Атты студенттердің IV жоо аралық дәстүрлі ғылыми конференциясының ЕҢбектері

390 

 

suggested learning, entertainment, and one-upmanship. Drawing on these studies, the present study finds 

two common motives: information-seeking and social utility (or socialization). An entertainment motive 

(or  passing  time  motive)  was  not  identified  as  an  independent  dimension  of  motivation,  however, 

because it was found to be compounded with the social utility motive. In addition to these two motives, 

this  study  also  considers  a  unique  dimension  of  motivation  relevant  to  mobile  news  usage—the 

accessibility  motive.  The  accessibility  motive  stems  from  the  recognition  that  mobile  technology  is 

distinct  from  other  communication  technologies  in  that  it  affords  users’  constant  connection  to  the 

Internet.  Previous  studies  have  considered  the  accessibility  motive  to  be  one  of  the  crucial  factors 

influencing users’ choice of information sources. The accessibility motive is similar to the convenience 

motive, the predictor for using new media services. In sum, based on the literature and on the exploratory 

factor  analysis  conducted  for  this  study,  three  motives  (information-seeking,  social  utility,  and 

accessibility)  were  taken  into  consideration.  In  the  context  of  mobile  news  consumption,  the 

information-seeking  motive  refers  to  using  mobile  news  to  seek  specific  information,  similar  to  the 

learning motive. The social utility motive refers to using mobile devices to enhance individuals’ social 

connectedness.  The  accessibility  motive  refers  to  using  mobile  devices  to  access  news  anytime  and 

anywhere, and is included in this research as the final factor. It is postulated that these three motives can 

explain why people consume mobile news.  

Application design 

Main  page  will  show  most  popular  articles  for  today.  Popularity  will  be  defined  by  quantity  of 

shares in social media. There will be left sidebar, which can be called by pulling left side to center. From 

the sidebar user explore categories like Arts & Photography, Business & Finance, Food & Drink and 

more and subscribe to topics tagged to the articles that interest users most. Also, user can go offline with 

any news edition, topic or magazine without missing a page. User can choose language of news: Kazakh, 

Russian or both. Screen flow of application is shown in Figure 1. 

 

 

Figure 1 

 

How it works 

All technologies used in constructing project is shown in figure 2. DigitalOcean provided virtual 

private server (VPS) with Ubuntu 14.04 operation system installed on it. There is a java application that 

gets RSS feed from list of sites and parses each link by Boilerpipe [3] library. It inserts respective data 

to  MySQL  database  that  is  stored  in  localhost  of  VPS.  PHP  code  is  responsible  for  application 

programming  interface  (API).  So  it  handles  HTTP  requests  sent  by  mobile  app  and  responses  with 

391 

 

proper information  in  JSON format. Mobile app parses  JSON data and shows in  beautiful  organized 

way. 

 

  

Figure 2 

 

Java library “Boilerpipe” 

The boilerpipe library provides algorithms to detect and remove the surplus "clutter" (boilerplate, 

templates) around the main textual content of a web page. 

The library already provides specific strategies for common tasks (for example: news article extraction) 

and may also be easily extended for individual problem settings. 

Extracting  content  is  very  fast  (milliseconds),  just  needs  the  input  document  (no  global  or  site-level 

information required) and is usually quite accurate. 

Boilerpipe is a Java library written by Christian Kohlschütter. It is released under the Apache License 

2.0. 

Once you have boilerpipe on your classpath, extracting the "main" content from a Web page is really 

simple: 

 

URL 

url=new 

URL("http://www.example.com/index.html"); 

String text = ArticleExtractor.INSTANCE.getText(url);            

 

Boilerpipe consists of the following components: 

-

 

an HTML parser that transforms HTML into an internal text-only document model supporting "blocks" 

of text. 

-

 

several Filter components analyze and tag these text blocks 

-

 

extractors consisting of one or more Filters. Such "pipelines" take the parsed document object and distill 

the main textual content from it 

-

 

an HTML highlighter to visually inspect the extracted main content within a copy of the input page. 

