Биологиялық фактор. Тірі ағзаларға ісік тарсформациясының көзқарасынан, сондай-ақ тұқым қуалау патологиясынан қауіп тудыратын биологиялық факторлар тірі ағзаларға маңызды ықпал етеді. Адамның дене және генеративтік жасушаларының тұқым қуалау аппаратындағы цитогенетикалық жылжуын жасушалық емес формалар мен прокариоттар тудыруы мүмкін екендігі орнатылды. Гельминттер және олардың метаболиттері жалпы адамның геномына және жекеше түрде оның хромосомдық құрылымдарына ықпал ете алатын биологиялық фактор болып табылатыны көрсетілген.
3. Мобильді эелементтердің генетикалық эффектілігі. Мобильді генетикалық элементтер (МГЭ) кейде шақырады өзімшіл генетикалық элементтер түрі болып табылады генетикалық материал геном ішінде қозғалатын немесе бір түрден немесе репликоннан екіншісіне ауыса алатын. MGE барлық организмдерде кездеседі. Адамдарда геномның шамамен 50% -ы MGE деп есептеледі. MGE эволюцияда ерекше рөл атқарады. Гендердің қайталану оқиғалары MGE механизмі арқылы да болуы мүмкін. MGE ақуыздың функциясын өзгертетін белокты кодтайтын аймақтарда мутация тудыруы мүмкін. Сондай-ақ олар хост геномындағы гендерді қайта құра алады. Эволюциялық контексттегі MGE мысалдарының бірі вируленттілік факторлары және антибиотикке төзімділік MGE гендерін оларды көрші бактериялармен бөлісу үшін тасымалдауға болады. Осы механизм арқылы жаңадан алынған гендер жаңа немесе қосымша функциялар алу арқылы фитнесті арттыра алады. Екінші жағынан, MGE фитнес төмендеуі мүмкін, бұл ауру тудыратын аллельдер немесе мутациялар. Транспозондар (оларды транспосарлы элементтер деп те атайды) - бұл ретрометропондар мен ДНҚ транспозондарын қамтитын геном ішіндегі орындарды жылжыта алатын ДНҚ тізбектері.
Ретротранспозондар сүтқоректілерде кең таралған транспозондар класы. MGE-дің РНҚ транскрипциясы кері транскриптаза арқылы көшіріледі. Содан кейін ДНҚ тізбегін геномның кездейсоқ орнына қайтадан енгізуге болады.
ДНҚ транспозондары «кесу-қою» стратегиясы бойынша жаңа орынға ауыса алатын ДНҚ сегменті.
