Аралық ғылымипрактикалық конференция II том
жүктеу/скачать 7,07 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Список литературы
- Маманова Х. М. PhD докторант КазНПУ им.Абая ТУРИСТІК ФОРУМДАРДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН: ҮНДЕСТІК ТАЛДАУЫ
- T=P/N
- Негізгі бөлім.
Bibliography: 1 Ясинский В., Мироненков А.,Сарсембеков Т.{2011}Международная практика сотрудничества и проблемы развития гидроэнергетики в бассейнах трансграничных рек. Евразийский банк развития. Алматы: РУАН 2 Ашимабаев Д. Дюбовь к электричеству, или почему Таджикистан и Киргизия не считаются соседями. URL: htpp://www/analitika/org/article.php?story=200606180383325 3 Богданов А. Формула благоденствия. Что мешает задействовать гидроэнергетические ресурсы
Средней Азии.
. URL:
htpp://www/analitika/org/article.php?story=20060882564129594 4 Куртов А. Водные
конфликты Центральной Азии. URL:
htpp://www/analitika/org/article.php?story=20050307121605551 5 Турсунов А.А Гидрологические проблемы Республики Казахстан. . URL: htpp://www/cac/org/journal/13 6 Блинов А. Воды в мире или гдето слишком много, или слишком мало. URL: fergana/ru/article/php?id=711 7 Цыценко К.В. Водноземельные ресурсы бассейнов рек Центральной Азии: состояние и использование / Цыценко К.В, Т.И. Владимирова//Гидрометеорология и экология. Алматы, 2012. №3.С.102105 8 Водосбережение : идеи, модели, инструменты. URL: htpp://www/irp/kz./kirp/3/1/117 9 Хасенов М. Стратегия водноэнергетической безопасности Центральной Азии как один из основополагающих факторов интеграции государств региона. URL: htpp://repository/enu/kz/handle /123456789/3139 482
УДК 1.37.016 Малгараева З.Б. к.ф.н., ак. проф., АО «Университет КАЗГЮУ», Астана, Казахстан e-mail: z.malgaraeva@yandex.kz АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ПРЕПОДАВАНИЯ ФИЛОСОФИИ Abstract. This article discusses some of the humanitarian problems of teaching philosophy. The attention is focused that the philosophy needs to shift its goals, objectives and means so that accumulated its capacity was not of a theoretical nature, but has become an effective means of understanding and solution of life situations, and formation of creative conscious personality.
Философия сегодня в результате новейших изменений в учебных программах является чуть ли не единственной гуманитарной дисциплиной из цикла общеобразовательных. Данные изменения в целом соответствуют мировым трендам. Однако насколько полно учтен опыт зарубежных стран, идущих по пути специализации и профессионализации образовательного процесса, к каким положительным результатам они пришли в результате этих новаций. Однако уже сегодня очевидно, что философия как мировоззренческая и гуманитарная дисциплина должна взять на себя дополнительные интеллектуальные и гуманитарные задачи. Исходя из этого – определить цель и задачи преподавания философии в контексте современных изменений становится актуальной задачей, поскольку цель высшего образования – не только получение определенной квалификации, но и формирование гуманистического мировоззрения, активной жизненной позиции, осмысленного патриотизма. Дополнительным навыком, на который должна ориентироваться философия, это научить учиться в течение всей жизни. Как этому может способствовать философия? Если посмотреть на основные линии развития философского знания, то в историческом разрезе можно выделить следующие ее концепты: онтология, гносеология, аксиология, антропология и др. Из истории мы знаем, что каждый из этих фундаментальных направлений философствования в разные исторические периоды выходил то на главные, то на второстепенные позиции. Например, всем известный антропологический поворот в философии начинается с Сократа. Антропологический поворот ознаменовал новую эпоху, когда центром философствования становится человек, его жизнь, его ценности и переживания. До философии Сократа античная мысль была направлена на познание космоса, одним из мировоззренческих тезисов которой стала идея тождества макро и микрокосма. Проблемы гносеологии становятся приоритетными в Новое время в дискурсе накопления и развития опытного эмпирического знания. Философия становится рефлексией над формирующимся эмпирическим континимум знаний, выдвигая на первый план проблемы методов, путей познания и верификации научного знания. Таким образом, философия адекватно реагирует на требования эпохи, становясь ее авангардом. Говоря словами Ф. Гегеля «Философия – это эпоха, схваченная мыслью». Основная задача философии как научной дисциплины и рефлексивного мировоззрения
483
это почувствовать ритм времени, осознать его, увидеть перспективы и проблемы. И самое главное – говорить об этом. Недаром М. Хайдеггер говорил: «Язык – дом бытия». В отличие от других эпох, современный мир многонаправленный, многосмысловой. Соответственно определить его приоритеты, выдвинуть приоритетные философские концепты становится актуальной задачей. Таким образом, перед философией как наукой, учебной дисциплиной и мировоззрением ставится множество задач по рефлексии современного бытия. Остановимся на вопросе о том, что может дать современному молодому человеку в этом неспокойном быстро меняющемся мире изучение дисциплины «Философия». 1. Опыт философского анализа основных проблем бытия человека может стать отправной точкой в мировоззренческих поисках. Каждый этап становления философского знания поразному отвечал на вопрос о сущности человека в зависимости от идейных установок эпохи, уровня материальнотехнического развития и др. Наиболее выпукло они были представлены в философии И. Канта: что я знаю? На что я могу надеется? Кто такой человек? Эти вопросы актуальны всегда, поскольку отвечают на главные вопросы экзистенции человека. Определение сущности человека это бесконечный поиск смыла его жизни. Сегодня в качестве ответа на этот вопрос можно привести слова Пастера: «Человек – мыслящий тростник». Со студентами можно обсудить различные варианты ответа на вопрос о сущности человека с тем, чтобы определить: какой из них является значимым для них, общества, человечества. При изучении этого вопроса важно, чтобы студенты не просто цитировали антропологические учения, а осмысливали их содержание, применяли полученные знания.
2. Рассмотрение основных концепций онтологии. В рамках онтологии были созданы разнообразные концепции, начиная с чисто материалистических, атеистических концепций до откровенно субъективистских, отвергающих или не принимающих объективных мир. В этих учениях имеется глубокий мировоззренческий смысл. Сегодня так называемый основной вопрос философии о том, что первично: материя или сознание потерял ту идеологическую подпитку. В онтологии этот вопрос, как минимум распадается на две проблемы: научные теории и гипотезы происхождения мира. Изучение этого вопроса в исторической параллели: как на эти вопросы отвечали философы, начиная с Древности, позволит по другому воспринять теории Демокрита, Гераклита, Парменида и др. Они перестанут казаться неким анахронизмом, поскольку их идеи и сегодня находят научное подтверждение. Поэтому стоит повнимательнее вдуматься в их тексты, может в них таится еще не раскрытая информация. Такой исторический параллелизм вызовет у студентов научный интерес к трудам великих мыслителей; роль Бога в жизни современного человека. Есть ли сегодня в философии необходимость доказывать его существование. Или будем исходить из древней позиции: раз это нужно, значит оно существует. (Верую, ибо разумно). Это комплиментарная проблема, поскольку Бог наполнял веками смысл жизнь человека. В его отсутствии на вопрос о смысле жизни необходимо найти универсальные ответы. Различные философские школы делали попытки ответа на этот вопрос. Например, американская философия прагматизма. Но сегодня очевидно, утилитаризм слишком узок, и самое главное лишен моральной силы. Поэтому анализ философских школ, особенно 484
