Аллергиялық реакциялардың даму механизмінде эозинофильдер мен Ig e нің маңызы
ІV тип аллергиялық реакцияның патогенезі және осы типке жататын аллергиялық аурулар
жүктеу/скачать 91,6 Kb.
|
ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ Аллергология
- Бұл бет үшін навигация:
- Иммундық серпілістер сатысы
- Патохимиялық өзгерістер сатысы
- Патофизиологиялық бұзылыстар сатысы.
| ІV тип аллергиялық реакцияның патогенезі және осы типке жататын аллергиялық аурулар
Аллергиялық серпілістердің жасушалардың қатысуымен дамитын IV-ші түрі немесе баяу дамитын жоғары сезімталдық (БДЖС) БДЖС-ты алғаш 1890 жылы Р. Кох ашты. Ол туберкулезбен ауыратын адамның тері астына туберкулин енгізгенде 24-48 сағаттан кейін сол жерде қызару, домбығу пайда болатынын көрсетті. Демек, туберкулездің микобактерияларымен организмнің түйісуі нәтижесінде оның сезімталдығы жоғарылайды, сенсибилизация дамиды. Осыған Пирке реакциясын қою негізделген. БДЖС тек XX ғасырдың 40 -50 жылдары зерттеушілердің назарын аударды. Өйткені ағзалардың басқа организмге ауыстырылып отырғызылуына байланысты тін үйлесімсіздігін зерттеу кездеріеде трансплантациялық иммунитет деген түсінік қалыптасты. Бөтен қондырымды тойтарудың негізгі жолы жасушалардың қатысуымен болатыны белгілі болды Иммундық серпілістер сатысы.Аллерген болып нәруыздар мен гликопротеиндер және тін нәруыздарымен байланыса алатын химиялық заттар есептеледі. Бұл серпілістер молекулалық массасы кішкене және антиденелер өндірілуін сергітетін қабілеті (иммуногендік қасиеті) аз нәруыздарға дамиды. Содан оларға: ● микробтардың (туберкулездің микобактериялары, қызылшаның, шешектің, сарыптың, мерездің, көкжөтелдің, туляремияның т.б. қоздырғыштары), майда саңырауқұлақтардың нәруыздары; ● вирустардың нәруыздары; ● химиялық заттар (динитрохлорбензол, никель тотығы, бояулар, дәрі-дәрмектер, өсімдік улары т.с.с.); ●өндірістік және тұрмыстық (әсемдік бұйымдар, кір жуғыш ұнтақтар) заттар; ● ауыстырылып қондырылған, тін нәруыздары т.с.с.– жатады. Жасушалық иммундық жауап Т-жасушаларымен қамтамасыз етіледі. Олар цитотоксиндік және баяу дамитын жоғары сезімталдық (БДЖС) түрлерінде болады. Цитотоксиндік түрі CD8+ корецепторлары бар Тк-лимфоциттерінің, ал БДЖС – CD4+ корецепторлары бар Тх-лимфоциттердің және макрофагтардың қатысуларымен дамиды. Организмге сырттан енген немесе өзінде құрылған аллергендер макрофагтармен байланыстырылып, өңдеуден өткеннен кейін, интерлейкин-12 және γ-интерферон өндіріп, жәрдемші Тх0 жасушаларынан Тх1 лимфоциттері өсіп-өнеді. Бұлар интерлейкин-2 өндіріп, БДЖС-қа жауапты сезімталдығы көтерілген Т- эффектор лимфоциттеріне, цитотоксиндік Т-жендет және Т-жады жасушаларының өсіп-өнуін сергітеді. Организмге аллерген қайталап түскенінде жедел иммундық жауап қайтаруда Т-жады жасушаларының маңызы өте зор. Сезімталдығы көтерілген Т-эффекторлар мен Т-жендет жасушалары аллерген (бактериялар, дәрілер, химиялық заттар) орналасқан немесе аутоаллергендері бар ағзалар мен тіндерге немесе ауыстырылып отырғызылған ағзаға жабысады. Содан олар аллергенмен байланысады. Патохимиялық өзгерістер сатысы.Аллергені бар жасушаларға жабысқан сезімталдығы көтерілген Т-лимфоциттері және макрофагтар аллергияның осы түрінің медиаторларын - цитокиндерді өндіріп шығарады. Мәселен, макрофагтар интерлейкин 1, 8, интерферондар, өспелерді жоятын фактор, гистамин бөліп шығаратын фактор, өсу факторларын, простагландин Е2 өндіреді. Т-лимфоциттер интерлейкин 2, 3, 4, 5, гистамин бөліп шығаратын фактор, базофилдерді өсіретін фактор, сүйек кемігінде колония құрылуын сергітетін фактор, макрофагтардың белсенділігін арттыратын фактор, макрофагтардың миграциясын тежейтін фактор, хемотаксистік фактор, лимфотоксин, ауыстыру факторын т.с.с. көптеген цитокиндер өндіреді. Артынан интерлейкиндердің әсерлерінен нейтрофилдердің, эозинофилдердің, лаброциттердің , базофилдердің әсерленулері болып, олардан простагландиндер Е2 , Д2, лейкотриендер С4, Д4, Е4, В4 және тромбоциттердің агрегациясын туындататын фактор, гистамин босап шығады, Бұлар қан тамырлары қабырғаларының өткізгіштігін көтереді, жасушалардың қимыл-қозғалыстарын өзгертеді, қабынуға қатысатын жасушалардың белсенділігін арттырады, жасушалардың өсіп-өнуі мен жетілуіне ықпал етеді, иммундық қабілетті жасушалардың бірігіп өзара әрекеттесуін реттейді. Олар макрофагтарға және нейтрофилдерге, лимфоциттерге, фибробластарға, сүйек кемігінің бағаналы жасушасына, өспе жасушаларына, ауыстырылып отырғызылған ағза жасушаларына, аутоаллергені бар ағза жасушаларына т. б. әсер етеді. Патофизиологиялық бұзылыстар сатысы. Цитокиндердің әсерлерінен аллерген орналасқан жерде бірнеше сағаттың ішінде макрофагтар, лимфоциттер, моноциттер жиналып қалады, қан тамырлары қабырғаларының өткізгіштігі жоғарылайды, қабыну дамиды. Жасушалар мен тіндердің бүліністері цитокиндердің, Т-жендет жасушаларының, макрофагтардың лизосомалық ферменттерінің әсерлерінен дамиды. Осыдан жасуша өзінің қозғалысын жоғалтады, бөлінуін тоқтатады, бір ядролы жасушалардың тіндерге шығуынан оларда тығыз сіңбелер қалыптасып, аллергиялық түйіршіктелген (гранулематоздық) қабыну дамиды. Осы жолмен ауыстырылып отырғызылған қондырым тойтарылады, аутоаллергиялық аурулар, жанаспалы дерматиттер т.с.с. аурулар дамиды. Аллергологиялық анамнез жинау. Аллергологиялық науқасты физикалдық тексеру. 13.Аллергологиялық тарих-аллергиялық ауруларды диагностикалаудың негізгі әдістерінің бірі. Аллергологиялық тарихты жинаудың негізгі мақсаты аурудың аллергиялық табиғатын және болжамды нозологиялық формасын анықтау болып табылады. Оны жинау кезінде Сіз мыналарды білуіңіз керек: 1. АЗ-ға тұқым қуалайтын бейімділікті анықтау; 2. Қоршаған орта факторлары мен аурудың дамуы арасындағы байланысты анықтаңыз; 3. Осы аурудың пайда болуына себеп болатын аллергендерді анықтаңыз және диагностикалық маңыздылығын анықтаңыз; 4. Науқастың отбасында қандай аурулар байқалды; 5. Науқас тамақ пен дәрі - дәрмектерді қабылдауға қалай әсер етеді; 6. Аурудың маусымдылығы, оның өсімдіктердің гүлденуімен, бір жерден екінші жерге көшуімен, инфекциямен байланысы байқалды ма 7. Науқаста басқа аллергиялық ауруларды анықтау; 8. Аллергиялық аурудың өршуі қайда және қашан пайда болады және қалай тоқтатылады; 9. Тұрғын үй және жұмыс жағдайлары; 10. Тамақ режимі; 11. Жүктілік барысын талдау (гестоздар, темекі шегу және т. б.); 12. Бұрын жүргізілген зертханалық тексерулер; 13. Аллергияға қарсы дәрілердің және/немесе аллергеннің элиминациясының клиникалық әсерін бағалау және т. б. Дұрыс жиналған тарих аурудың сипатын анықтап қана қоймай, оның этиологиясын да ұсынады, яғни ауруды тудыратын аллергенді немесе аллергендер тобын анықтап, алдын-ала диагноз қойыңыз. Аллергологиялық анамнез міндетті түрде жалпы анамнезден кейін жиналады, өйткені аллергологиялық тексеру мен емдеудің мүмкіндігі мен көлемі туралы мәселені тек науқастың жалпы жағдайын, қатар жүретін аурулардың болуын және т.б. ескере отырып шешуге болады. Анамнезді жинау кезінде тұқым қуалайтын бейімділікке ерекше назар аударылады: жақын туыстарда бронх демікпесі, аллергиялық ринит (тұрақты немесе интермиттелетін түрі), есекжем, ангиоэдема, атопиялық дерматит, тамақ өнімдеріне немесе дәрі-дәрмектерге, химиялық немесе биологиялық препараттарға төзбеушілік сияқты аурулардың болуы анықталады. Аллергиялық 6 аурумен ауыратын науқастарда ауыр аллергиялық тарих (яғни, туыстарында аллергиялық аурулардың болуы) жағдайлардың 30-70% - ында кездесетіні белгілі. Аллергиялық аурулар кезінде физикалық тексеру. Физикалық тексеру стандартты схема бойынша жүргізіледі және науқастың жағдайын және әртүрлі органдар мен жүйелердің зақымдану дәрежесін бағалауға мүмкіндік беретін науқасты тексеру, пальпация, аускультация, перкуссия, тонометрия және т.б. қамтид Аллергиялық ауруларды емдеудің элиминациялық әдістері. Аллергологтарға жою шаралары әрең беріледі ли орталық рөл емес. Аллергенді пациентпен байланыстан толығымен алып тастау - бұл алғашқы медициналық шараларды бастау керек. Төменде әртүрлі топтардың аллергендерімен байланыс шектеуінің негізгі ерекшеліктері туралы мәліметтер келтірілген. Тұрмыстық сенсибилизация Бұл жағдайда үй шаңымен, кітапхана шаңымен және әсіресе үй шаңының кенелерімен байланысын шектеу керек. Бұл үшін ауаның ылғалдылығын 50% - дан аз ұстаған жөн. Төсек - орындарды үнемі жуу ұсынылады (аптасына 1-2 рет t 55°C-тан жоғары), өйткені бұл кене аллергендерін жоюға және кенелерді өлтіруге мүмкіндік береді. Пәтерді 4-6 айда 1 рет ацидтермен емдеу керек. Бөлмені тазалау үшін Вака - ақылды шаңсорғыштарды мүмкіндігінше аква - және/немесе HEPA - сүзгілермен жабдықталған пайдалану ұсынылады. Пәтерден шаңға арналған резервуарлармен (кілемдер, жұмсақ ойыншықтар және т.б.) өмір сүре алатын заттарды алып тастау ұсынылады, ал аллергендерге жол бермейтін кенеге қарсы төсек - орын жабдықтарын пайдалану мүмкін болмаған жағдайда. Іс - шараларды өткізу кезінде кешенді тәсілді қолдану маңызды, өйткені элим - Ұлт бойынша жеке қолданылатын шаралардың көпшілігі тиімсіз және тиімсіз болып шығады. Тағамдық сенсибилизация Азық-түлік аллергиясы үшін, ең алдымен, сезімталдыққа ие тамақ өнімі, сондай - ақ дәлелденген клиникалық маңызы бар онымен кросс - реакциясы бар өнімдер алынып тасталуы керек. Скарификациялық сынаманы жүргізу және көрсеткіштер 15. Тері скарификациясы - аллергиялық ауруларды диагностикалау әдістерінің бірі. Олардың негізгі мақсаты-адамның аллергиялық реакцияны дамытатындығын анықтау. Сонымен қатар, ағзаның аллергендерге сезімталдық дәрежесі бағаланады. Скарификациялық сынамалар оларды орындау барысында теріге сызат (лат . scarifico-сызат). жүктеу/скачать 91,6 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|