4. 1-ресурс. «Биология» пәні бойынша оқыту мен оқудың тұжырымдамалық тәсілдемесі

жүктеу/скачать 32,06 Kb.

бет	4/10
Дата	27.11.2023
өлшемі	32,06 Kb.
	#128584

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Энергия объектінің жұмыс жасау немесе жылу беру қабілеті Қоршаған орта
Өзара іс-қимыл / өзара әсер
Трансформация

Биологиядағы пәндік тұжырымдар
Пәндік тұжырымдарды анықтау
Теңгерім	тұрақты табиғи қауымдастық мүшелері арасында болатын динамикалық тепе-теңдік; ағзаның ішкі ортасын реттеу
Салдар	бақыланатын немесе сандық тұрғыдан бағаланатын әсерлер, нәтижелер бұрынғы оқиғамен немесе оқиғалармен байланысты
Энергия	объектінің жұмыс жасау немесе жылу беру қабілеті
Қоршаған орта	денеге, популяцияға немесе қоғамдастыққа әсер ететін және олардың өмір сүруіне, эволюциясы мен дамуына әсер ететін барлық биотикалық және абиотикалық факторлар
Дәлел	бір нәрсені растайтын дәлел немесе факті, жаңа ереже шығарылатын қорытынды тұжырымдау жүйесі
Форма	процестің, жүйенің, болжамның негізін құрайтын құрылым немесе фигура
Функция	зерттеуге болатын мақсат, рөл немесе іс-әрекет; айнымалылар арасындағы математикалық байланыс
Өзара іс-қимыл / өзара әсер	екі немесе одан да көп жүйелердің байланыстары мен қатынастарының өзара әсері, денелер, заттар немесе организмдер бір-біріне әсер етеді, сондықтан жалпы нәтиже тек жекелеген әсерлердің жиынтығы болып табылмайды
Модельдер	ғылыми теорияларды немесе болжамдарды тексеру, бақыланбайтын процестерді түсіндіру немесе болжау, күрделі жүйе құбылыстарының динамикасын түсіну үшін қолданылатын модельдеу
Қозғалысы	белгілі бір тірек шеңберіндегі бір жерден немесе позициядан екіншісіне ауысу әрекеті, процесі немесе нәтижесі
Заңдылықтар	уақыт пен кеңістіктегі айнымалылардың таралу тенденциялары; оқиғалар немесе функциялар тізбегі
Трансформация	сыртқы факторларға қатысты форманың, құрылымның, процестің (энергияның, метаболизмнің және/немесе организмнің немесе түрдің генетикалық құрылымының), қауымдастықтың өзгеруі

Негізгі және пәндік тұжырымдар бір-бірімен өзара маңызды байланыста болады. Негізгі тұжырымдар білім алушыларды жоғары деңгейлі ойлауға жетелейді, фактілер мен тақырыптар арасында анағұрлым күрделі тұжырымдамалық түсінікпен байланыс орнатуға мүмкіндік береді (15-16 слайдтағы мысал). Пәндік тұжырымдар материалдың тақырыбы немесе мазмұны негізінде пайда болады және пәннің мазмұнын тереңірек зерттеуге және түсінуге ықпал етеді. Бұл анағұрлым күрделі тұжырымдамалық түсінікті дамытуға көмектеседі.
Эриксонның (2008) пікірі бойынша, барлық тұжырымдар келесі критерийлерге сәйкес келеді:
• кеңістік, орын және уақыт шеңберінде құнды және маңызды;
• абстрактілі;
• ықшам (бір немесе екі сөз немесе қысқа сөйлем);
• нақты мысалдардың ортақ қасиеттерін білдіреді.

жүктеу/скачать 32,06 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10