религиозного направления, должен быть направлен в контексте дискуссии не что Бог первичен, а что его ценности непреходящи. 3. Методы научного познания и критерии верифицируемого знания. То есть философия в определенной степени поможет в решении вопроса: как изучать? Философия за длительный период развития накопила громадный эпистемеологический опыт. Таким образом, для студента важно не просто сухое пересказывание, что Бэкон основатель индукции. Важно, что дало Бэкону и миру его научные открытия. Как мы сегодня можем использовать их. Или может быть они безнадежно устарели? Учение Ф.Бэкона о предрассудках (так называемых пещерах) сохраняет свою актуальность. Важно, чтобы студенты осмыслили эти учения в контексте своей жизни. Может в их жизни имеют место те же предрассудки, о которых предупреждал Ф. Бэкон. Помимо их учения, значимым для формирования личности является анализ их жизненного пути, то каким путем они шли к свои идеям. Например, философия жизни Б. Спинозы, философские идеи которого отлучили его не только от семьи и материальных ценностей, но и от его религии. Его жизненный путь – пример самоотверженного служения истине. История философии фактически отражает поиски человечеством путей наиболее верифицируемого знания. Здесь важно отметить позицию позитивизма как один «рыночных» шагов на пути развития науки. Отметить, к чему привело в области политики, морали такое выхолащивание гуманитарных наук. То есть важно поставить проблему: гуманитарные науки – этика, философия – имеют ли сегодня для нас значение. Или достаточен технический прогресс и все автоматически станут счастливыми. Мы не случайно обращаем внимание на эти вопросы: одна из наиболее высоко развитых индустриальных держав Япония стоит на одном из первых мест по числу суицидов. Важным звеном изучения философии является раздел, посвященный изучению казахской философии. На какие аспекты на наш взгляд необходимо акцентировать внимание студентов. Прежде всего, гуманистическая установка казахской философии, начиная с Коркыт – ата и до философии ХХ века. Философия Коркыт – ата, Баласагуна, Кашгари, Абая, Шакарима наполнена гуманистическим смыслом, логическим завершением которых являются слова Абая: «Адам бол». Антропологическая установка обеспечила преемственность мировоззрения казахского этноса, его выживаемость в условиях непрекращающихся военных столкновений? Этнокультурную идентичность и позитивное восприятие казахской культуры в мировом пространственновременном континууме. Так в чем предназначение философии? В формировании гуманистического критического мирровоззрения. Обществоведами проблема гуманизации общественных отношений и образования должна подниматься на уровень понимания ее как единственно возможного противоядия против всеобщего безразличия и конформизма. Будущее человечества за гуманистически ориентированном обществом, как об этом прозорливо говорили создатели концепции постиндустриального общества.
1 История философии / Под ред. Кириллова В.И. М.: Юрист, 2002с.
485
ƏОЖ: 316.334.2:338.48(574) Маманова Х. М. PhD докторант КазНПУ им.Абая ТУРИСТІК ФОРУМДАРДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН: ҮНДЕСТІК ТАЛДАУЫ
of Kazakhstan. Also, article describes a popular method of text tonality analysis of forums and blogs used in sociological and marketing research. According to the chosen methodology has been investigated 516 comments from www.tripadvisor.com , www.forum.awd.ru and many other websites. However, during data processing in addition to the three (negative, positive, neutral) species emotive texts was revealed the fourth, which applied to information and consulting needs. The findings of the fourth type of the text were also processed and classified, what made it possible to partially define the needs of potential tourists.
