1 Дәріс. Топографиялық-геодезиялық ізденістер. Жерге орналастыру және кадастрда карталарды жасау және пайдалану. Жерге орналастыру және кадастрдағы геодезиялық жұмыстардың түрлері
жүктеу/скачать 1,27 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5 Дәріс. Жер пайдаланудағы алаң аудандарын есептеудің аналитикалық әдістері
| Негізгі: 1. 46-73
Қосымша: 7. [71-73] Тексеру сұрақтары: 1) Карталарды және пландардың ескіру себептері неде? 2) Пландармен карталарды түзету дегеніміз деген не? 3) Түзету құны неден тұрады? 4) Ескіру себептерінің негізгі көрсеткішрерін атаңыз? 5) Түзету әдістерін атаңыз? 6) Түзету реті қалай? 7)Планды түзетуде қолданылатын полярлық әдіс қалай атқарылады? 8) Планды түзетуде қолданылатын перпендикулярлар әдісі қалай атқарылады? 9) Пландар мен карталарды түзетуде жүрістерді қадалау әдістерін атаңыз? №5 Дәріс. Жер пайдаланудағы алаң аудандарын есептеудің аналитикалық әдістері 1. Сұлба, бөлімшелер төбелерінің коррдинаталары және коррдинаталар өсімшелері арқылы арқылы полигондардың ауданын есептеу Егер жер пайдалану шекарасы жиегімен немесе оның бөлімше жиектері арқылы теодолиттік жүріс жүргізілсе, аудан көлемін полигон төбелері коррдинаталарымен есептейді. Сұлба және бөлім аудандарын сол сияқты коррдинаталары графикалық (план бойынша анықталмақшы) немесе фотограмметриялық (аэросуреттер арқылы анықталмақшы) әдістермен есептеуге болады. Р алаңының ауданын коррдинаталары арқылы формуламен есептеу төменде келтірілген (5.1) және (5.2) жоғарыдағы формула полигон (сұлба, бөлім) төбелерінің коррдинаталары сағат тілінің бағытымен жазылып алынған жағдайға келтірілген. Үлкен қателерге ұрынбас үшін, алаң көлемдерін өлшеуде коррдинаталарымен бірге коррдинаталар өсімшелерін пайдалана отырып, есептейді (5.3) 5.3-формуласы аудандарды есептеуде есептегіш машиналарды қолдануға ыңғайлы, оның үстіне бұл формулалармен есептеу нәтижелері бір-бірін тексеріп отыруға мүмкіндік туғызады. Бұл формулалармен ауданды есептеуде барлық көбейткіш мүшелері коррдинаталар есептеу журналының іргелес графасында орналасқандықтан ыңғайлы болып келеді. Ауданды есептеу үшін барлығы үш көбейту қосындылары жеткілікті, олар , и жоғарыдағы берілімдерден біреуі екі формулаға кіреді. Көбейту қосындыларын есептегіште көбейткіштері жинау арқылы атқарады, мысалы нәтижелік есептегіштен алынған есептеуде уi -дағы xi алып тастамайды жәнеде жазып алмайды, есептегішті сөндіріп у2 –ні х2- ке , сонсоң у3 –ті х3 –ке көбейтеді т.т.. х және у (сонымен бірге x және у) көбейткіштерінің мәні бірдей болса, онда барабанды сағат тілінің бағытымен бұрайді, егер әр түрлі болса-сағт тіліне қарсы бұрайды. Егер нәтижелері есептегіште бас кезінде тоғыздықтар пайда болса, мысалы 999 977 785, онда көбейткіштер қосындысы кері таңбалы және 22215-ке тең. Кейбір көбейтінділердің қосындысы және полигонның ауданын есептеу 2-кестенің оң жағында келтірілген. Коррдинаталар өсімшелері және коррдинаталары метрдің ондық және жүздік бөліктерінен тұратындықтан көбейтінділер қосындылары үтірден кейін төрт орынды сан алу керек, ал оларды жазып кереегі жоқ, өйткені олар дұрыс емес. Көбінесе аудандарды есептеу полигон (бөлім) төбелері коррдинаталары арқылы есептеледі, әсіресе полигонның бір бөлігінің ауданын есептегенде пайданылады. 2-кесте
Коррдинаталар және көбейтінділер айырмасын жазбау үшін формулаларды төмендегі түрге келтіреді (5.4) және (5.5) жүктеу/скачать 1,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||