 

MySQL Database

 

virtual server (Ubuntu 14.04)

 

Apache server

 

Java application  

(with boilerpipe)

 

Web sites

 

RSS 

Mobile app 

392 

 

References 

 

[1] play.google.com/store/apps/details?id=com.google.android.apps.magazines 

[2] http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pocket_(application) 

[6] https://code.google.com/p/boilerpipe/ 

[9] kaznet.me 

[10] Hongjin Shim, Kyung Han You, Jeong Kyu Lee, Eun Go. Why do people access news with mobile 

devices? Exploring the role of suitability perception and motives on mobile news use. Telematics and 

Informatics. May 2014. 

http://www.sciencedirect.com/science/journal/07365853

 

 

 

УДК 004 

IOS БАҒДАРЛАМАСЫНДА МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРҒА АРНАЛҒАН 

ҚОСЫМША 

Ғабдуллина Айшат 

 

Сүлейман Демирел университеті, Ақпараттық жүйелер факультеті 

 

Түйін 

Осы    жұмысты  жазу  барысында,  бүгінгі  таңдағы  күрделі  тіл  мәселесін  жаңа 

ақпараттық технологиялар арқылы шешуді мақсат етілді.Бұл қосымша бағдарлама қызықты  

анимациялар мен  түрлі түсті суреттер қолдануы арқылы қазақ тілінде жазылуымен, қазақ 

ертегілерін  тыңдауға    болатын  сонымен  қатар  қолдануға  ыңғайлы  топтарға  бөлінуімен 

ерекшеленген.  iOS  бағдарламалау  тілінде  жазылған  мектепке  дейінгі  балаларға  арналған 

қосымша. 

Аннотация 

При  написании  этой  работы  главной  целью  была  решение  главной  проблемы  

сегодняшнего  дня  проблемы  «языка»  с  помощью  новой  информационной  технологий.  Это 

приложение  отличается  от  других  своебразностью  анимации,  разными  интереснимы 

картинами и конечно же простотой использования. Приложение основан для платформы iOS  

и главной аудиторией дети до 7 лет. 

 

Annotation 

Thе mаin tаsk оf this work is tо solve  thе today’s “language” problem. In this  application used 

interesting  pictures and  animations  .  Fun way for kids to learn and easy to use. So, everyone who 

wants can use this application . . Еасh саtеgоry itеms in this аррliсаtiоn соnsist оf sеvеrаl infоrmаtiоn 

ассоrding tо саtеgоry tyре. Based on iOS and made for ages 7 and under. 

 

Кілт сөздер:   қосымша iOS, қосымша бағдарлама, қабат,  

 

Кіріспе:   

Осы    жұмысты    қазақ  тілінде  мектеп  жасына  дейінгі  арналған  пайдалы  және  қызықты 

қосымша мобильді бағдарлама . Қосымша бағдарлама iOS бағдарламалау тілінде. Қазіргі таңда 

біз  өмірімізді  мобильді  телефондарсыз  елестете  алмаймыз.  Күн  артқан  сайын  олардың 

қолданушылары  да  көбейіп  отыр  ,  солардың  ішінде  мектеп  жасына  дейінгі  балалар  да  ұялы 

телефондарды өте көп пайдаланады. Ия, әрине қазір XXI ғасыр ғылым мен техниканың қатар 

дамыған заманы болып табылғандықтан , сол  замаңға лайықтап жасалынған дүниелерді  неге 

пайдаланбасқа  ?!  Бірақта  бір  өкінетін  жері  өзіміздің  ана  тілімізде  жазылған  бағдарламалар 

393 

 

жоқтың  қасы  деп  айтсақ  та  болады.  Мақсатым  қазақ  тілімізде  өзіміздің  төл  тілімізде 

бүлдіршіндерге  септігін  тигізетін  ,  олардың  қызығушылықтарын  арттыратындай  қызықты 

суреттермен безендіріп қазақ әліпбиін құрастыру. Логикалық ойындарды олардың ой санасын 

арттырып кейінге өмірде қажет ететіндей етіп ойындар құрастыру. Қазақ ертегілерін олардың 

дамуымен ойлау қабілетін дамуына көптеп әсерін тигізеді.AppStore да өз ана тіліміздегі дүниелер 

әсіресе  кішкентай  балаларға  арналған  бағдарламалар  жоқ  болып  табылады.Осы  жасалған 

қосымша  бағдарлама қазақ тілінде қолданылатын таптырмас қосымша боларына сенемін. 

