ХАЛЫҚАРАЛЫҚ  ҚҦҚЫҚТАҒЫ  САЛТ – ДӘСТҤРЛЕР  МЕН

КОНСУЛДЫҚ ИММУНИТЕТТЕР:
Консулдық мемлекеттердің иммунитеттер кӛлемі 
дипломатиялық ӛкілдік иммунитетіне жақын келеді. 
Штаттық консулдардың жеке иммунитеттерінің 
шеңбері мен кӛлемі дипломаттарға қарағанда 
тарырақ келеді, консул белгілі бір жағдайларда
жергілікті сотқа тартылады; тінту иммунитеті 
оның қызметтік мекемесінде ғана болады, 
ал қол сҥғылмаушылық иммунитеттері оның
қызметтік хат жазысулары мен мҥрағатында ғана болады.


5. Штаттық емес консул институты.                                  
Штаттық емес консул (consul electi) дегенiмiз
-
ол, мемлекеттiк дипломатиялық қызметте 
немесе консулдық қызметте тҧрмайтын, бiрақ 
мемлекеттiң тапсырмасы бойынша және клген 
мемлекеттiң рҧқсаты бойынша бiрнеше 
консулдық функциясын атқарушы тҧлғаны 
айтады. Штатаық емес консулдардың тарихи 
дамуы ХҤIII
-
ХIХ ғас. кӛптеген елдерде ӛзара 
қармым
-
қатынас нәтижесiнде пайда болды. 
Бiрақ сауда
-
саттықтың және басқпа да саясат 
пен экономиканың нығайуына байланысты 
арнайы органдарды қҧрастыру қажет болды. 

ШТАТТАН ТЫС КОНСУЛДАР:
Штатаық емес консулдың ерекшелiгi мынада: ол ӛзiнiң 
тiкелей мiндетiн атқарумен қатар басқа да кӛлденең 
жҧмыстармен де айналысуға қҧқылы болады. 
Сол себептен ӛзiнiң мемлекетiнен кӛрсетiлген қҧқытық 
ереже бойынша ешқандай марапттауды алмайды. 
Вена конвенцтиясының
67-
бабы бойынша штаттық 
емес (қҧрметтi) консулды тағайындау немесе қабылдау 
жӛнiнде  әрбiр мемлекеттiң ӛздерi шешуге қҧқылы деген. 
ШТАТТАН ТЫС КОНСУЛДЫҚ ҚЫЗМЕТ
-
ОЛ, КЕЛГЕН МЕМЛЕКЕТ 
АУМАҒЫНДАҒЫ ОТАНДАСТАР ҦЙЫМЫНАН ҚАЛЫПТАСАДЫ.

Штататық емес консулдың азаматтығы жӛнiнде 
нақты талаптар қойытмаған.Бiрақ кӛптеген мемлекеттер 
сол келген мемлекетте тҧрақты тҧратын ӛз 
мемлекетiнiң азаматтарын тағайындайды.
1963 ж.Вена конвенциясында штаттық емес 
консулдық заңды жағдайлары туралы толық 
айқындалмаған. Штаттық емес консулдыр 
мынаған бӛлiнедi: 
бас консулдық , консулдық , вице
-
консулдық. 


Вена конвенциясы бойынша штаттық емес 
консулдардың қҧқытық режимi:

-
штаттық және штаттық емес консулдықтың арасында 
ешқандай шектеулер қойылимаған;

-
штаттық емес консулдық iс
-
әрекеттердi сыртқы iстер 
министрлiгiнiң бақылауымен жҥзеге асырылады;

-
штаттық емес консулды ӛз аймағында қабылдаған 
мемлекет ӛз функциясын атқару ҥшiн барлық жағдайды 
жасаулары керек;

-
штаттық емес консул консулдық вализа мен 
колнсулдық курердi пайдалануға қҧқылы болады;

-
штаттық емес консул штаттық консул секiлдi ӛзiнiң 
атақаратын қызмет округiнде ӛз елiнiң азаматы қамауға 
алынса, сотталатын болса немесе ҧсталған болса 
мiндеттi тҥрде ресми органға мәлiмдеуге мiндеттi;

-
егер штаттық емес консул қамауға алынса  немесе 
оған қарсы қылмыстық iс қозғалған болса, бҧл туралы 
ӛз мемлекетiнiң ресми ӛкiлдiк органына мәлiмдеме 
беру керек болады.

ШТАТТАН ТЫС КОНСУЛДАРҒА МЫНАДАЙ ИММУНИТЕТТЕР 
ТАРАЛАДЫ:
-
колнсулдық мiндетiн атқару шеңберiнде келген елдiң заң қолдану 
әрекетi таралмайды, атап айтқанда: соттық және әкiмшiлiк 
мемлекеттiк органдарының қҧдалануы таратылмайды ; 
Бiрақ оған талап қою және жол апты,  теңiздегi оқиғалардан жауап 
беруден босатылмайды.
ШТАТТАН ТЫС КОНСУЛДЫҚ РЕТІНДЕ  ҚҦРМЕТТІ КОНСУЛ ДЕГЕН
ПАЙДА БОЛДЫ. ОНДАЙ МЕКЕМЕЛЕР БҦРЫНҒЫ КСРО ЕЛДЕРІНІҢ
ӚКІЛДІКТЕРІ МЕН ХАЛЫҚТЫҢ ӚКІЛДЕРІ ПАЙДА БОЛДЫ


№ 9 ДӘРIС
Тақырып: Халықаралық  қаупсiздiк қҧқығы. Қылмыспен 
кҥресудегi халықаралық ынтымақтастық.

Сабақтың мақсаты: Халықаралық  қаупсiздiк қҧқығы. Қылмыспен 
кҥресудегi халықаралық ынтымақтастық туралы оқып танысу.

Жоспар:

1.Халықаралық қатынастарда кҥш қолданбау және кҥшпен 
қорқытпау қағидасын ӛмiрде iске асыру және қарусыздандыру 
мәселелерiн шешуҥшiн  алға қойылған тапсырмалар.

2.Халықаралық бейбiтшiлiктi қамтамасыз ету мәселесiнiң кiлтi
-
қарусыздандыру.

3.Қылмыспен кҥресудегi халықаралық ынтымақтастықтың 
қажеттiлiгi

4.Қҧқықтық кӛмек туралы Қазақстан жасасқан екi жақты шарттар.

5.Қылмыспен кҥрес және халықаралық ҧйымдар


1.Халықаралық қатынастарда кҥш қолданбау және 
кҥшпен қорқытпау қағидасын ӛмiрде iске асыру 
және қарусыздандыру мәселелерiн шешуҥшiн  алға 
қойылған тапсырмалар.
Халықаралық қауіпсіздік қҧқығы ҧғымы, мақсаттары мен 
қағидалары;
Мемлекеттер қауіпсіздігі проблемасын халықаралық 
қҧқық жҥйесі тҧрғысынан қарастырғанда, мемлекет 
оның негізгі қҧрылымы болғандықтан, қауіпсіздікті 
қамтамасыз етудің бірыңғай тетігі бар деп айтуға 
болады;
Мемлекеттер қауіпсіздігін қамтамасыз ету, 
халықаралық ынтымақтастықты дамыту және 
бейбітшілікті нығайтуға жәрдемдесу сияқты 
халықаралық қауымдастықтың барлық 
қатысушыларының негізгі міндеттері ретінде 
қарастырылады. 

Мемлекеттердің сыртқы саясаттағы бағыт
-
бағдарлары 
халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету
саласында әрекет ететін осы заманғы халықаралық қҧқық 
нормаларын пайдалануды кӛздейді. Халықаралық іс
-
тәжірибеде
халықаралық
-
қҧқықтық қауіпсіздікті қамтамасыз ету 
проблемаларының жеке аспектілері бойынша 
мемлекеттердің біршама тәжірибелері бар.
МЕМЛЕКУЕТТІҢ  САЯСАТЫ:
Сол арқылы мемлекеттер қауіпсіздігінің қҥқықтық 
кепілдемелерінің қалыптасу және даму мәселелерін біршама 
саралауға мҥмкіндік туады. Мҥндай жағдайда халықаралық қҧқық 
қағидаларының, нормаларының және институттарының 
ӛзара байланысына және ӛзара келісуге ерекше кӛніл 
аударылғанын айтып еткен дҥрыс болар.


