Алматыкiтап баспасы



Pdf көрінісі
бет92/146
Дата16.10.2023
өлшемі50,27 Mb.
#115533
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   146
Байланысты:
97605 926480 15

Қазақстанның көлдері.
Қазақстанда 48 000-нан астам көл бар. 
Республика аумағында көлдер біркелкі орналаспаған. Көлдердің 
45%-ы еліміздің солтүстігінде, 36%-ы оңтүстік және орталық өңірінде 
және 19%-ы шығысы мен батысында орналасқан. 
Көлдер қалыптасуларына қарай 
тектоникалық
және 
экзогендік
болып бөлінеді. Каспий, Арал, Балқаш, Алакөл, Марқакөл көлдері тек-
тоникалық қазаншұңқырда орналасқан.
Каспий теңізі 
– дүниежүзіндегі
ең ірі тұйық су айдыны (371 000 км
2
).
Шығыс және солтүстік-шығыс жаға-
лаулары Қазақстанның батыс бөлігіне
еніп жатыр. Солтүстіктен оңтүстікке
қарай 1200 км-ге, батыстан шығысқа 
қарай 320 км-ге созылады. Теңіздің ең
терең жері оңтүстік бөлігінде – 1025 м.
Теңіздің Қазақстан жеріндегі бөлігі аса 
терең емес, солтүстік жағалауының
тереңдігі – 15–20 м. 
Жазда судың орташа температу-
расы солтүстік жағында + 24 + 26˚С, ал 
қыста – 0,5 ˚С. Қарашадан наурыз айы-
на дейін суы қатады, мұзының қалың-
дығы 2 м-ге дейін жетуі мүмкін. Теңіз 
суының орташа тұздылығы – 12,7‰,
Еділ мен Жайық өзендері құятын тұсында – 0,2‰. 
(55-сурет).
55-сурет.
Каспий теңізі
121
Ал
ма
ты
к
i
та
п
ба
сп
ас
ы


Теңіздің флорасы мен фаунасы салыстырмалы түрде жұтаң: 
өсімдіктердің 500 түрі, балықтардың 100-ден сәл ғана асатын түрі – 
албырт, сазан, көксерке, тікенді балық, ақтабан, майшабақ бар. Жа-
нуарлардан мұнда итбалық тіршілік етеді. Су айдынында құстардың 
кейбір түрлері кездеседі.
Каспийде кеме қатынасы, сонымен бірге паром өткелі жақсы да-
мыған: Баку – Ақтау, Ақтау – Махачкала. Волга-Дон каналы арқылы 
Каспий суы Азов, одан әрі Қара теңіз суларымен жалғасады.
Каспийдің қайраңды жерінде мұнай, газ өндіріледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   146




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет