1. Алаш әскерінің құрылуы, қызметі және Азамат соғысы кезіндегі іс-қимылдары
Ақпан буржуазиялық/демократиялық революциясы және оның Қазақстанның қоғамдық саяси өміріне әсері
жүктеу/скачать 0,68 Mb.
|
| 76. Ақпан буржуазиялық/демократиялық революциясы және оның Қазақстанның қоғамдық саяси өміріне әсері.
Ресей империясының барлық саяси жүйесіне тән дағдарыстың салдары болып табылатын 1917 жылғы Ақпан революциясының нәтижесінде патша үкіметі құлатылды. 1917 жылы 28 ақпанда М.В.Родзянконың басшылығымен Мемлекеттік Думаның комитеті құрылып, мемлекеттік және қоғамдық тәртіпті қалпына келтіруді өз қолына алғанын мәлімдеді. 1917 жылдың 2 наурызында II Николай патша тақтан бас тартты. Себебі үкіметті басқару қиын болғандықтан, өз еркімен бастартып билікті өзінің кіші інісі Михаил Александривичқа тапсырған еді. Билік Михаилдың қолында болмады, сондықтан Ресей патшалығының билігі 3 наурыз күні Г.Львов басқарған Уақытша үкіметке ауысты.Елде қос үкімет орнады: 1)Уақытша үкімет 2)Петроград жұмысшы және солдат депутаттарының кеңесі Уақытша үкіметте ресми билік болғанымен, әлеуметтік тірегі болған жоқ. Уақытша үкімет буржуазиялар мен помещиктердің мүддесін қорғады. Ал Петроград жұмысшы және солдат депутаттарының кеңесінде мықты әлеуметтік тірек болды, бірақ билікті қолдарына ұстай алмады.Петроград жұмысшы және солдат депутаттарының кеңесі жұмысшылар мен солдаттардың мүддесін қорғады. Уақытша үкіметтің билік органдары Қазақстандада құрыла бастады: 1) Орал облысы- Б. Ниязов 2)Жетісу облысы- М.Тынышбаев 3)Түркістан – М.Шоқай 4)Торғай облысы- Ә.Бөкейханов комиссар болып тағайындалды. Цензура жойылды. Қазақстан жерінде жүргізілген негізгі іс-шаралар : -1917 жылы 6 наурызда кешірім жарияланды.Бұл кешірім 1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліске шыққандарға берілген кешірім еді. 1916 жылы ең көп күйзеліске ұшыраған Жетісу облысына көмек берілді; 1917 жылы 20 наурызда дін ұстану еркіндігі мен ұлттардың құқықтарын шектейтін заңның күші жойылды; 1916 жылы әскерге алынғандарды қайтару туралы заң қабылданды; Уақытша үкіметтен бөлек, жұмысшы, солдат, және шаруа депутаттарының кеңесі Қазақстандада құрылған еді. Қабылданған қаулылар: -Қазақстанда 25 кеңес құрылды; - Саяси тұтқындарды кешіру -Азық-түлікпен қамтамасыз ету -Қытайдан босқындарды қайтару. Қос өкімет 1917 жылдың 27 ақпанынан 4 шілдеге дейін өмір сүрді. 4 шілде күні Петроградта бейбіт шеру болып, арты қарулы қақтығыспен аяқталады. Уақытша үкіметтің қолына билік көшеді. Осы кезден бастап Қос өкімет өмір сүруін тоқтатады. Ақпан төңкерісінің Қазақстан үшін тарихи маңызы мынадай болды: Ақпан төңкерісі өлке тұрғындары сана-сезімінің өсуінде аса зор маңызға ие болды; Қазақ халқының да ұлттық сана-сезімі жаңғырып, қоғамдық ұйымдар құрыла бастады. Екінші орыс төңкерісі 1917 жылы қазақтарға ұлттық-демократиялық Алаш партиясын құруға мүмкіндік берді. жүктеу/скачать 0,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|