Абдыхалыкова жазира есенкелдиевна
Университет студенттеріне академиялық қолдау көрсету кешенін ұйымдастырудың құрылымдық-теориялық моделі
жүктеу/скачать 0,54 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- (Supplementary Model)
| 2.3 Университет студенттеріне академиялық қолдау көрсету кешенін ұйымдастырудың құрылымдық-теориялық моделі
Педагогикалық ғылымда соңғы жылдары В.Г. Афанасьев [160], В.А. Веников [161], Б.А. Глинский [162], Ю.А. Конержевский [163], Ф.Ф. Королев [164], Н.В. Кузьмина [166], И.Б. Новик [167] сияқты ғалымдардың еңбектеріне негізделген моделдеу әдісі кеңінен қолданылады. Моделдеу-зерттеу объектісінің мәнін толық айқындауға мүмкіндік береді. Модель сөзі грек тілінен «modus, modulus» өлшем, бейне, әдіс деген ұғымдарды білдіреді. Ал, ғылымда кең тұрғыда модель сөзі кейбір шартты жағдайларда зерттеу жұмысының түпнұсқасының қасиеттерін қайта жасайтын аналог, түпнұсқаның орнын басушы (ақиқаттың үзіндісі) деген мағынаны білдіреді. Мысалы, В.А.Штофф [168] «модель -бейнелеу, қайта жаңғырту арқылы теориялық немесе тәжірибелік түрде жүзеге асатын жүйе негізінде, зерттеу объектісі туралы жаңа ақпараттар, ғылыми ой тұжырымдар жасауға мүмкіндік береді»-деген анықтама береді.Бұл анықтамадан моделдің төрт белгісін айқындаймыз: - ойша бейнеленетін немесе тәжірибеде жүзеге асатын жүйе; - зерттеу объектісін қайта жасайды немесе бейнелейді; - объектінің орнын басады; - объект туралы жаңа ақпарат береді. Сонымен, «модель әдісі» зерттеу объектісіне ұқсас болып келетін, оның құрылымын, қасиеттері мен байланыстарын кішірейтіп көрсетететін сызба, кесте және т.б. түріндегі жасанды бейне. Басқаша айтқанда, модель, таным үдерісі кезінде, негізгі зерттеу объектісі туралы жаңа ақпарат беретін қосымша құрал. Олай болса, моделдеу дегеніміз зерттеу үшін таңдалған, бір объектінің негізгі белгілерін екінші бір объектіде елестету. Моделдеу әдісі педагогикалық объектінің формалары, құрамы мен қызмет ету құрылымы немесе дамуын оның құрамдас бөліктері мен ішкі байланыстардың негізінде бейнелеу арқылы қамтамасыз етеді. Осы зерттеу жұмысында АҚШ-тың жоғары білім беру жүйесіндегі академиялық қолдау көрсету үдерісінің ерекшеліктерін айқындап, оның тәжірибесін жүйелілік тұрғыдан қарастыру негізінде Қазақтанның университеттерінде қолдануға мүмкін болатын студенттерге академиялық қолдау көрсетудің құрылымдық-теориялық моделін жасауды жүйе тұрғысынан қарастырамыз. Осы жағдайда басты назар аудартатын категория «жүйе» ұғымы болғандықтан, онын мәнін анықтауды қажет етеді. Жүйе – белгілі бір тұтастықты құрайтын өзара байланысқан және өзара әрекеттесетін элементтердің жиынтығы [ 169]. Т.