 

Қолданылған методтар мен материалдар  

Бұл  жұмыс  iOS  бағдарламасында  жазылған.  iOS  Американдық  Apple  компаниясының 

iPhone және iPad, сонымен қатар iPod touch тың операциялық жүйесі. Ең алғашқы 2007 жылы  

iOS    бағдарламасы  iPhone  да  қолданылды.    iOS  бағдарламасы  тек  қана  Apple  компаниясының 

құралғыларына  орнатыла  алады.  Қолданушы  интерфейсі  мультитач  қозғалуы  арқылы  тікелей 

басқарыла  аалатын  концепциямен  қолданылған.  Интерфейстерін  басқару  элементтері 

батырмалардан және де тетіктерден құралған болып табылады.  

iOS 4 абстракциялау қабаттарынан тұрады. Олар : Core OS қабаты , Corse Services қабаты, Media 

Layer қабаты жіне де  Cocoa Touch қабаты. (1-сурет) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

          1-сурет 

 

Сосоа Tоuсh lаyеr 

Cocoa  Touch  қабатын  iOS  қолданбаны  пайдалану  кезінде    көптеген  пайдаланатын 

жұмыстарды  қамтиды.  Осы  қабатта  құжаттарды  қолдау  ,  деректерді  қолдау,  басып  шығару  , 

файлдарды алмасу , хабарларды хабарландыру, бірге бір алмасу қызметі , системаға шығаруды 

басқаруды және де сыртқы дисплейді қолдау қамтамасыз етілген. 

 

Mеdiа lаyеr 

Media  Layer  қабаты  технологияларды  iOS  бағдарламасында  қолдану  үшін  қамтамасыз 

етілген.  Яғни,  графика,  дыбыстық  жазба  (audio)  сонымен  қатар  видеоларды  пайдалануға 

мүмкіндік береді. Осы қабат үлкен фраймуорктармен қамтылған. Мысалы : Соrе Grарhiсs, Соrе 

Аnimаtiоn, ОреnGL ЕS, Mеdiа Рlаyеr, АV Fоundаtiоn, ОреnАL, Соrе Аudiо, Соrе MIDI, Соrе Mеdiа 

т.б. АirРlаy  да осы қабаттың бір бөлшегі болып табылады. 

Соrе Sеrviсеs lаyеr 

Бұл қабатта бастапқы барлық қосымшалар пайдаланатын систем сервиспен қамтамасыз 

етілген.  Осы  қабатта  пайдаланылатын  кейбір  кілт  технологиялар  :  iСlоud  Stоrаgе,  Аutоmаtiс 

Rеfеrеnсе Соunting (АRС), еxесutiоn hаndling, In-Арр Рurсhаsе, мәліметтер базасы сонымен  қатар 

XML  suрроrt.  Core  Servise  қабатында  пайдаланылатын  кейбір  фраймуорктар  :  Соrе  Dаtа,  Соrе 

Fоundаtiоn және СFNеtwоrk. (2- сурет) 

394 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                         2 - сурет 

Core OS layer 

 Бұл технологиялар мен фраймуорктар Core OS та программалауды емес нетуорктармен 

жұмыс жасауға негізделген. Бұл сервис Кернел (Kernel )  мен басқарушы құрылғылар (Device 

Drivers) қабатынан құрылған.  

Бағдарламалау тілі.   

OS  X  және  iOS  бағдарламасында  қосымшалар  жазу  үшін  С  обьекті  бағдарламалау  тілі 

қолданылады.  Бұл  С  бағдарламалау  тілінің  С  обьекті  ориентациялық  қамтамасыз  етеін 

динамикалық  бір  бөлшегі.  .  Мақсаты-C,  синтаксистің    қарапайым  түрлері,  және  С  бақылау 

есептілігін ағып мен сыныптар мен әдістерін анықтау үшін синтаксисті қосады. Динамикалық 

теруді  қамтамасыз  ету  және  түптеу,  орындалу  дейін  көптеген  міндеттерін  мерзімін  ұзарту 

кезінде, сондай-ақ нысанды кестесі басқару және нысан литералдардан тілдік деңгейдегі қолдау 

қосады. 

Бағдарлама дамытуға объектілі-бағдарлы тәсіл өзгерістер көп көнбейтін, тезірек дамыту, 

жобалау  бағдарламалар  көп  интуитивті  етеді,  және  түсіну  оңай.  Ең  объектілі-бағдарлы  даму 

орталар кем дегенде үш бөліктен тұрады: 



 

Объектілердің кітапхана 



 

Даму құралдарының жиынтығы 



 

Обьекті орентерлік бағдарламалау тілі кітапханаларымен 

Мақсаты  C  толық  объектілі-бағдарлы  программалау  мүмкіндіктерін  беруге  және 

қарапайым және түсінікті етіп жасауға арналған. 

 

 

Нәтижие:  

Осы  жұмыс  барлық  қолданушыға  ешқандай  қиындық  алып  келмейді.  Қосымша 

бағдарлама  пайдалануға  ыңғайлы  сонымен  қатар  қарапайым  ,  түсінікті  болатындай  етіп 

жасалынған.  Әрбір  бөлім  арнайы  суреттер  арқылы  түсінікті  болатындай  етіп  көрсетілген. 

Төменде мектепке дейінгі балаларға арналған қосымша бағдарлама жайында қысқаша айтылған.  

 

 

 

 

 

 

 

395 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

             3-сурет                                                              4-сурет

 

 

Қолданушы қосымша пайдаланып оған енгенде 4 категория шығады.(3-сурет) 

1.

 

Әліппе  

2.

 

Санап үйренейік 

3.

 

Ойындар  

4.

 

Қызықты ертегілер  

Өзіне  қызықты  кез  келген  категорияға  ену  мүмкіндігі  бар.  Бөлініп  көрсетілген 

категорияларға батырманы басып енеді. Мысалы, бірінші әліппе бөліміне енетін болсаңыз қазақ 

тілінде 42  қазақ әліпбиін көре аласыз(4 - сурет). Әрбір әріптердің үстіне батырмамен бассаңыз 

қандай әріп екені және де мысалмен аудио арқылы сөйлейді. Әліппе бөлімінен бастапқы бетке 

қосымшаның ең астыңғы жағындағы белгісімен көрсетілген батырманы басу арқылы ораласыз.  

      

 

 

 

 

 

 

 

Ең  соңғы  қадам  осы  қосымша  бағдарламаны  әркімнің  көшіріп  алып  ,  пайдалануына 

мүмкіндік беретін AppStore(marketplace of iOS applications) жүктеу. App Store - App Store бөлім 

онлайн  супермаркеті,  ұялы  телефондар  Iphone,  Ipod  Touch  ойыншылар  мен  планшеттер  Ipad 

арналған өтінімдерді және жеке компьютерлер үшін программалық түрлі бар және оларға тегін 

сатып  алу  немесе  жүктеуге  мүмкіндік  береді.Қосымша  бағдарламаны  онлайн  жүйеде  отырып 

көшіріп, өздерінің девайстарына аутоматты түрде жүктеледі. 

   

Пайдаланылған әдебиеттер: 

[1] David Mark, James Bucanek. Learn C on the Mac 2nd Edition 

[2]Scott Knaster, Waqar Malik, Mark Dalrymple. Learn Objective-C on the Mac 2nd Edition 

[3]Objective-C.  Программирование  для  iOS  и  MacOS  Автор:  Аарон  Хиллегасс  ,Питер,  2012  ж 

ISBN: 978-5-459-01567-6 PDF: 30 Мб 

[4]http://progbook.ru/objective-c/1401-hillegass-objective-c-programmirovanie-dlya-ios-i-macos.html 

[5]iPhone SDK Development (The Pragmatic Programmers) - Bill Dudney, Christopher Adamson 

[6]Phone Cool Projects - Wolfgang Ante, Gary Bennett, Benjamin Jackson 

396 

 

[7]More iPhone Cool Projects - Ben Smith, Danton Chin, Claus Hofele 

[8]Қызықты ертегілер Жуманов Еламан 2011 

[9]ww.finеdininglоvеrs.соm/blоg/nеws-trеnds/fеrrаn-аdriа-сооking-арр 

[10] httр://www.finеdininglоvеrs.соm/blоg/nеws-trеnds/thе-реrfесt-hоst-арр-сhеf-thео-rаndаll/   

[11]Мектеп алды даярлау туралы мағлұмат Аруана баспасы 

 

ӘОЖ 004.422.81 

“WHERE@SDU” БАҒДАРЛАМАСЫ 

Қалидолда Ерқұлан, Насен Ерлан 

Сулейман Демирель Университеті 

 

Бүкіл  әлемдік  жаһандану  заманында  айналамыздағы  әрбір  заттың  күн  сайын  дамып 

жатқанын байқаймыз. Техника-технология саласындағы соңғы 10 жылдағы өзгерістер  адамзат 

өмірін  әлде  қайда  жеңілдеткенін  білеміз.  Қарапайым  мысалдың  бірі  ретінде  ұялы  телефонды 

алып  қарасақ  болады.  Негізгі  ұялы  телефонның  шығу  мақсаты  екі  адамды  сымсыз  желіде 

байланыстыру  еді,  алайда  бүгінгі  таңда  ұялы  телефон  адамзат  өмірінде  үлкен  бір  қызмет 

атқаратын құралға айналды. Оның басқа да мүмкіншіліктері артқаны соншалық біз кез келген 

істі дәл осы ұялы телефон арқылы жасайтын болдық. Қоғамға, айналадағы дамдарға қараңыз кез 

келген  пенденің  қолында  ұялы  телефон.  Музыка  тыңдау,  суретке  түсіру,  кітап  оқу,  интернет 

шолу сынды мақсаттарда көп пайдаланатынын байқаймыз. 

Біздің  мақалада  осы  ұялы  телефон  көмегіне  жүгіне  отырып  адамдардың  дәлірек  айтсақ 

студенттердің  күнделікті  ісін  жеңілдету  болып  табылады.  Нақтырақ  айтсақ  “where@SDU” 

бағдарламасы университет қабырғасында “кім? және қайда?” деген 2 сұраққа жауап береді.  

Кез келген студент, мұғалім басқа да адамдар бұл бағдарламаны өз телефондарына тегін жүктеп 

алады. Қандай да бір қосымша төлемдер болмайды.  

Бағдарламаның атқаратын негізге қызметтері: 

1.

 

Сулейман  Демирель  Университетінің    3D  үлгідегі  картасы.  Бұл  карта  арқылы  сіз 

университет ішін толықтай көріп, танысып шығуға мүмкіндік аласыз. 

2.

 

Әр  факультеттің,  әр  топтың  сабақ  кестелері.  Бұл  сабақ  кестесіне  кіріп  картаға  өтуге 

мүмкіндік  бар.  Мысалы:  Дүйсенбі  күнгі,  сағат  9-дағы,  Информатика  сабағына  басатын 

болсаңыз бағдарлама картаға өтіп сол сабақтың қай аудиторияда болатынын көрсетеді. 

3.

 

Студенттерді,  мұғалімдерді,  топтарды  іздеу.  Іздеу  мәзірі  арқылы  студенттерді, 

мұғалімдерді, топтарды табу. Мысалы: “Kalidolda Yerkulan” деп жазып іздесек, ол сізге 

бұл  студенттің  оқитын  тобын  шығарып  береді.  Содан  кейін  сабақ  кестесіне  сүйене 

отырып дәл қазіргі уақытта оның қайда екенін тауып береді. Соңында бұл студент дәл 

қазір қай жерде сабақ өтіп жатқанын картадан көрсетеді. 

4.

 

Лекция залдарын, аудиторияларды т.б кампус ішіндегі жерлерді іздеу. Бұл да жоғарыда 

көрсетілген іздеу фунцкиясы жолына жазылады. Яғны бір іздеу жолына адамды немесе 

топты немесе  университет ішіндегі жерлерді  жазып іздеуге мүмкіндік береді. Мысалы: 

“Банкомат”  сөзін  жазып  іздер  болсақ  ол  нәтиже  ретінде  картадан  банкоматтардың 

орналасқын жерін көрсетеді. 

5.

 

Бос  лекция  залдарын,  бос  кабинеттерді  іздеу.  Бұл  фунцкия  дәл  сол  кезде  қандай 

аудиториялар бос екенін университет картасынан көрсетеді. Яғни университет ішін аралап бос 

397 

 

аудиторияны  іздеп  жүгіру  осыдан  кейін  қажет  болмайды,  бағдарлама  көмегімен  бұл  мәселе 

санаулы секундта шешіледі.  

 

ОӘЖ:002.6:37.016 

 

ҚАШЫҚТЫҚТАН ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ 

 

Жармұханова Г.Б., 

Қазақ инновациялық гуманитарлық – заң университетінің  

«Информатика» мамандығының 2-курс магистранты, Семей қаласы 

 

Резюме 

В  данной  статье  рассматриваются  проблемы  развития  дистанционного  обучения.  На 

основе анализа современного состояния дистанционного обучения и возможностей имеющихся 

технологий  дистанционного  обучения  определены  основные  задачи  развития  дистанционного 

обучения. 

Resume 

The problem of distance learning development is investigated in the given article. On the basis 

of  analysis  of  modern  condition  of  distance  learning  and  possibilities  of  the  present  technologies  of 

learning are defined by the main tasks of the development of distance learning. 

 

Қазіргі  заманғы  педагогикада  адамзат  мұқтаждықтарына    жауап  беретін  білім  беру 

мақсаттарына  сәйкес  қоғамды  қайта  құру  мен  прогрессивті  дамудың  әлеуметтік  рөліне  көңіл 

бөледі.  Сондықтан  орта  білімді  ақпараттандыру  үрдісі  және  сонымен  байланысты  оқытудың 

жаңа ақпараттық технологиясы білім берудің жаңа мазмұнына едәуір әсерін тигізді.  

Кәсіби дамуға ұмтылатын бәсекеге қабілетті маман өзінің негізгі қызметінен үзілмей жаңа 

білім алу жолдарын іздестіреді. Ал жоғары оқу орындары мамандарға қойылатын талаптардың 

өсуіне  байланысты  оқытудың  жаңа  формалары  мен  әдістерін  іздестіреді,  білім  беруге  жаңа 

технологиялар енгізеді. Оқу үдерісін ұйымдастырудың жаңа формасының бірі – қашықтықтан 

оқыту технологиялары арқылы оқыту. 

Қашықтықтан оқу – жұмыстан қол үзбей қолайлы уақытта кез келген жерде ақпараттық-

коммуникациялық технологиялар көмегімен оқу. Орта білім беруді ақпараттандырудың негізгі 

бағыттарының бірі және неғұрлым оңтайлы тәсілі ретінде қашықтан оқытуды ұйымдастыруды 

кеңінен енгізу ұсынылып отыр. 

Қашықтықтан білім беру жүйесінің жұмыстары - ҚР Білім және ғылым министірінің 2010 

жылғы  13  сәуірдегі  №169  бұйрығымен  бекітілген  «Оқу  процесін  қашықтықтан  білім  беру 

технологиялары бойынша ұйымдастырудың Ережесі» және ҚР Білім және ғылым министірінің 

2009 жылғы 4 маусымдағы №266 бұйрығымен бекітілген «Қашықтықтан оқыту технологиялары 

бойынша оқытуды ұйымдастыру» стандартына негізделеді.  

Қашықтықтан оқытудың артықшылықтары төмендегідей болып табылады:  

∙ кез келген жерде, кез келген мерзімде оқуға мүмкіндігі бар;  

∙ кәсіби қызметпен қатар білім алуға болады;  

∙  оқу  үрдісінде  ақпараттық  және  телекоммуникациялық  технологиялардың  жаңа  жетістіктерін 

пайдалана отырып,  студенттер мен оқытушылар арасындағы белсенді  диалог, оқу ақпаратына 

мүмкіндік беру;  

∙  білім  алушының  мекен  жайына,  денсаулық  жағдайына,  элитарлық  және  материалдық 

жағдайына қарамастан тепе-тең дәрежеде білім алуға мүмкіндігі бар.  

Қашықтықтан оқыту адам ой-өрісінің ақпараттық және технологиялық дамуының әсері болып 

398 

 

табылады. Қазіргі апараттық-коммуникациялық технологиялар арасында адам өмірінің ортасы 

өзгерді, бұл оқу ортасының өзгеруін қажет етті. 

Қашықтықтан  оқытуды  ендіру  үшін  тек  қоғамның  белгілі  деңгейде  ақпараттануы 

жеткіліксіз,  сонымен  бірге  білім  беретін  ұйымның  және  сол  ұйым  ұжымының  қашықтықтан 

оқыту жүйесін құруға дайындығы маңызды.  

Қашықтықтан  оқытудың  технологиялық  аспектісі  салыстырмалы  түрде  қарағанда  тез 

шешіледі. Ал психологиялық, педагогикалық тұстары өте күрделі ықыласты талап етеді, өйткені 

тек  адам  факторы  қашықтықтан  оқыту  технологиясының  жоғары  тиімділігін  қамтамасыз  ете 

алады. 

Жоғары  оқу  орындарында  қашықтықтан  оқытудың  2  технологиясын  пайдаланады: 

1  -  желілік  технология  –  Интернет  арқылы  оқу.  Университеттің  білім  беру  порталында 

студенттер  электрондық  курстарға  тіркеледі, ондағы  бар  материалды  дәрістер  және  басқа  оқу 

қорлары бойынша оқиды. Сосын автоматты түрде тестіленеді немесе тапсырмалар орындайды. 

Оқытушы, 

тапсырманы 

тексеріп, 

пікір 

жазып, 

баға 

қояды. 

2 - кейстік технология, студентке оқу-әдістемелік кейс, яғни семестрге барлық материалдар мен 

тапсырмалар  беріледі,  ол  тапсырмаларды  орындап,  график  бойынша  оқытушыға  жіберіп 

отырады. 

Қашықтықтан  оқыту  технологиясы  студенттердің  тьютор  (оқытушы-кеңесші) 

басқаруымен  дербес  оқуына  негізделген.  Семестр  бойы  кесте  бойынша  онлайн  режимінде 

кеңестер  беріледі.  Сонымен  қоса,  студенттер  бетпе-бет  кеңестер  немесе  электрондық  пошта 

арқылы кеңестер алуына болады. Емтихандар алдында студенттермен аудиториялық сабақтар да 

жүргізіледі. 

Республикалық  білім  беруді  ақпараттандырудың  ғылыми-әдістемелік  орталығы 

ақпараттық қарым-қатынастық технологиялардың білім берудегі педагогикалық мүмкіндіктерін 

зерттеу  жолында  ЮНЕСКО  институтының  тірек  нүктесіне  жатады  және  онымен  бірге 

қашықтықтан оқытудың спутниктік каналын ендірудің бірлескен жобасын жүзеге асыруда. 

Қашықтықтан  оқыту  формасында  білім  процесін  ұйымдастыру  үшін  келесі  мамандар 

болуы қажет: 

-

 

курсты өңдеуші-мұғалімдер және мұғалім-кеңесшілер (тьюторлар); 

-

 

ақпараттық  ресуырстың  жүйелік  администраторлары  мен  құрылымдық  бөлімнің 

администратор-басшылары, 

-

 

дизайнерлер, бағдарламашылар; 

Бүгінгі күні еліміздің барлық жоғары оқу орындарында қашықтықтан оқыту технологиясы 

енгізілген. Өзіңіз қалаған университеттің сайтына кіріп бұл туралы мәліметті алуыңызға болады. 

Шетелдік  тәжірибеге  сүйенсек,  қашықтықтан  оқытудың  тиімділігі  –  студенттің 

университетке  бармай-ақ,  өзіне  ыңғайлы  жерде  отырып,  берілген  тапсырманы  орындай 

беретіндігі,  яғни  уақыттың  ұтымдылығы,  екіншіден,  оқу  ақысының  арзан  болатындығы, 

шалғайдағы шетел жоғары оқу орнын елде жүріп-ақ оқып, диплом алу мүмкіндігінің болуы. 

Біз  үшін  қашықтықтан  оқытудың  маңыздылығы  –  білім  берудің  біртұтас  ақпараттық 

жүйесін  құру  арқылы  студенттердің  білім  деңгейін  көтеру.  Сонымен  қатар  әлемдік  ақпарат 

кеңістігіне  жол  ашып,  оқушылардың  ғылыми  және  шығармашылық  ізденістерін  арттырып, 

білікті маман дайындап, оны өз игілігімізге жарата білсек, ұтар тұсымыз да сол болмақ. Бүгінде, 

информация  өңдеу  мен  халықаралық  деңгейде  еңбек  түрлерін  бөлу  әлемдік  әкономиканың ең 

негізгі  ерекшеліктері  болып  отырған  кезде,  білім  алу  кез  келген  маманның  жеке  және  кәсіби 

табысының  негізгі  көзі  болып  қала  береді.  Білімнің  адамнын  жұмысқа  түру  мен  өмір  сүру 

деңгейіне  тигізетін  әсері  бұрынғыға  қарағанда  анағұрлым  күшейе  бастады.  Әрине,  білімге 

қойылатын  талаптар  да  өзгеріске  ұшырады:  әрбір  жанның  негізгі  білімі  мен  оның  тұрақты 

жаңарып отыруымен қатар қазіргі маман информациялық қорларды табысты пайдаланып, заң 

399 

 

және әкономика негіздерін де игеруі тиіс. Қазіргі мамандардан шығармашылық тұрғыдан ойлай 

білуі, соның негізінде шешім қабылдауы және өмір бойы оқып үйренуі талап етіледі. 

АҚШ-та 1 миллионнан астам адам қашықтықтан оқыту арқылы білім алса, Францияның 

ұлттық қашықтықтан оқыту орталығы жыл сайын әлемнің 120 мемлекетінен 35 мыңнан астам 

қолданушыларды қамтамасыз етеді. Ал Түркияда алыс аймақтағы тұрғындарға мамандық алуға 

көмектесу  мақсатында  1974  жылдан  ашық  университет  жұмыс  істейді  екен.  Қосымша  сабақ 

ретіне теле-радио арқылы курстар өткізеді. Осылай 12 000-нан астам қолданушыларды игереді. 

Қашықтықтан оқыту сырттай оқу әдісіне ұқсас болып келеді. Бірақ ең басты ерекшелігі 

–  қашықтықтан  оқыту  жүйесінде  білім  алушы  мен  мұғалім  арасында  ешқандай  тікелей 

байланыстың болмауы. 

Ең бірінші қашықтықтан оқытуда ақпараттық, әдістемелік, ұйымдық және техникалық 

жоспар  бойынша  оқу  процесін  дайындауға  тоқталу  керек.  Қазіргі  кезде,  Интернет  желісі 

болғанымен,  яғни  қашықтықтан  оқытуды  орындаудың  техникалық  мүмкіндіктері  болғанның 

өзінде,  ірі  аймак  орталықтарынан  алыс  орналасқан  аймақтарға  қажетті  оқулықтарды  беру 

қиындық туғызады. Осы жағдайға байланысты қашықтықтан оқыту жүйесі оқу процесінде білім 

алушыны қажетті ақпаратпен қамтамасыздандыруы қажет. 

Қазіргі  білім  жүйесіне  жаңа  ерекшеліктер  тән,  яғни  оқу  процесін  жүргізуде 

телеконференцияларды  қолдану.  Телеконференцияларды  өткізу  технологиясы  базасында 

қашықтықтан оқытуға негізделген ерекше әдістер құрылуда.  

Барлық  қатысушылардың  үздіксіз  қатысуымен  өткізілетін  конференцияларды  келесі 

топтарға бөлуге болады: 

-

 

аудиоконференциялар; 

-

 

аудиографика конференция; 

-

 

бейнеконференция; 

-

 

анимациялық конференция. 

Әлемдік деңгейдегі білім ортасында конференция электрондық пошта  базасы арқылы 

қатысушыларға  таратылып  отырады.  Осы  конференцияны  өту  барысында  туындаған 

қиындықтарға  байланысты  мамандар  бірлестігінен  кеңес  және  көмек  сұрауға,  тиімді 

тәжірибемен алмасуға болады. 

Оқу процесінде ақпараттық технологиялар маңызды емес, оларды білім беруде қолдану 

қаншалықты жетістікке жеткізетіндігі маңызды. 

Технологияны  таңдау  барысында  оқу  курстарының  мазмұны,  білім  беруде  қойылған 

міндеттер мен оның нәтижелері,  білім алушылардың оқу процесін қызығушылығы зерттелген 

болуы 

керек. 

Аудио-конференция 

абстрактылы 

ұғымдарды 

талқылауда 

тиімді. 

Аудиографикалық  конференциялар  өткізілетін  нақты  және  абстрактылы  оқыту  жаттығулары 

вербальды жолдау және визуалды материалдар негізінде беріледі, ал бейне конференцияларды 

жүргізу аудио және визуалды материалдар негізінде жүзеге асырылады. 

Қорыта  келе  айтарымыз,  қашықтықтан  оқыту  жүйесінің  рөлі  білім  саласы  үшін  өте 

жоғары,  себебі  бұл  жүйе    арқылы  мұғалімдеріміз  бен  білім  алушыларымыз  әлемдік 

ақпараттармен  байланысуға,  ғылыми  және  шығармашылық  жұмыстарын  жетілдіруге,  әлемдік 

ақпарат кеңістігінде өздерінің білімдерін шыңдауға зор мүмкіндік алады. 

 

Пайдаланылған әдебиеттер: 

1.

 

Аскерко  Ю.И.  Формирование  информационной  компетентности  будущих  учителей 

технологии  и  предпринимательства  в  процессе  профессиональной  подготовки.  Дисс.  …  канд. 

пед.наук. – Магнитогорск, 2007. – С.60. 

2.

 

Бұзаубақова К.Ж. \\Жаңа педагогикалық технология. Алматы. 2004 ж. 208 б. 

3.

 

Смоленцева Л.В. Учебно-методический комплекс по дисциплине «Информационные системы 

в экономике». – Казань: Издательский центр Академии управления «ТИСБИ», 2005. – 36с. 

400 

 

жүктеу/скачать 15,88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: