1- сұрақ. Мутагенездің ашылуының қысқаша тарихы
жүктеу/скачать 0,78 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Табиғи бейорганикалық заттар
- Қайта өңделген табиғи қосындылар
- Комутагендерге сипаттама.
- Комутагендер
| Химиялық мутагенез.
Химиялық мутагенез – көптеген алкилдеуші қосылыстар, нуклеин қышқылдарының азотты туындылары, алколоидтар және басқалар. Тірі жасушаның генетикалық материалына (ДНҚ, хромосомалар) химиялық қосындылар әрекетімен туындайтын, генотип және фенотиптің өте жылдам, сандық, тұқым қуалайтын мутациялық өзгерістеріне әкелетін биологиялық процесс. Қоршаған ортаның химиялық мутагендерін өз ішінде үш топқа бөлуге болады: табиғи қосындылылар (алкалоидтер және флавоноидттар), қоршаған ортаға түсетін пиролиз өнімдері, заманауи өндіріс әрекетінің әсерінен құрылатын химиялық қосындылар. Н.П. Дубининнен (1978) кейін ұсынылған жүйе бойынша химиялық мутагендердің негізгі категорияларының барлығы үш: Табиғи бейорганикалық заттар – азот тотығы, нитраттар, нитриттер, қорғасын, радиобелсенді материалдар, алкалоидтар, гормондар, ферменттер және басқалар; органикалық шығу тегіндегі табиғи заттар. Қайта өңделген табиғи қосындылар – жанған көмер мен ағаш, мұнай өнімдері; ауыр металдар қосындылары; тағам қалдықтары және басқалар. Синтетикалық заттар(дәрілер, пестицидтер, тағам консерванттары, инсектицидтер, бояулар) және т.б. Химиялық мутагенез 1932 жылдың өзінде пайда болды. В.В. Сахаров, М.Е. Лобашев алғаш рет классикалық генетикалық нысан-дрозофиладағы мутацияны тудыратын сілтілі-қышқыл қорғасын, йодты калий және т.б. сияқты химиялық заттардың қабілеттерін көрсетті. Комутагендерге_сипаттама.'>Комутагендерге сипаттама. Мутагендердің әсеріне кейбір факторлар әсер етуі мүмкін. Осындай заттардың бірнеше топтары бар: Антимутагендер, Комутагендер, Десмутагендер. Комутагендер – бұл мутацияны тудырмайтын, бірақ физикалық, химиялық және биологиялық сипаттағы мутагендік факторлардың әсерін айтарлықтай өзгертетін токсиндік заттар. Мысалы, алкилдік қосылыстардың әсерінен болатын алкоголь доминанттардың пайда болуына және өлім мутацияларын арттыруы мүмкін. Оларға органикалық емес заттар – кадмий, органикалық заттар - верапамил, кофеин, темекі түтінінің конденсаты жатады. Комутагендер тағамдық қоспаларда, косметикада, дәрі-дәрмектерде қолданылады. Улы заттар модификацияны тудырады,өзгергіштік реакция жылдамдығын мутогендермен бірге өзгертеді олар адамның генетикалық жүктемесінің жоғарылауына ықпал етеді. жүктеу/скачать 0,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|