Т. Ғалиев жүйені «қойылған мақсатқа жету үшін жобаланатын заңдылықпен байланысқан және өзара әрекеттесетін элементтердің жиынтығы» деп нақтылайды [170]. Сонымен, ғалымдардың «жүйе» ұғымына берілген анықтамаларына сүйене отырып, АҚШ тәжірибесін зерделеу негізінде жасалған, университет студенттеріне бағытталған академиялық қолдау көрсету компоненттерін бір-бірімен байланысқанда, тұрақты бірлік құрайтын элементтерден тұрады деп қорытынды жасай аламыз. Зерттеуіміздің міндеттеріне орай, АҚШ–тың жоғары білім беру жүйесіндегі студенттерге академиялық қолдау көрсету тәжірибесінің озық бағыттарын, бағдарламаларын, қазақстандық кредиттік оқыту технологиясында студенттердің жеке оқу траекториясын жүзеге асыруға ықпал ету мақсатымен енгізілген жаңа педагогикалық, академиялық қызметтердің іс-әрекетін ескере отырып, кредиттік оқыту технологиясында университет студенттеріне академиялық қолдау көрсету кешенін ұйымдастырудың құрылымдық-теориялық моделін құрдық (cурет 12). Құрылымдық-теориялық модель, университет студенттеріне академиялық қолдау көрсету іс -әрекетінің мақсаты мен мазмұны, академиялық қолдау көрсету қағидалары, компонентері, бағыттары, субъектілердің әрекеттесу формалары мен құралдары, академиялық қолдау көрсетудің нәтижесі мен рефлексия элементтерінен тұрады. Университет студенттеріне академиялық қолдау көрсету кешенін жүйе ретінде құруда мынандай негізгі дидактикалық талап қойылады. Академиялық қолдау көрсету жүйесі, негізгі дидактикалық міндеттерді шешуге, яғни студенттердің университет қабырғасына бейімделуіне, студенттердің оқу-танымдық қабілеттерін дамытуға, студенттің кәсіби таңдау жасауы, жеке оқу траекториясын саналы қалыптастыруға ықпал етуі қажет. Жүйе теория мен практиканың байланысы, түсініліктілік пен жүйелілік, саналылық пен шығармашылық белсенділік, жоғары ғылыми деңгейде білім беру қағидаларының талаптарына сай болу керек. АҚШ-тың жоғары білім беру жүйесіндегі, оның ішінде студенттерге академиялық қолдау көрсету бағдарламаларына теориялық, тәжірибелік талдау жүргізу, олардың жеке бір ұйымдасқан студенттерге қолдау көрсету орталығы ретінде жұмыс атқаратынан аңғартады. Демек, білім алушылардың субъектік позициясын белсендіру, жекедараландыру, оқу-танымдық дағдыларын, дербестігін, студентке өмір бойы білім алу дағдыларын қалыптастыруды көздейтін кредиттік оқыту технологиясында студентттерге академиялық қолдау көрсетуді кешенді түрде жүргізуіміз қажет. Сонда ғана, бұл жаңа бағыт оң нәтиже береді. Себебі, академиялық қолдау көрсету , студенттің жеке оқу траекториясын саналы қалыптастыру арқылы, оны жүзеге асыру үдерісін жеңілдетіп, білім алушының жекетұлғалық, кәсіби дамуына оң ықпалын тигізеді. Білім алушыларға академиялық қолдау көрсету кешенін ұйымдастыру барысында институттың мақсаты мен міндеттері, студенттердің академиялық, әлеуметтік қажеттіліктері, факультеттің мүмкіндіктері, оқу бағдарламалары мен курстарының күрделілігі, университеттің қаржылық жағдайы, құрылымы сияқты маңызды мәселелерді ескерген жөн. Соған сәйкес, зерттеуде біз академиялық қолдау көрсетуді ұйымдастырудың қосымша (Supplementary Model) моделін ұстанамыз. Факультеттің кеңесшілері, эдвайзерлері, тьюторлары студенттің оқу барысындағы қиындықтары мен кемшіліктерін шешуге атсалысады, сонымен қатар, әрекеттесу субъектілері (студент немесе кеңесші) қосымша ақпарат немесе кеңес алу үшін университетке ортақ, арнайы студентке қолдау көрсету орталығына жүгіне алады. жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|