Біз, поляк ғалымы М. Добросельскийдің 
"қауіпсіздік" ҥғымына айқын анықтама 
беруге әрекеттенген кез келген талпыныс 
алдын ала сәтсіздікке ҥшырайды және 
оның ешқандай іс
-
тәжірибелық маңызы 
болмайды, ӛйткені барлык жағдайларда 
қауіпсіздікке кепіл беретін элементтерді, 
қҥрьшғыларды немесе процестерді 
алдын ала білу және ескеру мҥмкін 
емес — деген пікірімен келісеміз. 

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ  ҚҦҚЫҚТЫҢ  СУБЪЕКТІСІ:
Кез келген мемлекет халықаралық қҥқықтың субъектісі болып табылады.
Кез келген мемлекет халықаралық қҥқықтың субьектісі ретінде 
"қауіпсіздік" ҥғымына сҥйене отырып, біріншіден, жағымсыз 
ықпал етуден сақтану, қауіпсіз болу жағдайын; екіншіден, 
нақты мемлекеттің осындай ықпал етуi дербес немес 
халықаралық
-
қҧқытық тетiк кӛмегiмен жеңу мҥмкiндiгiн кӛздейдi. 
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚҦҚЫҚТЫҢ СУБЪЕКТІСІ МЕМЛЕКЕТ БОЛҒАНДЫҚТАН
-
ОЛ, САЯСИ ҦЙЫМ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ. ӘРБІР МЕМЛЕКЕТ
ӚЗІНІҢ САЯСИ БАҒДАРЛАМАСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРАДЫ.

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАУПСІЗДІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ ЖОЛДАРЫ:
-
дауларды бейбiт жолмен шешу қҧралы;
-
жалпы және аймақтық (ҧжымдық) қаупсiздiк;
-
қарусыздану; халықаралық шиеленiстi азайту және 
қару
-
жарақты жаппай шығаруды тоқтату жӛнiндегi
шаралар; ядорлық соғысты алдын алу  жӛнiндегi шаралар; 
-
блоктарға қосылмау және бейтараптық саясаты;
-
мемекеттер арасындағы сенiмдi нығайту шаралары.
ТЕҢ ДЕҢГЕЙДЕ  ДЕЛДАЛЫДҚ ТҦЛҒАЛАР АРҚЫЛЫ БІТІМГЕ КЕЛУ.


2.Халықаралық бейбiтшiлiктi 
қамтамасыз ету мәселесiнiң кiлтi
-
қарусыздандыру.
Қарусыздандыру дегеніміз
-
ол, белгілі бір 
мемлекеттің  тӛңірегіндегі кӛрсшілес 
мемлекеттеріне қарулы кҥш қолданам 
деп қоқан
-
лоқы кӛрсетуді ҥнемі жасайтын 
және агрессиялық әрекеттерін жиы
-
жиы 
жасайтын мемлекеттерді БҦҦ Қаупсіздік 
кеңесінің резолюциясы негізі бойынша 
сол мемлекетті қарусыздандыру іс
-
шарасын жҥргізу қажет болады. 

2-
ші ДҤНИЕЖҤЗІЛІК СОҒЫСТАН КЕЙІНГІ МИЛИТАРИСТІК 
ЕЛДЕРГЕ ҚАРУСЫЗДАНДЫРУ САНКЦИЯСЫН ҚОЛДАНҒАН ЕЛДЕР:
Тізе бҥккен 
ГЕРМАНИЯҒА 
60 жыл бойы қару 
және армияны
Ҧстауға тиым
салынды
Италияға 60 жыл бойы
ӛз армиясын 
ҧстауға тиым 
салынды
Жапонияға 60 жыл
Бойы ӛз армиясын
ҧстауға болмайды
1945 жылы 17 шілдеден –
2-
ші тамыздың аралығында Германиядағы
ПОТСДАМ қаласындағы  СССР, АҚШ және ҦЛЫБРИТАНИЯ 
басшыларының қатысуымен халықаралық конференцияның шешімі 
бойынша фашистік ҥштік одақтың елдерін қарусыздандыру 
санкциясы қабылданды

ҚАРУСЫЗДАНДЫРУ ӘДІСТЕРІНІҢ БІРІ 
-
ОЛ, БҦҦ ҚАУІПСІЗДІК 
КЕҢЕСТІҢ ТІКЕЛЕЙ ҦЙЫМДАСТЫРУЫМЕН ЖҤЗЕГЕ АСЫРЫЛУЫ КЕРЕК
СОҒЫСТЫ ЕШ
СЕБЕПСІЗ АШҚАН
ЕЛДЕРГЕ БҦҦ
АРНАЙЫ БЕЙБІТ
ӘСКЕРІН ЖІБЕРУ
АГРЕССИЯЛЫҚ
МЕМЛЕКЕТТІҢ
СОҒЫС БАЗАСЫНА
БҦҦ ҚАУПСІЗХДІК
КЕҢЕС ТАРАПЫНАН
КОМИССИЯНЫ
ЖІБЕРУ
АГРЕССИЯЛЫҚ 
ЕЛДІҢ ӘСКЕРИ 
БАЗАСЫ  ҤНЕМІ
БАҚЫЛДАУДА 
БОЛУЫ КУЕРЕК

ТАРИХИ ДЕРЕКТЕРДІ ПАЙДАЛАНУ АРҚЫЛЫ АГРЕССИЯЛЫҚ
ЕЛДЕРДІ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ДЕҢГЕЙДЕ ТИІСТІ САНКЦИЯЛАРДЫ 
ҚОЛДАНУ:
1943 ж.23.11.
ТЕГЕРАН
Конференциясы
бойынша 
Фашистік 
Германияға қарсы
2-
ші майдан
ашу шешімі
қабылданды.
1945 ж. 02.08. 
Потсдам қаласында
ГЕРМАНИЯ;
ИТАЛИЯ;
ЖАПОНИЯ.
60 жыл бойы әскери
қҧрамын ҧстауға 
тиым салынды.
1946 жылы 
НЮРЕНБЕРГТЕГІ
Халықаралық әскери 
Трибуналдың 3
-
ші РЕЙХ
басшыларын жауапқа
тартылуы.

КӘЗІРГІ КЕЗЕҢДЕ БҦҦ САНКЦИЯСЫ БОЙЫНША  АДАМ ҚҦҚЫҒЫН
БҦЗҒАНЫ ҤШІН ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САНКЦИСЫН ҚОЛДАНУДА:
ЛИВИЯ 
еліндегі
диктаторлық
билігі
ИНДОНЕЗИЯ 
еліндегі 
жекебасқа 
табыну
билігі
ЧИЛИДЕГІ
әскери 
тӛңкеріс 
нәтижесінің 
әскери 
диктатурасы
АЛБАНИЯ
еліндегі 
жеке
-
дара
билік
диктатурасы
Бҧрынғы 
Югославия
Президенті
Слободан
Милошович
Гаагадағы 
Әскери 
Трибунал 
Жауапқа
Тартты.


3. Қылмыспен кҥресудегi халықаралық 
ынтымақтастықтың қажеттiлiгi.

Біріккен ¥лттар ¥йымы қылмыспен кҥрестегі 
мемлекеттер мен халықаралық ҥйымдар 
қызметтерінің ҥйлестіру орталығы болып 
табылады. Мҧндай қызмет қылмыстылықтың 
алдын алу, онымен кҥресу және қҧқық 
бҥзушыларға ізгілік кӛзқарасқа кӛмектесу 
саласында тәжірибелер алмасу арқылы жҥзеге 
асырылады. БҦҦ қызметінің бҧл бағыты 1872 ж. 
қҧрылған Халықаралық қылмыстық және 
пенитенциарлық комиссия (ХҚПК) 
қысқартылғаннан кейін 1950 ж. орнай бастады.


БҦҦ қызметінің бҧл бағыты 1872 ж. қҧрылған Халықаралық 
қылмыстық және пенитенциарлық комиссия (ХҚПК) 
қысқартылғаннан кейін 1950 ж. орнай бастады.

БҦҦ қызметіндегі халықаралық ынтымақтастықтың дамуы, 
қылмыстылықтың алдын алу, онымен кҥресу және қҥқық 
бҥзушылармен қатынас жасауды бірқатар факторлар айқындайды:

•қылмыстың нақты қоғамның объективті негізделген әлеуметтік 
қҧбылысы ретінде болуы, мемлекеттердің олармен кҥресте 
жинақталған тәжірибелермен алмасу қажеттігі:

•халықаралық қауымдастықта мемлекеттердің ҧлтаралық 
корпорацияларының қылмыстық әрекеттері алаңдатушылық 
туғызуда;

•ҥйымдасқан қылмыстар ҥлкен залал әкелуде — олар 
мемлекеттердегі қылмыстық істердің ажырамас бӛлігіне айналды;

•бірқатар мемлекеттер ҥшін есірткі заттары заңсыз сату, ҥшақтарды 
айдап әкету,әйелдер мен балаларды сату және т.б.елеулi 
проблемалар болуда.
БҦҦ ТҦСЫНДАҒЫ ҚЫЛМЫСПЕН КҤРЕСУДІ ҦЙЫМДАСТЫРУ;

БҦҦ АДАМ ҚҦҚЫҒЫН ҚОРҒАУ МӘСЕЛЕСІ ТУРАЛЫ:
БҦҦ ЖАРҒЫСЫ
бойынша 7
-
ші
тараудың 
7-
ші бапта адма
қҧқығы және
бостандығы
туралы
Адамзатқа қарсы
қылмыс 
халықаралық
қҧқықтық
жауапқа
тарту
Адамзатқа қарсы
Геноцид  ҥшін
Слободн 
Милошович,
Родован
Кораджич
жауапқа 
тартылды
1973 жылы 
ЧИЛИДЕГІ 
Пиночет 
орнатқан 
Әскери
диктатурасы

2-
ші ДҤНИЕЖҤЗІЛІК СОҒЫСТЫҢ ЗАРДАБЫН ШЕККЕН
ХАЛЫҚТЫРДЫҢ ӘДІЛДІГІН ОРНАТУ ЖОЛДАРЫ:
23.11. 1943 ж.
ТЕГЕРАН
Конференциясы
СССР,
АҚШ,
Ҧлыбритания
СССР
-
дің
Мемлекеттік
Қаупсіздік 
―СМЕРШ‖ 
органы РЕЙХ 
қастандғына
тосқауыл 
жасағаны.
1945 жылы
Президент
Ф.Д.Рузвельд,
У.Черчиь,
И.В.Сталин 
Сан
-
Францис
-
кода
БҦҦ Жарғысын
жобаладыҥ
1946 жылы
НЬЮРЕНБЕРГТЕ
фашистік 
Германияның 
басшылары
жазаға
тартылды

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ  ҚЫЛМЫСҚА  ҚАРСЫ КҤРЕСУ ОРГАНДАРЫ;
ИНТЕРПОЛ 
(Халықҧаралық
қылмыстық
полиция)
ЛИОН
қаласы
ГААГАДАҒЫ
Халықаралық
әскери
трибунал
АДАМ ҚҦҚЫҒЫ
ЖӚНІНДЕГІ
ЕУРОПАЛЫҚ
СОТЫ.
СТРАСБУРГ
қаласы
Әрбір елде
Интерполдың
Ҧлттық
бюросы
бар


4. Қҧқықтық кӛмек туралы Қазақстан 
жасасқан екi жақты шарттар.

Қазiргi кезеңде ХҚЖ (халықаралық 
қҧқықтық жауапкершiлiк) мәселесiне 
арналған ХҚЖ
-
нiң әр тҥрлi (салалық) 
қайнар кӛздерiнде бар, негiзiнен және 
ӛзiнiң формасы жағынан –ол, 
халықаралық шарттар болып табылады.

Халықаралық шарттар: екі жақты немесе 
кӛпжақты болып табылады;
Шарттар: саяси немесе экономиканы 
кӛздейді. 

Халықаралық әмбебап нысандағы шарттардың қҧжаттары:
-
БҦҦ Жарғысындағы 39,41,42 баптары Қаупсiздiк Кеңестiң 
бейбiтшiлiкке қауiп тӛнген, бейбiтшiлiк бҧзылған және 
басқынышылық болған жағдайдағы әрекетi, геноцид,
қылмыстың алдын алу және ол ҥшiн жазалау туралы 1948ж 
Вена Конвенциясы;
-
Апартеид қылмысын тыю және ол ҥшiн жазалау туралы (1973 )конвенция.
-
Ғарыш нысандарына келтiрiлген зиян ҥшiн халықаралық жауаптылық 
туралы Конвенция (1978);
-
Адамды азаптауға,қинауға және аса қатыгездiкпен  оның ар
-
намысын
таптауға және жазалауға қарсы Конвенциясы
-
1984 ж.

-
Босқындар мәртебесi туралы Конвенция (1951) және басқалар.
БҦҦ тҧсындағы УВКБ 
-
босқындар мәселесі жӛніндегі жоғарғы
комиссар
БОСҚЫНДАР 
-
ол, ӛз мемлекетінен соғыстың зардабынан немесе
саяси қысымшылық пен әлеуметтік әділестіздіктің нәтижесінде 
амалсыздан бӛтен елге кетуіне мәжбҥр болуды айтады
Босқындарға сәйкес – ол, адамдардың ӛз елінде жҧмысты 
таба алмай немесе жанҧясын асарайтын жағдайы болмаған
жағдайда бӛтен елге қоныс  аударуы да сәйкес келеді

САЯСИ БОСҚЫНДАР ТУРАЛЫ АНЫҚТАМА  БЕРУ:
ҚР бойынша
саяси 
Пананы
елбасы
береді.
Бҧрынғы
Қырғыз
Президенті
А.Ақаевқа
Ресей
Президенті 
саяси 
пананы
берді
Бҧрынғы
Қырғыз
Президенті
Қ.Бакиевке
Белорусь 
Президенті
саяси пана
берді
Ресейдің 
Бҧрыны
Саясаткері
Березовскиге 
Ҧлыбритания
Ханшайымы
Саяси пана
берді
ЧИЛИДІҢ
Коммунистік
партиясының
басшысы
Луис 
Корволанға
СССР
-
де
саяси пана 
берілді

ҚР ЕКІ ЖӘНЕ КӚПЖАҚТЫ ХАЛЫҚАРАПЛЫҚ ШАРТТАР:
1993 ж.22.01.
МИНСК
кӛпжақты
шарттары
2002 ж. 07.10.
КИШЕНЕВ
конвенциясы
1992 ж. 04.11.
Қазақстан
ИНТЕРПОЛҒА
қабылданды
2012 г.
КАЗАХСТАН 
РЕСЕЙ 
БЕЛОРУСЬ
Кеден одағын 
қҧрды
ҚР ІШКІ ІСТЕР МИНИСТРЛІГІ, ҚР БАС ПРОКУРАТУРАСЫ,
ҚР ӘДІЛЕТ МСИНИСТРЛІГІ және аумақтық бӛлімдері
Кӛршілес елдердің әріптестерімен акумақтық келісім
-
шарт жасайды.


№ 10 ДӘРIС

Тақырып: Аумақ және шекара. Халықаралық 
теңiз және ӛзен қҧқығы

Сабақтың мақсаты: Аумақ және шекара. 
Халықаралық теңiз және ӛзен қҧқығы туралы 
оқып танысу.

Жоспар:

1.Халықаралық қатынастардағы аумаққа 
қатысты проблемаларды шешу. 

2. Мемлекетiк аумақ.Тҥсiнiгi және қҧрамдас 
бӛлiктерi Шекара режимдерi туралы шарттар.

3.Халықаралық теңiз қҧқығының тҥсiнiгi. 

4.Халықаралық ӛзендердiң суларын 
пайдалануға қатысты ережелер 
(Хельсенки,1966).


1.Халықаралық қатынастардағы 
аумаққа қатысты проблемаларды 
шешу. 
Халықаралық қатынастардағы аумаққа 
қатысты  проблеманы шешу дегеніміз
-
ол, 
әрбір мемлекеттің екініш немесе бірнеше 
мемлекеттер арасындағы жер аумағын 
бӛлісуге байланысты дау
-
жанжалдар 
немесе саяси
-
экономикалық мақсаттағы 
дау
-
жанжалды шешудік бірнеше жолдары 
болады.

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ НЫСАНДАҒЫ АУМАҚТЫҚ КЕЛІСІМДЕР
ҤКІМЕТАРАЛЫҚ 
деңгейдегі 
келісім
-
шарттар
МИНИСТРЛІК
аралық
деңгейдегі
келісім
-
шарттар
ОБЛЫСТЫҚ,
ҚАЛАЛЫҚ
деңгейдегі
келісім
-
шартттар

САЯСИ – ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЫСАНДАҒЫ ДАУ
-
ЖАПНЖАЛДЫ
БЕЙБІТ ТҤРДЕ ШЕШУДІҢ ЖОЛДАРЫ:
Дипломатиялық
кандалдар 
арқылы келісімге
келу;
мемлекет 
басшыларының
кездесуі 
нәтижесінде 
бір пәтуаға 
келу;
жер аумағын 
сәйкес кӛлем
-
дегі 
айырбас жасау 
арқылы келісім
-
ге  келу;
Қаруды 
қолдану 
арқылы 
ждау
-
жанжал
-
ды шешу

МЕМЛЕКЕТ  АРАСЫНДАҒЫ САЯСИ  КИКЛЖІҢДІ ҚАРУ – ЖАРАҚ 
ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ ШЕШУ:
СОҒЫС
-
ол,
саяси мәселені
шешудің ең ауыр
жолы
ҚАРУЛЫ
ҚАҚТЫҒЫСТАР
қысқа мерзмідегі
қақтығыстар
ҚАРУЛЫ  
әрекет жасау
арандатушылық
жҥргізу

ҚҦҚЫҚТЫҚ  КӚМЕК КӚРСЕТУДЕГІ КЕЛІСІМДЕР:
ІШКІ ІСТЕР
МИНИСТРЛІГІ
ОБЛЫСТЫҚ,
АУМАҚТЫҚ
ІШКІ ІСТЕР
ДЕПАРТАМЕНТІ 
БАСҚАРМАСЫ
ҚАЛАЛЫҚ
АУДАНДЫҚ
ІШКІ ІСТЕР
БАСҚАРМАСЫ
БӚЛІМІ


2. Мемлекетiк аумақ. Тҥсiнiгi және 
қҧрамдас бӛлiктерiшекара режимдерi  
туралы шарттар.
Мемлекеттік аумақ дегеніміз
-
ол, әрбір 
егеменді мемлекеттің халықаралық 
келісім бойынша айқындалған әрбір 
мемлекеттің біртҧтас жер аумағын 
айтады. 
Мемлекеттің суьбектілері
-
ол, мемлекет
аумағындағы әкімшілік – аумақтық бӛлікті
айтады.

МЕМЛЕКЕТ  АТРИБУТТАРЫ МЫНАДАН  ТҦРАДЫ:
-
нақты жер 
аумағы;
-
мемлекеттің 
шекарасы;
-
мемлекет 
аппараттары;
(механизмі)
-
мемлекеттік 
ақшасы.
ЕЛБАСЫ
ПАРЛАМЕНТ
ҤКІМЕТ
СОТ

ШЕКАРА
Шекара дегенiмiз
-
ол, егемендi мемлекеттiң алып 
жатқан жер,су, аспан аумақтарын алып жатқан шеңберлiк 
деңгейiн айтады. Ӛйткенi шекера аумағына жерден 
басқа су аумағы және аспан кеңiстiгi кiретiнi белгiлi.
ШЕКАРА – ол, әрбір егеменді мемлекеттің  алып жатқан  жер, су, 
орман, аспан кеңістігін айтады.

ШЕКАРАҒА  ҚОЙЫЛАТЫН  ТАЛАП – ҚАҒИДАСЫ:
ҚЫРАҒЫЛЫҚ
МЫЗҒЫМАС
-
ТЫҚ
БҦЗЫЛМАС
-
ТЫҒЫ
БЕРІКТІГІ
ЗАҢСЫЗ
МИГРАЦИЯҒА
ЖОЛ БЕРМЕУ
КОНТРО
-
БАНДАҒА
ТОСҚАУЫЛ
ҚОЮ
ЗАҢСЫЗ
ШЕКАРАДАН
ӚТУГЕ
ТОСҚАУЫЛ ҚОЮ
ӘСКЕР
АРАНДАТУ
-
ШЫЛЫҚҚА
ТӚТЕП БЕРУ


ШЕКАРА
-
ол, тек мемлекеттiң аумағының 
бiр тҧтас бӛлiнбестiгiн қорғай отыра 
сонымен қатар мемлекеттен ҧлтттық 
қазына байлығының сыртқа 
бейберекетсiз шығып кетпеуiне тосқауыл 
болады. Шекарада делемитация, 
деморкация, редемаркация әрекеттерi 
болады. Делемитация
-
ол,картада 
кӛрсетiлген мемлекеттiң шекара сызығын 
айтады; Демарқация дегенiмiз
-
ол, 
мемлекеттiң ӛз шекарасын ресми тҥрде 
кӛрсету ҥшiн арнайы бағандар орнату 
белгiсiн айтады.



жүктеу/скачать 61,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: