1. Тарихи-мәдени ескерткіштердің сипатын нақты ашып көрсетіңіз
Шығыс зерттеушілерінің тарихи-өлкетанулық деректерінің маңыздылығын көрсетіңіз
жүктеу/скачать 185,78 Kb.
|
Өлкетану жауап нов (копия)
| 20. Шығыс зерттеушілерінің тарихи-өлкетанулық деректерінің маңыздылығын көрсетіңіз.
Қазақстанның солтүстік бөлігінің тарихын зерттеуде Сібір жылнамалары: «Строганов жыл- намалары (XVII г.)», С. Есиповтың «Сібір жылнамасы (1687)», «Ремезовтің жылнамасы (XVIII г. басы)» маңызды дерек болып табылады. Бүларда осы территориядагы жэне Сібірдегі тайпалар- дың жіктелуі жайлы мәліметтер бар. XVII гасырдагы қазақ да- лалары арқылы Ресейге Бүхарадан жэне Хиуадан қырықка жуық елшілік жэне Орта Азияга 9 орыс елшілік өткен. «Үлкен сызба- ларга» арналган зерттеуде қазақ туралы мәліметтер бір тарауда қамтыган. С. Ремезовтің «Сібірдің сызба кітабында» көрсетуге мүмкін болган барлық географиялық объектілер - таулар, өзен- дер, көлдер, откелдер, қүдықтар, сонымен қатар елді мекендер, олардың арақашықтыгы, Қазақстан территориясына қатысты та- рихи-географиялық мэліметтер жақсы берілген. 16-19гасырлардагы Азиялық елдерге жэне Ресейге дип- ломаттардың, саудагерлердің, миссионерлердің (Г. де Клавихо, С. Герберштейн, И. Барбаро, А. Контарини, А. Вид, А. Дженкин- сон, Ф. Авриль, А. Омарий) саяхаттары мен іс-сапарлары қазіргі Қазақстан территориясындагы этносаяси бірлестіктер жайлы та- рихи-өлкетанулық жэне этнографиялық мэліметтерден түратын жаңа нарративті деректер базасының қүрылуына алып келді. Орыстың картографиялық материалы қолданылган С. Гер- берштейн мен А.Видтің карталарында Жайыққа дейінгі жерлер көрсетілген. 1558 жылы Мәскеудегі агылшынның «Мэскеу ком- паниясының» тапсырмасымен саудагерлік мақсатта Орта Азияга жіберілген А. Дженкинсонның (1562) картасы Қазакстан жайлы географиялық мәліметтерді толықтыра түсті. Картада ол казак- тарды Сырдария жагалауы, ал ногайларды Жайык жагалауы ма- ңында коныстанганын көрсеткен. Жазба деректерге кыскаша шолу жасай отырып, нарративті ортагасырлык Шыгыс, орыс жэне Батыс деректерінің көп бөлігі гылыми айналымга енген деп корытынды шыгаруга болады. Шыгыс авторларының еңбектеріндегі Қазакстанга катысты тари- хи материалдар озара байланыссыздыгымен сипатталады. Онда саяси тарих, ондагы тайпалардың, хапыктар мен билеушілердің көрші елдермен карым-катынасы тарихы жайлы мэліметтер бе- рілген. Ал этникалық қүрамы, шаруашылык түрі, рухани жэне материалдык мәдениеттілігіне қатысты мэліметтер үзінді түрінде келтірілген. Шыгыс деректеріндегі мэліметтер батысеуропалық, кейіннен орыс саяхаттанушылардың, елшілерінің, галымдары- ның жаңалықтарымен, сонымен қатар орыс жылнамалары мен мүрагаттарындагы мэліметтермен толықтырылады. жүктеу/скачать 185,78 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|