2 Гамильтон теңдеулерін қорытып шығарыңдар: Жалпыланған импульс үшін, Гамильтон функциясы үшін
) Классикалық механикадағы салыстырмалылықтарды жалпылаңдар
жүктеу/скачать 482,94 Kb.
|
теор физ сессия
- Бұл бет үшін навигация:
- - Инерциалды санақ жүйе. Ньютонның бірінші заңын. - Инерциалды санақ жүйелерінің эквиваленттылығын.
| 1) Классикалық механикадағы салыстырмалылықтарды жалпылаңдар:
- Санақ жүйесін түрлендіруін. - Галилей түрлендірулерін. - Инерциалды санақ жүйе. Ньютонның бірінші заңын. - Инерциалды санақ жүйелерінің эквиваленттылығын. - Механика теңдеулерінің инварианттық қасиеттерін. Бұдан бұрын айтқанымыздай барлық санақ жүйесі инерциялық және инерциялық емес деп екі топқа бөлінеді. Бірақ инерциялық санақ жүйесінің физикалық мәнді ерекшелігі бар, ол: барлық инерциялық санақ жүйесінде физиканың заңдары бірдей орындалады. Мұны салыстырмалық принципі деп атайды, ол бойынша бір инерциялық санақ жүйесінде қорытылып, қолданылған заңды еш өзгеріссіз екінші санақ жүйесіне қолдануға болады деген ұғым туады. Салыстырмалық принципі XX ғасырда ғана қалыптасты және ол Галилейдің механикалық принципінің жалпылама түрі болды. Осы заман тұрғысынан Галилейдің салыстырмалық принципі былай тұжырымдалады: Бірдей механикалық құбылыстар барлық инерциялық санақ жүйесінде біркелкі өтеді және осы инерциялық санақ жүйесінде жүргізілген механикалық тәжірибелер арқылы санақ жүйесінің тыныштықта немесе бірқалыпты түзу сызықпен қозғалатындығын анықтауға болмайды. Галилей өз принципінің дұрыстығын алдымен тыныштықта, сонан соң қозғалып бара жатқан корабль каютасында болатын құбылысты бақылау арқылы көз жеткізді. Бұл принципті басқаша айтқанда: барлық инерциялық санақ жүйесінде Ньютон заңы бірдей математикалық формуламен сипатталады деген ұғым туғызады(өзгешелік тек айнымалыларды белгілеуде ғана болады). Сонымен бұл принципті дәлелдеу үшін екі санақ жүйесін қарастырайық. Оның бірі координатамен қозғалмайтын инерциялық жүйе, екіншісі алғашқыға қатысты бірқалыпты түзу сызықты жылдамдықпен қозғалатын координаттары болатын инерциялық жүйе. 6.1 – сурет Уақытты координат жүйесінің бас нүктелері сәйкес келгеннен бастап есептейміз. Айталық кез келген уақытта екі коорлинат жүйесі бір-біріне 1- суреттегідей орналассын. жылдамдық бойымен бағытталады, ал және нүктелерін қосатын радиус-вектор . Кез келген А нүктесінің екі жүйеге қатысты координаттарының арасындағы байланысты табайық. 1- суреттен
Бұл теңдеуді координат осьтеріне түсірілген проекциялары арқылы жазайық:
(6.1), (6.2) теңдеулерді координаттарды Галилейше түрлендіру деп атайды. Күнделікті тәжірибелерден дың жарық жылдамдығынан әлдеқайда кіші екендігі белгілі, онда екі санақ жүйесіне орнатылған бірдей екі сағат бір уақытты көрсетеді, яғни уақыттың өзгерісі санақ жүйесінің қозғалысына тәуелсіз бірдей болады:
Егер жылдамдық жарық дылдамдығына пара-пар болса, онда Галилей түрлендірулерін жалпы түрдегі Лоренц түрлендірулерімен ауыстыруға болады (Х.Лоренц (1853-1928) – нидерландының теорияшыл физигі). жүктеу/скачать 482,94 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|