіргі таңда
қазақ тілін оқытуда тыңдалым материалдары аздау, болған күнде
Достарыңызбен бөлісу: