Астана, 2015 КƏсіби қазақ тілі

239
Кәсіби қазақ тілі
әдеби өңдеу – литературная обработка
әділет – справедливость
әділет министрлігі – министерство юстиции
әдіс – метод, прием, способ
әдіс қолдану – использовать прием
әзірлену – готовиться
әзір болу – быть готовым
әзір ету – сделать готовым
әйгілі болу – быть общеизвестным
әйгілі ғалым – известный ученый
әйел теңдігі – равноправие женщин
әйелдердің құқықтары – права женщин
әкімшілік – административный
әкімшілік бақылау – административный надзор
әкімшілік басқару – административное руководство
әкімшілік бөлім – административный отдел
әлемдік өркениет – мировая цивилизация
әлемдік тәжірибе – мировой опыт
әлемдік қауымдастық – мировое сообщество
әлеуметтік жеңілдіктер – социальные льготы
әлеуметтендіру – социализация
әлеуметтік қызмет – социальная услуга
әлеуметтік мүдде – социальные нужды
әлбетте – конечно
әлсіз – слабый 
әмбебап әрі мінсіз – универсально и безупречно
әңгімелесуші – собеседник
әрқашан – всегда
әріптес – коллега
әсер – влияние, впечатление
әсерлі – впечатляющий
әсер қалдырады – оставляет впечатление
әулие – святой
әуесқой – любитель
әуесқойлық – любительский
Б
баға жетпес – бесценный, самый дорогой
баға жеткісіз байлық – бесценное богатство
бағалы қасиет – ценное качество
бағалы бұйымдар – дорогие изделия

240
Жағыпарова Майра
бағалы заттар – ценные вещи
бағалы нәрсе – ценная вещь
бағалы ұсыныс – ценное предложение
бағдар – маршрут
бағдарлама – программа
бағыт – курс, направление
байқау – конкурс
байқап қалу – заметить, приметить, увидеть
байқап отыру – замечать, видеть
байқап көру – пробовать, испытывать
байқағыш – наблюдательный
байырғы, тұрғылықты – коренной
баламалық – эквивалентность
балағат сөз – нецензурные слова
балажан – любящий детей
балалық – детство
бас кейіпкер – главный герой
бас тарту – отказаться
басқа – чужой, другой
басқару – управлять
басқару әдісі – метод управления
басқару жүйесі – система управления
басқару саласы – сфера управления
басқару құрылымы – структура управления
баспа – издательство
баспа табақ – печатный лист
баспасөз – пресса
баспахана – типография
баспа үйі – издательский дом
баспа шарты – издательский договор
баспа табақ – печатный лист
баспа ісі – издательское дело
баспа өнімі – печатная продукция
басу – печатать 
бастау – начинать
басты мақсат – основная цель
басты міндет – главная задача
басты қасиет – главное достоинство
басты талабы – главное требование

241
Кәсіби қазақ тілі
басылым – издание
бата – благословение
батасын алу – получить благословение
батыл – смелый; решительный
батыл сөйлеу – говорить смело
батыр жігіт – отважный джигит
батыс мемлекеттері – западные государства
баяндау – докладывать
баяндама жасау – сделать доклад
баяндама жасушы – докладчик
баяндама мәтіні – текст доклада
бәсеке – соперничество; конкуренция
бәсекелестік – соперничество, конкуренция
бәсекеге түсу – соперничать; конкурировать
бәсекеге жарамдылық – конкурентоспособность
бедел – авторитет; репутация
беделі бар адам – влиятельный человек
беделге ие болу – приобрести авторитет
бейне – образ
бейнетаспа – видеокассета
бейнебаян – изображение
бейнелік – присущий образу 
бейнелеу өнері – изобразительное искусство
бейресми – неофициальный
бейтаныс кісі – незнакомый человек
бейтаныс сөз – незнакомое слово
бекер – напрасно, зря
бекер босқа – совсем напрасно
бекер емес – непросто
бекер сөз – ложь, ложный слух
бекет – станция
белгі – знак
белгісіз – неизвестный
белгілі саяси қайраткер – известный политический деятель
белсенді – активный
береке – изобилие; достаток
береке көзі – источник изобилия
берік – крепкий; прочный; твердый; стойкий
берік болу – быть мужественным

242
Жағыпарова Майра
берік достық – крепкая дружба
берік сенім – твердая уверенность
бесік – колыбель, люлька
би – бий
би – танец
биші – танцор
бидай – пщеница
бидай ұны – пшеничная мука
билік – власть
билік жүргізу – властвовать
болжам айту – высказать предположение
болып табылу – являться
борыш – долг
борышты төлеу – уплата долгов
борышты ақтау – выполнить долг
босаға – порог
босқын – беженец
бостандық – свобода 
бостандыққа жету – добиться свободы
болжау – предполагать
бопса – шантаж
бопса көрсетуші – шантажист
бопса көрсету – шантажировать
бұқара – народ, масса
бұқаралық ақпарат құралдары – средства массовой
информации
бұқаралық ақпарат еркіндігі – свобода массовой информации
бұқаралық шеру – манифестация
бұлтартпас – неотвратимый 
бүрсігүні – послезавтра
білікті – квалифицированный
білім алу – получить образование
білім беру – дать образование
білімді – образованный
бірауыздан – единогласно
бірге – вместе
біркелкі – одинаковый
бірқалыпты – нормальный
бірлік – единство
бірлікті – сплоченный; дружный; объединенный
бірлік туы – знамя единства

243
Кәсіби қазақ тілі
бірлігі күшті – дружный, сплоченный
біржақты – односторонний
бір жолғы жәрдемақы – единовременное пособие
бір-бірімен тығыз байланысты – тесно связаны друг с другом
біртұтас – единый
біртіндеп – постепенно
біртіндеп жетілу – постепенно совершенствоваться
бітіруші – выпускник
біткен іске сыншы көп – много критиков на завершенное дело
В
вагон жасайтын зауыт – вагоностроительный завод
ванна бөлмесі – ванная комната
виза алу – получить визу
Г
газет тілшісі – корреспондент газеты
гауһар – бриллиант
гонзо-журналистика – гонзо-журналистика 
гүл – цветок
гүлдену – процветат
гүл жапырақшасы    – лепесток
гүл жару – расцветать
гүлзар – газон, цветник
гүлтәж, гүлдесте – венок
гүлшоқ – букет
Ғ
ғажап – удивительный, чудесный
ғажайып оқиға  – удивительное происшествие
ғажайып сұлулық – изумительная красота
ғажайып үн – волшебный голос 
ғайбат айту – клеветать; сплетничать
ғалым – ученый
ғарыш – космос
ғасыр – век, столетие
ғұлама – эрудит, ученый
ғұрып – обычай, традиция
ғимарат – здание
ғылым – наука
ғылыми болжамдар – научные прогнозы

244
Жағыпарова Майра
Д
дабыл – тревога
дағдарыс – кризис
дайындалу – готовиться
дайындау – готовить, подготовить
даму – развиваться, расти, развитие
дамушы елдер – развивающиеся страны
дамыту – развивать
дана – мудрый, гений
дана – штука, экземпляр
данышпан – гений
даңғыл – проспект
даралану – выделяться; отделяться (от других)
дара қасиеттер – индивидуальные качества
дарынды аудармашы – талантливый переводчик
дауыс – голос
дауыс ырғағымен – с интонациями
дауыс үндестігі – гармония голоса
дауысқа салу – голосование 
дауыс беру құқы – право на голосование
дауыс берудің құпиялылығы – тайное голосование
даулы мәселе – спорный вопрос
дәйексөз – цитата
дәйектеме – обоснование
дәлелдеме – аргументация
дәл – точно
дәлел – доказательство
дәлелдеу – доказывать
дәреже – степень
дәрігер – врач, доктор
дәріс – лекция
дәрісхана – аудитория
дәріхана – аптека
дәрумен – витамин
дәстүр – обычай, традиция
дәстүрлі ән – традиционная песня
дем алу – вздохнуть, дышать
демалу – отдыхать
демек – значить

245
Кәсіби қазақ тілі
дерек – факт, данные
деңгей – уровень
домалақ – круглый
дөрекі – грубый
думан – праздник
дұрыстау – исправить, поправить
дұшпан – враг
дүниетанымын қалыптастыру – формировать мировоззрение
дүңгершек – киоск
дыбыс – звук
дым – влага, сырость
дымқыл – влажный
діни журналистика – религиозная журналистика
Е
ебедейсіз – неловкий; неуклюжий
егемендікке құрмет – уважение суверенитета
егіз – близнецы, двойня
егіншілік – земледелие
ежелгі – древний
ел – народ, страна 
елші – посол, посланник
елшілік – посольство
ел билеу – управлять страной
емдеу – лечить
емхана – поликлиника
еңбекқор – трудолюбивый
еңбекақы – заработная плата
ептілік – ловкость
ереже – правило
ерекше – особый
ерекше ілтипат – особенная любезность
ереуіл – забастовка
ермексаз – пластилин
еріншек – ленивый
еркін – свободный
ерке – баловень, баловник
еркелету – баловать
ескерткіш – памятник

246
Жағыпарова Майра
еске түсіру кеші – вечер воспоминаний
ешбір – никакой
ешқашан – никогда
ешнәрсе – ничего
ештеңе – ничего
Ж
жағдаят – ситуация
жағымды бейне – положительный образ
жад – память 
жазбаша – письменно
жазушы – писатель
жақтаушы – сторонник
жақсылық – благо; добро; благодеяние
жақсылық хабар – добрая весть
жала жабу – клеветать
жалғыз өзі – один сам
жан-жақты – всесторонний
жаңалықтар қызметі – служба новостей
жаңа журналистика – новая журналистика
жарасымсыз – неподходящий
жарақат – травма
жаратылыстану – естествознание
жарғы – устав
жарғы бойынша – по уставу
жарлық – указ
жариялылық – гласность
жарияланды – опубликовано
жарысу – соревноваться
жасақ – вооруженный отряд
жас түлек – молодое поколение; смена; молодежь 
жасанды серік – искусственный спутник
жасөспірім – подросток; юноша
жауапкершілік – ответственность
жаһандану – глобализация
жаһандық сипат – вселенный характер
жәрдемақы – пособие
жинақ – сборник
жинау – собирать
жиынтық атауы – совокупное название
жедел – оперативный; скорый

247
Кәсіби қазақ тілі
жеңіл – легкий
жеке куәлік – удостоверение личности
жекеменшік – частная собственность
жеке мүдде – личный интерес
жекешелендіру – приватизация
жетістік – достижение; успех
жетілген – развитый 
жемқорлық – коррупция
Жер серігі – спутник Земли
жер сілкіну – землетрясение
жер жүзінде – в мире
жерұйық – рай
жер жаннаты – рай
жетекші – руководитель
жетістіктер –достижения
жетік меңгеру – овладеть в совершенстве
жоба – проект
жолаушы – пассажир
жолсерік – проводник 
жолдама – путевка
жоспарлы – планированный
жөндеу – ремонтировать
журналистиканың түрлері – виды журналистики
журналистика жанрлары – жанры журналистики
журналистің жеке басының этикасы – личная этика журналиста
журналистік зерттеу – журналистские расследования
журналистика типологиясы – типология журналистики
жүзеге асыру – осуществлять
жүйе – система 
жүйелі білім – системное образование
жүлделі орын – призовое место
жұмылдыру – привлекать, привлечение 
жұмыссыздық – безработица
жұмыс беруші – работодатель
жұрт гүжілдеп қалды – публика зашумела
жылы қарсы алу – встретить радушно, тепло
жібек – шелк 
З
зағип – слепой, слепец
замандас – современник

248
Жағыпарова Майра
заман талабы – требование времени
заңды құбылыс – закономерное явление
заңдылықтар – закономерность
заң орындары – законодательные органы
зардап – последствие
зайырлы – светское
зәбір – насилие, оскорбление
зейін – внимание
зейін қою – концентрация внимания 
зейнет – благо
зейнетақы – пенсия
зейнеткер – пенсионер
зерттеу – исследовать; изучать
зерттеуші – исследователь
зерттеушілік-ақпаратты – исследовательско-новостные
зерттеушілік-бейнелеу – исследовательско-образные
зерттеу объектісі – объект исследования
зерттеу нәтижелері – результаты исследования
зорлық – насилие
зияны тию – испытывать неприятные последствия 
И
игеру – осваивать
игерген – овладевший
игі – благородный
игілік – благо
икемді – ловкий, гибкий 
илану – верить
инабат – почтительность 
инабатты – почтительный
ишара – намек
иілу – гнуться; сгибаться
К
кәсіптік – профессиональный
кәсіпорын – предприятие
кәсіподақ – профсоюз
кәсіпкер – предприниматель
кәсіпкерлік – предпринимательство
кеден – таможня
кезең – период, этап

249
Кәсіби қазақ тілі
кездейсоқ – случайно
келешекте – в будущем
келісімшарт – контракт
келеңсіз көріністер – негативные явления
кемсітушілік – дискриминация
кемшіліктер – недостатки
кеңес – совет
кеңістік – пространство 
кеңпейіл – добродушный
кептеліс – пробка
кепілдік – гарантия
киелі – святой; священный
киношежіре – кинолетопись
космос – ғарыш
космонавт – ғарышкер
коммерциялық – коммерческий
көзқарас – взгляд 
көзге елестету – представить
көздеген мақсатына жету – достигать цели
көлем – объем
көлік – транспорт
көпшіл – общительный
көпжақты – многосторонний
көрермен – зритель
көркем әдебиет – художественная литература
көркем публицистикалық – художественно-публицистические 
көрме алаңы – выставочная площадь
көрнекті – видный, выдающийся
көрсету – показать
көрсетілген – указанный
көрсеткіш – показатель
күдік – сомнение
күнтізбе – календарь
күтпеген оқиға – неожиданное событие
күтпеген жерден – неожиданно
кітапша – брошюра
Қ
қабағы түйілу – нахмуриться
қабілет – способность, одаренность

250
Жағыпарова Майра
қағида – правило; установки, принцип
қадам – шаг 
қадірлі – уважаемый; почтенный
қазына – сокровище; клад
қазіргі – современный
қажеттілік – необходимость
қақтығыс аймағы – зона столкновения 
қайғылы жайт – печальное обстоятельство
қайнар көзі – источник
қайнар бұлақ – подземный источник
қаламақы – гонорар
қаламгер – писатель
қалып – форма
қалыптасу – формироваться, складываться
қалыптастыру – формировать 
қалыптасқан  дербес  бейне  –  сформированный  персональный 
образ
қанағат ету – довольствоваться
қанатты сөздер – крылатые слова
қаражат – средства; деньги
қарапайым әрі түсінікті – простой и понятный
қарапайым тіл – просторечие 
қаржыландыру – финансирование, выделять средства
қаржыландырылу көздері – источники финансирования
қарқынды – интенсивный
қатал кісі – строгий человек
қателеспеу – не ошибаться
қателік – ошибка
қате пікір – ошибочное мнение 
қатырма қағаз – картон
қатырма мұқаба – картонная обложка, переплет 
қаулы – постановление
қашықтық – отдаленность
қоғам – общество
қоғамдық – общественный 
қоғамдық пікір – общественное мнение
қоғамдық пікір туғызады – порождает общественное мнение 
қоғамдық ортада – в общественной среде
қоғамның келешегі – будущее общества

251
Кәсіби қазақ тілі
қоғам қайраткері – общественный деятель
қоғамдағы тұрмыс – общественная жизнь
қоғамдық-құқықтық – общественно-правовой
қоғамдық санаға әсер етеді – влияет на общественное сознание
қозғалыс – движение
қоқан-лоққы – угроза
қойылым – постановка
қорғау – защищать; оберегать
қорғайды – защищают
қолданбалы – прикладной
қолдау – поддерживать; одобрять
қолдаушы – поддерживающий
қолжазба – рукопись
қолайлы – подходящий; удобный; благоприятный
қошемет – почесть; почтение
қоштасу – прощаться 
қуат – сила; мощь; энергия
құбылыс – явление
құзырет – компетенция
құжаттау – документация, документировать
құжаттама – документация; досье
құндылық – ценность 
құнды құбылыс – ценное явление
құрбан – жертва
құрылым – структура
құқықтық – правовой
қисынды – логично
қисынды әңгіме – правдоподобный рассказ
қимыл-қозғалыс – действие, движение
қызмет – деятельность
қызметкер – сотрудник
қызметтес – сослуживец
қызықты – интересный; забавный
қызықтыратын – интересующий
қырағы – бдительный; зоркий
қырағы көз – зоркий глаз
қыстырма сөз – вводное слово; реплика
қылмыс – преступление
қиыншылық – трудность

252
Жағыпарова Майра
Л
лайықты – достойный 
лауазымды – должностной, титулованный; имеющий чин
лезде – очень быстро, моментально
лездеме – летучка
лид құру – создать лид
М
мағлұмат – сведение
мағына – смысл, значение
мадақтау – хвалить
мақала – статья
мамандық – специальность 
мәдени – культурный
мәжбүр – вынужденный
мәлімет – сведение; сводка
мәміле – сделка
мәңгілік – вечность
мәртебе – статус
мәртебелі мейман – авторитетный гость
мәтін – текст 
мекеме – учреждение
мемлекет басшысы – глава государства
меншік – собственность
меншікті тілші – собственный корреспондент
менің болжауымша – по моему предположению
мерзімді баспасөз – периодическая печать
мерзімдік басылымдар – периодические издания
мерзімді баспасөз басылымы – периодическое издание прессы
мейірімді – милосердный
мойындау – признавать; осознавать
музыкалық журналистика – музыкальная журналистика
мүдде – интерес
мүдделі – заинтересованный
мүмкіндік – возможность
мүшелтой – юбилей
мұра – наследие, наследство 
мұрагер – наследник
мұрағат ісі – архивное дело 

253
Кәсіби қазақ тілі
міңгірлеу – бормотать, бормотание
мінездеме – характеристика
Н
нақты мақсаттар – конкретные цели
нақты деректер мен мәліметтер – конкретные факты и све-
дения
намыс – гордость
намысқой – гордый
насихаттау – пропагандировать
нарықтық – рыночный
нәтиже – результат
негіз – основа
негізін қалаушы – основатель
негізін салушы – основатель
негізгі ақпарат – основная информация
негізгі ерекшеліктер – основные правила
негізделу – основываться
нұсқа – версия, вариант
нұр – свет; луч солнца; сияние
нысан – объект
О
ой – мысль
ойлау – думать, мыслить
ойлану – думать; размышлять; обдумывать
оқиға – событие
оқырман – читатель
оқырман талабы – требование читателя
оқиға желісінің жоспары – план развития события
оперативті-ақпаратты – оперативно-новостные
оперативті-зерттеушілік – оперативно-исследовательские
ортақ белгі – общие признаки
Ө
өзгерту – изменить
өзекті – актуальный
өзекті мәселе – актуальная проблема
өз бетінше – самостоятельно
өзімшіл – эгоист

254
Жағыпарова Майра
өкіл – представитель 
өкілеттік – полномочие
өкілетті – полномочный
өлке – край
өмірлік тәжірибе – жизненный опыт
өнім – продукция, изделие
өндіруші – производитель
өнеге болу – быть образцом 
өнеге алу – брать пример
өнеркәсіп – промышленность 
өнертапқыш – изобретатель
өндірістік тәжірибе – производственная практика
өңдеу – обработка
өңірлік – региональное
өркениетті – цивилизованный
өркендеу – процветание
өрлеу – подъем
өсиет – завещание
өсиет қалдыру – оставлять завещание
өтемақы – компенсация
өтірік – ложь
өтірік күлкі – притворный смех
өткірлік – острота
П
пайдалы – полезный, выгодный, прибыльный
панорамалық бейне – панорамный образ
парақорлық – взяточничество
парыз – долг
перзентхана – родильный дом
пікір – мнение 
пікірсайыс – дискуссия
пікірталас – диспут
Р
радиосөз – радиоречь
ракурстық бейне – ракурсный образ, ракурсное изображение
ресми емес – неофициальный
ресмилік – официальность

255
Кәсіби қазақ тілі
ресми хат – официальное письмо
реттеуші – налаживающий
рухани – духовный 
С
сабырлы – терпеливый; сдержанный; спокойный
сақаулық – косноязычие 
сарапшы – эксперт
сараң – скупой 
сала – отрасль; сфера
салық – налог
салым – вклад
салымшы – вкладчик
сапалы – качественный
сарапшы – эксперт
сараптамалық бағдарлама – экспертная программа 
сауалнама – анкета
саябақ – парк
саяжай –дача
саясаткер – политик
саясаттану – политология
саяси бағыт – политический курс
саяси бостандық – политическая свобода
саяси журналистика – политическая журналистика
сәтсіз – неудачно
сәнге айналған терминдер – модные термины
сезгіш – чувствительный
сезіну – чувствовать; почувствовать
сенім – доверие
сенімді түрде – с уверенностью
сендіру – заставлять поверить; внушить доверие
сермеу – махать; взмахивать
серпін – рывок
сирек кездесетін сөз – редко встречающееся слово
сөз өнері – искусство слова
сөз бостандығы – свобода слова
сөз ырғағы – ритм слова 
сөйлеуші – выступающий
сөйлеу қарқыны – темп речи

256
Жағыпарова Майра
сөйлеу ырғағы – ритм речи
сөйлеу тілі – разговорный язык, разговорная речь
спорт жарысы – спортивное соревнование
спорттық журналистика – спортивная журналистика
суреттеу әдісі – способ описания
сұраныс – спрос
сұхбат – интервью
сұхбаттасу – собеседование
сыйақы – премия
сыртқы бейнесі – внешний вид
сыртқы саясат – внешняя политика
сыпайылық – вежливость
сын – критика
сынау – критиковать
сілтеме – сноска

жүктеу/скачать 3,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: