Алматыкiтап баспасы
жүктеу/скачать 50,27 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Каспий теңізі
| Қазақстанның көлдері.
Қазақстанда 48 000-нан астам көл бар. Республика аумағында көлдер біркелкі орналаспаған. Көлдердің 45%-ы еліміздің солтүстігінде, 36%-ы оңтүстік және орталық өңірінде және 19%-ы шығысы мен батысында орналасқан. Көлдер қалыптасуларына қарай тектоникалық және экзогендік болып бөлінеді. Каспий, Арал, Балқаш, Алакөл, Марқакөл көлдері тек- тоникалық қазаншұңқырда орналасқан. Каспий теңізі – дүниежүзіндегі ең ірі тұйық су айдыны (371 000 км 2 ). Шығыс және солтүстік-шығыс жаға- лаулары Қазақстанның батыс бөлігіне еніп жатыр. Солтүстіктен оңтүстікке қарай 1200 км-ге, батыстан шығысқа қарай 320 км-ге созылады. Теңіздің ең терең жері оңтүстік бөлігінде – 1025 м. Теңіздің Қазақстан жеріндегі бөлігі аса терең емес, солтүстік жағалауының тереңдігі – 15–20 м. Жазда судың орташа температу- расы солтүстік жағында + 24 + 26˚С, ал қыста – 0,5 ˚С. Қарашадан наурыз айы- на дейін суы қатады, мұзының қалың- дығы 2 м-ге дейін жетуі мүмкін. Теңіз суының орташа тұздылығы – 12,7‰, Еділ мен Жайық өзендері құятын тұсында – 0,2‰. (55-сурет). 55-сурет. Каспий теңізі 121 Ал ма ты к i та п ба сп ас ы Теңіздің флорасы мен фаунасы салыстырмалы түрде жұтаң: өсімдіктердің 500 түрі, балықтардың 100-ден сәл ғана асатын түрі – албырт, сазан, көксерке, тікенді балық, ақтабан, майшабақ бар. Жа- нуарлардан мұнда итбалық тіршілік етеді. Су айдынында құстардың кейбір түрлері кездеседі. Каспийде кеме қатынасы, сонымен бірге паром өткелі жақсы да- мыған: Баку – Ақтау, Ақтау – Махачкала. Волга-Дон каналы арқылы Каспий суы Азов, одан әрі Қара теңіз суларымен жалғасады. Каспийдің қайраңды жерінде мұнай, газ өндіріледі. жүктеу/скачать 50,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|