Заманымыздағы көрініс тапқан ақпараттық технологиялар мен процестердің қарқынды дамуы, интернеттің қоғам өмірінің түрлі салаларына енуіне жол ашты. Бұл жағдай, интернеттің жəй ақпараттық алаң ретінде емес, өзіндік процестерге, құбылыстарға, əлеуметтік топтар жəне бірлестіктерге ие əлеуметтік кеңістік ретінде дамығанын көрсетеді. Өзінің қолжетімділігі, шапшаңдығы, əсерлілігі арқасынада виртуалды орта адамдардың сана сезіміне əсерін арттырып, əлеуметтік байланыстары мен кейбір əлеуметтік міндеттерін интерактивті формаға көшірулеріне себепші болды. Интернет тарапынан жүзеге асырылатын байланыстардың басым бөлігі өзара мəтіндік алмасулардан тұрады. Блогосфераны құрайтын сансыз блогтар мен форумдарда, қолданушылар, өздерінің белгілі оқиғаларға, құбылыстарға, тауарлар мен тұлғаларға қатысты пікірлерін мəтін арқылы білдіріп, қоғамдық көзқарасты қалыптастырады. Мəтін үндестігін талдау арқылы табылатын ақпараттар, қоғамның көңіл күйі мен саяси, əлеуметтік, экономикалық жəне т.б. өзгерістерге көзқарасын бақылау мақсатында жүргізілетін маркетингтік, əлеуметтанулық зерттеулерде жиі қолданылады. Оған дəлел шетелдік əрі ресейлік ғалымдардың зерттеу нəтижелерінің ғылыми жарияланымдарда көптеп орын алуы бола алады. 3 Мəтіннің үндестігін талдау (сентименттік талдау, ағыл. Sentiment analysis немесе Opinion mining) мəтінде сөз болып отырған объектіге қатысты авторлардың эмоциялық лексикасы мен бағалауын автоматты түрде анықтауға арналған контенттік талдау əдістерінің бірі. Үндестік болса, мəтіндегі авторлардың белгілі объектіге (нақты объект, оқиға, белсенділік, процесс) қатысты пікірін эмоциялық түрде таныту. 1 Үндестікті талдауының басты міндеті – мəтіндегі ойпікірлерді жəне олардың эмоциялық қасиетін анықтау. Ойпікірлер «салыстырмалы» жəне «жеке» болып екіге бөлінеді. Жеке ойпікір автордың қандайда бір объектіге қатысты жеке пікірін білдіріп, талдау барысында пікірді «үндестік объектісі», «объект қасиеті», «уақыты», «үндестік бағасы» жəне «үндестік субъектісі» тəрізді бес атрибутқа жіктесе, салыстырмалы ойпікір авторлардың бірегей қасиетті объектілерге қатысты салыстырмалы пікірлерін білдіреді.Талдау түрі бойынша, автоматты (бағдарламалық) жəне қолмен (эксперттік) өңделген талдау болып екі категорияға бөлінеді. Үндестікті жіктеу əдістері бойынша: сөздіктік əдіс; ұстазсыз құралжабдықты оқыту əдісі; ұстазбен құралжабдықты оқыту
486
əдісі жəне теориялықбағандық əдіс болып бөлінеді. Үндестікті талдаудың теориялық- бағандық əдісі мəтіндегі сөздер қасиеттерінің əртүрлі болған жағдайында қолданылады. Мəтіннің үндестігіне əсер етуші сөздердің түрлі эмоциялық басымдылық деңгейі, үндестікті анықтау барысындағы бірқатар кезеңнен: зерттеу мəтіні негізінде баған құру; шекті нүктелерді белгілеу; белгіленген сөздерді жіктеу, нəтиже шығарудан тұратын күрделі процесті орындаумен шартталады. Сөздерді жіктеу үшін, мəтіндегі əрбір сөзге, «оң», «кері» жəне «бейтарап» бағасы кесілетін үндестік сөздігі қолданылады. Нəтиже шығарылмас бұрын, мəтіннің «оң» жəне «кері» үндестікті сөздердің жалпы соммасы анықталып, алынған нəтиже пікірлер үндестігін анықтау формуласына салынады. Пікірлер үндестігін анықтау формуласы:
Мұндағы: T= соңғы көрсеткіш; P=оң пікір; N= кері пікір.
И.Меньшиковтың мақаласындағы ақпаратқа сəйкес, T – бірге жақын көрсеткіш «бейтарап», 1ден сəл жоғары болса «оң», өте жоғары болса «аса жағымды»; 1ден сəл төмен болса «кері», өте төмен болса «аса жағымсыз» болып есептелінеді. 2 Негізгі бөлім. Зерттеу жұмысының мақсаты ғаламтордағы мамандырылған туристік форумдардағы елімізге саяхаттаған не саяхаттауға белшешіп отырған форумдықтардың еліміз туралы ойпікірлерінің үндестігін анықтау. Форум мəтіндері интернеттегі 20052016 жж. аралығында жүргізілген бірнеше туристік сайттардан ( www.tripadvisor.com , www.forum.awd.ru жəне т.б.) алынды. Мəтіндерді талдау барысында тиімді əрі жанжақты мағлұмат алу үшін, жоғарыда айтылған əдістердің бірде бірі жеке қолданылмасы анық еді. Себебі, мəтіндер ағылшын, орыс, қазақ жəне қытай тілдерінде болды. Осылайша, сөздік қолданылмастан, «үндестік объектісі», «объект қасиеті», «уақыты», «үндестік бағасы» жəне «үндестік субъектісі» бес негізгі көрсеткіштерінің бағаны бойынша, сөйлемнің эмоциялық салмағын сақтай отырып 516 форум мəтініне эксперттік сараптама жасалды. Форум респонденттерінің жалпы саны – 516 адам. Жалпы мемлекеттер саны – 56. Оның ішінде, континенттер бойынша пайыздық көрсеткіш: Австралия2,71 (14 адам), Азия 46,7 (241 адам), Европа29 (150 адам), Африка 2,5 (13 адам), Солт.Америка 18,09 (93 адам), Оңт.Америка 1 (5 адам) құрады (Диагр. 1). Диаграмма 1 Форум
Аса белсенді елдер қатарына і ішкі турист), Ұлыбритания (71), А Австралия (14), Индия (16), Ирландия (13) ж Жалпы саны 516 адамнан 23 мемлекет азаматтарыны басқа мемлекеттерден саяхатын жал Америка елдерінен, 32,7 Австралиядан, қалған 1 Оңт.Америка елдерінен келген. Елдік к пен Ұлыбритания елдері алды туристердің 50,7 Алматы қаласына, ал, транзиттік сапар т «5stans» (Қазақстан, Өзбекстан, тиесілі болды. Барлығы 516 форум мəтінінен (0)2, ал қалыс қалғандар саны 346 м форумдықтардың оң, кері жəне бейтарап пікірлерінен б сұрақтар мəтіндер. Мұндай жа шарттар өзгеріп, бейімделу атқарылды. Зерттеудің мақсаты туристер пікірлеріні Алайда, соңғы өзгерістер туристтер мүмкіндік берді. Себебі, қалыс бөлігі елімізге саяхаттағандар (246 кісі) ж сондайақ мəтін екершелігі бойынша, к барысының ерекшеліктері, салт туралы мағлұматтық сұрақтар Туристік блогтардың полиүндестікті (политоналды) пікірлер кездестіп жатты. М автордың жеке блогында бөліскен егжей ашылған түрлі туристік сегменттерді пайымдаймыз. Европа, 29 Африка, 2.5 Солт.Америка, 18.0 9 Форум қатысушыларының континенттік кескіні ( атарына Қазақстан (114 адам, оның 19 –ы шетелдік турист, лыбритания (71), АҚШ (68), Қытай (25), Канада (24), Ресей (24). Австралия (14), Индия (16), Ирландия (13) жəне Швейцария (11) елдері кірді. Жалпы саны 516 адамнан 23 мемлекет азаматтарының 63 –і транзит бойынша немесе рден саяхатын жалғастыру мақсатында келген. Олардың Азиядан, 29,3 Европа елдерінің азаматтары, 1 т.Америка елдерінен келген. Елдік көрсеткіш бойынша, А лыбритания елдері алдыңғы орынды иемденді. Қала бөлінісі бойынша транзиттік аласына, ал, транзиттік сапар түрі бойынша танымалдылы збекстан, Қырғызстан, Тəжікстан, Түркменстан) атты саяхат кері пікірлі (1) мəтін – 22, оң пікір (1) – 146, бейтарап пікір андар саны 346 мəтінді құрады. Анықтық үшін, «қалыс не бейтарап пікірлерінен бөлек, туристік ақпаратты ндай жағдай алдынала ескерілмегендіктен, зерттеуде белгіленген згеріп, бейімделу үшін қалыс қалғандар мəтіндерін сараптау ж саты туристер пікірлерінің үндестігін аны згерістер туристтердің қалаулары мен қажеттіліктерін аны алыс қалған туристтер мəтіндерін жіктей келе, оларды андар (246 кісі) жəне потенциалды туристтер (49 кісі) екендігі, тін екершелігі бойынша, көбіне еліміздің туристік орындары, саяхаттау ерекшеліктері, салтдəстүр, туристік қызмет көрсетуші сала мамандары, виза тар қойғандары анықталды. ң арасында биүндестікті (битоналды) яки кері естікті (политоналды) пікірлер кездестіп жатты. Мұны форум мəтініне ліскен егжейтегжейлі саяхат хикаясын баяндау барысында рлі туристік сегменттердің сапалық көрсеткішін бағалаумен байланысты деп Австралия, 2.71 Евразия, 46.7 Оңт.Америка, 1 487
континенттік кескіні () ы шетелдік турист, 95 ытай (25), Канада (24), Ресей (24). не Швейцария (11) елдері кірді. і транзит бойынша немесе ң 34,56 Солт. азаматтары, 1 рсеткіш бойынша, АҚШ лінісі бойынша транзиттік рі бойынша танымалдылық ркменстан) атты саяхатқа 146, бейтарап пікір алыс қалғандар» параттық қасиетті зерттеуде белгіленген тіндерін сараптау жұмысы ндестігін анықтау болатын. ажеттіліктерін анықтауға тіндерін жіктей келе, олардың басым не потенциалды туристтер (49 кісі) екендігі, туристік орындары, саяхаттау рсетуші сала мамандары, виза ндестікті (битоналды) яки керіқарас тініне қарағанда, тегжейлі саяхат хикаясын баяндау барысында алаумен байланысты деп
488
Зерттеу барысында анықталған көрсеткіштер, пікірлер үндестігін анықтау формуласы бойынша, келесідей нəтижеге ие болды: жүктеу/скачать 7,07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|