1- сұрақ. Мутагенездің ашылуының қысқаша тарихы
Ксенобиотиктерді детоксикациялау жүйе
жүктеу/скачать 0,78 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 4-билет Әсемгүл
| 3. Ксенобиотиктерді детоксикациялау жүйе.
Ксенобиотиктер (Ксенобиотики) (грекше xenos — бөтен, жат, bios — тіршілік, өмір) —тірі организмдерге жат химиялық заттектер. Ксенобиотиктер биоталық айналымға кірмейді, әдетте, адамның шаруашылық іс-әрекетінен тікелей немесе жанама пайда болады. Оларға ; пестицидтер, минерал тыңайтқыштар, жуғыш заттектер (детергенттер), радионуклидтер, синтетикалық бояғыш заттектер және т.б. жатады. Қоршаған табиғи ортаға түскен соң олар аллергиялық реакция туғызуы, организмдерді өлімге душар етуі, тұқым қуалайтын белгілерді өзгертуі, иммунитеті төмендетуі, зат алмасуды бұзуы, табиғи экожүйедегі процестердің барысын биосфера деңгейіне дейін тұтастай өзгертуі мүмкін. Сыртқы ортадағы және тірі организмдердегі ксенобиотиктердің айналымын детоксикация және деградация арқылы зерттеу табиғатты қорғау жөніндегі санитариялық-гигиеналык шараларды ұйымдастыруда өте маңызды. Адам организмінде ксенобиотиктер детоксикациясы (ауылшаруашылық улар мен фармакологиялық препараттар)арнайы ферменттік жүйелер жүргізеді және мембраноассоцирленген рецепторлар активтілігін реттейтін,”Дәрілік метаболиттеуші энзимдер” деген атау алған. Гидрофильді ксенобиотиктер несеппен өзгеріссіз шығарылады.Гидрофобты ксенобиотиктер тіндерде қалып, жасуша мембраналарына жабысып қалуы мүмкін.Эволюция процесінде ағзаға қажет емес заттарды кетіру үшін оларды детоксикациялау механизмдері жасалды.Ксенобиотиктердің детоксикация реакцияларының барлық тізбегін екі фазаға бөлуге болады: 1.уытты қосылыстарға гидрофильді қасиеттер берумен байланысты химиялық модификация, бұл олардың тұздануын, яғни еруін жеңілдетеді. Бұл ОН, NH2 және т. б. топтардың молекулаларын қалыптастыру немесе енгізу арқылы жүреді.; 2.ксенобиотиктердің көліктік формаларының пайда болуына әкелетін және олардың ағзадан шығарылуына ықпал ететін ковалентті конъюгация. 4-билет Әсемгүл жүктеу/скачать 0,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|