Анықтамалық материал жануарлардың иесіне ауруды балауға және мал
жүктеу/скачать 2,31 Mb. Pdf көрінісі
|
| 4.7 Ірі қара малдың эймериозы
Ірі қара малдың эймериозы – формасы,көлемі,түсі және басқа да белгілері бойынша ажыратылатын эймериялардың 10 түрі тудыратын кең таралған ауру. Малдар су немесе азық арқылы эймерийдің ооцистерін жұтады,содан ішекте спорозиттер шығады. Олар эпителий немесе ішек қабырғасының шырыш асты қабатының торшаларына,немесе тамырларға гематогенді жолмен (қан арқылы) еніп,бауыр,бүйрек және басқа да мүшелерге кіреді,ол жерде бөлініп,мерозоиттарға айналады (жыныссыз көбею жүреді). Бұл кезде эпителиалды торшалар бұзылып, босаған мерозоиттар жаңа эпителиалды торшаға еніп,қайтадан бірнеше рет бөлінеді.Одан кейін жыныстық процесс гаметогония (аналық(макрогамета) және аталық(микрогамета) торшалары) басталады. Олардың қосылуы нәтижесінде зигота пайда болып,ол ооцистаға айналады. Ооциста фекалиялармен бірге иесінің ағзасынан шығады.Сыртқы ортада ылғалдылық,жылу және ауаның болуынан ооциста ішінде 8 спорозоит түзіледі,яғни эймерийдің ооциста қалыптасады. Мал басының шектелген аумақта шоғырлануына байланысты ауру жаппай сипатқа ие болады. Көп жағғдайда ауруға 1 айдан 2 жасқа дейінгі бұзаулар шалдығады. Ересек малдар паразитті тасушылар болып табылады.Ауру ылғалдылығы жоғары жылы мезгілде жиі тіркеледі. Жұқтыру көзі астаулар,төсеніштер және инвазирленген малдар болады. Ірі қара мал эймериозының инкубациялық кезеңі 1-ден 3 аптаға дейін созылады. Бұзауларда ауру ауыр өтеді,бірақ жіті және созылмалы түрде болуы мүмкін.Асқынған кезде малдар енжар болады,тез шаршайды. Алғашқы күндері сұйық іш өту болады.Кейін фекалияларда шырыштың және қанның болуын анықтайды. Дефекация әрекеті еріксіз, анальды саңылау сәл ашылған. Руминация әлсізденген, ал ішектің перистальтикасы күшейген. 100 Дене температурасы 40–41 °C дейін көтерілген. Одан кейін бұзаулар жата береді,азықтан бас тартады,көздері шүңірейген, кахексия байқалады.Көрінетін шырышты қабықтар бозғылт, анус ашылған, дефекация әрекеті еріксіз.Қанды іш өту жалғасады,бірақ дене температурасы36–37 °C дейін төмендейді, одан кейін малдар өледі. Өлім 45 % құрауы мүмкін. Диагноз кешенді түрде қойылады. Бұл кезде эпизоотологиялық мәліметтерді,клиникалық белгілерді және фекалияларда эймерий ооцисттерінің көптігін анықтағанды ескереді. Іріқара малдың эймериозын колибактериоздан,паратифтен,пастереллезден,шығу тегі жұқпалы емес энтероколиттерден саралау керек. Ауру малдарға тыныштық беріп,азықтандыруды жақсартады. Емдеу үшін сульфаниламидті препараттар ұсынылады(мысалы, норсульфазол ерітіндісі 60 мг/кг-нан фуразолидонмен бірге 2–3 мг/кг-нан 4-5 күн бойы, сульфадимезин 80-100 мг/кг-нан күніне 2 рет 5 күн бойы немесе сульфадимезин мен левомицетинді қосып 20 мг/кг-нан немесе хлортетрациклинмен 10 мг/кг-нан, 80 мг/кг мөлшерінде кокцидин, ампролиум – 0,02 г/кг, кокцидиовит – 0,08 г/кг; клопидол – 0,02 г/кг; химкокцид 0,4–0,6 г/кг малдың массасына. Препараттарды ішке қабылдауға 3-4 күн аралықпен 4-5 күн береді Ауру малдарды бөлек ұстау қажет. Бөлмелер мен серуендеу алаңдарын үнемі тазартып, жақсылап дезинфекциялайды. Химиопрофилактика ретінде химкокцидті 0,3 г/кг мөлшерінде, кокцидиовитті (0,03 г/кг) левомицетинмен бірге (0,02 г/кг), кокцидин (0,08 г/кг) биомицинмен (0,02 г/кг) қолданады. Препараттарды әр 5 күн сайын концентрленген азықпен бірге береді. жүктеу/скачать 2,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|